Insectorum sive minimorum animalium theatrum olim ab Edoardo Wottono, Conrado Gesnero, Thomaque Pennio inchoatum ; tandem Tho. Movfeti Londinâtis operâ sumptibusq́[ue] maximis concinnatum, auctum, perfectum ; et ad vivum expressis iconibus suprà quingentis illustratum.

CAP. XVII. De Cicadis & Gryllis.

OMnium Insectorum quae sonum stridulum emittunt, Cicada primum sibi locum vendicat, & magno quidem jure. Nam sonum & argu∣tum & musicum sole exaestuante edit, & rore vitam sustentans sa∣tis arboribusq́ue non nocet. Apud Graecos pro regionum varie∣tate diversa sortitur nomina. Passim & generaliter 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, Eleis 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, Side∣tis 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, Cretensibus (Bellonio teste) 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, Suidae popularibus 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 diceba∣tur, quia rorem exugendo vivit: varias item appellationes, sexus, aetas, mag∣nitudo, atque cantio illis attribuit. Nam faemina non vocalis Aeliano 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 quae & 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 Stephano 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Eustathius non cicadam sed cicadae simile animal credit. Sic etiam Athenaeus lib. 4. ex Speusippo: 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, simile cicadae aut parvo turturi. Sanè Lyae verba illa ex Alexide in Thrasone Athenaei citata, (〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉) fidem faciunt amplissimā, & vocalem fuisse Cercopam, & à Ci∣darum gente alienam; nisi forte ut marem faeminamq́ue turturem voluptatis gratiâ caveis includerent Graeci, ita etiam masculo Cicadae cercopam faemi∣nam adjunctam fuisse statuemus; neque enim tantum cantus gratiâ eas cum picis atque philomelis alebant, sed etiam ut mutuas maris faeminaeq́ue am∣plexus, amores, veneres conspicerent. Adde etiam Cercopam Athenaeum 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 vocare; tantum abest, ut viro suo omnes canendi obstrependique vi∣ces, praeter faeminarum morem, attribuat. Dicitur aetate provectiore cicada 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, novitia vero & tenella 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 & 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 ut Hesychius notat. Parvae cicadae (quas Gaza Cicadastras, nos Cicadulas vocamus) a Graecis 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 atque 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 dicuntur; ut mirer hanc significationem à Stephano praetermissam. 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 substantivè positum, cicadam minimam significat, authore Eusta∣thio. 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 cicadastras item significant, ut apud Coelium legimus, Quam∣vis Eustathius animalcula ea esse contendit cicadis similia, atque alibi faeminas cicadarum vocat. Has Aelius Dyonisius à 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 nuncupatas voluit: 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 sive vocales & obstreperae Cicadae sunt 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, sive mares: dulcisoni illi qui∣dem, & plectro quasi Thebaico modulantes. Mutae autem & agrestiores ci∣cadae 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 appellantura silentio, atque 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Arabicè Gituole & Cicuale, & Velderetrich, & Robiche. Sylvat. Cicara barbarorum nomen est, à Latino vel Hispanico corrupto. Italicè Ligallo, Cicara, & alicubi Lazenzala. His∣panice Cignatregas & Cigarre. In Germania atque Anglia Cicadas reperiri non audio: tamen si quae ibi fuerint, utraque gens ipsas Bowc Krickells vel baulme Krickets appellant. Flandris Fieldtdresin. Wallensibus (ni fallor) Straffen. Polonis Konick Zyemuyco, Spiewa, dicuntur. Aliquando cum Gryl∣lo confunditur Cicada, sed perperam nisi forte Gryllum cicadam esse dixe∣rimus non alatam. Cicadam Latinos vocasse, autumant sonorum ancupes, quasi cito cadentem. Est enim illud Epitheton Cicadae apud Philosophorum principem 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, & revera brevissimi fati videtur. Cicadarum aliae vulgatiores sunt, aliae rariores. Vulgarium caput pronum, magnum videtur; & pentagonum imitatur lateribus inaequalibus finitum. Colore est viridi ni∣gricante; utrinque tumulos duos obtinens ejusdem coloris, sed ovalis figurae & margine quadam fuscâ circumseptas; fusca item linea tumulos secat me∣dios, mediumque caput 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 littera nigerrima rectà dividit: oculos habet ex fusco non multum viridantes, prominentes quidem, & magnas pro corporis ratione, ut mirer Nigidium (qui cicadis oculos negavit) eos non vidisse:

[illustration]

Visu autem revera sunt hebetiore, ut Aristoteles meminit; si enim digitum contraxeris & paulatim versus ipsarum oculos remiseris, accedunt eò magis quam recedunt, atque umbra digitialle∣cti citius eum conscendunt. Supinum ca∣put, sive facies, dilutè exalbo viridius∣culum apparet. Cicada inter insecta & omnino in hoc animalium genere una, orc caret; habet tamen prolixum quid compactum indivisumque, intus plerum∣que conditum, quod veluti promuscis tum oris, tum linguae usum supplet, de∣nis strijs transversis affabre canalicula∣tum, eoq́ue ipso rorem haurit, alimen∣tum unicum & peculiare: ut Virgilius ce∣cinit. Pascuntur dum rore cicadae: unde Apud Athenaeum primum disputatum, deinde conclusum fuit, solam aquam nu∣trire posse, quoniam ea sola cicadae fa∣mem tolerant. Hinc etiam illud alibi apud eundem parasiti cujusdam dictum 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, quasi diceret, nec ro∣re vivo, nec herbis vescor. Cui etiam affine illud Theocriti: 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, id est, aeriove fovetur ut rore cicada? Valeat igitur illa Aesopi quae circumfertur fabula; Cicadas à formicis cibos petijsse, quum ex Platone di∣dicisse potuisset, Cicadas Apollini sacras id doni musarum benignitate asse∣cutas, ut solo cantu, ne dicam rore, famem levarent. Fabulosa quoque Tzetzis commenta proborum auribus indigna praetermittemus, qui nescio quantum ijs ciborum delectum adesse memorat. Proditum tamen est ab An∣tonio Altomarino lib. de Manna, Cicadas ex fraxini & Orni praecipuè ra∣mis corticibusque lacrymam exugere, quam nos Mannam arborem voca∣mus. Eas rorem duntaxat de herbis vel ex herbis papilionum more exuge∣re, probabile magis est, tum quòd jejunae semper & inanes intus reperiuntur, tum quòd nihil excernere conspiciuntur; nisi fortè ubi plusculum roris absor∣pserint, superfluam ejus partem, ut rustici notarunt, removendo ejiciant. Corpus capiti brevissimo collo, vel potius nullo, annectitur: scapulae ex viri∣di & nigro maculatae, pectus dilute viride magis albicat, é quo tres utrinq́ue pedes tibiaeq́ue erumpunt prassini coloris. Venter in majoribus duos digitos transversos longitudine aequat, latitudine unum: interna ventris pars peltam refert in apicem desinentem, & limbo duodecim tredecímve articulis con∣stante cingitur: intus incisurae aliquot apparent concolores ventri, caudam∣que extremam mares (id est minores) fissam habent, faeminae contra inte∣gram: dorsum nigricat, 7. vel 8. lineis & incisuris virentibus transversim du∣ctis ornatum. Alae pulcherrimae, argento illitae, naevisq́ue fuscis & maculis cum ornatu pictae, externae internis duplo longiores sunt, magisque variega∣tae. Fusca rarior videtur, quam ex Guinea delatam Ludovicus Atmarus Chi∣rurgus diligentissimus Pennio dedit. Dedit illi aliam ex Virginia portatam Candidus, pictor non incelebris, cinerei omnino coloris, (forte Graecorum 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉) sed proportione cum primis simili; alas utrasque habet argenteas, sed neutiquam (ut primae illae virides) maculatas. Surculariae potissimum virides & magnae sunt; avenariae, frumentariae, gramineae, varios varijs in locis co∣lores exprimunt, longéque minores apparent. Si verò Cicadarum naturas

[illustration]

cum humana parate licet, servi nostri quū sint, virtutibus domi∣nos antecellunt, & no∣bis morum magistrae esse possint. Etenim eam vitae ostendunt innocentiam, ut nul∣lam creaturamlae dant, nullâ abu••antur: nos contra rectum rerum usum pervertimus, & ne à parentibus cae∣dendis temperamus. Quis conviva jam per∣fert cicadarum pa∣stum? simplicem il∣lum quidem, & fruga∣lem, nulla artis cibo∣rumque varietate, & curiosula mixtura in∣quinatum? Imo eous∣que stultitie curiositas foeda pervenit apud homines, ut nisi con∣tratiae misceantur naturae carnes, unáque fructus, folia, aromata, carnes, liquores, concoquantur, actum de gula cogitent, purasq́ue & salubres illas mensas majorum fastidio habeant. Hae sitim suam roscidâ extinguunt aquâ; nos sitim mixtis poculis ceu lenocinio quodā allicere potius, quàm lenire aut tollere laboramus. Illae arbustis ad terram dejectae (in quibus lubentius ca∣nunt,) nihilominus hilarem degunt aeta∣tem, humilem{que} fortunam altis ad coelum cantibus leviorem faciunt. Nos vero ho∣munculi altioribus locis depulsi, animum amittimus, & ad quamq́ue fortunae rotam graviter timemus.

Cicada ab incalescente primum sole ad vesperum inspiratam concionem non intermittit, sed 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 perse∣verat; concionatorûm verò permulti, nec suauiter sermones instituunt apud populum, & vix quater quotannis concionantur. Pudeat sanè ipsos civiliùs educatos 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 admonitri∣cem habere, neque suum officium rectiùs exequi. Harum si ventrem scabas (ut poetae laudati) acriùs cantant: illos quantum quantum verbis demulces vel praemio invitas, tamen (ut Argonautae Martialis) neque remum adhibent, nec ad vela oculos manumve conjiciunt. Quinetiam in cantu singulae conveni∣unt; mutuàmque rebus operam impendunt: Illi verò utinam non serendis liti∣bus, alendisque controversijstoti incumberent: utinam non de lana & linō, de figuris & formis, de decoro indecorè & turpiter concertarent. Verum

est illud Theocriti proverbium 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉; sed homo, qui homini Deus esse debet, idem se potiùs lupum praebet ac diabolum, suaque in viscera saevi∣ens hominem exuit. Inter cicadas, mulieres silent; virifere venerem aver∣santur, nec nisi multis faeminarum blanditijs eò trahuntur: nostrae autem mu∣lieres verba viris praeripiunt; viri verò mulieribus longè intemperantiùs sege∣runt. Quid addam? solae cicadae inter insecta 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 videntur. nos vero animi perturbationes ita agunt praecipites, ut levi, imo nulla de causâ ira exaestue∣mus, dolore contabescamus, invidiâ et Zelotypiâ conflagremus. Musicam ve∣ro Cicadarum quod attinet: primas tenet inter 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 tam dulcis apud veteres habita, ut eundem sonum & cicadae & citharae 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 nomine vocarent, teste Polluce: unde fortè Lucretius cicadas Teretes dixit. Platonis eloquenti∣am cum Timon Sillographus commendaret, cum cantilenis cicadarum com∣paravit. Verba ejus apud Laertium haec sunt; 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Sole effervescente canere incipiunt, ea scilicet tempestate, qua alioquin mes∣sores ab opere desisterent, quare laboriofi cantores arbores conscendunt, ibique operantium atque itinerantium aures cantu Appollineo demulcent. Nam ut musica animo languenti, & fatigato cerebro quasi quoddam 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 exhibet; sic rusticis cicadarum cantus non affectatus, stridoris contentione ad laborem perferendum tanquam 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 quidam stimuli est loco, & mes∣sores ad fruges colligendas non modo invitat, sed etiam detinet. De certami∣ne inter Eunomum Locrensem & Aristonem Rheginensem citharaedos, ac de victoria Eunomi ob cicadam advolantem ac citharae insidentem, fractae que chordae vices supplentem, legatis Antigonum mirabilium narrationum lib. 1. & Strabonem lib. 6. Geograph. Cujus quoque certaminis Solinus meminit. Imo prisci per cicadam musicam intelligunt; & ideo cicadam Eunomi citha∣rae insidentem tanquam notam musarū hieroglyphicam pinxerunt: utia Stra∣bone, Phlegetonte, & Pausania accepimus. Apud Athenienses antiquitatis & nobilitatis symbolum fuit, eoque nomine aureas cicadas, (ut nunc aureum vellus Hispani) cincinnis intertextas gerebant, atque inde 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 appella∣bantur. Dicit etiam Anthologij author lib. 3. veteres cicadam tanta in admi∣ratione & amore habuisse, ut in Taenero Laconicae regionis promontorio mo∣numentum illi ponerent, ac epicedium in laudem ejus perelegans exararent: Cui etiam Orus Apollo Hieroglyph 2. subscribit. Nemini denique cicadarum cantus insuavis videtur, nisi qui ab animo vel corpore ipsus aegrotat, & prop∣terea sanae musicae sanus esse arbiter non potest. Graeci eô illas pretio habe∣bant, ut caveis inclusas retinerent, & ad aures oblectandas foverent. Nunc pauca de sono addam, & deinceps ad earum ortum interitumque orationem flectam. Sonum illum stridulum atque obsterperum alij aliter edi existimant, Pierius eum in Promuscide formari autumat; Proclus Diadochus alarum contritione fieri putat: Cujus haec sunt verba; 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Id est, Canit cicada frequenti alarum in semet ipsam applausu, atque sonum ita emittit; veluti etiam sentit Hesiodus. Verum eos ore non ca∣nere omnes vident, ut nec alarum attritu locustarum more, sed membranulae reverberatione sub flabellis (sic enim vocant operimenta illa duo post postre∣ma crura ventri adhaerentia) vel ut Aristoteles brevissime scribit: sonant alli∣so spiritu ad membranam septo transverso subditam: nam dum illa eo pacto distenditur atque remittitur, sursumque ac deorsum impellitur, sonus erum∣pit stridulus non secus quam in puerorum arundineis fistulis pellicula tenui constantibus; qua depressa, intenta, vel vibrata, sonitum fieri necesse est. Atque haec ratio est, cur faemellae cicadae non canunt; integrae nimirum & or∣batae illo spacio intercrurali, ubi maribus tenuis nascens membrana strepitum sonumque emittit. Alij faeminas maribus multo frigidiores faciunt, atque id

in causa ponunt silentij. Verum cum eunuchi, senes, atque mulieres vetulae praecipue (atque magis quàm Invenes calidiores) stridant, frigiditas in causa esse non potest. Adde etiam mulieres (si Hippocratis judicio steterimus) ca∣lore viros superare; vel si aliter se habeant; tamen faemellas cicadas mari∣bus calidiores esse fateri oportet, quia sub septo transverso non sunt dividuae; mares autem in illo loco (nisi membranula illa de qua diximus obesset) om∣nino perflatiles videntur. Voluit sanè natura per vocem cicadarum faeminis negatam, nostras illud docere: 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Canere primum in∣cipiunt sub finem veris, sole meridiem praetervecto, & fortassis in calidis re∣gionibus citiùs, ubi arbusta rariùs consita, ibi & faeliciùs degunt, & lubentius concinunt. Sunt enim omnium animalium minus melancholicae, & propte∣rea non solum viridem hilaremq́ue locum, sed apricum etiam affectant. Imo non omnino inveniuntur ijs locis, quibus vel omnino arbores desunt, vel ni∣miae & umbrosae conspiciuntur. Hinc fit ut (Aristotele authore) apud Cyre∣nem nullis in campis cicadas inveneris, cum tamen circa oppidum frequentes audiantur. Loca item frigida vitant, imo ijs vivere non possunt. Oleas amant, quia ob raritatem ramorum foliorumque angustias minus sunt umbrosae. Loca non mutant, ut nec ciconiae, vel saltem perrarò; si verò mutaverint, perpetuùm silent: tantum valet patriae amor. In Milesia regione (inquit Plinius) rarò videntur. In Cephalenia insula amnis currit, in cujus altera parte copiosae sunt, in altera plane nullae: id quod ego vel nimiae arborum copiae, vel inopiae, vel naturali cuidam soli antipathiae ferrem acceptum: Quemadmodum Hy∣bernia nullum animal nutrit vel generat venenatum. Regnum Neapolitanum ijsdem de causis aversantur; quamvis Maronis magia factum id fuisse memi∣nit Niphus. Timaeus ille Siculae historiae scriptor cicadas in Locrensi agro ex citeriore parte fluvij. Helicis 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. memorat: ex altera vero parte Rhegi∣nis subdita 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 facit: non quia Herculis precibus ob somnum impeditum stu∣pent, ut Solinus finxit: sed quia domi lubentiùs gaudent & canunt, more Galli: unde fit, ut Locrenses apud Rheginos non stridant, nec Rheginenses vicissim apud Locrenses; distant tamen fluvij duntaxat interlapsu, quem lapidis uno jactu trajicere possis. Multum sane ipsas (quae una omnes in se charitates complectitur) movet patria: quum Iudaeorum exemplo aliena terra, patriam loqui linquam recusent, patriaque ejecti moriendi potiùs vias, quàm vivendi rationes cogitent atque ineant; usque adeo brevis animae prodigae videntur, natalisq́ue soli studiosae. Hominum ita gaudent consortio, ut nisi agros messo∣rum, itinerantiumve conventu repletos viderint, submissius canant & rariùs; vel potius tacitè tantum in sinu sibi applaudant. Si vero messores compotan∣tes, congarrientes & concinentes (quod meridie plerumq́ue fit) audiverint, tum veluti de lauro certantes vocem elevant, & maximo laterum conatu 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 adstrident. Quare non immeritò Parasitus ille apud Athe∣naeum 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 dicebatur, quia natura abstemius, garrulus adeo ferebatur inter prandium, & inter confabulantes vocalissimus esse contendebat. Lepidè ci∣cadarum historiam in Phaedrone Platonis narrat Socrates, struens a meridie non dormiendum ne nos Cicadae derideant: nam diligentiam ipsarum magno praemio affectam ferunt Poëtae. Dicunt enim Cicadas ante Musas homines fuisse, qui natis postea Musis cantum monstrarant; quosdam vero ex ijs mu∣fices & cantandi studio adeò delectatos fuisse, ut cibi potusq́ue negligentes imprudenter interirent: quibus Musae in Cicadas transmutatis id (mercedis loco) donarunt, cibi potusq́ue vacuos (etiam sole exaestuante) vivere posse, neque ullo succo nec sanguine indigere. Coëunt & generantur ex ejusdem generis animalibus, ut Aristoteles tradidit: masq́ue inserit in faeminam,* 1.1 quae genitali reciso recipit quod a mare injicitur: pariunt in aruis cessantibus, ter∣ram

excavantes particulâ illâ caudae cavâ asperâ praecutâ, eodem modo quo Bruchi. Quapropter magna Cicadarum in agro Cyrenensi copia est. Quin∣etiam in arundinibus, quibus vites eriguntur, nidum faeturae excavant, & in caulibus squillae herbae interdum pariunt. Sed hic faetus facillimè in terram dilabitur. Hoc etiam notatu dignum, quod Hugo Solerius in Aëtium scribens affirmat. Cicadas in partu mori, discisso in faetus exitu parentis ventre, (quod nonnulli maximo cum errore de vipera fabulantur:) id quod certè plurimum demiror. Nam ova alba excludunt, non vivum animal, nisi (ut in nitedulis) ob imbecilitatem id contingat: ex ovo crescit primum vermiculus, deinde fit ex eo theca, aureliae papilionum similis; quae Tettigometra dicitur (quo tempore esu suavissimae sunt antequam cortex rumpatur,) postmodum circa solstitia noctu exeunt cicadae, ex matrice illa; nigrae protinus, duriusculae, & majusculae. Vbiverò eruperunt, Surculariae surculis, frumentariae frumen∣tis insidunt; & in exitu parum quiddam relinquunt humoris, nec multò post volant, & incipiunt canere. Quod igitur de matris ventre discisso singit Sole∣rius, id ego de matricibus intelligi debere contenderem. Cicadas cum mulier quaedam teneras aleret, cantus & voluptatis gratiâ: sponte sine maris opera gravidas invenit, si Arist. 1. de hist. anim. fides habenda: verùm cum faemi∣nas omnes natura mutas dixerit, & spontanea haec impregnatio veritatem su∣peret, vel faeminam verba Aristoteli dedisse suspicor, vel ipsum nobis. Alia est Cicadarum generatio, ut apud authores legimus. Nam lutum si non de∣bito tempore effodiatur, Cicadas progignere testatur Paracelsus, atque an∣te eum Hesichius. Ob hanc causam Plato cicadas homines olim fuisse affir∣mat ex terra ortos, Musarum verò beneficio in cicadas (〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉) ver∣sos. Etiam nunc non alio cibi genere quàm rore vitam sustentantes, & assiduo cantu sese pascentes vivunt. Hanc etiam ob causam Athenienses sunt 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 vocati, quia crinibus aureas cicadas gestabant pro ornamento, atque etiam nobilitatis atque an••iquitatis symbolo; ut Thucydides in primo Singraphiae testatur, atque Heraclides Ponticus de priscis Atheniensibus. Hujus consue∣tudinis argumentum praebuit Erythaeus ex terra ut ferunt editus, qui Athe∣niensium rempub. primus gubernavit, eosq́, Platonis judicio 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉: dein∣de mos obtinuit, ut nemo nisi Atticus esset, & Aborigo diceretur, auream ci∣cadam capillis annectere auderet. Huic opinioni Aristophanes, & ejus etiam Scholiastes assentiuntur. Isidorus cuculi salivam cicadas gignere non recte affirmat, verùm Locustellas gignere manifestum est. Cicadas veterem pel∣lem sive senectutem per aestatem exuere Lucretius lib. 4. testatur his verbis: Cum veteres ponunt tunicas aestate cicadae: eamq́ue ob causam ab Hesichio 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 vocatur: quibus quidem minimè fidem dedissem, nisi hujus pel∣lis ejectam iconem in procinctu habuissem. Ante coitum mares gustu suavio∣res sunt; post coitum vero faeminae; quippe quae ova candida & gustu gratis∣sima habeant. Parthi, ut Plinius scribit, & reliquae ad orientem gentes, cica∣dis vescuntur; non solum nutritionis gratiâ, verùm etiam ut venas aperiant, languentemque appetitum citius excitent: id quod Athaeneus lib. 4. & Nata∣lis de Comitibus disertè affirmant. Hinc Aristophanes in Anagyro deos item Cicadis vesci ex Theocrito scripsit, ubi eos per iram appetitu caruisse som∣niaret. Vidi ego (inquit Aelianus lib. 12. cap. 6.) qui connexas cicadas ad cibum venderent hominibus; animalium scilicet voracissima jejunissima ven∣debant, ne quid exquisitissimis ipsorum epulis deesset. Dioscor. assatas ci∣cadas mandendas praebuit & vesicae doloribus prodesse scribit.* 1.2 Quidam (in∣quit Galenus) cicadis siccis ad colicos affectus utuntur; dant cum paribus numero piperis granis tres quinque aut septem; tam videlicet remittente quàm etiam urgente paroxysmo. Trallianus in calculo, exiccatas, contritas, alis,

ac pedibus prius abjectis, in balneo exhibere cum mulso aut condito jubet. Aegineta etiam exiccatas nephriticis exhibet, atque in morbo renali compo∣sitionem diatettigon vocatam instituit: similem omnino antidotum Myrep∣sus praescripsit, sed omnes pedes capitaque tanquam supervacanea membra rejecerunt. Luminaris author electuarium ex Nicolao transcripsit hujus∣modi. R. Cicadarum pedibus capiteq́ue abstractis unc. 2. milij solis, sem. saxifrag. ana. unc. unam, piperis, galangae, cinamomi, ana drach. 2. ligni aloes drach. semis, mellis, q. s. Nicolaus Cicadas alis, pedibus, capitibusque abjectis, urit, terit, atque excipit melle attico, datque ad fabae magnitudinem cum vini mensura. Aëtius cicadas tres tritas ex vino exhibet. Quidam ad uri∣nam provocandam pro cantharidibus cicadas substituunt, nec meo judicio si∣ne ratione; nam & securiùs exhibentur, & citius tam hoc in morbo quàm in languida venere operantur. Antidotus ex cicadis 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 ad renum calcu∣lum à Nono medico praescribitur. Aretaeus de vesicae remedijs haec verba de cicadis habet: Vtilissimum vesicae remedium cicadae suo tempore pro ci∣bo exhibitae. 1. mares ante coitum, faeminae post, ut ex Arist. patet: extra tempus verò aridae & tritae cum aqua & radicis nardi paxillo elixentur: in ijs∣dem quoque loco balnei ad vesicae laxamentum aeger desideat. Nec desunt in recentioribus qui cicadas oleo impositas Soli exponunt, & cum Scorpio∣num oleo commiscent, ac pubem, interfaeminium, testiculos, aliasque vici∣nas partes, ad dolores vesicae inungunt. Arnaldus in Breviarij lib. 2 cap. 20. & 32. in Coli dolore & Ileo puluerem Cicadarum commendat, atque etiam ad calculum ejiciendum, Si mediae cicadae puluis cum sanguine hircino vel cum vino diuretico propinetur. Lanfrancus ad frangendum calculum cicada∣rum spodium ex aqua raphani vel cicerum decocto sumptum magni facit. Quinetiam segnes torpentesque jam ocio pueros ad venatum provocant. Cu∣jus meminit Theocritus Idyllio primo his verbis,

〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉.

Neque solum gratae sunt in cibo at{que} in medicinis utiles hominibus, sed aves pascunt nonnullas atque inescant. Pueri enim Cretenses (teste Bellonio) ha∣mum in Cicada sepeliunt; eam filo alligatam in aërem projiciunt. Cicadae gratiâ Merops advolat, & cum esca hamum unà deglutit, quo conspecto fi∣lum attrahunt pueri, atque ita aëriam piscaturam non absque lucro exercent. Cicadae item in fine veris multiplicatae annum morbiserum significant, non quod ipsae putredinem excitant, sed quia illarum copia putridae materiae abun∣dantiam planè demonstrat. Saepius enim illarum adventus cantusq́ue bonum rerum statum portendit, uti Theocritus cecinit; 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Niphus anno cicadarum parco annonae caritatem praesagit, rerumq́ue omnium ino∣piam Quod vero Io. Langius, (multae lectionis doctrinae que philosophus, & medicus unà celeberrimus) Cicadas lib. 2. Epist. instar Bruchi fruges & pabula per Germaniam exedisse memorat, Idemq́ue Stumfius in Helvetia factum, & Lycosthenes lib. prodig. Graecaque Epigrammata affirmant: sa∣nè (nisi locustam pro cicada intelligerent,) merum mirum ostendunt, & quod (salvâ virorum tantorum aestimatione) credere nolimus, carent quippe den∣tibus & excrementum (ut diximus) non emittunt, sed rore tantum vescun∣tur & intumescunt. Praeterea licet omnem per reptavi Helvetiam, eaq́ue di∣ligentia cicadam quaesivi, quâ acum solent, nullibitamen eam vidi, ut nec in Anglia vel in Germania. Ideo tam ipsos, quàm Albertum Vincentium, & Guillerinum de Conchis, per Locustas vel Bruchos deceptos fuisse autumo, dum illos Cicadas esse vulgari quidem errore temerè crederent. Qui plura de ipsarum natura vel usu cupiunt, consulant Graecorum Latinorumq́ue Epi∣grammatum

grammatum authores, partim earum laudes, partim vituperia pro suo quem∣que marte & arte plurimis canentes. Aegyptij per Cicadam pictam homi∣nem mysticum & sacris initiatum notarunt. Novi Hieroglyphi eas nonnun∣quam musicos, nonnunquam garrulos significare frivolè contendunt. Vtcun∣que fuerit, recte de semet ipsa Cicada cecinit meo judicio.

Sim licet insectigenus exiguum atque minutum, Magna tamen parvis gratia rebus inest.

Post Cicadam Gryllus proximum locum vendicat, tum quòd eam forma, demptis alis,* 1.3 nonnihil refert, tum quòd cantu proximè accedit. Calepinus Graece 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 dictum affirmat, sed authorem non citat, imo nequit. Alij a cla∣more arguto, & procellarum aemulo, sic cum vocari putant (in quorum nu∣mero est Isidorus) qui gryllismus dicitur. Ab Hadriano Iunio propter soni stridorem 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 dicitur. Sed minus recte; cum hanc Locustam esse majorem ex Aristotele probaverim. Freigius natural. quaest. lib. ex Plinio Tryxali∣dem vocat. Verùm quum 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 sit insectum impenne, utcunque sono con∣veniunt, formam tamen & speciem Grylli non habet. Latinè item Gryllus dicitur. Gallice un Gryllon, Crinon. Arabice Sarsir (si Bellunensi credimus.) Barbaris Gerad. Avicennae Algiedgied. Polonis Swierc. Hungaris Oszifereg. Germanis cin grill, ein Heyme. In agro Argentinensi (à mense quo cantillat) Brach uogle. Illyricè Swiertz, Czwrczick. Italicè & Hispanicè Gryllo. An∣glis Cricket. Belgis Crekel, Nachterekel. Gryllus autem vel campestris est, vel

[illustration]

domesticus: utrosq́ue Plinius ad Sca∣rabeorum genera retulit minus propriè, quùm alas elytro toctas non habeant, sed omninò membraneas; licet exte∣riores densiores longè quàm quae sub∣tùs latent. Calepinus postremò natus, genus locustarum facit, parili errore. Niphus in Arist. hist. 5.28. & 29. lo∣custas terrestres, & Bruchos, Gryllos vocat; ut etiam Albertus per imperitiam ci∣cadas. Campestrium alij sunt mares, alij faeminae. Mascicadae magnitudinem propè attingit, sed corpore paulo longiore, colo∣re subnigricante; caput pro corporis ratio∣ne magnum; oculi grandes exerti, frons an∣tennata, sed articulis carent antennae, & huc illuc tamen facilè, moventur. Sex item pe∣des obtinuit corpori concolores, & postre∣mos longissimos ad saltum vegetiorem: antrorsum & retrorsum (quod sin∣gulis commune est Gryllis) incedit. Alae quasi leviter insculptae & incurvae, totum poenè corpus tegentes; cauda illi bifurca, moles corporis minor at∣que faeminae. Haec vero ventriosior, inamaenum quendam exprimit virorem: oculis herbaceis, antennis rubentibus, cauda tridentis aemula, & magnitudi∣ne corporis à mare dissita. Per aestatem in campis reperiuntur, ibique ter∣ram excavantes manent atque nidificant. Hyeme vero leniore latitant, sae∣viore pereunt in cavernis, quos sine cuniculariorum arte fodisse videantur. Alarum attritu sonum illum edunt perstridulum, teste Plinio: & sane alis eo∣rum avulsis attritisque Iacobus noster Garrettus Pharmacopoeus diligentissi∣mus eundem sonum rectè imitando assecutus est: ut mirer doctissimum Sca∣ligerum id cui nescio folliculo & fistulae in cava alui parte collocatis; Sabi∣num verò, dentium collisioni acceptum tulisse: quod Plinius etiam non recte

de locustis scripsit. Quùm leviter alas per antri sui angustias tam aruenses quam domesticae atterunt, parvum sonum efficiunt; cùm vero pro foribus fortius has vibrant: valde argutum, nec omnino sine alarum motu agitatio∣neq́ue strident: has enim amputaveris, vel avulseris, stridorem illum omnem perire citò videris. Sole incalescente (quo plurimum gaudent,) ac etiam noctu, pro foribus cavernae cantant. In pascuis & pratis frequentiores, in umbrosis opacisq́ue locis illubentius manent, rariùs ad hyemem vivunt, ut Georg. Agricola scribit: magnam authoritatem illis perhibet Nigidius, ma∣jorem Magi, quoniam retrò ambulant, terramque terebrant & stridunt nocti∣bus. Quo magis à nobis sunt dissiti, eo acutius stridunt, proximi verò silent, & prae dysopia vel formidine se in antra citi recipiunt. Gryllus (inquit Al∣bertus) lib. 4. cap. 7. exercit. 273. si medius dividatur vel capite plectatur, adhuc canit & vivit longum tempus. Quod sane si verum sit, actum planè erit de alui illa fistula, cui stridoris Gryllorum causam Scaliger tulit acceptum. Venantur eum pueri formica circumligata capillo in cavername••us conjecta, efflato priùs puluere ne se recondat, & ita formicae complexu extrahitur. Plinius lib. 29. cap. ult. Sed citiùs & minore labore capitur, hoc modo; ra∣mulo gracili & longo, vel stipula cavernae inserta, & per vices extracta, ante cavernae vestibulum illico erumpit; quasi interrogatura, qui foribus facit in∣juriam? Vnde in eum natum proverbium, qui levi de causa sese hostibus ostentat, & insidias ultro incurrit, Stultior Gryllo. Panico recenti, maturo frumento & pomis vescuntur. Gryllus domesticus à Graecis (si Alberto cre∣dendum) 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 dicitur, cujus nominis ne vestigium quidem reperio apud Graecos: forte Barbarum pro Graeco supposuit. Angli eos House-crikets, Germani Heimgrill appellant.

Plinius de scarabeis scribens (inter quos Gryllos malè retulit) haec verba subjungit: Alij prata crebris foraminibus effodiunt,* 1.4 alij nocturno stridore vocales aridam terram inter focos & furnos excavant. Sunt item domestici mares & faeminae. Maritotum ferè corpus fusco colore est imbutum, dorsum ex fusco varium magis nigricat: oblongo est corpore, & campestri longe mi∣nori; caput ei ferè orbiculare, oculis nigris praeditum, & antennis in omnem partem mobilibus, forma & compage omnino est campestri: juxta medio∣rum pedum exortum, duae lineae transversae niuis instar albicantes dorsum adornant. Iulio & Angusto mensibus volat, nec tamen longè nec diu; sed volatu undoso, (pici Martij instar) nunc ascen∣dendo

[illustration]

alis dilatatis, nunc complicatis vicissim descendendo. Caudam habet bifurcatam. Faemi∣na majorest & longiori aluo, alis 4. volat, qua∣rum externae breviores, internae arctiores simul & longiores. Caudae extremitas in tres quoque sive setas, sive spinas mavis, dividitur. Volant utriusq́ue sexus, saltantque & celeriter satis cur∣runt: spumam juris Zythique avide liguriunt, ves∣cuntúrque sanie & liquore carnium. De hoc in∣secto Albertus lib. 4. cap. 7. sic scribit: Gryllus qui noctu cantat, non videtur os habere; (ut ar∣venses) sed invenitur in capite ejus longum mem∣brum linguae simile, & nascitur super exteriorem capitis ipsius partem, & pars illa non est fissa, sicut finduntur ora animalium: nec invenitur aliqua superfluitas in ventre ejus omnino, licet vescitur humidi∣tatibus carnium & brodiorum pingui, ad quae sive effusa sive reservata, noctu accurrit. Imo licet panem quoque depascit, superfluitatum tamen expers, &

ventre semper jejuno perhibetur.* 1.5 Grylli non solum homines labore fessos cantu recreant, sed etiam medicam syluam adaugent, morbósque abigunt. Veteres (ut Iulius Scaliger notavit,* 1.6 remq́ue ipsam experimento veram exper∣tus est) loco cantharidum ijs utebantur, simili successu. Purulentis auribus Gryllus cum terra sua effossus prodest. Gryllus manibus contritus sacro ig∣ni medetur; tonsillasq́ue curat. Oportet autem cum ferro eum & cavernae suae terram tolli, atque deinde in manibus fricari; quo pacto non solum à prae∣senti malo aeger liberabitur, quinetiam per annum à recidiuo erit immunis. Plinius. Curant quoque Grylli parotides sive illiti sive alligati: strumis illinun∣tur cum terra sua.* 1.7 Cinis eorum cum oleo, putrida ulcera ad cicatricē perducit. Contra calculum & dysuriam Gryllum aqua dilutum sumere prodest. Bellu∣nensis eorū oleum auribus dolentibus instillat; eo{que} modo dolorē ijs omnem pulsationemque adimit. Marcellus in faucium tumoribus tactum illorum & simplicem alligationem multis effert: Halyque judicio in collo suspensi quar∣tanam arcent. Tonsillarum tumores ijs sedari Serenus indicat his versibus:

Quos autem vocitant. Tolles, attingere dextrâ Debebis, quâ Gryllus erit pressante peremptus.

Pueri alicubi nocturni cantus gratiâ (ut Cicadas in Italia) gryllos pyxide pertusa, vel fiscellis includunt; herbarum folijs appositis quibus vescantur ac totam aestatem servant. Aluntur & in Africa caveis ferreis, magnoque ven∣duntur, ut à quibusdam mercatoribus accepi, ad somnum conciliandum. De∣lectantur enim Fessani arguto ipsorum sono, non secùs at{que} Hiberni & Walli plectri harmoniâ. Quo item doctissimus Scaliger non parum affici videbatur, quùm cantus ipsorum gratiâ in pyxide clausos servaret: quàm si cribro cre∣briùs pertusam reddidisset, tertio post die non mortuos sed diu quidem super∣stites reperisset, lib. de plant. Seclusa enim ab aëre vivere nequeunt haec ani∣malcula, quae praeter vocem & aëra fere nihil in se aliud habere vel esse vide∣antur. Aestate praeteritâ marem & faemellam subdito pabulo servavi; sed die octavo marem reperi faeminae latus erosisse, qui etiam post biduum expiravit. Lanio item avis (ut doctissimus noster Bruerus observavit) Gryllis vescitur; eos{que} supinos spinis transfixos juxta pullorū nidos collocant, ne quando cibi penuriâ tabescant. Verum ubi numero infensiores fuerint, his eos artibus fuga∣bis, vel intercipies. Discū satis profundū, & aqua repletū ante eorum stabula colloces, farina avenacea crassiore cinctā. Sic Grylli saltu ascendentes in dis∣cum, aqua suffocati pereunt. Si quo{que} aquam vitriolo mixtam in eorum antra injicias, certò fugabis. Restat adhuc una bestiola alata, quā an ad cicadas an ad locustarū classem referam plane ignoro. Quâ enim catervatim volat ac segetes erodit, locusta videatur; forma tamen ad cicadam proxime accedit. Mira sane hujus bestiolae, & quasi in fantis facies. Caput galero triangulari tegitur, in cu∣jus superiore parte quatuor sunt maculae nigrae, duae oblonge, & aliae duae fere orbiculatae, inter quas, duo etiam minutissima puncta nigra observabis. Alas habet quatuor, quarum internae duplicantur quùm quiescit, ita ut 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 videatur. Atque hi forte erant illae locustae, de quibus Cuspianus é Sigeberto sic scripsit: Mense Augusto, anno 874. Immensa locustarum vis senis alarum remigijs volitabat ab oriente & cum senis pedibus, &c. à quibus tota fere Gallia divastata est. Dixeris primo aspectu caputium scapulas ornare, sed propiùs intuenti, partes sunt superiorum alarum veluti semicirculo inclusae. Totum corpus valdè crassum, nigro fuscoque est colore: posteriorum alarum partes infinitis nigris maculis notantur. Petrus Quickelbergius Antuerpianus hanc ex Africa portatam ad Pennium transmisit, quam nos etiamnum exanimem in thesaurario 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 servamus, & Cicadastram nominamus. Nec minùs in Tryxalide (de qua antea dictum) haeremus. A rodendo nomen forte obti∣nuit:

verum ut vel tryxalides Bruchos esse censeam, vel olerum locustellas, vel cicadas, vel Gryllos, nequeo quidem induci: Non solum quia Athenae∣us, Plinius, alijq́ue eo ipso philosophi sibi non constant; verumetiam vel quòd forma vel natura longe discrepent. Et quare obsecro 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, Id est, stridor, non male non derivetur? quòd si verum sit, sanè Gryllis maxime conveniet, quas tum aliàs tum per stridorem à Blattis Peucerus merito di∣stinguit: id quod Ioachimus noster Camerarius (magni illius filius, & virtutum ex asse haeres) primus notavit. Plinius ex his viginti torreri jubet ac bibi é mulsa contra orthnopnaeas atque haemoptoicam passionem. Cinis illitus cum melle margines duros ulcerum complanat, & mulie∣rum

[illustration]

purgationes retentas praeclarè adjuvat. Huc eti∣am Cicadam Rondoletij aquaticam referre visum est, cujus caput pentangulum imitatur; oculi exerti atque globosi, non magni, & nigri: antennae ore extimo erum∣punt perbreves; pedes utrin{que} ternos habet, postremos longissimos: in dorso vel alas, vel earū rudimenta gerit. Cauda illi bifurca, venter saepe veluti incisus; corpo∣ris color subfuscus vel potiùs ex albo nigricans. In aquis limosis stagnantibusq́ue reperi, sed naturam ejus nondum habeo perceptam: hoc à terrestri differt cicada, tum quòd capite sit magis exerto, & cervicis aliquid habere videatur; tum quod alas habeat inuti∣les ad volandum, licet ad sui erectionem non ineptas. Haec in folijs nympheae, potamogeti, aliarumq́ue aqua ticarum herbarum insidens, jucundum quid (more Cicadarum terrestrium) stridere dicitur: Sed à nobis hactenus non est audita.

Notes

• * 1.1

  Coitus & ge∣neratio.
• * 1.2

  Vsus Medici.
• * 1.3

  Grylli nomen.
• * 1.4

  Lib. 11. Cap. 28.
• * 1.5

  Vsus.
• * 1.6

  Exerc. 186.
• * 1.7

  Lib. 30.4. & 9.12.