Y Bibl Cyssegr-lan sef yr Hen Destament a'r Newydd.

SACROSANCTÆ ET INDIVIDVAE TRINITATI, VNI DEO OPTIMO MAXIMO, NOMINIS Sanctificationem; IACOBO Dei eiusdem gratiâ Magnæ Britanniæ, Franciæ, & Hiberniæ Regi Augustissimo, fœlicitatem omnem precatur, creatura humilis, subditus fidelis.

QVi vnâ tantùm ætate viuit, breuem; qui ingratus, miseram; qui sibi soli, parcam; quique otiosus, verè nullam, vitam agit. Hic enim viuens mortuus esl, & memoria eius perit cum eo. Ideirco ego grati in Deum & Regem animi testimonium, conterr aneis commodum, mé{que} vermem non hominem in terris repentem, benè, pro facultatulâ, Ecclesiæ Chri∣sti voluisse, indicium aliquod relinquere concu∣piui. Ad hæc, nihil in se dignius, Deo & Regi, vt rebar, gratius, Britannis ad salutem accommodatius, me facere posse credidi, quàm si id pro virili conarer in Britannicâ Bibliorum versione, quod fœliciter factum est in Anglicanâ; & nunc præsertim, Biblijs, in plæris{que} apud nos ecclesijs, aut deficientibus aut tri∣tis; & nemine, quantum audire potui, de excudendis nouis cogitante. Penè me ab instituto terruit illud D. Hieronymi de opere suo consimili, ‖ 1.1 Periculo∣sum opus certè est & obtrectatorum latratibus patens; & illud eiusdem, ‖ 1.2 Non parum est scire quid nescias: prudentis hominis est nosse mensuram suam, nec imperitiæ suæ cunctum orbem testem facere. Ʋerùm hæsitantem animauit illud Domini ad Mosem, Ego adero ori tuo: * 1.3 Et illud ad Apostolum, Virtus mea in infirmitate perficitur. Tuo igi∣tur, * 1.4 Gratiose Deus, auxilio fretus, & tuo, Rex, mandato Anglis (vt ad lau∣dem pietatis vestræ test antur) dato, incitatus; necnon pio Reuerendorum præ∣cessorum exemplo adductus, viz. Richardi Dauies, primò Asaphensis, po∣steà Meneuensis Episcopi, qui auxiliante Guilielmo Salesburio Nouum Testamentum; & Guilielmi Morgani Asaphensis nuper Episcopi, qui Sacra Biblia Sermone Br. in lucem edidit; ad illorum translationes, nouissimam præ∣sertim, manus moui, at{que}, vbi opus videbatur, tanquam vetus ædificium, nouâ curâ instaurare cæpi. Quid igitur? vt inquit Hieronymus, Damnamus * 1.5 veteres? minimè: sed post illorum studia, in domo Domini quod possumus laboramus. Licita post vindemiam racematio, post messem spicarum collectio, & in ædificio cum laude conditoris ad fastigium perducto, li∣cebit

sarta tecta curare, superflua tollere, collapsa restaurare, malè hærentia connectere. Quemadmodum igitur Athenienses nauigium Thesei conseruâ∣runt, ligna vetustate confecta tollentes, firmiora sufficientes, atque * 1.6 ita coagmentantes, vt nauem, alij eandem, alij non eandem, esse con∣tenderent: similiter ego certè, quædam cum præcessoris laude retinui, quæ∣dam in Dei Nomine mutaui, at{que} sic compegi, vt & hîc sit 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉; & dictu sit difficile, num vetus an noua, Morgani an mea, dicenda sit versio. Cu∣iuscunque sit, tua primò Deus est, ex quo, per quem, & in quem sunt omnia. Nos enim fistulæ, tuus est spiritus; Tu author, nos organa, per quæ Bri∣tanni, suâ quâ nati sunt linguâ, audiunt Dei magnalia. ‖ 1.7 Homo dexteram porrigit, sed Deus manum gubernat. Ergo, quodcunque est benè, nostris manibus, sed tuis viribus, factum est. In hoc non sum iniquus in te, non modò regum Augustissime, sed virorum optime, quòd tibi Deum, qui Te fecit & præfecit, anteferam. ‖ 1.8 Nullius enim iniuria est cui Deus Omni∣potens antefertur. Post Deum proximè, Rex, tua est, qui neminem nisi Deum superiorem habes. Si vetus, tua est iure hæreditario; si noua, tua est iure acquisito. Præterquam enim quòd ego tuus sum cum cœteris subditus, mea, qualis qualis est, Maiestati Vestræ debetur industria, propter singu∣larem vestram, & omni modo gratuitam erga me gratiam; erga me inquam, homuncionem inopem, ab aulâ alienum, ruri inter Britannorum reliquias commorantem: quod semper & vbique agnosco humilimè, & cum omni grati∣arum actione. Etsi ergo, nec quod debetur compensari, nec quicquam à parui∣tate meâ, dignum Maiestate Ʋestrâ, expectari possit; spero tamen deuoti∣onis meæ voluntatem hoc conatu dignosci posse. Cui si detur, Deo & Regi placere, Britannis prodesse, habeo quod fuit in votis primum, in opere studium, & erit quamdiu vixero solatium. Deus is, qui solus sapiens, & summè mi∣sericors est, Te, Rex Serenissime, & Tuos in solio, subditos omnes in obse∣quio, quàm fœlicissimè custodiat, vsque ad aduentum Christi gloriosum; in quo vos pacificè regentes, nos ex animo obtemperantes, cum venerit inue∣niat Is cuius est cum Patre & Spiritu Sancto, regnum, potentia, & gloria, in secula seculo∣rum.

Amen.

RICHARDVS ASAPHEN.

Notes

• ‖ 1.1

  ••n Præfatio ne •••• Penta∣〈◊〉〈◊〉. de 〈◊◊〉〈◊◊〉.
• ‖ 1.2

  A••uc••••us Vig〈7 letters〉〈7 letters〉.
• * 1.3

  Exod. 4. 12.
• * 1.4

  2. Cor. 12 9.
• * 1.5

  Præfat in Pentat.
• * 1.6

  〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 lut. in Thesco.
• ‖ 1.7

  Chrys. de re∣cestu suo ex Asiâ.
• ‖ 1.8

  Ambros. ep. 30.