Insectorum sive minimorum animalium theatrum olim ab Edoardo Wottono, Conrado Gesnero, Thomaque Pennio inchoatum ; tandem Tho. Movfeti Londinâtis operâ sumptibusq́[ue] maximis concinnatum, auctum, perfectum ; et ad vivum expressis iconibus suprà quingentis illustratum.

GENEROSO VIRO, EQVITIAVRATO, ARCHI∣atro Regio, D. Gulielmo Paddy: Theodorus de Mayerne, Eques auratus, Baro Albonae, in Aulâ Britannicâ Archiatrorum Comes, S. P. D.

NVncupaverat olim Mouffetus vestras, Medicae familiae insigne decus, vir politioris utique & solidae literaturae 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 eximius, Elizabethae semper Augustae (quae supra sexum sapiens, fortis, ad bene regnandum nata, subditorum votis, & proprijs coeptis gestisque ad invidiam foelicibus tot annos imperavit) opus hoc De Insectis animalibus, ab aliis inchoatum, ab ipso auctum, perlima∣tum, & ut nunc prodit ad umbilicum perductum, haud indignum ratus Naturae miracula, in minimis maximê conspicua, maximae Principi dedicare, quae summi rerum omnium Conditoris infinitā testantur potentiam, & Principûm 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 mentem ad causam causarum erigunt, ut Numinis praesentiam ubique agnoscant, & beneficam manum in singulari erga ipsos directione, & electivè agente influentiâ, non minùs submisso quàm grato animo vene∣rentur; ratione proportionûm momenta sic pensitante, ut pluris teneatur qui plus acceperit. In isto proposito, antequam votum solverit, supremum obijt diem author, dignus qui vitam protraxis∣set diutiús, in artis & reiliterariae compendium. Sic liber posthu∣mus haeredi relictus, facultatibus minus amplis quàm patris fere∣bat nomen, poscebat meritum, & in publica commoda tot vigiliae, tot exantlati in curandis aegris labores jure postulabant. Fortuna caeca vix nisi invita melioribus favet, quasi dissonum sit & incon∣gruum Pluti cum Apolline Minervâ & Mercurio commercium. Fatis tunc functa Elizabetha, imperij Britannici habenas piè & justé

nente, at{que} inter procellas totam quassantes Europā pacificè reg∣nante IACOBO, averruncatis sceptri maiestate, & animae ad miracu∣lum prudentis providentiâ monstris, quae regni fundamentis convellendis instabant Proditione, dolis, scelere atque libidine & irâ. Heroï non minús doctrinâ quàm virtutum omnium 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 illustri, doctum opus offere decreverunt Curatores pupilli in sicco à parente derelicti: Sed res angusta domi distulit negoti∣um, atque subventaneo intento effectum, & faetui lucis usuram denegavit. Sic in custodiâ amicorum defuncti obscurus diutissi∣mé haesit liber, donec à Darnello, authoris quondam Pharmaco∣poeo, homine sanê probo, magistri Manibus bene volente, ejusque gloriae avido, oblatum mihi volumen, quod per aliquot annos in meo Musaeo sepultum in pulvere, tineis blattis{que} expositum jacu∣it, nullâ medius-fidius meâ, sed typographorum nummis inhian∣tium culpâ, qui quantum vis in varijs regionibusâ me per literas invitati, & ad suscipiendum orphanum sollicitati, detrectave∣runt ingratum ut ajebant laborem, displicente ipsis artis nobilis usurâ, nisi Nauticam superaverit. O tempora, in quibus erudi∣torum hominum sudores ex pretio operis solvendo, & aere in charta & atramento comparandis locando, vel ex vulgi (pessimis ut plurimum applaudentis) depravato sensu, non ex rei essentia vel subjecti dignitate, aut solidâ ejusdem explanatione aestiman∣tur! Limini tunc praefixa erat Epistola quam dedicatoriam vo∣cant, cuius praedictorum Principum alterutrius nomen praelatu∣rae, post utriusque obitum, intempestiva videbatur editio. Alius forsan hanc captasset occasionē compellandi Regis CAROLI, mag∣ni patris magni filij, sub cujus fortunatissimo imperio in Regiâ personâ, virtutes omnes Regiae quasi agmine facto concurren∣tes, singulae de praerogativa certant, & genibus E. M. advolutus alienum opus fucato laudum cortice velatum, vel ampullatis auli∣cae eloquentiae fumis obumbratum, sub spe alicujus remunerati∣onis obtulisset. Sed ista non sunt mei genij, quippe licet non in∣gratus Principibus viris hactenus vixerim, attamen id longo di∣dici usu, sobriè utendum ipsorum gratiâ, auribus oculís-ve abu∣tendum nunquam, & apud ipsos, quantumvis molles aditus & tempora noris, semper intempestivam esse importunitatem, eam praesertim quae Musas mercenarias infami stigmate notatas ad sti∣pem adigit. Noli credere me tantum huic operi detrahere ut ip∣sum indignum putem quod Regium nomen in frontispicio ge∣stet, & subtam ambitiosae inscriptionis tutelâ publicatum vivat: sed parentem lustricum in alterius gratiam ultrò agere, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉

quo ad argumenti expositionem, in scenam producere, & sub ali∣enis plumis in operis aditu jejunè & ineptè superbire piaculum duxi. Vttamen numeris omnibus absolutus prodeat liber, né-ve lector consuetudinis amans Epistolam desideret, vel omissam queratur, pro more meo, (quo magnates debito quidem honore prosequor, Amicos verò unicê & constanter colo) Historiae na∣turali & Medicae, alicujus communi literatorum consensu utri∣usque callentis, necessitudine non vulgari mihi juncti, bonis om∣nibus charum, & propriis clarum dotibus nomen praesigere vo∣lui, quod reverentiae & bonae voluntatis officium, posteritati teste∣tur, quo sint apud me loco viri doctrinae multiplicis tincturâ im∣buti medullitûs. Inprimis verò Artis omnium nobilissimae quam exerceo proceres. Ita te ex multis unum selegi, qui mihi sis in∣star omnium, generose vir, amicissime Paddy, qui à sapientissi∣mo, & nihil unquam perperàm faciente Monarcha IACOBO censu decoratus equestri, Virtutemtitulis, titulos virtutibus ornas, ut de te ipso noster cecinit Thorius. Is es qui me post nefandum Henrici magni quondam Domini mei clementissimi parricidi∣um, (atratam saeculi sui memoriam in saecula redditurum) à Sere∣nissimo Jacobo ex Aula Gallica perliteras proprias, & viae ducem ex professo in Britanniam accersitum, & immediatè dignitate Comitis Archiatrorum honoratum, non limis & invidiae vipereo veneno turgentibus oculis aspexisti, sed candidè, & expor∣rectâ fronte (qualem virum generosae originis decet,) excepisti peregrinum, contra illud Horatij, qui penitùs toto divisos orbe Britannos, feritatis in hospites insimulat. Deinceps verò in nu∣merosis apud aegros congressibus, & Medica praxi, placidè con∣sultantium opiniones auscultantem, expendentem, & pro loci mei debito, circa agenda concludentem, sine rixa vel contradicendi innato medicastris cacoêthe audivisti, & rationi consentaneam meam saepissimè probasti sententiam. In Illustrissimo Collegio Londinensi (cui ut dignissimè semper, sic praefuisti saepissimè) o∣ptimatûm votis tuóque inprimis calculo, in Collegarum nume∣rum relatum, pro regio Characterismo Spartae meae aulicae, pri∣mum à Praeside nostro locum obtinere libenter passus es: Addo quód varijs â me ad excellentissimos collegas nostros delatis vel petitionibus vel commendationibus, nunquam te opposuisti, sed mihi faciles aures & auxiliares manus semper praebuisti: Deni∣que laudasti ubique absentem, & famam Momorum calumnijs impetitam, & dente Theonino vulneratam saepiùs (quae bono∣rum, imò maximorum Principum est conditio) quantum in te

fuit, me clàm, ex insito tibi animi praenobilis motu 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 tutatus es, authoritate quâ polles apud tuos cujuscunque conditionis, neque ulterius gliscere hanc passus es maledicendi porriginem. Quid retribuam tibi Vir Excellentissime, cui ut vero Philoso∣pho inanis gloriolae nulla est cupido, & quae magni splendoris ab hominum vulgo laudantur, quaeruntur, expetuntur, in prae∣sentiarum sordent omnia? Gratus & amoris plenissimus erga te animus jubet, ut in ipsius testimonium ••evidense hoc 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 tibi offeram, quod lubens volensque accipe, & sine ut candidâ istâ tesserâ destruatur improbum illud 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Deus O. M. longos, & benefico syderum aspectu prosperos, tibi largitus est annos, in civiûm tuorum salutem, quorum sanitati tuende & restaurandae, per plurima lustra hactenus invigilasti tam efficaci∣ter, ut non quernâ tantum coronâ, verum etiam aureà statuà (si tempora nostra hunc ferrent honorem) te dignum vixisse diù, jure agnituri sint Nepotes. Nunc Dux emeritus, rude donatus Athleta, monstrorum in hominum perniciem faecundâ nimium sobole quotidie nascentiûm domitor, exsuccum corpusculum edaci tempori placidè quotidie cedens adhuc sustinente animà, quae nullis carceris sui vitiata conditionibus portum videt, imò iam penê tangit; abstractâ ab humanae vitae aerumnosis vexati∣onibus mente, tecum habitas, & quod superest tibi temporis à divinis meditationibus, omnem in 〈◊〉〈◊〉 penctrans, atque ab∣dita rerum, per amaena 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 viridaria expatiaris. En tibi ex secretissimo magnae parentis horto exquisitissimum sertum, quod non modò pascat oculos, verùm etiam eximium, quo pol∣les, mentis acumen, in intima ejus adyta deducat. Tu Anatomi∣cus insignis Insecta secari posse sodes experire; Magno Stagiritâ duce partes animalium rimari non dedignante, invenies in apûm Corpusculo utrem mellis ex floribus sucti receptaculum, crura bitumine ceram daturo tenaciter onusta. In 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 corneum aculeum, vindicis veneni plenum, ad ferae nutum depromptilem, quo Rex gregis carere dicitur, quippe supremae potestati omnia pro voluntate quando libuerit subversurae, naturaliter competit, imo debet innasci Comitas, unde Reges proprio attributo patres 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 indigitantur. In Culicibus observabis canoram tu∣bam, sanguinis ex animalibus suctricem, imò per solidissimi li∣gni compagem, doliorum mustum continentium exhaustricem. Quàm placebit tibi Papilionum in Helicem continuò rediens, post haustum ex floribus alimentum, tenuissima proboscis, quàm expansae ipsorum alae, artifici naturae penicillo pictae, non imitan∣dis

pigmentis, quibus penè cessura Iris, Mille ferens varios adver∣so sole colores. Quám Iucundo spectaculo, manus artifices cautè & curiosè acutissimum scalpellum & stylum pertenuem ducen∣tes regentibus oculis, patebuntista. Cicadarum rore victitantium fistula, atque striduli quem edunt soni per caniculae aestum viato∣rum aures importuné obtundentis organa, sic fabretacta ut con∣cavus venter, sub diaphragmate exsculptus sit in fornicem, cui supertensum ex tenuissima & siccissima membrana operculum tympani instar, per obliquum sinum aerem admittit, qui alarum & aqualiculi motu successivo & regulari agitatus, per angustum foramen intrans, mox dilatatus, ad Caveae incrustatos parietes appellens, refractusq́ue sonum format. Scarabeorum maiorum cornua, cervorum aemula, mucronibus acutissimis vulnera infli∣gere potis, & qui ea movent ac validissimè constringunt musculi. In Cantharorum genere Rhinoceros. Bombycum (qui omnium Erucarū 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 sunt antesignani) in plures anfractus re∣tortum materiâ serici tumens marsupium, in quo post tempus de∣stinatū concoctioni pabuli, ex mori potissimùm foliis deprompti, gluten seu gelatina tenax reservatur, donec turgente ventriculo, & gestiente finem suum assequi naturâ, vermis salivam paulatim eructat, cuius ad aerem solidescentis filum, rem veltiariam Satra∣pis procuratura bestiola, per strictissimas fauces dispensat, & nen∣do capitis ac dimidij corporis motu, additâ anteriorum pedum carminatione, primò in stabilimenta glomeris sui, deinde in pro∣prium conditorium, ubi suam subeat transfigurationem disponit, quemadmodum Arachne per infima corporis, in filum ductile excrementum egerit, unde casses vitae sustentandae necessarios pau∣percula magno cum labore format, & pedibus prolixis in ungui∣culos peracutos definentibus nectit in nodos operis reparationi subinde obnoxia. In Locustarum majorum viridium sepes depa∣scentium thecis supremis, squamae duae Corneae praedurae, quarum mutuus attritus, per aeris mollioribus alis agitati subministratio∣nem, sonum satis acutum creat. Omnium vero hujus generis ca∣put armatum, posteriora crura dura, sicca, praelonga, quorum ad fir∣mum obiectum impulsu, validissimorum tendinum ope, instar sagittae ex balistâ prodeuntis libratum corpus pro sua proportione satis grave, vibratur in longinquum: ut pulicibus etiam cum impe∣tu salientibus contingit. Sed quod maius est praeter forfices, no∣vacularum penetrantiacie aemulas, rectum ab ore in anum ductum, cingentibus pylorum dentatis obicibus, sibi in vicem spinosa qua∣si 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 respondentibus, quibus arva tota voracibus incisoriis de∣populata,

tanquam in pistrino moluntur, & quàm citissimê excer∣nuntur; nunquam cessante fame, donec regio es integras vindici tonantis irae obiectas, Divina iubente Nemesi, vile pecus absumat, & populos coelo ridiculè minitantes excidium, in nihilum redi∣gat. Aspicies phalangiorum os armantes cuspides, quarum vulnus∣cula subit virus insolens, corporis centrum intrans, medullis imis mordicùs infixum, cum atrocis ferae vita in subiecto quod ipsum susceperit perdurans, certis horis periodicê saeviens, Phantasiam perturbans, quae obiectis animali concoloribus lenitur, sed furere non desinit, donec musica provocatis choreis sudores largos cieat, & paroxysmum solvat, postero die eadem hora recursurum. Lam∣pyridum intestinum ignem caudae affixum, & Cocuiae, noctilucae In∣dicae funalia, Cimmerias tenebras vincentia spectabis. Atque adeo (si conspicilia ex Crystallo 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 (quantum vis linceis oculis in perscrutandis atomis necessaria) sumas, miraberis Cataphractorum pulicum obscurè rubentem habitum, cum dorso setis rigente, & cruribus hispidis, & inter duas antennas prominentem tubum car∣nificem, amaram puellarum luem, humanae quietiin somnis prae∣sertim inimicissimam. Pediculorum oculos prominentes cernes, & cornua, crenatum corporis ambitum, totam substantiam dia∣phanam, per quam cordis & sanguinis tanquam in Euripo indesi∣nenter fluctuantis motum. Patebunt tibi petulantium pediculorum cancriformium plana corpuscula, cum harpago••ibusquibus, cutim humanam perpetuò inter pilos ore lancinantes, adhaerent tena∣cius quam Lepades affixae scopulis. Imò ipsi Acari prae exiguitate indivisibiles, ex cuniculis prope aquae lacum quos foderunt in cute, acu extracti, & ungui impositi, caput rubrum, & pedes quibus gradinatur, ad solem prodent. Quod si à partium 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 animum ad Insectorum generationem & ortum revoces, & varias quas subeunt transmutationes expendas, ut vermium in muscas, Eruca∣rum (quarum singulae species à singulorum vegetabilium corrup∣tione ••rahunt originem) in Chrysalidas, aureis velut bracteis su∣perstratis rutilas, & papiliones, quorū ova faetus vermiformes de∣nuò producunt, per circulum successivè agente, & constanter motu perpetuo in se recurrente naturâ, ingredieris proculdubió amplis∣simum Philosophandi campum, circa universalis spiritus tria reg∣na (vegetabile, animale, minerale) aequaliter pererrantis, replentis, regentis, atque in Entia ad singula pertinentia, pro dispositione materiae varias formas introducentis, potentiam & activitatem: Nec non speculationem tuam exercebit corporum omnium sub∣lunarium inter sese commercium, quae licet persaepe adversis

frontibus inter sese pugnare videantur, In uno tamen conveni∣unt, & ab invicem aliquid omnia & singula mutuantur. Imó si transmutantur & animalia & plantae, cur idem metallis denega∣tum? Id quod arte se praestare posse permulti naturae genuini mi∣nistri & legitimi adjutores, non sine ratione gloriantur: Idque solum per impedimentorum remotionem, & congruam acti∣vorum & passivorum coapplicationem, quâ factâ soli Naturae ne∣gotium relinquit Philosophus, quae blando calore externo, citra festinationem adjuta, internum suscitat ignem, Elixiris sanitatem & opes procuraturi opificem; ut Asinos explodam, qui in leonis exuvijs exultantes, tumultuariam & confusam instruunt erga∣steriorum suppellectilem, subterranea cuncta eruunt ex imis fodi∣nis, & Veneris marito exponunt, somniorum experiendorum avidi,

—Simul & patrimonia miscent, Arcano instantes operi & Carbonibus atris, Qui tandem exhausti damnis, fractique labore Inveniunt, atque inventum Nihil usque requirunt.

Cinifloribus hisce praeteritis, si altius circa insecta lubet philoso∣phari, habebis quod te exerceat in Apûm Monarchicâ, Formica∣rum Democraticâ 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 utriusque generis Oeconomicâ provi∣dentia: Illius in colligendis & reponendis Cera & melle: Hujus in cellis replendis, & ••odendis seminibus, eâ parte quâ germi∣nant, ne labore improbo collecta, & in hyemem recondita an∣nona, vi caloris ingeniti in subterraneo ergastulo (quod durante brumâ calet) excitati, productione praecoci tentatâ corrumpatur, & obortâ peste, unâ cum grassante fame totum gregem deleat. Neque sicco pertransibis pede Architectonicem in fingendis ex cera favorum cellulis; Mathematicê ad exactum 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. In vespe∣ti loculis; In formiceti tabulatis varijs, & anfractuosis Maeandris; In cujus compage cubilia, horrea, Xenodochia, cadaverum repo∣sitoria, praeter innumeras animalculorum infatigabilium dotes, functiones, operas, vidit, & satis vel admirari, vel laudare non po∣tuit is qui in eis contemplandis longos absumpsit dies, vitam to∣tam in supino hocce & valdè otioso negotio transactam, operae pretium ratus. Textricem ostendent Seres, Erucae omnes, Aranei, muscis insidias struentes, & tendentes retia, ad comparandam es∣cam. Caelaturam exercent oris scalpro ligna pertundentes Cossi. Pietatem erga senes, defessos, aegros, sobolem docebunt formi∣cae, & apes inter caetera insecta: Prolis amorem Heliocanthari Apollini sacri, qui stercoream pilulam (seminis ipsorum receptacu∣lum)

ab ortu ad occasum, Solis motum sequentes, per 28. dies versare nunquam desinunt, donec defodiendo apta sit, ad foetus productionem, post mensis lunaris spatium, quod vermi in vo∣lucrem demum abituri formationi, & exclusioni natura assigna∣vit. Hic marem semen prolificum sine foeminae ope habere, & per se generare posse, intercedente putrefactione idoneae materiae in commodâ matrice (etiam non animali) notato. Sed (quod Christiani hominis meditationes omnes coronat, eumq́ue subli∣mem rapit) perpende ut Bombyx sibi tumulum condit, textili opere intus compactiore impervium, in quo vermis in se con∣tractus videtur emori, & prodigiosâ Metamorphosi renascitur papilio, nobilius animal, quod remigio alarum coelum petit, quum sordidum reptile ante sepulturam, terrae affixum, & pabulo soli agglutinatum vixerit. Vide num obscura de Locustarum genere, inter arvorum stipulas, ultimâ macie confecta victitans bestiola (quam à precantis gestu Galli Narbonenses Pregadiou appellant) homines doceat supplices ad coelum palmas tendere, & ritum de∣corum in offerendis Domino precibus observare admoneat. Quid de Cantharo majore nascicorni Indico, qui sine matre na∣tus (more caeterorum congenerum) moritur, & ex sua putrila∣gine, Phaenicis instar, postliminió resurgit? Denique quid de Musçis censes, quas aquâ per plures horas submersas, in calido cinere si sepelias, ad vitam denuo revocabis? Non dubito herele quin inter serias istas cogitationes (quarum objectum caeteris ho∣minum laruis 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 minùs serium videbitur) mens tua ad suam exurgat originem, coelo defixis oculis exclames 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉! & cum divino Psalte canticum Naturae authori persol∣vas. Quàm magnificata sunt opera tua Domine. Omnia in sapientia fecisti. Impleta est terra possessione tuâ. Sic erit unde mihi gra∣tuler, ex eo quod licet annorum tuorum longa series hactenus fuerit continuus philosophandi actus, attamen per polydaedali hujus honorarij rarum auctarium, tibi novam non minùs solidae & utilis, quàm jucundae & curiosae meditationis ansam praebue∣rim. Patere igitur ut doctissimi Mouffeti foetum, nunc tandem in lucem editum, manus amica Bibliothecae tuae inferat, cuj locum parente & nato dignum assignato inter tot volumina, quibus in∣structissimos habes Musaej tui forulos. Praeter enumerata bona accessura inde tibi, & horarum lecturae operis datarum, amplissi∣mum quod reportabis faenus, (si jocari licet) res tua etiam non ca∣rebit emolumento, ne proprium compendium hic neglectum vi∣deatur: In istis paginis invenies quae pestem deliciarum tuarum

fugent, Musis, earumque alumnis inimicissimas feras; tineas di∣co librivoras, quae ventre voraci & ferreis dentibus (corporis licet sint admodum pusilli) saeculorum integrorum lucubrationes ero∣sas abliguriunt. Malas bestias pessima omnia naturae iratae dele∣teria malé perduint! quarum propagationem praecavere, & infa∣mem progeniem necare, (interim dum speciem funditus abolere satagent eruditi librorum scriptores, vel collectores seduli cona∣buntur,) Liber hic (quem amoris mei 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 tibi mitto) pro∣prio capite docebit. At satis est; Vrceus coepit institui, cur exit am∣phora currente rotâ? Abripiunt me benevolentiae ardor, & sub∣jecti faecunditas: de tabulâ removenda manus, nè absurdé abeat in immensum epistola, quae jam incauté excrevit in volumen. Me ti∣bi addictum credito, & quàm bene tibi velim & cupiam istae lineae in tui gratiam exaratae loquantur Quod reliquum dierum ad de∣currendum vitae tuae stadium, antequam coeleste 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 accipias, sta∣tuit tibi Deus, cum animi & corporis indolentiâ ut absolvas op∣to, & ut cum Aristotele testamentum scribente loquar, híc diutiús tibi 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, foeliciter ut appellas, & beatorum por∣tum decreto tibi momento gloriosè subeas ex animo precor. Vale. Ex meo Musaeo Idibus Maij, anno reparatae salutis humanae, 1634.