Expositio hymnorum secu[n]dum vsum Saru[m]

About this Item

Title
Expositio hymnorum secu[n]dum vsum Saru[m]
Author
Catholic Church.
Publication
[London] :: ... Richardu[m] Pynson ...,
M.cccc.xcvii [1497]
Rights/Permissions

To the extent possible under law, the Text Creation Partnership has waived all copyright and related or neighboring rights to this keyboarded and encoded edition of the work described above, according to the terms of the CC0 1.0 Public Domain Dedication (http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0/). This waiver does not extend to any page images or other supplementary files associated with this work, which may be protected by copyright or other license restrictions. Please go to http://www.textcreationpartnership.org/ for more information.

Subject terms
Catholic Church -- Hymns.
Hymns, Latin.
Link to this Item
http://name.umdl.umich.edu/A05861.0001.001
Cite this Item
"Expositio hymnorum secu[n]dum vsum Saru[m]." In the digital collection Early English Books Online. https://name.umdl.umich.edu/A05861.0001.001. University of Michigan Library Digital Collections. Accessed April 28, 2025.

Pages

Page [unnumbered]

Page I

¶Dominica prima aduentus

Alus eterna indeficiens mundi vita Lux sempiterna / et redemptio vere nostra.

¶Istam sequentiā sancta mater canit ecclesia dn̄ica prima aduentus dn̄i. quia in ea agitur memoria de aduentu. ibi. Aduentu primo & ceta. ¶Unde nota {quod} ecclesia specialiter facit memoriam de duplici aduētu christi. scilicet incarnationis. & iudicij. Et de illo duplici aduentu in ista dicitur sequentia. ¶Primus aūt aduentus dicitur qn̄ dei filius de vir gine maria fuerat incarnatus. Et ponitur hic {per} toto tempore quod est. fuit & erit. a tempore incarnationis christi vs{que} ad diem iudicij. ¶Se∣cundus aduentus vocatur ipsum iudiciū extremū {pro}ut hic accipitur. Et debet textus sic exponi ¶Construe. O christe (supple existens) eterna salus. & existens indeficiens vita mūdi. & o christe existens sempiterna lux. {que} {pro} &. o christe existens nostra redemptio vere .i. veraciter.

Condolens hūana {per}ire secla {per} temptātis numina.

¶Construe. O christe tu cōdolens (hauynge ruth) humana secla. id ē. mannys tymes) perire {per} numina .i. {per} potestates. temptantis .i. tempta toris dyaboli ¶Item hoc numen. inis. dicitur nutus. vel ipse deus. vel potestas vel maiestas. Un̄ metrista. Numen maiestas nutus deus dr̄ at{que} potestas. Et accipitur hic numina {pro} nutibus siue suggestionibus vt temptantis numina .i. instigationes siue suggestiōes vel potestates dyaboli temptatoris.

Non linquens excelsa / adisti ima / {pro}pria clementia.

¶Construe. O christe tu nō linquens .i. non deserens (nat vorsakyng) excelsa. scʐ loca. adisti. persyncopam {pro} adiuisti. ima scʐ loca terrestriū. {pro}pria clementia .i. tua pietate.

Mox tua spontanea gratia assumēs humana / que fuerāt {per}dita oīa saluasti terrea / ferēs mūdo gaudia

¶Construe. O christe. tu assumens .i. capiens. mox .i. statim. humana. id est. humanā naturam (& ponitur hic casus {pro} casu) tua spōtanea gra tia (anglice with thy wylful grace) saluasti omnia terrea. que. scʐ ter∣rea vel terrena. fuerant perdita. ferens .i. portans. mūdo gaudia.

Tu animas & corpora nostra christe expia: vt possi / deas lucida nosmet habitacula: aduentu primo iu / stifica / in secundo nos libera.

Page [unnumbered]

¶Construe. O christe expia (make clene) nostra corpora. et. id est etiā. animas. scʐ nr̄as. vt possideas (that thou may haue) nosmet (our selfe) lucida habitacula. Et dico o christe iesu iustifica nos in primo aduentu (in the first comyng) id est in primo aduentu incarnationis. {que} {pro} &. scʐ o christe. & libera nos in secūdo aduentu (in the secoūde comyng) hoc est in extremo die iudicij

Ut cum facta luce magna iudicabis omnia / compti stola incorrupta nosmet tua subsequamur mox ve / stigia quocū{que} visa. Amen.

¶Construe. Ut nosmet compti. id est ornati. incorrupta stola. id est▪ cum stola immaculata. subsequamur mox .i. statim. tua vestigia. quocun{que} .i. vbi cū{que} loco{rum}. visa. cum .i. quando. iudicabis omnia. & hoc dico. magna luce facta .i. tremenda die extrema {per}acta.

¶Dn̄ica secūda aduentus dn̄i

Egnantem sempiterna per secula susceptura concio deuote {con}crepa / diuino sono factori red dendo debita.

¶Ista sequentia cantari solet dn̄ica secunda aduentus dn̄i. In qua pe timus christum saluare nos. qui sua gratia & misericordia nos a graui (qua detinebainur diaboli seruitute) redemit. non nostro{rum} merito{rum}. sed salutis necessitate & causa. ¶Construe. O concio .i. conuocatio siue so∣cietas. susceptura .i. sursum captura. scʐ christum regnantē. {per}sempiter na secula. concrepa .i. simul sona. deuote .i. humiliter. diuino sono .i. hym no. reddendo factori .i. deo creatori. debita. qr tenemur & nati ad hoc &c̄. ¶Nota hec concio. onis. descendens a verbo concio. cis. ciui. cire. itū id est. cōuocare. ¶Concrepo as. are. a con. & crepo as. pui. componit. id est. simul sonare & consonare. Sed crepo. pis. ere .i. disrūpere.

Cui iubilant agmina celica: eius vultu exhilarata.

¶Construe. Luiscʐ factori. celica agmina .i. celestis societas. exhila∣rata (made glad) vultu eius .i. visione diuina. iubilant .i. gaudent seu le tantur. ¶Nota exhilaro. as. are. componitur de ex. & hilaro. as. & sem{per} scribitur cum simplici l. sm veram orthographiam. & est idem qd valde letari & su{per}gaudere. Un̄ dicit Macrobius. Uerba non minus {quam} vinū hilarent conuiuiū .i. letificant. ¶Iubilo. as. are. idem est quod cantare siue gaudere. quadā voce {con}fusa pre gaudio exultare. r̄m Huguitionē.) Iubilus est gaudiū qd verbis explicari nō pōt. nec reticeri (sm papiā Un̄ Grecismus. Fertur inexpleta iubilus leticia mentis

Page ii

Quem expectant om̄ia terrea eius nutu examinan da / districtum ad iudicia / clementem in potentia.

¶Construe. Quem supple factorem omnia terrea examinanda nutu. id est voluntate. eius scilicet factoris. expectant factorem dico clemen∣tem. id est pium & misericordem (mercyful) in potentia. ¶Item dicitur hic nutus. nutus. nutui. masculini generis & quarte declinationis. id est voluntas. vel consensus. vel gestus. vel signum. Unde versus. Nutus coniensus gestus signum{que} voluntas. ¶Item hoc verbum examino. examinas examinaui. hoc in loco significat idem quod equaliter iudica re. etiam significat idem quod inquirere seu inuestigare.

Tua nos salua christe clementia propter quos pas∣sus es dira.

¶Construe. O domine iesu christe salua nos tua clementia. id est mi∣sericordia. tua. propter quos passus es dira supple tormenta. vel crude∣lia. ¶Dira hoc in loco idem est quod crudelia. et est adiectiuum. & de∣clinatur dirus dira dirum &c̄.

Ad poli astra subleua nitida qui sorde tergis secula influat salus vera effugans pericula / omnia vt sint mundana tribue pacifica.

¶Construe. O christe iesu. tu qui tergis .i. mundificas. secula sorde .i. a sordibus peccatorum. subleua. id est sursum leua nos. ad nitida astra. id est splendida astra. vera salus. effugans (chasynge away. pericula. influat. o christe tribue .i. concede vt omnia sint munda. id est pura. scʐ. a sorde peccati. et o christe tribue. vt omnia sint pacifica .i. pace repleta. ¶Item influat .i. intus vel valde fluat. ¶Item effugans corripitur et idem est quod extra fugans.

Ut hic tua salui misericordia leti regna post adea mus supera / quo regnas secula per infinita Amen.

¶Construe. Ut nos salui. id est saluati. hic. id est in hac vita. tua mise∣ricordia. nos adeamus (may go to) post. id est postea. supera regna. id ē superna regna celi. Et declinatur sic▪ superus supera superum) quo id ē vbi. regnas per infinita secula. id est secula carentia fine (for euermore.

¶Dominica tercia aduentus.

Ui regis sceptra forti dextra solus cūcta / tūc plebi tuā ostende magnā excitando potentiā.

Page [unnumbered]

¶Istam sequentiam sancta mater canit ecclesia dn̄ica tercia aduētus domini. In qua sequentia deprecamur deum vt arua cordium nostrorū qu viciorum sentibus obrigescunt veniat purgaturus. ¶Construe. O christe qui regis id est gubernas. solus sine adiutorio alicuius. cun∣cta ceptra. id est omnia regna. forti dextra .i. forti potencia▪ tu ostende .s. te plebi excitando tuam magnā potentiā .i. potestatem. ¶Sceptra effi sle declinatur. hocsceptrum sceptri .i. virga potestatis. vt virga regalis et ponītur hic pro regno. et sic debet solum scribi per c. et nō per s. quia sceptra qd scribitur perse. feminini generis .i. scutū latū. Un̄ metrista. Est scepirū virga regis qd dat tibi cepi. S dempto debet ceptrū c. sim plici scribi. Sceptra {per} s et c. vult scutū fignificare. ¶Nota tn̄ de hoc sceptrūsceptri (que virga regalis & ptās dr̄) a sceptron grece {pro}uenit. & a preterito {per}fecto a capio .s. cepi. qd dypthongon retinet (hec papias)

Presta illi dona salutaria Quē predixerunt prophe tica vaticinia. A clara poli regia. in nostra iesu veni domine arua Amen.

¶Construe. Presta .i. da. illi .s. plebi. salutaria dona .i. dona salutis ae et corporis. O dn̄e iesu christe. quē prophetica viticinia .i. prophetie▪ {pro}∣pheta{rum}. predixerunt .i. ante dixerūt. veni a clara regi .i. a claro palacio. poli .i. celi. in nostra arua .i. in nostra terrena habitacula. scʐ ad extollen da ea per remotionem vicio{rum}. et per insertionem virtutū. ¶Nota diffe rentiam inter ista nomina aruū. campus. ager. & rus. Un̄ versus. Aruū campus ager. rus sic diuersificantur. Messibus est aruū tectū vel flore vel herba. Campus dicatur cū fructibus spoliatur. Dn̄ seritur sit ager et semen condirur illo. Incultum rus est veluti sunt pascua sylue

¶Dominica quarta aduentus.

Ubilemus omnes vna. Deo nostro qui crea uit omnia. Per quem cuncta condita sunt se cula. Celo{que} plurima luce chorusca et diuersa sunt sydera.

¶Ista sequentia solet decātari dn̄ica quarta aduētus dn̄i. In qua dep̄ camur oīpotentē deū patrē acsanctā summā▪ trinitatē. vt corpo{rum} nr̄o{rum} & cordiū dignet p̄esse regimini & tutele donans nobis miseris pctōribus nr̄o{rum} veniā pctō{rum}. ¶Construe. Nos oēs iubilemus vna .i. pariter. vel insmul. deo nr̄o. qi deus creauit oīa. {per} quē .s. deū cūcta scla .i. oīa tēpora. sunt {con}dita .i▪ facta. {que} {pro} et. {per} quē. scʐ. deū plurima .i. multa syderasunt in celo .i. in firmamento chorusca luce .i. splendida luce.

Page iii

Sol mundi schema / noctium decus: luna cetera{que} splendentia. Mare solum alta plana / ac profunda flumina. Aeris ampla spacia que discurrunt / aues venti at{que} pluuia.

¶Construe. {que} {pro} & (scʐ per quem sol. schema mūdi .i. ornatus. (Nā hoc schema schematis figura est ornatus causa. sic hic accipitur in littera.) & scʐ per quem deum luna. decus noctiū (Nox habet noctiū nō noctuū in Genitiuo plurali. sm veros grāmaticos. Et dr̄ a nuto as. are. qd est. vigilare vel palpebras mouere. Uel dicitur a noceo es. erc. Et a nox di citur uoctu aduerbiū temporis.) & per quem scʐ deū. cetera spendentia id est lucentia. scʐ sunt & habent suam essentiā. cetera .i. reliqua (Et de∣clinatur sic in plurali numero. ceteri cetere cetera. Inuenitur tamen ce tera in numero singulari feminini generis & non plus. Item & habetur cete{rum} coniūctio. {pro} sed vel nam.) & {per} quem scʐ deum ala sunt .i. habent suam essentiā. & scʐ per quem deum. mare supple est. ac {pro} &. {per} quem scm deum profunda flumina sunt. & per quem deum ampla spacia .i. magna & multa spacia aeris sunt .i. habent suam essentiā. que .i. per que spacia aues venti at{que} {que} &. pluuia discurrūt .i. diuersis modis currūt. mouent. ¶Solum li .i. terra. in hac littera. & {pro}prie est quicquid sustinet aliquid vt terra dr̄ solum hominū. & aqua solum nauiū vel pisciū ¶Hoc mare maris. a meo as. are. vel quasi mater aqua{rum}. ¶Alta ponitur hic sub∣stantiue. similiter & plana. {pro} planis campis. & dr̄ de platos grece. quod est late vellatitudo latine.

Hec simul cuncta tibi deo soli patri militant

¶Construe. Et hec cunca .i. omnia antedicta. militant. id est seruiunt. tibi patri soli deo. in celis

Nūc & in euū sine fine per secla laus eo{rum} tua gloria Qui {pro}salute nostra prolem vnicam / Pati in terrā misisti sine culpa: sed ob nostra delicta

¶Construe. Tua gloria .i. gloria tui. qui misisti vnicam {pro}lem .i. vnicum filium tuū christū. in terram .i. in hunc mūdū pati. scʐ mortem {pro} nostra salute. id est {pro} nostra vtilitate. prolem dico existentem sine culpa. id est sine peccato. scʐ ex parte dei. sed misisti scʐ prolem pati mortem. ob nr̄a delicta .i. {pro}pter nostra peccata. laus est nūc t{per}is. & in euū .i. eternaliter. sine fine per secula (anglice for euer more &c̄.

¶Nota Hec proles lis .i. {pro}genies vel {pro}pago nati· dr̄. sed in {pro}posito pro nato .i. filio dei accipitur)

Page [unnumbered]

¶Differentia est inter vnus & vnicus. nam vnus ex multis dicitur. sed vnicus dicitur solus. ¶Item hoc Euū eui. est {per}petua ctas. cuius nec initiū nec finis cognoscitur. Inde dr̄ Euiternus .a. um .i. {per}durabilis. et cuitaneus .a. um. ¶Hoc seclum {pro}seculū .li. Et est {pro}prie spacium .C.x. anno{rum}. licet seculū ponatur vita. vel {pro} quolibet spacio t{per}is ali{quam}tulum longo (vt hic ponitur.

Te trinitas precamur / vt corpora nostra & corda re gas & protegas / & dones peccato{rum} veniā / Amen.

¶Construe. O trinitas sancta. nos precamur .i. rogamus te. vt regas. gubernas. nostra corpora. & .i. etiam. nostra corda. & vt {pro}tegas .i. defen∣das. & dones .i. prestes nobis veniam .i. remissionem peccato{rum} .s. nr̄o{rum}. ¶Hoc Corpus corporis. dicitur a corrumpo pis. quia cito corrūpitur. ¶Hoc Cor cordis. a cordian grece dicitur. quod est cor latine. ¶Hoc peccatum ti. venit a pellicio cis. pellexi. id est. decipere. ¶Hec venia venie. id est indulgentia. & dr̄ a venio nis. ire.

¶In gallicantu.

nAto canunt oīa dn̄o pie agmina / syllabatim neumata {per}stringendo organica

¶Ista sequentia solet cantari in festo natiuitatis dn̄i. in missa que est in gallcantu. In qua christi benedicta natiuitas predicatur. & hymnus angelicus cōmendatur. quem audiuerūt pastores greges custodiētes. ¶Construe. Omnia agmina .i. tota celestis curia. canūt .i. cantant pie .i. gloriose. dn̄o nato. {per}stringendo .i. {per}fecte tangendo. syllabatim. organi ca neumata .i. cantus organi. ¶Hoc agmen. inis. dicitur ab ago. agis. et est societas siue concio comitiua. ¶Hoc neuma neumatis .i. dulcis cantus. & scribitur sine p. Et nota esse vicium scriptoris cum inuenitur neuma vt scribatur pn. scʐ pneuma. & est ibi barbarismus. quia viciose additur illa littera p. Reperitur tamen hec neuma neume .i. modulatio Inde neumaticus a. um .i. dulcis modulator. sed neuma neumatis corri pit penult. Un̄ in aurora. Christus mons vite. cū sancti neumatis igne. Item re{per}itur pneumon grece. pulmo latine. vel flatus pulmonis. &c̄. ¶Syllabatim. aduerbiū est. & scribit {per} y. sicut syllaba. grece .i. compre hendere ¶Perstringo. gis. de {per} & stringo. hic sumitur {pro} leuiter tāgere vel summatim dicere. ¶Organicus .a. um. ad organū {per}tinens. & capit hic {pro} modulatio q̄ est in cantilena.

Hec dies sacrata in qua noua sunt gaudia mundo plene dedita: Hac nocte precelsa intonuit / et gloria in voce angelica /

Page iiii

¶Construe. Hec dies in qua scʐ die noua gaudia .i. noue exultationes sunt dedita .i. reddita plene .i. plenarie. mundo est sacrata .i. sanctificata & .i. etiā. precelsa gloria .i. inaudibilis leticia. intonuit hac nocte. in voce angelica .i. angelo{rum}. ¶Gloria ({pro}ut hic accipitur) est frequens fama cū laude. ¶Angelus li. ab agyos grece (qd latine sanctū dr̄) deriuatur.

Fulserūt & immania / nocte media pastorib{us} lumīa: Dū fouent sua pecora subito {per}cipiūt diua monita

¶Construe. Et immania lumina .i. magna lumina fulserūt pastoribus media nocte .i. circa mediā noctem. et pastores {per}cipiūt .i. audiūt subito diua .i. diuina monita. dum .i. qn̄ fauent .i. pascunt sua pecora .i. greges. ¶Hic & hec immanis & hoc immane. de in & manen grece. qd est ma∣gnū latine) componit. ¶hoc Lumen inis. de luo is (qd est purgare) dr̄. Item diuus .a. um .i. diuinus. syncopatum.

Natus alma virgine / qui extat ante secula: Est im / mensa in celo gloria / pax & in terra.

¶Construe. Christus qui extat vel qui erat ante secula ({per} destatez) est natus alma virgine .s. maria. & immensa .i. ineffabilis gloria est in celo. & pax est in terra .i. hominibus. ¶Hec pax de paciscor eris. dr̄. Terra. re de tero teris. Celum li. de celo as. are. qr omnia celat.) dr̄.

Hinc ergo celi caterua altissime iubilat Et tanto ca nore tremat alta poli machina sonet / et per omnia hac in die gloria voce clara reddita.

¶Construe. Hinc .i. post hoc ergo caterua .i. comitiua celi. iubilat altis sime. & alta machina poli .i. celi. tremat (quaketh or trembleth) tanto ca∣nore .i. sonore. vt gloria reddita clara voce sonet per omnia hac in die. ¶Hec caterua ue. est hominū multitudo. a cata. qd est iuxta. Un̄ cater natim .i. multipliciter. {con}gregatim. ¶Hic canor. oris .i. cantus (de cano) Hec machinane. ponit {pro} artificiosa cōpositione. a machian grece. quod est pugna latine.

Humana concrepent cuncta natum deum in terra Confracta sunt imperia hostis crudelissima. Pax in terra reddita / nūc letentur omnia nati {per} exordia

¶Construe. Cuncta humana. id est cuncti homines christiani. concre pent. id est concrepando laudent deum natum in terra. qr crudelissima imperia hostis. id est diaboli sunt confracta. & pax est reddita ·i. donata in terra. omnia letent nūc {per} exordia .i. natiuitatē. nati .i. christi. &c̄.

Page [unnumbered]

Solus qui tuetur omnia / Solus qui condidit oīa / Ipse sua pietate soluat oīa peccata nostra. Amen.

¶Construe. Ipse scʐ christus qui tuetur. id est defendit. {con}seruat. solus i. vnicus omnia scʐ entia. ipse qui condidit. id ē. fecit omnia. scʐ imperia & precepta & iura. solus. ipse soluat .i. dimittat nobis omnia peccata nr̄a sua pietate .i. misericordia. ¶Tueor tueris vel tuere tuetur. tutus sum. tueri. tutū .i. defendere. a tuor eris. deponenti.

¶In aurora seu secunda missa

sOnent regi nato noua cantica / Cuius pater fecit omnia / mater est virgo sacratissima

¶Istam sequentiā solet promere sancta mater ecclesia in festo natiui∣tatis domini in secūda Missa illius iei mane in aurora. ¶Construe. Noua cantica. id est noua gaudia. sonēt .i. prebentur regi nato .i. christo Cuius scʐ nati. pater fecit .i. formauit & creauit omnia. & cuius scilʐ nati. mater est virgo sacratissima .i. sanctissima scʐ maria ¶Nota vocabula Sono as. aui. are. sonitū tu. vbū est neutrale. sonū facere. & corripit so. Und Prosper. Nil psa mens habeat quod bene lingua sonet. ¶Hoc canticū ci .i. cantilena vel cantus. & est nominatiuus pluralis cantica. & dr̄ de cano nis. ¶Mater r{is} dr̄ a matros grece. quod est mater latine. ¶Hic & hec virgo a vireo es. ere. ab incorruptione dr̄.

Generans hic nescit feminam / illa est sine viro gra / uida.

¶Construe. Hic scʐ pater generans nescit .i. nō cognouit feminā ({quam}tū ad actum venereū) scʐ matrē. illa scʐ mater nati▪ est grauida .i. imp̄gnata sine viro .i. sine virili cōmixtione. ¶Grauidus .a. um .i. grauis. & {pro}prie de muliere pregnante dicitur. Sed differūt grauida & pregnans. Nam grauida est illa que est proxima partui. Pregnans vero que concepit vel est in puncto {con}ceptionis

Uerbum corde patris genitum ante secula Aluus matris gessit corporatum per tempora.

¶Construe. Aluus matris .i. venter marie virginis. gessit .i. portanit. verbum .i. dei filium. corporatū. incarnatū. {per} tempora. scʐ in mūdū hunc verbum dico genitū .i. {pro}creatum corde patris ante secula .i. ab eterno. ¶Aluus ui. vterus ri. venter tris. idem significant. sed tn̄ differunt. qr aluus virginis. vterus mulieris pregnantis sm Grecistam) Uenter tn̄ vtrarū{que}. Un̄ Uenter {con}sumit. vterus parit. egerit aluus.

¶Uerbū plura siḡt. hic {pro} filio dei▪ vt ibi. Et verbū caro factū est. &c̄.

Page v

O mira genitura: O stupenda natiuitas: O proles gloriosa / humanata diuinitas.

¶Construe. O mira genitura .i. generatio mirabilis hominibus. et O stupenda natiuitas .i. miranda & demonibus terribilis. O proles glorio sa .i. filius diuinus. & diuinitas humanata .i. incarnata ex virgine maria miranda & angelis laudabilis & placabilis.

Sic te nasciturū fili dei vates docti / tuo spiritu dixe rant / Sic te oriente laudes cantant / tibi pacē terris angeli nūciant.

¶Construe. O fili dei. scʐ christe. vates .i. {pro}phete docti tuo spiritu. scʐ gratie dixerant te nascitu{rum} .i. incarnatu{rum} (vt Isayas Ezechiel & alij &c̄) & angeli cantant .i. promūt tibi laudes .i. hymnos dulces. & nunciāt. id ē annūciant terris .i. nobis terrestribus hominibus. pacē .i. tranqillitatē. hoc dico te oriente .i. nas cente. ¶Hic & hec vates vatis. ponitur hic {pro} {pro}pheta. Et dr̄ de video es. ere. qr vates futura videbant. vt dictum est de multis sanctis vatibus.

Elementa vultus exhilarant. Omnes sancti gau / dentes iubilant: Salue clamando nos{que} salua: dei tas in personis trina / simplex vsya. Amen /

¶Construe. Elementa. scʐ quattuor exhilarant .i. gaudenter ostendūt. vultus .i. volūtates. omnes sancti. scʐ in celo gaudentes .i. letantes iu∣bilant .i. cantant. clamando .i. vociferando. o trina deitas in personis. et o simplex deitas in vsya .i. essentia. salue .i. aue. {que} {pro} &. salua nos hoes. ¶Hec vsia vsie .i. essentia. {pro}ut hic accipitur ¶Salue saluete vbū est defectiū. Therentius. Iube chremetem saluere. ¶Saluo as. are. dr̄. saluū facere. vt hic.

¶In die Natiuitatis domini ad summā Missam sequentia

Eleste organum hodie sonuit in terra: Ad partū virginis supe{rum} cecinit caterua

¶Ista sequentia canit in magna missa in die natalis dn. ¶Construe Celeste organū .i. ceiestis cantus sonuit hodie in terra. qn̄ caterua. id ē. multitudo supe{rum} .i. su{per}no{rum} angelo{rum}. cecinit .i. cantauit. scilʐ (gloria in ex celsis deo.) ad partū virginis i. qn̄ virgo peperit christū iesum dn̄m no strum.) ¶Superus .a. um. dictū est s̄.

Page [unnumbered]

Quid facis hūana turba cur nō gaudes cū supera: Uigilat pasto{rum} cura / vox auditur angelica Cantabant inclyta carmina plena pace & gloria: Ad christū referunt {pro}pria / nobis canūt ex gratia

¶Construe. O humana turba .i. concio christi fideliū. quid facis .i quid agis. cur .i. quare nō gaudes .i. nō letaris cum supera scʐ turba āgelo{rum}. gaudentiū. cura .i. sollicitudo pasto{rum} .i. custodū. vigilat. et angelica vox auditur. scʐ qn̄ angeli cantabāt .i. {pro}mebant inclyta .i. gloriosa carmina. plena pace & gloria. & scʐ angeli inferunt .i. reportant {pro}pria .s. sua {pro}pria ad christum. & angeli canūt nobis ex gratia. ¶Inclytus. ta. tum. de in. quod est valde. & clytus. ta. tum .i. gloriosus vel nobilis. Un̄ inclytus .i. valde gloriosus. ¶Carmina hic .i. cantica. & dicitur a carmentis. tis. q̄ uit dea carminū. & mater Euandri.

Nec cunctorū sunt hec dona sed mens quorum erit bona. Nec sunt absolute data / ed decenter sunt pro lata. Affectus deserant vicia / & sic nobis pax est illa quia bonis est promissa.

¶Construe. hec dona .i. munera nec sunt .i. nō sunt. cūcto{rum}. scʐ hominū. sed {pro} tamen hec dona .i. munera sunt eo{rum} quo{rum} scilʐ hominū. mens ri bona. & hec dona non sunt data .i. tributa absolute .i. generaliter. sed hec dona sunt {pro}lata .i. reportata. decenter .i. conuenienter affectus .i. deside ria. desernt .i. derelinquant vicia .i. peccata. & illa pax est sic nobis. qia illa pax est {pro}missa bonis. scʐ hominibus.

Iunguntur superis terrea / ob hoc quidem laus est iuncta / sed decenter fit diuisa. Gaude homo cū per / pendis talia. Gaude caro facta verbi socia. Nunci ant eius ortum / sydera lucis per iudicia.

¶Construe. Terrea .i. res terrene iūgūtur superis .i. celestibus rebus laus est iuncta quidem {pro} certo. ob hoc .i. {pro}pter hoc. sed laus fit diuisa decenter. O homo gaude .i. letare. cum {per}pendis .i. percipis talia. scilicʐ inenarrabilia. Gaude .i. letare. o caro .i. homo. facias o cia .i. adiūcta vbi i. filij dei. Sydera .i. stelle nūciant .i. annūciant ortū .i. natiuitatē christi {per} iudicia .i. signa. lucis. illius elementi▪ syderei. &c̄.

¶Hoc sydus syderis .i. stella vel collectio stella{rum} in aliquo signo. Et d sic. a simul sedendo. Inde sydereus .a. um.

Page vi

Ineunt duces gregū lumina bethleem vs{que} preuia Inuenitur rex celorū inter animalia. Arto iacet in presepe rex qui cingit omnia.

¶Construe. Duces gregū .i. pastores. ineunt .i. intrant. bethleem. illam ciuitatem (vbi christus naius fuit) vs{que} lumina preuis .i. vs{que} ad locum quem ostendit illis lumen stelle que apparuit eis. & rex celo{rum} .s christus inuenitur inter animalia▪ scʐ boem & asinū. qui rex cingit. circūdat oīa scʐ entia. iacet in arto presepe .i. stricto bostare. ¶Et dr̄ hoc presepe in∣declinabile. locus vbi bestie rodūt. qd & presepiū dr̄.

Stella maris quē tu paris colit hunc ecclesia. Ipsi nostra per te pia placeant seruitia. Resonent cūcta redempta. Amen

¶Construe. O stella maris. ecclesia. scʐ sancta. colit .i. adorat hunc quē tu paris .i. {pro}ducis. O piascʐ maria. nostra seruitia .i. nostra bona facta. placeant .i. {con}tenta sint ipsi. scʐ christo {per} te. & cuncta redempta .i. liberata resonent .i. simul dicant Amen .i. fiat

¶De sancto stephano {pro}thomartyre

Agnus deus in vniuersa terra. magna sunt eius vbi{que} omnia in celo at{que} in terra opera.

¶Ista sequentia canitur in festo sancti Stephani. ¶Construe. deus est .i. existit. in vniuersa terra .i. in toto orbe terra{rum}. omnia opera .i. facta eius scʐ christi. sunt vbi{que} magna in celo at{que} {pro} & in terra

Qui est rex regum dn̄s omniū a patre genitus ante secula. Cuius charitas vera celo subleuat stephanū de terra. At{que} perenni vita ornat candida digniter corona.

¶Construe. Qui scʐ deus. est rex regum & dn̄s omniū. re{rum}. & genitus .i. natus a patre ante secula .i. ab eterno. Cuius vera charitas subleuat .i. sursum leuat stephanū. illū martyrē gloriosum. de terra .i. de vita corpo rali. celo .i. ad celum. at{que} {pro} &. vera charitas eius .i. nō ficta. ornat .i. deco rat digniter .i. honoranter. scʐ stephanū. candida corona .i. splendida. in {per}enni vita .i. in eterna gloria. ¶Stephanus grece. corona dicit latine. hebraice vo norma .i. exemplar vel regula

¶Celo.) Uirgilius buc{is}. Pellere gregem hybisco .i. ad hybiscum· &c̄.

Page [unnumbered]

Plenus etenim stephanus deitate at{que} gratia Magna dabat {pro}digia docens verissima dogmata

¶Construe. Etenim {pro} quia. stephanus ille {pro}thomartyr. plenus dei∣tate .i. diuinitate. at{que} {pro} &. gratia. dabat .i. tribuebat. magna {pro}digia. id ē monstra siue signa. & stephanus erat docens verissima .i. certissima do gmata .i. exempla. ¶Hoc {pro}digium. gj. a {pro}digo gis. dr̄. qd idem est qd miracula facere. Et {pro}digiū (anglice a merueyl.)

Cum autem predicaret iam presentia. Nostre re / demptionis noua gaudia. Intento in superna celi patetianua.

¶Construe. Autem {pro} &. & cum .i. quando stephanus predicaret. id est annūciaret. iam .i. nūc. noua gaudia nostre redemptionis presentia. tūc ianua celi patet .i. patefiebat stephano intento .i. intendenti. respicienti in superna .i. ad celestia regna. Ianua a Ianus (qi est deus principij) dr̄

Dixit{que} circumstanti plebi voce publica / Sacra ple nus gratia. Ecce dei video admirabilem gloriam. Claritate fulgida. At{que} iesum stantem in virtutis dei dextera /

¶Construe. Supple stephanus plenus sacra gratia. existens. dixit .i. {pro}tulit plebi circūstanti. publica voce .i. manifesta. Ecce ego video ad∣mirabilem .i. inenarrabilem gloriam dei. fulgida .i. splendida claritate. at{que} {pro} &. video iesum stantem in dextera virtutis dei. patris.

Cum hoc audisset impia gens iudaica. Dans fre / mitū concita Quassat lapidibus stephani membra Sed stat fortiter patiēs martyr & orat: ne his criste noxam statuas / Sed iam accipe animā meam /

¶Construe Cum .i. quando impia .i. {per}fida gens iudaica. id est. hebrea audisset {pro} audiuisset .i. aucultasset. supple est concita .i. mota. dans fre mitum .i. murmur. quassat {pro} quassabat .i. concutiebat mēbra stephani. lapidibus .i. cum lapidibus. sed patiens martyr stephanus stat firmiter. & orat deuote. o christe ne statuas .i. censeas vel ponas. illis. scʐ iudeis. noxam .i. culpam vel hoc peccatū (quia nesciunt quid faciūt) sed accipe iam .i. modo animā meā .i. spiritū.

Page vii

¶Nota concitus cō cita concitū .i. cōmotus. a concio cis. ciui. cir citū (quod est idem qd cōmouere) deriuat. ¶Hic frenittus tus tui .i. mur∣mur. & tumultus▪ & {pro}prie fera{rum} vel furibundo{rum} (vt hic accipitur) & dicit a frenio mis. ere. quod est murmurare. tumultuari. ¶Quasso. as. are. frequentatiuū verbū a quatio tis. s. ssum. ere .i. concutere. {per} cutere. fran gere. & scribit {per} . ¶Hec noxa noxe .i. culpa vel peccatū. a noceo es. dr̄. ¶Martyr grece. testis latine & testimonia latine dicūt murtyria grece Et componitur martyr cum prothos. quod est primū. & dr̄ {pro}thomartyr quasi primus martyr.

Et cum hoc dixisset in domino obdormiuit pace eterna. Tu & nobis martyr o stephane sempiterna impetra gaudia. Amen.

¶Construe. Et cum .i. quando scʐ stephanus. dixisset hoc. scʐ verbum (iesu accipe animam meam) obdormiuit .i. requleuit. in domino. eterna pace. & o stephane martyr. impetra .i {pro}cura nobis christifidelibus. sem piterna gaudia .i. glorias eternas. ¶Impetro as. ar .i. exorare. & com ponitur de in & patro. as. ¶Nota {quod} lapidatio sancti Stephani facta est eodem anno quo dn̄s celos ascendit. mensis augusti die tercia. &c̄ ¶Obdormiuit .i. quieuit. inspe resurrectionis.

¶De sancto iohāne euangelista.

Ohannes iesu christo multum dilecte virgo. Tu eius amore carnalem in naui parentem liquisti: Tu leue cōiugis pectus respuisti messyam secutus. Ut eius pectoris sacra meruisses fluenta potare /

¶Ista sequentia solet pangi in die sancti iohannis euangeliste. & dicit ¶Construe. O iohānes virgo multū dilecte .i. valde chare iesu christo Tu liquisti .i. dereliquisti amore eius. scʐ christi. carnalem parentē.i. pa trem tuū in naue .i. piscando. & Tu respuisti .i. contempsisti leue pectus cōiugis. scʐ tue. secutus .i. sequens messyam .i. christum vt meruisses .i. merris. potare .i. bibere sacra fluenta .i. flumina sapientie. pectoris ei{us} scʐ christi. ¶Iohannes interpretatur gratia dei. vel in quo est gratia

Tu{que} in terra positus gloriam conspexisti filii dei: Que solum sanctis in vita creditur contuenda esse perenni.

Page [unnumbered]

¶Construe. {que} {pro} &. & tu positus ī terra .i. in hoc mūdo. {con}speisti .i. intus vidisti gloriā filij dei. que. gloria creditur esse {con}tuenda .i. vidēda. sanct{is} i. a sanctis. solū .i. solūmode. {per}enni vita .i. in eterna gloria

Te christus in cruce triumphans matri sue dedit custodem. Ut virgo virginem seruares: at{que} curam suppeditares.

¶Construe. Christus triūphans .i. victoriā obtinens in cruce. dedit .i. statuit te. iohannē esse custodem matri sue. & hoc ideo. vt tu virgo. iohā nes seruares .i. custodires. virginē. scʐ mariā. at{que} {pro} &. suppeditares .i. sustentares. subseruires. curam scʐ illi virgini

Tute carcere flagris{que} fractus testimonio {pro} christi es gauisus. Idem mortuos suscitas in{que} iesu noīe venenū forte vincis.

¶Construe. Tute (vna dictīo) .i. tu fractus .i. tortus carcere & flagris .i. flagellis. tu es gauisus. scʐ & nō murmurās. {pro} testimonio christi. Idem tu iohānes suscitas .i. subleuas mortuos (scʐ Trusianā & iuuenē. & alios duos latrones qi interfecti fuerāt veneno) in nomine .i. in virtute christi {que} {pro} &. tu iohānes vincis .i. superas. forte venenū. scʐ porrectum tibi ab Aristodemo .s. in nomine iesu

Tibi summ{us} tacitū ceteris verbū suū pater reuelat / Tu nos omnes precibus sedulis apud deū semper cōmenda. Iohannes christi chare. Amen.

¶Construe. Sūmus pater .i. deus. reuelat .i. manifestat tibi suū tacitū verbū .i. suam diuiniiatem. ceteris .i. pre ceteris apostolis. O iohannes chare .i. dilecte christi. tu cōmenda .i. recōmenda sem{per}. nos om̄es apud deum. sedulis precibus .i. assiduis rogatibus. Amen (qd optamus)

¶De Innocentibus.

cElsa pueri {con}crepent melodia. Pia innocentū canentes tripudia. Quos infans christus ho die vexit ad astra.

¶Hec sequentia cantatur de sanctis Innocentibus quos occidi fecit Herodes ascalonita. ¶Construe. Pueri. scʐ fideles cōcrepent .i. simul sonent celsa melodia .i. summo modulamine. canentes .i. venerātes pia tripudia .i. gaudia. innocentū. quos xp̄s vexit .i. traxit hodie ad astra .i. ad celū ¶Hoc tripudiū dij .i. plausus. aliqn̄ .i. triūphus.

Page viii

Hos trucidauit frendens insania Herodiane frau dis ob nulla crimina / In bethleem ipsius cuncta et {per} confinia / Abimatu & infra iuxta nascendi tēpora

¶Construe. Insania .i. furiositas herodiane fraudis .i. {per}fidi Herodis. frendens .i. stridens. trucidauit .i. occidit hos. scʐ innocētes. ob nulla cri mina .i. sine vllo crimine. in bethleem. in illa ciuitate. & {per} cūcta {con}finia .i. {per} patrias {con}fines. a bimatu .i. spacio duo{rum} anno{rum}. & infra. scilʐ bimatum iuxta tempora nascendi .i. in puerili iuuentute. ¶Nota trucido as. are. a trunco as. are. (sm Hug{is}. deriuatur .i. interficere seu iugulare ¶Frendeo des. dui. dere .i. dentes comprimere vel concutere ¶Hoc {con}finiū nij .i. vicinitas. & deriuatur a {con}finis ¶Hic bimatus tus tui .i. spa cium duo{rum} anno{rum}. & dr̄ de bimus a. ū. & annus

Herodes rex christi nati verens infelix imperia / In fremittot{us} & erigit arma superba dextera. Querit lucis & celi regem cum mente turbida. Ut extinguat qui vitam prestat per sua iacula.

¶Construe. Herodes infelix rex .i. desperatus & {per}fidus rex. verens .i. imens imperia .i. mādata & precepta christi nati. infremit .i. murmurat & tumultuatur. totus .i. totaliter. &. id est etiā. erigit .i. leuat arma. scʐ gla dium. su{per}ba dextera. scʐ sua manu maledicta. & scʐ herodes querit. id ē. inuestigat regem lucis & celi. mente turbida .i. intentiōe fraudulenti. vt herodes extinguat .i. deleat .i. vt possit delere & extinguere et occidere. scʐ eum christum per sua iacula .i. per talia arma. qui christus prestat .i. id est donat vitam. hominibus)

Dum nō valent intueri lucem splendidā nebulosa querentis pectora. Ira feruet / fraudes auget hero / des seuus / vt perdat pio{rum} agmina.

¶Dū .i. qn̄ nebulosa .i. tenebrosa pectora. scʐ herodis querentis iesum nō valent .i. nō possunt intueri .i. inspicere splendidā lucem. scʐ christum seuus herodes. feruet ira. & auget fraudes .i. deceptiones. vt perdat .i. occidat agmina .i. {con}sortia pio{rum}. scʐ innocentū.

Castra militū dux iniquus aggregat: ferrum figit in membra tenera / Inter vbera lac effundit ante{quam} sanguinis fierent coagula.

Page [unnumbered]

¶Construe. Supple herodes iquus dux .i. dux pessimus aggregat. id est cōgregat. castra. id est comitiuas militum. & figit id est fie ponit scilicet herodes. ferrum id est instrumenta ferrea. in tenera. id est subti∣lia membra scilʐ innocentum. et scʐ herodes effudit .i. destruit lac inter vbera. id est mammas. ante{quam} coagula. id est illa que ponuntur in lacte (anglice the rennynge togyder) sanguinis fierent. ¶Ferrū hic ponitur po gladio qui fit de ferro. et est hic metonomia vbi materia ponitur {pro} materiato. ¶Hoc lac lactis. a leutos grece quod est album latine. ¶Coagulum est illud quod ponitur in lace quando fiunt casei.

Hostis nature natos euiscerat at{que} iugulat. ante {pro} sternit {quam} etas paruula sumat robora.

¶Construe. Supple herodes hostis nature. id est nature inimicus euis cerat. id est extraxit. at{que} pro et. et iugulat. id est occidit seu interficit natos supple pueros. et prosternit (anglice drewe downe) scʐ herodes natos ante{quam} paruula etas supple innocentū sumat .i. accipiat. robora .i. fortitudines. ¶Euiscero as. are. id est extrahere viscere. dee. et viscero visceras componitur.

Quā beata sunt innocentū ab herode cesa corpuscu la / {quam}felices existunt matres que fuderunt talia pi∣gnora.

¶Construe. Corpuscula .i. parua corpora. innocentum scʐ puero{rum} cesa. id est occisa ab herode. sunt. id est existunt {quam}beata. id est valde beato. et matres supple innocentum que fuderunt .i. produxerunt talia pignora .i. tales natos existunt {quam}felices .i. {quam}beate .i. valde beate. Corpus culū est diminutiuum a corpus. Pignora hic .i. filios.

O dulcis innocentū acies. o pia lactentiū {pro} christo certamina. Paruorum trucidātur milia membris ex teneris manant lactis flumina.

¶Construe. O .i. miror. acies. id est bella innocentum sunt dulces. id est amabiles. o id est miror pia certamina lactentium pro christo sunt. scilʐ sancta milia paruulorum supple innocentum. trucidātur. id est occidunt flumina lactis manant. id est effluunt ex teneris membris .s. innocentū. ¶Hoc mille indeclinabile. in plurali numero hec milia miliū. ¶Ma∣no manas manat manare .i. fluere.

Ciues angelici veniunt in obuiam / mira victoria vi te captat premia turba candidissima.

Page ix

¶Elues angelici .i. angeli veniūt in obuiā (cū) turba candidissima. scʐ innocentū. captat .i. capit premia vite. mira victoria .i. cū triumpho

Te christe petim{us} mente deuotissima / nostra qui ve nisti reformare secula innocentū gloria perfrui nos {con}cedas per eterna. Amē.

¶O christe nos petimus te deuotissima mente. vt {con}cedas .i. {per}mittas. nos {per}frui gloria innocentū. tu qi venisti reformare nr̄a secula. {per} eterna.

¶De scō Thoma episcopo /

sOlēne cāticū hodie resonet ī terra: ad palmā martyris exultet supe{rum} caterua.

¶Ista sequentia canitur in honore sancti thome martyris. quinta die post diem natalis christi. ¶Construe. Solenne canticū resonet hodie. hoc die. in terra & caterua .i. comitiua supe{rum} .i. supno{rum} spirituū. exultet i. letetur ad palmā .i. {pro}pter victoriā martyris. scʐ thome.

Quid facis turba iocūda gratulare cum supera: iu bilat mens letabūda / psallat christo vox libera.

¶O iocūda turba .i. hilaris. quid facis? gratulare .i. letare cū supera .i. angelica. & letabunda mens iubilat christo. & vox libera psallat christo.

Colebat festa dominica deuota cantuaria / intonāt iussa tyrānica turbulenta militia / Dire leges & mā data insolerter sunt prolata / loca christo consecrata {pro}phanauit vis armata /

¶Construe. Deuota cantuaria colebat dn̄ica festa .i. solennitates dn̄i. turbulenta militia .i. nō lucidi milites. intonant .i. intonādo clamāt iussa tyrānica. scʐ regis henrici. & dire leges & mandata. crudelia. sunt {pro}lata insolerter .i. insipienter. & vis armata {pro}phanauit .i. cōtaminauit. loca .i. templa {con}secrata .i. sanctificata christo. ¶Prophanare .i. execrare vel {con}taminare. (vt hic accipitur)

Sed christi sic in vestigio stabāt thome pedes recti / vt nequirēt inde flecti / in sui regis obsequio arbitra tus lucrum mori / caput offert percussori.

Page [unnumbered]

¶Construe. Sed {pro} tn̄ recti pedes .i. intentiones recte thome. scʐ mar∣tyris stabant sic in vestigio christi. vt neuirent .i. nō valerent scʐ pedes flecti inde. arbitratus .i. iudicatus morī in obsequio sui regis scʐ erat lu crū .i. lucrosum offert .i. {pro}fert caput {per}cussori .i. tortori. obsequiū.

Gaude thoma de cui{us} victoria: Ortus christi cumu lantur gaudia Martyris declaratur gloria / crebra per iudicia / Curantur {per} eius suffragia languido{rum} milia.

¶Construe. O thoma gaude .i. letare. de victoria cuius. gaudia ortus i. natiuitat{is} christi. cumulātur .i. augmentātur & o thoma gaude de cui victoria gloria martyris scʐ tui declaratur .i. manifestatur {per} crebra iudi cia .i. demonstrationes. & milia languido{rum} .i. infirmo{rum}. curant .i. medent {per} euis .s. thome suffragia .i. precamina.

Trucidatur flos pasto{rum} inter sanctuaria: Nec diei nec loco{rum} obstat reuerentia.

¶Construe. scʐ thomas Flos pasto{rum} .i. episcopo{rum} trucidatur .i. occidit inter sanctuaria .i. loca sacrata. nec reuerentia diei nec loco{rum} obstat. id ē {con}traria est. vel impedit.

Stella maris quem letaris te lactasse filium: Hunc precamur assequamur / vt thome consortium eius prece gloriosa. Amen.

¶O maria stella maris. nos p̄camur .i. rogamus hūc filiū qē letaris te lactasse .i. lac dedisse. vt assequamur .i. imitemur {con}sortiū .i. societatem thome. gloriosa prece eius. ¶Lacteo lacsugo. lacto lac p̄beo nato.

¶De natiuitate domini

cHristi hodierna celebrmus natalicia Celica resonēt clare camenas agmina Nunc regis celebrando gratulanter nuptias.

¶Ista sequentia canitur sexto die a natali dn̄i. In qua nos virginem rogamus vt nostra soluat vincula peccato{rum}. & a filio pacē ¶Construe. Nos celebramus .i. sanctificamus natalicia .i. festiuitates christi .s. nati hodierna die. Celica agmina resonent clare .i. aperte camenas .i. canti∣lenas. celebrādo gratulanter nūc nuptias regis .i. christi.

Page x

Lux noua iam terras illustrat veteres pellens tene bras. Reserat superna gratia diu clausa palacia.

¶Cōstrue. noua lux illustrat .i. illuminat iam terras. noua lux dico pel lens .i. expellens. veteres tenebras superna gratia. reserat .i. aperit pa∣lacia clausa diu ¶Hec tenebra bre de teneo es. hoc palaciū cij.i. ampla domus in qua multi vagari pn̄t. et dr̄ de palo as .i. vagor.

Felix mater et sola intacta virgo et puerpera Iam nato stas grauida cum viri sis cubilis nescia

¶Construe. O sola virgo & intacta virgo. scilicʐ existens felix mater et puerpera stas iam grauida. nato .i. cum nato cum sis nescia .i. ignorana cubilis viri. ¶Puerpera cōponitur de puer & pario ris. et est puerpe ra que puerum parit. Inde hoc puerperiū dr̄ partus pueri &c̄. Hoc cu∣bile lis .i. lectus. a cubo as bui are dicitur.

Omnis caterua nostra te rogat domina. Soluas vt nostra cuncta peccaminū. Uincula virgo sempi∣terne beata.

¶Construe. O domina beata virgo omnis nostra caterua .i. societas rogat .i. supplicat te vt soluas .i. dissoluas sempite. e cuncta nostra vin cula. peccaminū .i. cuncta nostra peccata. ¶Soluo is ui re solutū tu in supino qd idem est qd corrumpere. hoc vinculū li. de vincio cis xi cire. vinctū tu in supino. idem est qd ligare. & vinculū .i. ligamen.

Digna fuisti sola tollentē crimina Intra vteri clau stra portare qui gubernat omnia supera infera.

¶Construe. O maria sola tu fuisti digna portare intra claustra vteri ▪s. tui xp̄m tollentē .i. auferentem. crimina .i. peccata. qui gubernat .i. regit oī supera .i. naturā diuinā. & infera .i. naturā humanā ¶Tollo is vt hic sumit. idē est qd releuare vel auferre & caret p̄erito & supino. Guberno as .i. regere siue custodire. & {con}ponit de cohibeo es. hic vterus ri ab vter tra trū dr̄. et est vterus venter. & proprie mulie{rum}. scʐ locus cōceptionis.

Hunc sua laudent facta gaudētes bona / qua viuūt super essentia.

¶Construe. Gaudentes .i. oēs homines vel creatura letātes bona su{per} essentia .i. substantia qua viuūt laudent vel laudant hunc scʐ christū. sua bona facta. ¶Alia constructio. Hunc hoīes sua facta laudant homīes dico gaudentes su{per} bona essentia. qua .i. in qua viuunt.

Page [unnumbered]

Nos humilima turba dem{us} debita / poscentes eius clementiam: Ut nostra prestans tempora nūc quie / ta det placida frui vita / vtilia donando famulis munera /

¶Construe. Nos humilima turba .i. infima turba .i. populus demus. id est. tribuamus debita. poscentes .i. postulantes clementiā .i. bonitatē siue misericordiā eius scʐ christi vt scʐ christus prestās .i. donans nostra tempora. scʐ esse nūc quieta & det .i. concedat. scʐ nobis frui placida vita donando .i. tribuendo famulis scʐ suis vtilia munera

Ac inter nos discrimina seua soluens: post funera derelicta / sedem ducat mortis ac malo{rum} ignaram.

¶Constructio. Ac {pro} &. vt scʐ christus soluens .i. dissoluens seua discri mina .i. crudelia pericula. inter nos ducat scʐ nos ad sedem ignaram .s. mortis. ac {pro} & malo{rum}. post funera derelicta .i. post mortem corporalem. ¶Hoc discrimen. inis. hic in {pro}posito. id est periculū. a discerno nis. dr̄ Ignarus a. um .i. nescius. siue nonscius. Funus funeris. funera. id est. pericula mortis.

Ubi ad dexteram patris almam sedet conregnans coeternus per omnia / Potenter cuncta disponendo cū eo secla presentia & futura. Beata iustis donans omnibus premia / Preclara que lux vere micat / que salus eterna & nostra gloria. Amen.

¶Construe. Ubi scʐ christus sedet conregnans. id est. congubernans. & etiam coeternus. (for euermore) per omnia ad almam dexterā patris disponendo potenter cum eo scʐ patre cuncta secula presentia & futura. christus dico dans omnibus iustis beata premia preclara .i. aulā regiā lux micat .i. splendet. vere ·i. veraciter. que scʐ lux est eterna salus & glo ria nostra. Amen.

¶Nota mico as. aui. are. caret supino .i. splendere ¶Hec salus salut{is} a sal salis dicitur. quia sicut sal est condimētū omniū cibo{rum}. sic salus est omniū membro{rum}. Et est salus integritas corporis. (& quia ab omnibus adoptatur. feminino generi attribuitur.) Inde hic & hec salubris. & hoc salubre .i. sanus. &c̄

¶Octaua natiuitatis christi.

Page xi

¶De circūcisione domini.

eya recolamus laudibus piis digna. Huius diei carmina in qua nobis lux oritur gratissi ma. Noctis interit nebula pereunt nostri criminis vmbracula.

¶Ista sequentia cantatur in festo circūcisiōis dn̄i. in qua laudes dn̄o nostro iesu christo referimus. qui {pro} salute nostra sumēs carnem de vir gine maria. nos a diaboli captiuitate liberauit ¶Construe. Eya .i. aye est interiectio gaudentis (hyghe or) nos recolamus. (worshypp we) digna gaudia huius diei. scʐ natalis christi. pijs laudibus. in qua .s. die. gratissima lux (a fre lyghte) oritur nobis. & nebula .i. obscuritas (myste) noctis .i. peccati. interit .i. moritur. vmbracula id ē vmbre. macule nostri criminis. pereunt i. transeunt vel annihilantur. ¶Recolo. lis. recolere i. ite{rum} colere. gaudere. reducere in mentem

Hodie seculo maris stella ē enixa noue salutis gau / dia: Quem tremunt baratra mors cruenta pauet: ipsa a quo peribit mortua.

¶Cōstrue. Maria mar{is} stella enixa est .i. peperit hodie nobis christū hoc est gaudio noue salutis. seculo. id est huic mūdo. quem. scʐ christum baratra .i. infernalia (hoc barratrum tri. id est infernus.) tremunt. id est tremendo formidant. cruenta mors pauet .i. timet. a quo scʐ christo. ipsa scʐ mors peribit .i. transibit mortua .i. interfecta ¶Cruentus a. um. id ē vel qi amat effusionē sanguinis. Cruentatus a. um .i. sanguine inqinatus

Gemit capta pestis antiqua coluber liuidus perdit spolia. Homo lapsus ouis abducta reuocatur ad eterna gaudia

¶Antiqua pestis .i. senex pestilētia. capta. id ē. spoliata gemit .i. dolet liuidus coluber .i. diabolus perdit .i. amisit spolia sua. scʐ aīas hominū. homo lapsus. existens ouis abducta .i. {pro}dita. reuocatur .i. iterū vocatur. hodie ad eterna gaudia .i. sempiterna solacia.

Gaudent in hac die agmina angelorum celestia: Quia erat dracma decima perdita & est inuenta. O proles nimiū beata qua redempta est natura /

Page [unnumbered]

¶Construe. Celestia agmina .i. consortia celestia angelorū. gaudent .i.i. letantur in hac die. qr dracma decima (for the tenth peny.) erat {per}dita. & est inuenta (Dracma me. {per} c. & nō {per} g) O proles nimiū .i. valde beata qua scʐ prole christo. natura scʐ humana est redempta. id est. liberata ¶De hec dracma me. {per} c. dictū est. idē est quod numus siue denarius Sic in euangelio. Mulier hn̄s dracmas decē. &c̄ .i. decē denarios certe quantitatis .i. medietatis vncie. Sed dragma tis. genus vncie.

Deus qui creauit omnia nascitur ex femina Mira bilis natura mirifice induta / assumens qd nō erat / manens quod erat.

¶Deus scʐ oīpotens qui creauit .i. fecit omnia nascitur ex femina. scʐ maria. & mirabilis natura est induta mirifice .i. mirabiliter. & assumens illud qd nō erat (in humanitate) manens illud qd erat (in diuinitate.

Induitur natura diuinitas humana quis audiuit talia / dic rogo facta: Querere venerat pastor pius qd {per}ierat: Induit galeā / certat vt miles armatura

¶Construe. Diuinitas .i. diuina natura induiiur .i. vestit humana na∣tura. rogo .i. supplico dic quis audiuit talia facta. pius .i. misericors pa¦stor scʐ christus venerat querere illud quod perierat .i. perditum erat. & induit galeam (an helme) certat (the fyght) vt .i. sicut ••••les armatura .i. armis. (Galeam hic .i. humanā carnem)

Prostratus in sua propria ruit hostis spicula aufe / runtur tela: In quibus fidebat / diuisa sunt illi{us} spo¦lia capta preda sua.

¶Construe. Hostis .i. dyabolus prostratus (a pro & stās) ruit .i. cadit in sua {pro}pria spicula (in hys darte) in quibus fidebat .i. credebat. tela. id ē. sagitte auferūtur .i. annihilātur & spolia illius scʐ hostis sunt diuisa. hoc dico sua preda (hys pray) est capta .i. ablata

Christi pugna fortissima salus nostra est vera / Qui nos suam ad patriā duxit post victoriā / In qua sibi laus est eterna. Amen.

¶Construe. Fortissima pugna .i. triūphus. bellū. seu victoria christi .s. nati. est nostra vera salus. qui christus duxit .i. vexit nos ad suā patriam i. regnū celo{rum}. post victoriam .i. triūphū. in qua scʐ victoria sibi laus est eterna .i. eternaliter. Amen.

Page xii

¶De epyphania domini

ePyphaniam domino canamus gloriosam qua {pro}lem vere dei magi adorāt Immēsam chaldei cuius perse{que} venerantur potentiā: Quem cūcti {pro}phete precinere ventu{rum}: gentes ad saluādas

¶Ista sequentia canitur in epiphania dn̄i .i. nato dn̄o tredecim dierū magi ad cum venerūt duce stella. Et dr̄ epyphania ab epy qd est supra. & phanos apparitio .i. visio. qr tūc stella apparens duxit magos ad eū ¶Magus est equiuocū. Primo illusor. Secūdo maleficus. Tercio sa piens. Quarto .i. rex. sic magi .i. reges (vt hic accipitur) ¶Construe sic Nos canamus .i. cantare ebemus gloriosam epyphaniā dn̄o .i. ad ho norem dn̄i. qua. scʐ epyphania. magi .i. tres reges. Iaspar Balthasar & Melchior) adorant vere .i. veraciter. {pro}lem dei immēsam potentiā. cui{us} chaldei .i. viri illius regionis. {que} {pro} &. perse .i. hoīes de illa {pro}uincia. vene¦rant. quē christū cūcti {pro}phete p̄cinere ventu{rum} ad saluandas gentes.

Cuius maiestas ita est inclinata vt assumeret serui formam.

Cuius christi maiestas ē ita inclinata vt assumeret formā serui .i. hoīs.

Ante secula qui deus et tempora homo fact{us} est ex maria. Balaam de quo vaticinans exibit ex iacob: rutilans inquit stella. Et {con}fringet ducum agmina: regionis moab maxima potentia.

¶Deus qi fuit an̄ secula & t{per}a factus est hō ex maria. scʐ vgine. de quo christo balaā {pro}pheta vaticinas .i. {pro}phetans. inqit .i. dixit. rutilās stella (a bryght sterre (exibit ex iacob .s. {pro}genie. & .s. ipse {con}fringet agmina du¦cū. regionis .i. {pro}uincie moab. supple cū) magna potentia

Huic magi munera deferūt preclara / aurum simul thus & myrrham. Thure deum predicāt / auro regē magnū / hominem mortalem myrrha.

¶Construe. Magi .i. tres reges deferunt .i. portāt p̄clara munera huic scʐ christo. aurū simul thus & myrrham. & magi predicāt .i. demonstrant scʐ christū esse deum thure (sence) magi predicāt christū esse magnū re¦gem auro. & christū esse hominē mortalē myrrha (myrre)

Page [unnumbered]

¶Item tres reges obiulerūt christo nato au{rum}. {pro}pter subleuationem inopie. Thus {pro}pter stabuli fetorē. Myrrham {pro}pter pueri {con}solidationē & vermiū expulsionē. Myrrha grece. {pro} herba. hoc myrrhā {pro} vnguēto

In somnis hos monet angelus ne redeant ad regē cōmotū {pro}pter regna. Pauebat etenim nimiū regē natum / verens amittere regni iura.

¶Construe. Angelus mone hos .s. magos in somnis. ne redeāt ad re∣gem .i. herodē. cōmotū {pro}pter regna. sua. etenim {pro} qr. ipse pauedat .i. ti mebat nimiū .i. valde regē naū .s. christum. verens .i. timens amittere .i {per}dere iura .i. imperia regni .s. iudeo{rum} ¶Uerens a vereor er{is}. deponēti

Magi sibi stella micante preuia: Pergunt alacres itinera / patriam Que eos ducebat ad {pro}priā / linquē tes herodis mandata.

¶Construe. Magi .i. tres reges. {pro}gunt .i. ambulāt alacres .i. alacriter. vel velociter itinera .i. {per} itinera. & hoc stella preuia micante .i. splēdente. sibi. scʐ magi. Que stella ducebat .i. vehebat eos scʐ magos ad {pro}priā patriā. & linquentes mandata .i p̄cepta herodis illius regis (as calonite

Qui {per}cussus corde nimiū pre ira. Extēplo mandat infantulos per cuncta / Inquiri bethleem confinia: & mox priuari eos vita.

¶Qui scʐ heredes {per}cussus .i. cōmotus nimiū .i. valde. corde. suo. p̄ ira. mandat infantulos supple pueros inquiri. extemplo .i. festinanter. (ad uerbiū) {per} cūcta {con}finia bethleem scʐ illius {pro}uincie. eos pueros priuari .i. occidi mox .i. statim vita .i. de vita. ¶extemplo {per} e & nō {per} y. vt Hug{is}

Omnis nunc caterua tumulū iungat laudibus or gani neuma / Mystice offerēs regi regū christo mu / nera preciosa / Poscens vt per orbem regna omnia {pro}tegat per secula sempiterna. Amen.

¶Construe. Omnis caterua .i. {con}gregatio hominū iungat nūc tumulū neuma .i.i. sonorū canticū organi. laudibus. & hoc offerens mystice. id ē diue. secrete preciosa munera. christo regi regū. & poscens .i rogans eū. vt {pro}tegat .i. defendat oīa regna {per} orbem .i. mūdū. {per} secula sempiterna. ¶Tumulus a. um .i. sonrus .a. um. ¶Neuma tis. modulatio cantus.

Page xiii

¶Nota quilibet homo debet offerre dn̄o tria munera que tres reges obtulerūt dare mystice. Per au{rum} enim figuratur dilectio. per thus orō & {per} myrrham carnis mortificatio .i. debemus nato christo. orōnem. dile¦ctionem & humilitatem.

¶De resurrectione christi.

fUlgens preclara rutilat {per} orbem / hodia dies in qua christi lucida narrant ouanter prelia De hoste superbo quem iesus triumphauit pulcre / castra illius perimens teterrima.

¶Ista sequentia canitur in die pasce. In q̄ (deuicta morte & tenebra{rum} principe superato christi resurgentis a mortuis victoria predicatur. &c̄. ¶Construe. Preclara dies .i. valde clara. fulgens .i. resplendēs {per} orbē i. {per} totū mūdū. rutilat .i. choruscat hodie. in qua die. lucida prelia christi narrantur ouanter .i. gaudenter de su{per}bo hoste quem scʐ hostem iesus triumphauit .i. vicit pulcre .i. artificiose. & {per}imens .i. occidēs teterrima i. nigerrima vel ferissima castra .i. tartara illius scʐ dyabol. ¶Rutilo as. are .i. splendere. de rubeo es. ¶Hoc preliū .i. bellū. & dr̄ a premo. is ¶Item ouo as. are .i. gaudere. Et est differentia inter oua pluralis nu meri ab ouū oui. & oua vbū im{per}atiuū. Un̄ vsus. O mi pater oua. cras comedemus & oua. Teterrimus su{per}latiuus de teter tra. trū .i. niger &c̄

Infelix culpa eue qua caruim{us} om̄es via / felix pro¦les marie qua epulamur modo vna.

¶Construe. Culpa eue .i. peccatum eue▪ qua scʐ culpa nos omnes ca∣ruimus vit .s. celesti. scʐ fuit infelix .i. nō beata. sed {pro}les .i. filius marie qua scʐ prole epulamur modo vna .i. pariter simul. est felix. id est beata ¶Culpa pe .i. noxa. crimē vel mala fama. ¶Proles. a prolois quodā flore dicitur. ¶Epulor aris. deponens .i. frui epulis (ab hoc epulū) dr̄. ¶Una. aduerbiū {con}gregandi (sm Hug{is}.

Benedicta sit celsa regina illa / Generans regem spo¦liantem tartara / pollentē iam in ethera: Rex ineter nū suscipe benignus preconia nostra: sedule tibi ca¦nentia. Patris sedens ad dexteram. / Uictor vbi{que} morte superata at{que} triumphata polorū possidens gaudia.

Page [unnumbered]

¶Construe. Illa celsa regina scʐ maria. generans .i. pariens. regēspo liantē .i. depredantē tartara .i. inferna. regē dico pollentē .i. splendentem. iam in ethera .i. su{per} celos. sit benedicta. O rex christe (supple existens) in eternū tu benignus suscipe .i. accipe nostra preconia .i. preces. canen tia sedulc .i. assidue tibi. O christe existēs vbi{que} victor sedēs ad dexterā patris. possidens .i. hn̄s gaudia polo{rum} .i. celo{rum}. morte victa & triūphata

O alma o celsa o pulcra clementia christi melliflua o alma / Laus tibi honor{que} ac virtus / qui nostrā an / tiquam leuiasti sarcinam.

¶Construe. O .i. miror. clementia .i. misericordia christi est alma. o. id ē miror clementia christi est pulcra o .i. miror clementia christi ē melliflua o .i. miror clemētia christi est sancta. o scʐ christe qui leuiasti .i. alleuiasti nostrā antiquā sarcinam. laus sit tibi. {que} {pro} & honor sit tibi. ac {pro} & virtus sit tibi. ¶Hic honor vel honos. de honoro as. are. dr̄. Hec virtus tutis de vireo es. ere. ¶Leuio as. are. de hic & hec leuis. & hoc leue. ¶Hec sarcina. ne. a sarcos grece. qd est pondus latine.

Roseo cruore agni benignissimi empta florida mi / cat hec aula. Potēti virtute nostra qi lauit facinora tribuens dona fulgida.

¶Hec aula scʐ ecclesia florida .i. decora empta .i. redēpta roseo cruore .i. rubeo sanguine benignissimi agni .i. christi. micat .i. splendet. qi agnus lauit .i. purgauit nostra facinora .i. peccata. cū potenti virtute. tribuēs .i dans dona fulgida & clara ¶Hec aula le. est dom{us} regia. hc {pro} ecclesia ¶Hic agnus ab agnoscendo matrē in balatu dr̄. ¶Hoc facinus oris a facio cis. dr̄ .i. peccatū.

Stupens valde in memetiam miror hodierna / Tanta indignus pandere nobis sacramenta /

¶Construe. Ego stupens .i. mirans valde in memet .i. in meipso miror iam hodierna scʐ die. ego dico indignus pandere .i. manifestare vobis tanta sacramenta. scʐ ecclesie nr̄e ¶Stupens participiū a stupeo pes. ere .i. timere. vel mirari. vt hic.)

Stirpe dauitica ortus de tribu iuda / leo potens sur rexisti in gloria / agnus visus es in terra. Fundans olim arua / regna petis supera / iustis reddens p̄mia in secula dignanter ouantia.

Page xiiii

¶Construe. O christe tu natus .i. ortus de stirpe dauitica .i. de tali {pro}ge nie de tribu iuda. surrexisti leo potēs in gloria. & visus es agnus ī terra tu dico fundans .i. firmans olim arua .i. terrā. iam petis supera regna .i. celestia & reddens .i. tribuēs iustis p̄mia ouantia .i. gaudentia dignāter in secula .i. im{per}petuū ¶Fundare .i. fundamētū ponere. de hic fundus

Dic impie zabule qid valet nunc fraus tua. Igneis nexus loris christi victoria: Tribus lingue admira mini / quis audiuit talia miracula: Ut mors mortē sic su{per}aret rei perciperent talem gratiam.

¶Construe O impie zabule .i. dyabole. dīc quid valet nūc fraus tua .i. deceptio? tu nexus .i. ligatus igneis loris .i. cathenis. a victoria christi O tribus .i. {pro}genies admiramini. quis audiuit talia miracula? O lin∣gue admiramini. quis audiuit talia miracula? vt mors superaret mortē rei .i. peccatores {per}ciperent .i. acciperent talem grattā. ¶Hic zabulus. li .i. contrarius. & ponitur hic {pro} dyabolo. Nexus .a. ū .i. ligatus. a necto ¶Hoc lorum ri. ponit hic {pro} corrigia ferrea. (de licio cis .i. trahere) dr̄. ¶Hic tribus bus. bui .i. {pro}genies.

Iudea incredula cur manes adhuc inuerecūda Perspice christicolas qualiter leti canunt inclyta re demptori carmina. Ergo pie rex christe nobis dans premia: Solue nexorū vincula: Electorū agmina: Fac tecum resurgere ad beatam gloriam: Digna re pendens merita.

¶O incredula iudea. scʐ natio cur manes adhuc inuerecūda .i. nō ve∣reris? {pro}spice .i. inspice christicolas .i. chrisianos. qualiter leti canunt .i. {pro}mūt inclyta carmina .i. deuota cantica redemptori. . christo. Ergo O chiste pie rex daus scʐ nobis premia. solue. id ē dissolue vincula .i. liga menta nexo{rum} .i. hominū ligato{rum} & fac agmina .i.turbas electo{rum} surgere tecū ad beatā gloriā. tu dico rependens .i. tribuens digna merita.

Paraclyti sancti consolationē piam: Expectamus scdm promissionem tuā: Peracta ascensionis sacra solēnia: Qua es regressus ad celos nube tect{us} clara Pollens laude eterna. Amen.

Page [unnumbered]

¶Construe. Nos expectamus .i. desideramus piam {con}solationē sancti paraclyti. spūssancti. sm {pro}missionem tuā post sacia solēnia ascensionis scʐ dn̄i. {per}acta .i. transacta. qua scʐ ascensione egressus es ad celos tectus clara .i. lucida nube. & pollens .i. splendens eterna luce

¶In secūda feria pasche /

zIma vetus expurgetur vt sincere celebretur noua resurrectio: Hec est dies nostre spei / hu ius mira vis diei legis testimonio.

¶Ista sequentia cantat secūda feria pasche. in q̄ ponūtur {quam}plures fi gure vteris testamenti. ¶Construe. vetus zima .i. peccatū vel fermētū expurgetur .i. mūdetur. vt noua resurrectio celebret sincere .i. pure. hec est dies nostre spei. vis .i. potentia huius diei est mira testimonio legis.

Hec egyptum spoliauit & hebreos liberauit de forna ce ferrea: His in arto {con}stitutis / opus erat se ruitutis / lutum later palea

Hec scʐ dies resurreciōnis. spoliauit .i. depredauit egyptū .s. infernū. et liberauit hebreos (eū expectātes) de fornace ferrea. lutū & later & pale (chaffe) erat opus seruitutis. his constitutis in arto. scʐ loco

Iam diuine laus virtutis iam triūphi iam salutis vox erumpat libera.

¶Construe. Laus diuine virtutis erūpat .i. sursum rumpat. iam. libera vox triūphi .i. victorie erumpat. &c̄

Hec est dies quam fecit dominus / dies nostri doloris terminus / dies salutifera / Lex est vmbra futurorum christus finis {pro}missorum / qui consummat omnia. Christi sanguis igneā hebetauit rumpheam amota custodia.

¶Construe. Hec dies quā fecit dn̄s est termin{us} nostri doloris. dies sa∣lutifera. lex est vmbra fuuro{rum}. xp̄s qi cōsummat oīa est finis {pro}misso{rum}. sanguis christi hebetauit igneā rūpheā. amota custodia (stered)

¶Rumphea .i. gladius ex vtra{que} parte acutus. et dr̄ gladius flauens vel versatilis quem collocauit dn̄s ante paradysum. post electionē ade & eue. ad custodiendū lignū vite. Gen̄. xviij. (amota fuit xp̄o resurgēte)

Page xv

Puer nostri forma risus pro quo veruex est occisus vite signat gaudiū: Ioseph exit de cisterna / iesus re dit ad superna / post mortis suppliciū.

¶Puer scʐ ysaac forma nostri risus {pro} quo scʐ puero. veruex ē occisus iguat gaudiū vite. Ioseph exit de cisterna .i. de sicco puteo. iesus redit ad su{per}na .i. celestia. post suppliciū .i. tormentū mortis. ¶Puer iste ri∣sus. vocatur ysaac qi ex risu nomen habet. risit cui pater qn̄ {pro}missus est admirās in gaudio. ideo ysaac interpretatur risus. Gen̄. xviij.

Hic dracones pharaōis draco vorat / a draconis im munis malicia Quos ignitus vulnerat hos serpen tis liberat enei presentia.

¶Hic draco. scʐ moysi vorat .i. deuorat dracones pharaonis. & hoc im munis (harmles) a malicia draconis scʐ pharaōis. pn̄tia enei serpētis liberat hos quos ignitus serpentis vulnerat.

Anguem forat ī maxilla christus hamus & armilla in cauerna reguli. Manum mittit ablactatus & sic fugit exturbatus vetus hospes seculi.

¶Christus hamus & armilla .i. ornamētū brachi orat .i. {per}forat. anguē i. serpentem maxilla. in cauerna .i. in spelunca reguli .i. serpentis. veus hospes .i. dyabolus seculi ablaciatus mittit .i. amittit manū .i. potestatē & ille hospes fugit sic exturbatus

Irrisores helisei dum conscendit dum dei zelū calui sentiūt Dauid arrepticius / hircus emissari{us} & passer effugiunt.

¶Irrisores .i. derisores helisei illi{us} {pro}phete. dū .i. qn̄ {con}scendit .i. ascēdit domū dei. sentiūt zelū calui (bald) dauid arrepicius .i. captus cū diabo lo. hircus & emissarius .i. emissus & passer effugiunt ¶Hircus (a goot) ¶Nota arrepticius est qui vexatur a pluribus demonibus. Energu minus aūt qui ab vuo solo demone possidetur

In maxilla mille sternit / & de tribu sua spernit sam son matrimoniū: Samson gaze seras pandit & as / portans / portas scandit montis su{per}cilium.

Page [unnumbered]

¶Construe. Sampson. sternit .i. occidit mille .s. homines. in maxilla .i. maxilla & spernit .i. {con}temnit matrimoniū .i. nuptias de sua tribu .i. de sua stirpe. & sampson pandit .i. aperuitseras gaze. illius oppidi. et sampson asportans .i. portans scandit su{per}ciliū .i. ad su{per}ciliū monis.

Sic de iuda leo fortis fractis portis dire mortis die surgens tercia / Rugiente voce patris ad su{per}ne sinū matris tot reuexit spolia.

¶Sic fortis leo de iuda surgens tercia die (fractis portis dire mortis reuexit .i. reportauit tot spolis .i. tot animas ad sinū su{per}ne matris. & hoc dico rugiente voce patris. clamante ad vocem leonis.

Cet{us} ionam fugitiuū veri ione signatiuū / post tres dies reddit viuū de ventris angustia / Botrus cypri reflorescit dilatatur & excrescit: synagoge flos mar cescit & floret ecclesia /

¶Cetus talis piscis. reddit ionā .s. {pro}phetā fugitiuū viuū de angustia vētris. post tres dies. signatiuū saluatorē veri ione .i. christi. botr{us} cypri illius fructus reflorescit. & dilatat & excrescit. flos synagoge marcescit.

Mors & vita conflixere / resurrexit christ{us} vere / & cum christo surrexere multi testes glorie. Mane nouum mane letum ves{per}tinū tergat fletum / qr vita vicit le tum / tempus est leticie

¶Constructio est pnana. Mors & vita {con}flixere. christus surrexit vere multi testes glorie surrexere cū eo. nouū mane tergat &c̄.

Iesu victor iesu vita iesu vite via trita cui{us} morte mors sopita / ad paschalem nos inuita mensam / cū fiducia.

¶Constructio similiter illa plana iuxta textum.

Uiue panis viuax vnda vera vitis & fecūda / tu nos pasce tu nos mūda: vt a morte nos secunda tua sal¦uet gratia. Amen.

Page xvii

¶O iesu viue panis. o iesu viuax vnda. o iesu vera vitis & fecūda tu mūda .i. purga nos vt tua gratia saluet nos a secūda morte. scʐ anime.

¶Tercia die pasche.

pRome casta concio cātica organa subnectēs hypodorica: Regi claustra deo tartarea rum penti / decanta nūc symphonia.

¶Ista sequentia canitur feria tercia pasche. cuius materia cōsistit de spoliatione inferni. ¶Construe. O casta concio prome .i. canta. organa cantica. subnectens (knyttyng to geder) hypodorica organa. et o concio decanta nūc cū symphonia deo regi rūpenti .i. frangenti tartarea clau∣stra .i. inferna. ¶Hypodoricus. ca. um. dr̄ de hypodorus (qd est grauis sonus in cantu. Un̄. Cantus hypodoricus ratione {per} omnia grauis.

Morte qui victa resurgens / gaudia mundo gestat colenda: At insolita morantes {per}dita cochiti {con}finia Aspectant lumina intrante illo vita beata /

¶Construe. Qui scʐ christus resurgens scʐ a morte victa. id ē. su{per}ata. gestat .i. portat gaudia colenda mūdo. ac {pro} &. demones morantes .i. ma¦nentes {con}finia .i. inter {con}finia cochiti .i. inferni aspectant .i. frequēter spe∣ctant insolita lumina {per}dita. hoc dico christo beata vita intrante. ¶Gesto as. are. frequentatiuū a gero ris ¶Hic cochitus ti .i. fluuius infernalis. & interpretatur luctus. & ponitur hic {pro} inferno. ¶Hoc con finiū {con}finij .i. vicinitas. hic tamen sumitur {pro} regno siue claustro.

Terrore percussa tremescit demonum plebs valida Dāt suspiria Fletuum alta. Repagula quis sic au dax fregerit / mirantur nūc fortia

¶Construe Ualida plebs .i. tumultuosa plebs demonū {per}cussa terrore tremescit .i. timet. & demones dant alta suspiria fletuū. & mirantur quis sic auda .i. audacter. fregerit tam fortia repagula (so strong dore barre) ¶Hoc repagulū li. a repando dis. dr̄ .i. obex. qui ad impediēdū oppo¦nitur (anglice a barre of a dore or gate.) ¶Suspiriū. rij .i. gemitus.

Sic ad supera redit cum turma: Gloriosa & timida refouet discipulo{rum} corda: Precelsa huius trophea admirantes flagitemus nūc voce decliua.

Page [unnumbered]

¶Redit .s. xp̄s sic ad su{per}a .s. loca cū gloriosa turma & refouet .i. {con}fortat. timida corda discipulo{rum}. nos dico admirātes. figitemus .i. postulemus nūc decliua voce. precelsa trophea .i. cum summa victoria. huius .s. diei. ¶Turma e .i. societas triginta peditū. Sed ala triginta militū dicitur. Tropheū ei .i. spoltū ab hoste {con}uerso ī ugā. & dr̄ a trophos. Flagitare .i. expostulare. & dr̄ a flo flas. ¶Declinus a. ū .i. humilis seu inclinatus.

Uirginū inter agmina mereamur p̄ciosum colere vt pascha. Galilea in{que} sacra prefulgida cōtueri lu cis exordia. Amen.

¶Construe. Ut .s. nos mercamur colere p̄ciosum pascha inter agmina virginū. {que} {pro} & .s. vt mereamur cōtueri .i. spectare. se p̄fulgida exordia .i. inceptiones. vel initia (ab exorior ris .i. inci{per}e) in sacra galilea .i. in celo.

¶Quarta feria pasche.

Oncinat orbis cūctus alla / Uotis voce solēnia celebrādo paschalia / Insontū tenera {con}gaudeat turma sacro fonte niuea Spernēs flegetōtis vndas

¶Materia huius sequētie est quō xp̄s īn aīa cū diuinitate adijt īfernū extrahens sanctos patres & ad celestia transmittēs regna. ¶Construe. Cūctus orbis .i. totus mūdus. {con}ciuat .i. simul sonat. alleluia .i. laudē deo. celebrando .i. scīficando paschalia solēnia votis .i. precibus voce. & tene¦ra turma .i. iuuenis turma. insontū .i. innocentū. cōgaudeat. turma dico. niuea .i. alba. sacro fonte .s. baptismatis. spernēs .i. contēnens. vndas .i. aquas. flegitotis .i. inferni. ¶Flegiton .i. fluuius infernalis. ardens. Hic & hec & hoc insons tis .i. quasi non sons .i. innocens. Niueus a. um .i. albus instar niuis. a nix niuis dicitur.

Nos quo{que} laxas aptemus fibras arte musica / Uo ce sonora modificantes prosis neumata voce satis tumula. Christus nan{que} mitis hostia factus nostra ob remedia crucis pertulit probra Et iugis vita ma¦nens subiit letalia.

¶Quo {que} {pro} et. nos aptemus fibras .i. venas laxas. arte musica. nos di∣co modificantes (mesurynge) neumata .i. cantica. prosis sonora voce id ē bassa voce. voce dico satis tumula .i. sonorosa. nan{que} christus factus mi∣tis hostia pertulit .i. passus fuit probra crucis ob nostra remedia. id est

Page xvii

{pro}pter nostra remedia. & manens scʐ christus iugis (besy) vita subijt .i. inrauit letalia .i. mortalia. ¶Laxare .i. soluere. Hec fibra .i. vena. Hec prosa. se. est orō {pro}ducta & a lege metri soluta. Modificare .i. {con}tēperare Hic & hec iugis & hoc iuge .i. assiduus. Hoc letū .i. mors. inde letalis lis & hoc letale .i. mortalis mortale.

Fellis amara passus prelibare pocula: Uulnera sa¦tis tolerauit dira transfixus clauis & lācea. Sic pa¦tiendo mala gerens nostra / descēdit ad ima tartara

¶Christus passus prelibare .i. ante gustare amara pocula fellis tole∣rauit .i. passus fuit vulnera satis dira. & ipse transsix{us} clauis .i. cū clauis & lancea .i. cum lancea. & xp̄s gerens .i. portans sic nr̄a mala patiendo .i. sustinendo dolorem. descendit ad ima tartara .i. infima loca inferni.

Hostis antiqui quo defringēs arma reuehit potēs ampla ouando trophea Sic{que} deuicta morte ac re¦sumpta carne / resurgit victor die tercia /

¶Quo .i. vbi defringens .i. frāgens arma antiqui hostis. id ē. dyaboli reuehit .i. reportat. potens .i. potenter ampla trophea .i. magna victoria ouando .i. gaudendo. {que} {pro} & christus victor resurgit sic tercia die. et hoc morte deuicta .i. su{per}ata. ac {pro} &. carne resumpta .i. recepta.

Unde iam iocūdas ipsi canamus odas. Per quem nobis vita plausit eterna: Et celi clara nobis pates / cit aula. Cui laus sit preclara. Amen /

¶Construe. Unde (wher fore) canamus iam ipsi scʐ christo. iocundas odas .i. leta cantica. {per} quē scʐ christū vita eterna plausit nobis. & {per} quem clara aula celi patescit (begynneth to open) cui xp̄o sit laus p̄clara.

¶Feria quinta pasche.

dIc nobis quibus etheris noua cūcto mundo nuncians gaudia / Nostram rursus visitans patriam.

¶In ista sequentia introducitur vna {per}sona alloquēs maria peccatrix angelū qi nūciauit resurrectionē christi. ¶Construe. O magdalena dic nobis fidelibus quibus nūcias noua gaudia etheris .i. celi cūcto mūdo scʐ {pro}futura esse toti mūdo. tu visitalis rursus nostrā patriā .i. errā &c̄

Page [unnumbered]

Respondens placido vultu clara voce dixit alleluia Angel{us} mihi de christo indicauit pia miracula. Re / surrexisse dominū syde{rum} cecinit voce laudanda.

¶Magdalena respondēs placito vultu .i. hilari vultu. dixit clara voce alleluia .i. laudate deū. angelus indicauit mihi pia miracula .s. resurre∣ctionē de xp̄o. ille angel{us} cecinit voce laudāda dn̄m syde{rum} resurrexisse

Mox ergo pennas volucris vacuas dirigens leta {per} auras: Rediit famulis / & dixit legē veterē vacuatā / & nouam regnare gratiam.

¶Uolucris leta .i. angelus dirigens (dressing) mox .i. statim. pennas .i. ales. {per} vacuas auras .i. aerem. vt redijt .i. post{quam} redijt. dixit veterē legē esse vacuatā. & dixit nouā gratiā regnare. scʐ noui testamenti.

Ita{que} plaudite famuli voce clara: christus hodie re demit nos a morte dira: Pater filiū tradidit seuis: vt interimerent {pro} salute nostra. Sponte subiit fi / lius mortem vt nos redimeret morte ab eterna

¶Ita{que} (therfore) o famuli christi plaudite .i. gaudete clara voce. xp̄s redemit nos hodie a dira morte .s. aīe. pater tradidit .i. misit filiū seuis .s. iudeis. vt illi interimerent .i. occiderent. scʐ eū. {pro} salute nr̄a. filius subijt i. tolerauit. sponte .i. volūtarie mortē. vt redimeret nos ab eterna morte

Nūc requiem rapere licet oībus & frui vita {per}petua Nūc colite pariter mecū famuli celebri laude sāctū pascha: Christus est pax nostra. Amen.

¶Construe. Licet .i. decens est nūc oībus ra{per}e .i. in mente ca{per}e reqiem & frui .i. vti {per}petua vita. O famuli dei. colite .i. adorate pariter .i. simul. mecū sanctū pascha celebri laude .i. solēni laude. nā {pro} qr. xp̄s ē nr̄a pax

¶Feria sexta pasche.

vIctime paschali laudes immolāt christiani / Agnus redemit oues / christus innocēs patri reconciliauit peccatores.

Page xviii

¶Ista sequentia solet cantari feria sexta pasche. ¶Construe. Christi niscʐ homines immolāt .i. sacrificant laudes victime paschali. agnus redemit oues christus innocens recōciliauit peccatores ¶Uictima. & hostia differunt. Un̄. Uictima {pro} victis datur. hostia {pro} superandis.

Mors et vita duello conflixere mirando dux vite mortuus regnat viuus. Dic nobis maria: quid vi / disti in via. Sepulchrum christi viuentis & gloriam vidi resurgentis: Angelicos testes / sudariū & vestes

¶Mors & vita conflixere duello .i. in bello duo{rum}. mirando .i. admirādo agnus dico dux vite mortuus regnat viuus. O maria .s. magdalena dic nobis quid vidisti in via? (maria magdalena respondens) sepulch{rum} &c̄.

Surrexit christus spes nostra precedet suos in gali leam. Credendum est magis soli marie veraci: {quam} iu deo{rum} turbe fallaci.

¶Construe. Christus nostra spes surrexit. & precedet suos. discipulos in galileami. in illam terrā. Credendū est .i. fides adhibenda est magis soli marie .s. magdalene veraci. {quam} fallaci turbe iudeo{rum}

Scimus christum surrexisse a mortuis vere / tu no bis victor rex miserere. Amen.

¶Construe. Nos christiani scimus christū surrexissevere a mortuis .i. a morte. o christe rex victor miserere nobis .s. peccatoribus.

¶In festo sancte marie magdalene sequentia.

mAne prima sabbati surgēs dei filius / nostra spes & gloria. Uicto rege sceleris rediit ab in feris / cum summa victoria.

¶Ista sequentia siue prosa cantatur in festo sancte marie magdalene. cui xp̄s resurgēs primo apparuit. ¶Construe. Filius dei spes nostra & nostra gloria surgēs mane prima scʐ die sabbati .i. dominica redijt ab inferis scʐ ab inferno cum summa victoria. hoc dico victo rege .i. diabolo sceleris .i. prauitatis .i. superato ¶Nota hocscelus huius sceleris. d ē peccatum

Page [unnumbered]

Cuius resurrectio omni plena gaudio cōsolatur omnia. Resurgentis ita{que} maria magdalena facta est prenūcia: Ferens christi fratrib{us} eius morte tristi bus / expectata gaudia.

¶Resurrectio cuius scʐ filij plena oī gaudio consolatur oīa. ita{que} ma∣ria magdalene facta est p̄nūcia .i. p̄nūciatrix christi resurgētis. & ferēs fratribus .i. apostolis tristibus de morte christi gaudia expectata

O beati oculi quibus regem seculi morte iam depo sita / prma est intuita. Hec est illa femina cui{us} cūcta crimina ad christi vestigia eius lauit gratia.

¶O beati oculi. cū qibus maria magdalena prima .i. primo est intuita regem seculi (deposita morte. hec est illa femina. peccatrix. cuius cūcta crimina .i. peccata gratia christi lauit ad vestigia .i. pedes. eius

Que dū plorat & mens orat / facto clamat quod cor amat iesum su{per} omnia. Non ignorat quem adorat quid precetur / sed deletur quod mens timet conscia

¶Que. peccatrix dū plorat & mens orat. illa clamat .i. clamādo demon strat clamando qd cor scʐ illius amat iesum su{per} oīa. & illa nō ignorat illū quē adorat) nec quid precetur▪ sed qd conscia mens timet. deletur.

O maria mater pia / stella maris appellaris ope{rum} {per} merita: Matri christi coequata dū fuisti sic vocata sed honore subdita /

¶Construe. O maria magdalene pia mater tu appellaris stella mar{is} per merita .i. {pro}pter merita ope{rum} .i. iuo{rum} bono{rum}. et tu maria magdalene es coequata (made lyke) matri christi. scʐ marie virgini. dum fuisti vo∣cata sic. scʐ maria. sed peccatrix est subdita scʐ matri christi. honore .i. in honore. ¶Ntō Magdalene huius nes. more greco.

Illa mūdi imperatrix / ista beata peccatrix leticie pri mordia fuderunt in ecclesia Illa enim fuit porta {per} quā fuit lux exorta / hec resurgentis prenuncia mun dum replet leticia.

Page xix

¶Illa maria mater christi im{per}atrix mūdi & ista btā maria magdalena peccatrix. fuderūt primordia .i. exordia leticie ī ecclesia. etenī illa mater christi fuit porta {per} quā lux exorta. & hec magdalena prenūcia (sm textū

O maria magdalena audi vota laude plena / apud christum chorum istum clementer consilia. Ut fons summe pietatis quite lauit a peccatis: seruos suos at{que} tuos mundet 〈◊〉〈◊〉 venia. Amen dicāt omnia

¶O maria magdalena audi vota .i. precamina plena laude. & tu {con}silia i. pacifica clementer istū cho{rum} .i. comitiuā apud christū. vt fons pietat{is} qi lauit te a peccatis. mūdet seruos suos at{que} tuos .s. seruos. data venia.

¶Octaua die pasche sequentia

lAudes saluatori voce modulemus supplici. Et deuotis melodiis / celesti domīo iubilem{us} messye. Qui seipsum exinaniuit / vt nos perditos li / beraret hoīes / Carne gloriam deitatis occulens

¶In illa prosa tangūtur miracula a dn̄o nr̄o facta. ¶Construe. Nos modulemus .i. dulciter sonemus saluatori laudes supplici voce .i. hūili. & iubilemus messye .i. christo. deuotis melodijs .i. dulcibus cantic{is}. qui scʐ messyas exinaniuit .i. diminuit seipsum vt liberaret .i. redimeret nos hoīes {per}ditos. & occulens .i. tegēs gloriā deitatis .i. naturā diuinā carne i. sub velamine carnis

Pannis tegitur in presepe miserans precepti trans∣gressorem pulsum patria paradysi nudulū / Ioseph marie symeoni subditur.

¶Construe. Christus tegitur .i. abscondītur. pānis in prese{per}e miserās trangressorem .i. fractorem precepti. scʐ esse pulsum .i. expulsum nudulū nudū patria .i. de patria paradysi. christus dico subditur ioseph marie symeom. ¶Nudulus a. um .i. nudus .a. uni. diminutiuū.

Circūciditur & legali hostia mundatur vt peccator / nostra qui solet relaxare crimina. Serui subiit ma nus baptizādus / et perfert fraudes temptatoris fu git persequentū lapides.

Page [unnumbered]

¶Cōstrue. Christus quisolet relaxare .i. dimittere nr̄a crimina .i. nr̄a peccata. circūcidit & mundat legali hostia .i. legali sacrificio. vt peccator xp̄s dico baptisandus. subit manus serui .s. Iohānis baptiste. & .s. xp̄s perfert .i. patitur. fraudes .i. deceptiones temptatoris .i. dyaboli. & .s. xp̄s fugit lapides persequentum .i. persequentium.

Famem patitur dormit & tristatur ac lauat discipu lis pedes deus homo summus humilis. Sed tamē inter hec abiecta corporis. Euis deitas nequa{quam} qui uit latere signis variis & doctrinis prodita.

¶Construe. Christus dico patitur .i. sustinet famē. xp̄s dormit & tristat ac {pro} & .s. xp̄s lauat .i. abluebat pedes discipulo{rum}. & scʐ christus est sum∣mus deus & humilis homo. sed tamen deitas eius. nequa{quam} {pro} nō nequī uit. latere .i. abscōd inter hec abiecta .i. res abiectas corporis. deitas di co {pro}dita .i. mōstrata varijs signis .i. diuersis signis. & varijs doctrinis .i. cū varijs doctrinis. abiecta .i. abiectiones. vel abiectas res velturpitu dines corporis humani qd de vili materia cōpactum est.

Aquā nuptiis dat saporis vinei Cecos oculos claro lumine vestiuit / leprā luridā tactu fugat placido Pu tres suscitat mortuos / mēbra{que} curat debilia. Flux um sanguinis consrinxit & saturauit quin{que} de pa nibus quin{que} milia.

¶Construe. Et scʐ christus. dat nuptijs .i. in nuptijs aquam vinei sap ris & xp̄s vestiuit cecos oculos claro lumine. & scʐ christus fugat .i. effu gat. luridam lepram .i. pallidam lepram placido tactu (with a plesynge touch) xp̄s suscitat mortuos. putres .i. putridos. {que} pro et curat debilla membra. et christus constrinxit fluxum sanguinis. id est illam infirmi∣tatem. et christus saturauit .i. adimpleuit quin{que} milla hoīm de quin{que} panibus scʐ ordeaceis. ¶Luridus. a um .i. pallidus obscurus tenebro sus. hec lepra. pre .i. prurigo. ginis. & lepra dicitur asperitas cutis squa∣mosa cum pruritu. & dicitur a leo es ere. vel lipida herba cui similis est in asperitate et squamositate.

Stagnum peragrat fluctuans ceu siccum litus vē tos cedat. Linguam reserat cōstrictam reclusit au res priuatas vocibus febres depulit.

Page xx

¶Construe. Christus {per}agrat (he passeth on) stagnū .i. mare fluctuans ceu {pro} sicut scʐ {per}agrat siccūlitus. (the drye banke) sedat .i. pacificat ven tos. & xp̄s reserat .i. aperit linguā {con}strictā & reclusit aures priuatas vo∣cibus. & depulit .i. expulit febres illā infirmitatē. ¶Peragrare .i. hic et illic ire. q̄si sine mansione. de {per} & agro as. qd nō est in vsu ¶Apostolus cōponit ab apo. qd est de vel re. & stolon qd est missus.

Post hec mira miracula talia{que} / Sponte sua cōpre henditur et damnat / Et se crucifigi nō despexit / sed sol eius mortem non aspexit.

¶Christus cōprehenditur & damnatur sua sponte .i. sua volūtate post hec mira .i. mirabilia. {que} {pro} &. post hec talia miracula. & xp̄s) nō despexit se crucifigi. sed sol nō aspexit. mortem eius. scʐ splendendo .i. obscurat.)

Illuxit dies quā fecit dominus Hostem deuastans et victor / suis apparens dilectoribus viuus: primo marie dehinc apostolis.

¶Dies illuxit quā dn̄s fecit. & deuastans .i. destruens. hostē. dyabolū & christus fuit victor apparens viuus suis dilectoribus. primo .s. marie magdalene. dehinc .i. postea apostolis)

Docēs scripturas cor aperiens: vt clausa de ipso re / serarēt: Fauent igit resurgēti christo cūcta gaudiis

¶Construe. Christus docens scripturas. sctās. & aperiens cor. vt scilʐ apostoli reserarent .i. manifestarent clausa .i. res clausas de ipso christo igitur .i. {pro}pterea. cūcta .i. omnia fauent christo resurgenti gaudijs.

Flores segetes rediuiuo fructu vernāt Et volucres gelu tristi terso dulce iubilant / Lucent clarius sol et luna / morte christi turbida.

¶Flores & segetes vernant (sprynge) rediuiuo fructu .i. cumite{rum} viuo fructu. & volucres .i. aues. iubilant .i. cantant dulce .i. dulciter. tristi gelu (the sory froste) existente terso .i. exterso. sol & luna lucēt .i. micāt clarius i. apertius. turbida .i. {pro} turbida morte christi.

Tellus herbida resurgenti christo plaudit{que} tremu la eius morte se casuram minitat: Ergo die ista ex / ultem{us} / qua nobis viā vite resurgēs patefecit iesus

Page [unnumbered]

¶Construe. Herbida tellus .i. terra herbosa plaudit .i. letatur christo resurgenti. que scʐ tellus tremula .i. tremens morte .i. {pro}pter mortē eius scʐ christi. minitat .i. minatse casuram. ergo .i. {pro}pterea. exultemus .i. le∣temur ista die. qua scʐ die iesus resurgens patefecit .i. manifestauit no bis viam vite scʐ eterne. ¶Hec tellus telluris .i. terra.

Astra solum mare iocūdentur / & cūcti gratulentur in celis spiritales chori trinitati. Amen.

¶Constructio. Astra .i. stelle. solum .i. terra. & mare iocundentur. id est. letentur. & cuncti spiritales chori .i. multitudines in celis .i. celestes. gra tulentur. (thanke) trinitati. scʐ sancte. Amen

¶Ascensionis domini /

rEx omnipotens die hodierna: Mundo triū / phali redēpto potentia / Uictor ascendit celos vnde descenderat.

¶Istā sequentiā sctā mater ecclesia solet cantare ipso die ascensionis domini. ¶Construe. Omnipotens rex ascendit victor▪ hodierna die ce los .i. ad celos vnde descenderat. hoc dico mundo redempto triumphali potentia (with a victoryal power) ¶Triūphalis. & hocle .i. victorialis

Nam quadraginta post{quam} surrexerat diebus sacris {con}firmās pectora: Apostolo{rum} pacis chara relinquēs oscula: Quibus & dedit potestatem laxandi crimīa Et misit eos in mūdum baptisare cunctas animas In patris & filii & spiritussancti clementia /

¶Nam scʐ oīpotens rex cōfirmans sacris .i. cū sacris preceptis & mo∣nitis. pectora apostolo{rum} linquēs illis chara oscula pacis sacris quadra ginta diebus post{quam} resurrexerat. qibus .s. apostolis & dedit .i. donauit po testatem laxandi .i. dimittendi crimina .i. peccata. Et scʐ rex misit eos .s. apostolos in mundū baptizare cunctas animas .i. oēs animas in clemē tia .i. in misericordia patris & filij & spiritussancti.

Et conuescens precepit eis ab hierosolymis / Ne abi rent: sed expectarent {pro}missa munera / Nō post mul tos enī dies mittā vobis spiritū paraclytū in terra. Et eritis mihi testes ī hierusalē iudea siue samaria.

Page xxi

¶Construe. Et .s. rex cōuescēs .i. comedēs ▪s. cū aplis. p̄cepit .i. īhibuit. eis .s. ap••••s. ne abirēt .i. nō recederēt ab hierosolimis. {sed} expectarēt {pro}∣missa munera. em̄ {pro} qr. mittā vobis .s. existēibus in terras cm̄ paraclitū i. spm̄scm̄ nō post multos dies .i. post paucos dies. Et erit{is} mihi testes in hierusalē. & iudea. siue {pro} vel in samaria. ¶Uocabulanta sunt.

Et cum hoc dixisset videntibus illis eleuatus est: et nubes clara / Suscepit illum ab eo{rum} oculis intuen / tibus illis ethera.

¶Et cū .s. rex dixisset hoc eleuatus est. hoc dico illis .s. aplis vīdētibus i. īspiciētibus & clara nubes suscepit illū .s. regē. ab oculis eo{rum} .s. aplo{rum} hoc dico illis .s. aplis intuētibus .i. videntibus ethera .i. etherē siue celū

Ecce stetere amicti duo viri in veste alba: Iuxta di centes / quid admiramini celo{rum} alta / Iesus enī hic qi assumptus est a vobis ad patris dexterā: Ut ascen dit / ita veniet querens talenti cōmissi lucra.

¶Ecce duo viri amicii .i. induti in alba veste. stetere .i. steterūt iuxta di centes qid .i. cur admiramini .i. speculamini. alta .s. loca celo{rum}. Em̄ {pro} qr. iesus assumpt{us} est a vobis ad dexterā patris. veniet ita querēs .i. postu lans lucra talenti cōmissi. vt {pro} sicut. ascendit. scʐ ad celum.

O de{us} celi maris arui / hominē quē creasti{que} fraude subdola / Hostis expulit paradyso / et captiuatū secū traxit ad tartara.

¶O deus celi maris & arui hostis .i. dyabolus. expulit paradiso .i. a pa radiso. subdola fraude .i. deceptoria. hoīem quē tu creasti. & .s. hostis tra∣xit illū .s. hoīemsecū ad tartara. captiuatū .i. eū in captiuitate tenens.

Sanguine proprio quem redemisti deus: Illuc et prouehis vnde prius corruit paradysi gaudia: Iu∣dex eum veneris iudicare secula. Da nobis petimus sempiterna gaudia In sancto{rum} patria In qua tibi cantemus omnes alleluia. Amen.

Tu deus {pro}uehis hoīem quē redemisti sanguine {pro}prio. illuc .s. gaudia paradysi. vnde .i. d quo ille prius conuit .i. cecidit. & da nobis vt petim{us} sempiterna gaudia. In scō{rum} patria. in qua nos oēs cātem{us} tibi alleluia.

Page [unnumbered]

¶Die penthecostes

Anctispiritus assit nobis gratia. Que corda nostra sibi faciat habitacula. Expulsis inde cunctis viciis spiritalibus.

¶Gratia scīspūs assit nobis. q̄ .s. gratia faciat nr̄a corda sibi habitacu la. hoc dico cūctis spiritalibus vicijs expulsis. inde .s. a nostris cordibus

Spūs alme illustrator hoīm: Horridas nostre men tis purga tenebras: Amator sancte sensato{rum} sem{per} cogitatuū: Infunde vnctionem tuam clemens no / stris sensibus.

¶O alme spiritus. illustrator hominū purga horridas tenebras nostre mentis. O sancte .s. spiritus .s. existens amator sensatorum cogitatuū .i. prudentiū cogitatuū. tu clemens .i. clementer infunde. sem{per} i. oī tempo re. tuā vnctionem nostris sensibus. ¶Hec tenebra de teneo es. dicitur ¶Hec vnctio onis. de vngo gis. dr̄. & hic idē est qd gratia.

Tu purificator omniū flagitiorum spiritus: Puri fica nostri oculum interioris hominis: Ut videri su premus genitor possit a nobis: Mundi cordis quem soli cernere possunt oculi.

¶Construe. Os cēspūs purificator .i. mundator. oīm flagitio{rum} .i. oīm fa cino{rum}. tu purifica .i. mūda. oculū nr̄i interioris hoīs .s. cordis vel aīe. vt supremus genitor .i. altus genitor possit videri .i. intueri a nobis. quē .s. genitorē oculi soli mūdi cordis .i. hoēs puri possent cernere .i. vidre.

Prophetas tu inspirasti vt preconia christi precinu issent inclyta: Apostolos confortasti vti tropheum christi per totum mūdum veherent.

¶Os cēspūs tu inspirasti .i. inspirādo illuminasti {pro}phetas. vti {pro} sicut scʐ {pro}phete p̄ cinuissent inclita preconia .i. nobiles laudes christi. O sctē spūs tu cōfortasti .i. roborasti apostolos. vti {pro} vt. scʐ apostoli veherēt .i portarent tropheum .i. victoriā christi per totū mundum.

¶Nota preconium. tropheum dicta sunt supra &c̄.

Page xxii

Quādo machinam per verbum suū fecit dominus celi terre marium: Tu super aquas foturus eas nu men tuum expandistispiritus / Tu animabus viui ficandis aquas fecundas: Tu aspirando das spiri tales esse homines.

¶Construe. O sanctespirit{us} tu foturus .i. nutriturus aquas expandisti i. manifestasti tuū numen .i. deitatem super eas scʐ aquas. qn̄ dn̄s fecit scʐ pater machinā .i. formā celi terre {que} {pro} & mariū. {per} suū verbū .i. filium. O sanctespiritus tu fecūdas (makes plenteous) aquas aīabus viuifi∣candis (to be queked) & tu das hoīes esse spiritales aspirando ¶Nota Hec machina ne. ({pro}ut hic accipitur (est quedam artificiosa compositio ¶Foturus a. um .i. nutriturus .a. um. de foueo es. Hoc numen inis .i. potestas. Expando dis. de ex. & pando.

Tu diuisum per linguas mūdum & ritus adunasti domīe: Idolatras ad cultū dei reuocas magistro{rum} optime Ergo nos supplicātes tibi / exaudi propitius sanctespirit{us}: Sine quo preces om̄es casse credunt & indigne dei auribus.

¶O sanctespiritus domine tu adunasti .i. in vnū elegisti mūdū diuisū {per} linguas .i. {per} ritus & {con}suetudines. O sanctespiritus optime magistro{rum} reuocas idolatras .i. cultores idolo{rum}. ad cultū .i. sacrificiū dei. ergo sācte spūs tu {pro}pitius exaudi nossupplicātes tibi. sine q oēs preces .i. orōes credūtur casse .i. vane & indigne in auribus dei.

Tu qui omnium seculorum sanctos: Tui nominis docuisti instinctu amplectende spiritus / Ipse hodie apostolos christi donans munere insolito & cunctis inaudito seculis / Hūc diem gloriosum fecisti. Amē

¶Construe. O scēspūs amplectende .i. amande. tu qi docuisti sanctos oīm seculo{rum} instinctu .i. gratia tui nois. tu ipse donās .i. honorās remu∣nerās hodie apostolos christi insolito & inaudito munere .i. gratia. cūc{is} seculis. tu fecisti hūc diem scʐ presentem gloriosum ¶Nota instinctus tus tui. instigatio .i. suasso.

Page [unnumbered]

¶Feria secūda post penthecostes

rEsonet sacrata iam turma diua symphonia Repleta gaudia promissae celo reddita: In vnum congregata apostolo{rum} phalanx preclara ex / pectans munera.

¶Construe Sacra turma .i. sancta comitiua scʐ apostolo{rum} replea iam i. in hoc festo diua symphonia .i. diuina {con}sonantia. resonet .i. laudet gau dia {pro}missa scʐ spūsscī esse reddita e celo .i. de celo. phalanx i. turba apo stolo{rum} {con}gregata in vnū .i. insimul expectans preclara muuera .s. spūsscī ¶Hec turma me .i. mulitudo hominū.

Repente vox diuina paraclytum nunciat decorans sancto{rum} viscera: Fantur omni lingua nōnulla my steria dei{que} magnalia: Cantica diuina nō cessat re / boare eius quo{que} caterua.

¶Construe. Diuina vox .i. dei vox nūciat .i. annūciat repente .i. subito paraclytū .i. {con}solatorē. & decorans .i. adornans viscera .i. corda sancto{rum} .s. apostolo{rum}. & apostoli fantur .i. loquūtur nōnulla mysteria .i. secreta diui na. & magnalia .i. mirabilia dei. oī lingua .i. idiomate. quo{que} {pro} & caterua i. societas eius dei nō cessat reboare .i. cantare. cantica diuina.

O deus omnis arui / te laudat sol & luna: concrepat vsia cūcta celica & {pro}funda flumina Te psallat tell{us} alma / sydera cuncta clara iubilant / adorat amat re dempta omnis quo{que} anima

¶O deus omnis arui .i. terre. sol laudat te & luna laudat te. & vssa. id ē quelibet substantia {con}crepat .i. laudat te. deum. & cūcta celica .i. celestia. & cūcta {pro}funda flumina laudāt te. alma tellus .i. nutriens terr a psllat .i. laudat te. & cūcta clarasydera iubilant .i. laudāt te. quo{que} {pro} &. oīs aīa redempta a te adorat & amat te.

Stupens iudea hec inquit / execranda concio vino ista est repleta musti{que} crapula bacho plenos depu tat repletos gratia.

Page xxiii

¶Construe. Iudea .i. iudei stupens .i. mirās inquit .i. dixit hec ista exe¦cranda concio .i. societas apostolo{rum} est repleta vino. {que} {pro} & & crapula .i. gula musti .i. noui vini. et iudea deputat .i. affirmat apostolos repletos gratias pūsscī. esse plenos bacho .i. vino. (& est bacchus deus vini)

Sumēs hec petrus diuina mysteria superat obdu rata corda illa / et fore affirmat vaticinia iohelis de hoc predicta. Ouans anima nūc nostra boat carmi na deuota / quo suscipiat celestia habitacula.

¶Cōstrue. Petrus sumens .i. accipiens hec diuina mysteria. superat i. vincit obdurata corda illa scʐ iudeo{rum}. & affirmat .i. {con}firmat vaticinia .i. {pro}phetias iohelis {pro}phete. predicta .i. antedicta fore .i. esse de hoc facto (scʐ {quod} apostoli loq̄rent varijs linguis. & nr̄a anima ouās .i. gaudēs nūc boat .i. sonat deuota carmīa quo {pro} vt ipsa suscipiat celestia habitacula

Pangat omnis chorda nostra / sancta preconia tua vt sem{per} pia {per}cipiat charismata: Omnē hanc merā suscipe melodiā / vt queam{us} scandere luciflua & tua celsa & decora vranica.

¶Construe. Oīs chorda nr̄a .i. omīs musica pangat .i. laudet vel sonet tua sancta preconia .i. preces vt {per}cipiat. in celo) sem{per} pia charismata .i. gratiā spūsscī. & o sanctū neuma. suscipe oēm hāc merā .i. purā melodiā vt queamus .i. possimus scandere tua luciflua .i. splendida. celsa .i. alta. & tua decora & tua vranica .i. ad tua celestia regna. ¶Et dr̄ vranicus a um .i. celestis. ab vranus ni .i. celū. ¶Hec chorda de (a harpe strynge) ¶Neuma tis .i. spūsscūs.

Dudum sacrata imbuisti pectora nūc nos reple lu / mine polorūve gaudia cedas perpetua at{que} regna / Te decet laus {per} tempora / & gloria sydera o sanctum neuma. Tu animas et corpora nostra christe possi / deas in sempiterna doxa. Amen.

¶Sequitur alia sequentia. de sanctospiritu

¶Refert hic gratia{rum} actiones almo neumati. ¶Construe. vt sequit.

Page [unnumbered]

¶O sanctū neuma .i. o sanctespūs tu imbuisti .i. repleuisti dudū. id est aliqn̄ sacrata pectora scʐ apostolo{rum}. reple nunc nos lumine polo{rum}. ve {pro} vel cedas .i. {con}cedas nobis {per}petua gaudia. at{que} {pro} & {per}petua regna. & O sanctū neuma laus & gloria decet te .i. decēter ornat te {per} tempora. et glo ria sydera .i. syde{rum}. & vt possideas .i. habeas aīas & corpora nr̄a insempi terna doxa .i. gloria. (& est grece doxa .i. gloria.

¶Feria tercia penthecostes.

eya musa dic queso preclara chorea: Blandi∣fica{que} libens perstrepe organa / Ast modulās tybia resultt plectro laudum leta carmina: Nostra {que} caterua huius diei euprepia.

¶Construe. Eya musa .i. vox ego queso .i. rogo dic .i. cane p̄clara cho∣rea .i. cū valde clara cantilena. & {per}strepe (media correpta) .i. facsonare. libens .i. libenter organa blandifica .i. blanda carmina. Ast {pro} & tybia .i. illud instrumentū musicū modulās .i. cantans resulte .i. resultando can tet cūplectro (with the wreste) leta carmina laudū. {que} {pro} & nr̄a caterua resultat .i. gaudeat in euprepia .i. pulcritudine vel decore. huius diei.

Paraclyti charisma hac die alumnos christi ditat / Facto repēte sono linguis christi fantur magnalia Uesano plena ructu perfidia musto alumnos ma / dere putat: spirit{us} gratia ardentes quos reddit fer uida. Anastasi peracta quinquagena mysticus pe / netrat spiritus pectorum intima / oppido reddens flāmantia.

¶Construe. ¶Charisma .i. gratia paraclyti .i. spūssancti ditat .i. facit diuites. alūnos .i. discipulos christi hac die. & dico. sono facto repente .i. subito. & scilʐ alūni fantur .i. loquūtur magnalia .i. magna opera christi. linguis .i. diuersis ideomatibus. & {per}fidia .i. inuidia vel falsitas iudeorū. plena vesano ructu. furioso rumīe. putat .i. estimat alūnos .i. discipulos madere .i. inebriare musto .i. vino nouo. quos scʐ alūnos feruida gratia spūsscī reddit .i. donauit ardentes .i. diligentes. & quinquagena anastasi i. resurrectione {per} qinquaginta dies {per}acta. mysticus .i. diuinus spūsscūs penetrat intima .i. intimas partes pecto{rum} .i. cordiū. flāmantia .i. ardētia amore. oppio .i. valde. ¶Hec anastasis sis .i. resurrectio.

Page xxiiii

Mox egressi om̄es vna tetra {per}agrant arua infun / dentes verbi semina: Mystica patrantes signa su / perno rore bibula madidant intima.

¶Cōstrue. ēs .s. apostoli egressi mox. statim peragrāt .i. circuiūt vna i. pariter tetra arua .i. magna arua. apidico. infundentes .i. imittētes se mina verbi .s. dei. & apli dico patrantes .i. facientes mystica signa madi dant noua intima superno rore noua intima dico bibula (thyrstye.

Ecce nūc christe caterua tua: In hac aula decantat cantica: Et celesti permixta agmini indiscrete dicat tibi noua promens cantica: Sit {per}ennis dn̄o gloria decus honor potestas per secula.

¶O christe tua caterua .s. christicolarū decantat .i. canit nūc cantica in hac aula & .s. caterua {per}mixta celesti agmini dicat indiscrete .i. indifferen ter caterua dico {pro}mens tibi noua cantica. {per}hennis gloria sit dn̄o decus sit dn̄o honor. sit dn̄o & potestas. sit dn̄o per secula. scʐ sempiterna.

Qui tribuit spiritus gratiā omnibus per arua / qui sequūtur eius monita: Poscimus omnes vna sup plices magnalia: Ut sanctus nostra spiritus emun dans intima: Illustret clare sophia alleluia. Amē.

¶Qui scʐ dn̄a tribuit .i. donat gratiā spūssancti omnibus scʐ hoībus. {per}arua .i. {per} totū mundū. qi scʐ hoīes sequūtur monita .i. mādata eius scʐ scīspūs. nos oēs poscimus vna .i. simul supplices magnalia .i. magnitu dinem dei. vtscʐ spūsscūs emūdans .i. purgās nr̄a intima .i. {con}scientias illustret .i. illuminet nos clare cū sophia .i. sapiētia. alleluia (laudate des

¶Feria quarta pentheco••••es.

lUx iocūda lux insignis / qua de throno missus ignis ī christi discipulos 〈…〉〈…〉 linguas ditat / ad concordes nos inuitat / lingue cordis mo / dulos.

¶Construe. Lux scʐ fuit iocūda. lux scʐ fuit insignis. qua .i. in qua luce spūsscūs missus est de throno scʐ dei in discipulos christi & scʐ spūsscūs

Page [unnumbered]

ditat .i.i. locupletat. corda & linguas .i. ideomata. & spūsscūs. inuitat. id ē. precipit nos ad concordes modulos .i. cantica lingue & cordis.

Christus misit quod promisit pignus sponse quam reuisit die quinquagesima: Post dulcorem melleum petra fudit oleum / petra iam firmissima.

¶Construe. Christus .s. deus misit sponse sue .i. ecclesie. quā. scʐ eccle∣siam reuisit .i. iterū visitauit quinquagesima die post resurrectionē. scilʐ die penthecostes. pignus .i. spiritūsanctū. qd .s. pignus {pro}misit ante. scʐ in die ascensionis petra .i. xp̄s. scʐ existens firmissima petra {per}fudit oleū id est vnctionem post melleum dulcorem. id est post dulcedinem mellis

In tabellis saxeis / non in linguis igneis de monte populo: Paucis cordis nouitas / et lingua{rum} vnitas datur in cenaculo.

¶Construe. Supple lexvetus datur .i. data fuit populo. scʐ iudaico. de mōte .s. synay. insaxeis tabellis .i. lapideis tabellis & nō in linguis igne is. & nouitas cordis .s. data est supple hominibus & vnitas lingua{rum} da paucis scʐ apostolis n cenaculo .i. in vna parua domo vbi apostoli fue runt cōgregati. ¶Saxeus a. ū .i. lapideus a. ū. ¶Hoc cenaculū .i. par ua domus cōmestionis vel domus in qua cenatur

O {quam}felix {quam}festiua dies / in qua primitiua fundatur ecclesia: 〈…〉〈…〉 primitie nascentis ecclesie / tria primū milia: Panes legis primitiui sub vna sunt adoptiui fide duo populi. Se duob{us} interiecit sic{que} duo vnū fecit lapis caput anguli.

¶Construe. O .i. 〈◊〉〈◊〉 dies in qua scʐ die primitiua ecclesia fundatur. ē {quam}felx .i. vlde beata. & {quam}festiu . {quam}solēnis. & primicie (the first frute) ecclesie nascentis .i. incipientis sunt viue primicie dico existētes primū i. primo. 〈…〉〈…〉 panes .i. primi panes leg{is}. sunt duo populi adoptiui .i. 〈…〉〈…〉 sub vna fide. & scʐ christus existens caput .i. principium lapis anguli interiecitse duobus testamētis. id est veter{is}. & noue legis. {que} {pro} &. & fecit sic duo vnum. ¶Nota ecclesia dr̄ {con}uocatto fidelium. & dr̄ ab ec. quod est con. & clesis vocatio. quasi conuocatio ¶Nota adoptiuus .a. um. dr̄ ab optatiuus {per}syncopam. & est adoptiu{us} acquisitiuus filius. nā adoptare .i. acquirere. ¶Interiecit. de intericio ¶Panis equiuocatur. Un̄ Panis corporeus. doctrina spūalis. Chri stus sermo dei. sic eucharistia panis.

Page xxv

Utres noui nō vetustisunt capaces noui musti va / sa parit vidua: Dat liquorem heliseus nobis sacrū rorem deus sicorda sint cōgrua: Nō hoc musto vel liquore nō hoc digni sum{us} rore si discordes morib{us}.

¶Utres noui nō vetusti .s. apostoli sunt capaces noui musti .i. spūssc•••• vidua (hic .i. ecclesia) parit .i. ordinauit. vasa helizeus talis {pro}pheta (hic .i. deus) dat liquorē .i. donat sacrū rorem si corda .s. nr̄a sint cōgrua .i. cōcor dantia nos nō sumus digni hoc musto vel liquore vel hoc rore si sumus discordes moribus. ¶Hic vter tris. de vterus ri. dr̄ & est {pro}prie vas vi narium. & proprie de coreo.

In obscuris et diuisis non potest hec paraclisis ha bitare cordib{us} Consolator alme veni linguas reple corda leni / nihil fellis aut veneni sub tua presentia /

¶Hec paraclisis .i. hec cōsolatio spiritusscī nō potest habitare .i. māsio nem facere in obscuris cordibus {pro}pter peccata nec in diuisis cordibus i. nō vnitis glutino charitatis. o alme consolator .i. spiritusscē veni reple linguas. & leni .i. humilia vel placa corda .s. nostra nihil fellis aut pro vel veneni est sub tua presentia.

Nil iocundum nil amenum nil salubre nil serenum / nihil dulce nihil plenū sine tua gratia: Tu lumē es et vnguentū tu celeste condimentū / aque ditans ele mentū virtute mysterii.

¶Construe. Nil est iocundum nil est amenum nil est salubre nil est se∣renum (clere) nihil est dulce. nihil est plenum sine tua gratia. o alme cō∣solatortu es lumen & vnguētum. tu es celeste condimentum itans ele mentum aque▪ virtute id est potestate mysterij .i. secreti ministerij. ¶Nota amenus a. um. dicitur de amo as .i. iocundus vel placabilis. ¶Serenus a. um. a sereno as. dicitur.

Noua facti creatura te laudam••••mente pura / gra cie nunc sed natura prius ire filii. Tu qui dator es & donū nostri cordis omne bonū cor ad laudē redde pronū nostre lingue formās sonū in tua preconia.

Page [unnumbered]

¶Nos facti noua creatura laudamus te pura mente. & nos existētes nūc filij gratie. scʐ spūsscī. exn̄tes prius filij ire .i. peccati natura. O alme {con}solator tu qi es dator & donū & oē bonū nr̄i cordis. tu redde cor {pro}nū ad scʐ laudē tui noīs. & formās sonū ne lingue in tua p̄conia .i. laudes

Tu purga nos a peccatis auctor ipse puritatis / & in christo renouatis / da {per}fecte nouitatis plena nobis gaudia. Amen.

¶O alme {con}solator existens auctor puritatis. purga .i. mūda nos a pec catis. & da nobis renouatis in christo plena gaudia {per}fecte nouitatis.

¶Feria quinta post penthecostes

Lma chorus dn̄i nūc pangat nomīa summ Messyas sother emanuel sabaoth adonay: Est vnigenitus via vita manus omousion.

¶In ista sequentia ponūtur nomīa dei ex diuersis libris sacre pagine collectis ¶Chorus .i. ecclesia pāgat .i. cantet nūc alma noīa sūmi .s. dei Messyas .i. christus est nomē dn̄i. sother .i. deus exercituū est nom̄ dn̄i Emanuel .i. nobis cū deus. Sabaoth .i. virtus. est nomē dn̄i. Adonay .i. dn̄s. Unigenitus. via. vita. est nomē dn̄i. manus .i. potestas. ē nomē dn̄i Omousion .i. vnius substantie. est nomen dn̄i. ¶Et cōponit de omos grece. quod est vnū. & vsia .i. essentia vel substantia. Et debet {pro}ferri cū vno accentu. vt homo vsion ¶Et nota {quod} Papias aspirat homousyon ab homos qd est vnū &c̄)

Principium primo genitus sapientia virtus / Alpha caput finis{que} simul vocitatur et est o / Fons et origo boni / paraclytus ac mediator / Agnus ouis vitulus serpens aries leo vermis.

¶Principiū est nomen dn̄i. primogenitus. sapientia. virtus. Alpha .i principiū. caput. {que} {pro} & vocitatur (he is clep. yd) summus dn̄s & est o .i. finis eternalis. Fons & origo boni .i. bonitatis. paraclytus ac mediator. Agnus. ouis vitulus serpens arīes leo vermis. oīa sunt noīs dei.

Os verbū splendor sol gloria lux et imago. Panis flos vitis mons ianua petra lapis{que}: Angel{us} & spon sus pastor{que} {pro}pheta sacerdos.

Page xxvi

¶Os verbū .i. filius splendor sol gloria lux & īmago panis os & vitis mons ianua petra lapis angelus sponsus pastor &c̄. sunt nomina dn̄i.

Athanatos / kyros theos panthon craton & ysus / Saluificet nos sic cui secla Per omnia doxa. Amē

¶Athanatos .i. immortalis. kyros .i. dn̄s. theos .i. deus. craton .i. oīpo∣tens. ysus .i. inuisibilis. ille cū doxa .i. gloria sic saluificet nos {per} oīa secla

¶Feria sexta post penthecostes

lAudes deo deuota / Dulci voce ac sonora / Plebs resultet catholica Spūssancti gratia Apostolis die hodierna In igneis linguis ē infusa.

¶Deuota plebs catholica .i. populus christianus deuotus. resultet .i resultando dicat deo laudes dulci voce. ac {pro} & sonora .i. sonante voce qr gratia spūssancti infusa est apostolis in igneis linguis hodierna die.

Paraclyti presentia emūdet nos a peccati macula. Pura sibi aptans habitacula. Charismatū ac mu / nera. Pectoribus nostris pius infundet

¶Presentia paraclyti emūdet nos a macula peccati. & aptās nos pu ra habitacula sibi. ac pius infundet munera charismatū pectorib{us} nr̄is

Uita nostra ei vt complaceat {per} seculo{rum} secula. Con clamem{us} alleluia / Sit deo laus potestas honor vir tus & gloria. Amen.

¶Construe. Ut nostra vita cōplaceat ei scʐ paraclito {per} secula seculo{rum} nos cōclamemus .i. simul cantemus alleluia .i. laudes deo. potestas. ho nor & virtus & gloria sit deo. Amen.

¶De sancta trinitate.

Enedicta sit beata trinitas deitas eterna / pa riter coequalis gloria. Deus genitor / nat{us} ge nitus cum sacro neumate / {per}manens su{per} omne qd extat. Quibus est vna sem{per} voluntas: & a se discre pat Haud vn{quam} triplicata {per}sona

Page [unnumbered]

¶Construe. Beata trinitas scʐ existēs eterna deitas & pariter coequa lis gloria sit benedicta. deus scʐ pater est genitor. & natus .i. filius geni∣tus dico {per}manens cum sacro neumate .i. cum sanctospiritu su{per} omne quod extat. quibus scʐ tribus {per}sonis & vnico deo. vna volūtas est sem{per} & triplicata {per}sona i. tres {per}sone. haud {pro} nō discrepat .i. discordat vn{quam} a ie. ¶Haud {per} d in fine. & h in principio .i. non.

Nam constat deitas vna nō in tres diuisa deos / qd fides fatetur a christo orthodoxe dedita: Hec nan{que} pellit delicta / patriam cedit serenā / qua dulcem iubi lant agmina symphoniā celica Alti throni vestigia imitantur stolis candidata: Operiūtur{que} binas ca / ptant post secli discrimina.

¶Construe. Nam vna deitas nō est diuisa in tres deos. quod scʐ vnā deitatem non diuisam fides dedita a christo orthodoxe .i. recte fatetur. Nan{que} {pro} qr hec fides pellit .i. expellit delicta. & scʐ fides cedit i. {con}cedit. serenā patriā .i. claram. in qua scʐ patria celica agmina iubilant. id est. iubilando ostendūt dulcē symphoniā. & hoc candidata stolis .i. vestib{us}. imitantur .i. sequūturvestigia alti throni .i. dei in alto throno sedentis {que} {pro} & celica agmina o{per}iuntur.. post diuisiones vel {per}icula secli scʐ huius.

Et nos quos illustrat gratia dei supera: demus no / stra debita. Quatin{us} caterua celica nobis maneat post funera socia. Ultimo{que} {per}acto discrimine possu mus alto mox perfrui palacio. Quo perspicua fla / grat lux accensa constanti flāma / qua deus est visio nostra & salus eterna.

¶Construe. Et nos quos supera gratia dei. illustrat .i. intus illuminat demus nostra debita. quatinus {pro} vt celica caterua socia .i. sociata ma∣neat nobis post funera .i. post mortē corpo{rum}. {que} {pro} &. vt possimus {per}frui .i. {per}fecte frui. mox .i. cito alto palacio. hoc dico vltimo discrimine peracto quo .i. vbi scʐ palacio. perspicua lux .i. clara lux flagrat .i. ardet. lux dico accensa constanti flamma i. stabili flamma. que .s. lux est deus et nostra visio & eterna salus. ¶Quatinus debet scribi cū i. post t. & nō {per} e. & cor ripit mediā syllabā. ¶Flagro as .i. ardere. sed fragro as .i. redolere bo num odorem emittere. Un̄. Fla facit ardorem. sed fra largitur odorem. ¶Discrimen .i. separatio vel finis vel periculum.

Page xxvii

Angelo{rum} que illustrat fortiter pectora: Ut ī christo solo defigant lumina Hec nā{que} est illa sitis flagrās qua tūc sitient aīe sancto{rum} vel corpora. Cum fuerint data {per}petua eis {pro} bonis a iudice premia. Amen.

¶Que scʐ flāma illustrat fortiter pectora angelo{rum} vt defigant. firmāt. sua lumina .i. oculos in solo christo. nā{que} hec flāma est illa sitis flagrans qua site .i. desiderio aīe vel cor{per}a scō{rum} sitient .i. desiderabūt. cum {pro} qn̄. {per}petua premia fuerint data eis a iudice {pro} bonis scʐ o{per}ibus.

¶De corpore christi.

lAuda syon saluatorē / lauda ducē & pastorem in hymnis & canticis. Quantū potes tantū gaude quia maior omni laude nec laudare sufficis

¶Construe. Osyon .i. ecclesia militans lauda saluatorē .s. christū. lauda ducē & pastorē in hymnis & canticis & gaue tantū {quam}tū potes. qr ipse c̄ maior omni laude. nec .i. nō sufficis laudare scʐ saluatorem.

Laudis thema specialis panis viu{us} & vitalis hodie prponitur: Quem in sacre mensa cene turbe frat{rum} duodene datū nō ambigitur. Sit laus plena sit so nora sit iocūda sit decora mentis iubilatio.

¶Construe. Uiuus panis & vitalis. thema .i. materia specialis laudis preponitur hodie. quē scʐ panē nō ambigitur .i. non dubitatur. scʐ fuisse datū duodene turbe .i. duodecī. turbe frat{rum} scʐ apostolo{rum}. in mēsa sacre cene plena laus sit sonora laus sit & decora iubilatio mentis .s. aīe sit

Dies enim solennis agitur in qua mense prima re colitur huius institutio. In hac mensa noui regis nouum pascha noue legis phase vetus terminat Uetustatem nouitas / vmbram fugat veritas / noctē lux illuminat. Quod in cena christ{us} gessit faciendū hoc expressit / in sui memoriā /

Page [unnumbered]

¶Cōstrue. Enim (for sothe) solēnis dies agitur .i. celebratur. in qua scʐ die. prima institutio huius mēse. recolit (is had in mynde) nouū pascha noue legis terminat .i. finit vetus phase .i. veterē transitū. in hac mensa noui regis nouitas fugat .i. depellit vetustatem. & veritas fugat vmbrā lux illuminat noctem. christus expressit .i. monstrauit hoc faciendum in memoriā sui scʐ christi. quod gessit .i. fecit in cena

Docti sacris institutis panem vinū in salutis conse cramus hostiam. Dogma datur christianis {quod} in car nem transit panis & vinū in sanguinem / Quod nō capis quod non vides animosa firmat fides preter rerum ordinem.

¶Nos scʐ sacerdotes docti sacris institutis cōsecramus panē & vinū in hostiā salutis. dogma .i. doctrina datur christianis {quod} panis transit in carnem & vinū transit in sanguinē. animosa fides firmat scʐ illud preter ordinem .i. contra ordinem re{rum} quod nō capis & quod nō vides

Sub diuersis speciebus signis tātū et nō rebus la / tent res eximie. Caro cibus sanguis pot{us} / manet ta men christus totus sub vtra{que} specie A sumente nō {con}scisus / nō {con}fractus nō diuisus integer accipitur

¶Construe. eximie res (ful noble thynges) latent sub diuersis specie∣bus. & scʐ eximie res latent tm̄ signis & nō latēt in rebus. caro fit cibus sanguis fit potus. tamen christus manet totus sub vtra{que} specie. & dico christus nō conscisus nō confractus nō diuisus accipitur integer. id est integraliter a sumente.

Sumit vnus sumūt mille quantū isti tantum ille nec sumptus cōsumitur Sumūt boni / sumūt mali sorte tamē inequali vite vel interitus Mors est ma lis / vita bonis vide paris sumptiōis {quam} sit dispar exi tus. Fracto demum sacramento ne vacilles sed me / mento tantum esse sub fragmento quantum toto tegitur.

Page xxviii

¶Construe. Unus .s. homo sumit .s. xp̄m. mille .s. hoīes sumūt .s. xp̄m il le .s. hō sumit tantū {quam}tū isti .s. mille. nec {pro} nō et .s. xp̄s sumptus .i. accep tus nō {con}sumit. boni .s. hoīes sumūt .s. xp̄m. mali .s. hoīes sumunt .s. xp̄m tamen .s. boni et mali. sumūt .s. xp̄m inequali sorte .i. nō equali sorte vite vel interitus. christus dico est mors malis. scʐ. hoībus. & scʐ xp̄s est vita bonis .s. hoībus. vide .i. {con}sidera. quā dispar .i. impar siue non par exitus paris sumptionis sit. hoc dico sacramento fracto. demū .i. vltimo ne va cilles .i. ne dubites. {sed} memēto tantū .s. sacramentū. esse sub fragmento {quam}tum .s. sacramentū. tegitur toto .i. sub toto sacramento. ¶Par paris oīs generis .i. equalis. vsus. Par notat equale tūc omne genus hētur Par neutri gn̄is cū dico par caliga{rum}. ¶Dispar .i. nō par. vel īequale

Nulla rei fit scissura signitū fit fractura qua nec status nec statura signati minuit / Ecce panis ange lo{rum} factus cibus viato{rum} vere panis filio{rum} nō mittē dus canibus / In figuris presignat cū ysaac immo latur agnus pasche deputat datur māna patribus /

¶Nulla scissura re .s. cor{per}is xp̄i. qd .s. corpus est res sacramēti. tū {pro} sed fractura .i. fractio signi .i. similitudinis fit .i. facta. q̄ s. fractura signi nec status nec statura signati .i. ipsius rei. que signata est sub signo .s. corpus christi minuit .i. minorat. Ecce panis angelo{rum} est factus cibus viatorum panis angelo{rum} .i. xp̄iano{rum}. dico verus panis filio{rum} .i. xp̄iano{rum}. nō mittē∣dus canibus .i. gētilib{us}. hoc scʐ sacramētū p̄signat in figuris .i. ī trib{us} sili tudinibus. cū ysaac īmolat .i. sacrificat. cū agnus pasche deputat .i. ordi nat cū manna .i. cibus angelicus dat patribus .i. antiqis patribus. (Est em̄ manna cibus qi de celo cecidit filijs israel omnē dulcorē habens.

Bon{us} pastor panis vere iesu nostri miserere / tu nos pasce nos tuere tu nos bona fac videre in terra viuē tium / Tu qui cuncta scis et vales qui nos pascis hic mortales / tu nos ibi cōmensales coheredes & soda les fac sanctorum ciuium. Amen.

¶Cōstrue. O iesu bone pastor vere panis miserere nostri. tu pasce nos tu tuere nos .i. defende nos. fac nos videre bona in terra viuentiū scʐ ī celo. O iesu tu qui scis cūcta & vales .i. potes .s. {per}ficere oīa. & qui pascis hic .i. in hac vita nos mortales. tu fac ibi .i. in celo nos esse tuos cōmen∣sales et coheredes & sodales sancto{rum} ciuiū. Amen. ¶Cōmensalis est qui cū alio morat in mensa quotidiana. ¶Sodalis .i. socus.

Page [unnumbered]

¶Festo dedicationis ecclesie.

hIerusalem & syon filie cetus omnis fidei cu / rie melos pangat iugis leticie alleluia. Chri / stus enim desponsat hodie matrem nostram norma iusticie / quā de lacu traxit miserie ecclesiā

¶Construe. Omnis cetus .i. societas curie fidei pangat .i. cantet filie hierusalē .i. sancte ecclesie triūphant{is}. & syon .i. ecclesie militanti. melos i. dulces cantus iugis .i. assidue leticie. alleluia. enī {pro} qr. xp̄s desponsat i. nubit hodie ecclesiā nostrā matrē. norma .i. regula iusticie. quā matrē ecclesiā christus traxit de lacu miserie (qn̄ redemit eā sanguine)

In spiritussancti clementia sponsa sponsi letat gra tia a reginis laudis cum gloria felix dicta.

¶Sponsa .i. ecclesia letat gratia .i. amore sponsi .s. christi in clementia. spūssancti. & est dicta felix a reginis cū gloria laudis.

Dos vt datur crescit leticia que dos quanta triplex potentia tangēs celum terrā & stigia / iusticia Mira loquor / sed sana credere federatā tam largo munere de {pro}prio {pro}duxit latere deus homo / Formaretur vt sic ecclesia figurauit in pari gloria ade costis forma ta femina hostis eua.

¶Leticia crescit .i. augmentat vt {pro} post{quam} dos datur (in arrā cōnubij. que dos .i. qualis & quāta sit. nā triplex dos potentia i. in potentia dat. tangens celum terras & stigia .i. inferna. iusticia loquor mira. sed loquor sana .i. firma credere. deus hō {pro}duxit scʐ ecclesiā de {pro}prio latere .i. fede ratā .i. {con}iūctā sibi tā largo munere. eua femina hostis formata de costis i. de costa ade figurauit .i. signauit vt ecclesia formaret sic in pari gloria

Eua fuit nouerca posteris / hec est mater electi gene ris / vite portus asilum miseris / & tutela: Pulcra po tens / partu mirabilis / vt luna sol fulget spectabilis plus acie multo terribilis ordinata: Multiplex est

Page xxix

singularis vna generalis et indiuidua / omnis eui sexus simul vna parit turmas.

¶Construe Eua fuit nouerca (stepdame) posteris .i. nobis· hec eccle∣sia est mater electi generis scʐ iusto{rum}. hec scʐ mater est portus vite. hec scʐ ecclesia est asilū (a beehyue) .i. refugiū & tutela miseris .s. ctōribus ecclesia dico pulcra potens partu. hec scʐ ecclesia mirabilis scʐ ī partu fulget vt .i. sicut luna. hec scʐ ecclesia spectabilis fulget sicut sol. ecclesia dico ordinata multo pus terribilis aere. hec ecclesia singularis est mul tiplex. & illa vna indiuidua est generalis. sex{us} .i. natura omnis eui .i. oīs etatis. parit .i. {pro}fert vna .i. pariter turmas (cōpany)

Hec signata iordāis fluctibus hec{que} venite terre fi / nibus scientiā audire comin{us} salomonis: Hec typi cis descripta sen sibus / nuptia{rum} induta est vestibus / celi prestet hodie ciuibus christo iuncta /

¶Cōstrue. Ecclesia est signata fluctibus iordanis. scʐ qn̄ christus fuit baptisatus a iohanne (Math .iij. Marci. primo) & hec ecclesia venit e fi nibus .i. de finibus terre audire cominus .i. statim scientiā salomonis .i. christi. hec ecclesia descripta .i. manifestata typicis sensibus. ecclesia di co induta vestibus nuptia{rum}. & ecclesia iūcta .i. adiūcta christo. prestet .i. interstet hodie ciuibus celi. ¶Typicus .a. um .i. figuratus

O solēnis festū leticie / quo vnitur christus ecclesie in qua nostre salutis nuptic celebrantur. Cetus felix dulce conuiuiū / lapsis ibi datur solatiū: desperatis offertur spacium respirandi: Iustis inde soluūtur premia / angelorū nouātur gaudia lata / quod facit gratia charitatis.

¶O festū solēnis leticie. quo festo christus vnitur .i. iūgitur ecclesie. in qua scʐ ecclesia nuptie nostre salutis celebrātur .i. frequētantur. cetus .ī comitiua est felix. cōuiuiū ē dulce .i. delectabile. solatiū .i. {con}solatio datur ibi lapsis (to men fallen in synne) spaciū respirandi. id est. interueniēdi. offertur .i. datur desperatis. & premia soluūtur inde .i. de ecclesia. iustis gaudia angelo{rum} nimis lata (ful large) quod scʐ bonū sic dictū. gratia .i. dilectio charitatis. facit .i. disponit. ¶Et potest hec ecclesia & nuptie llegorice intelligi.

Page [unnumbered]

Ab eterno fons sapientie intuitu soli{us} gxatie sic pre uidit in re{rum} serie hec futura / Christus ergo nos suis nuptiis recreatos / veris diuitiis interesse faciat so / ciis electorum.

¶Fons sapientie preuidit hec futura sic ī serie .i. ordine re{rum} ab eterno i. ab eternitate. intuitu .i. aspectu solius gratie. ergo christus faciat nos recreatos. interesse suis nuptijs. & veris diuitijs & socijs electo{rum}.

¶Festo dedicationis ecclesie.

lEtabundus exultet fidelis chorus celi curie / Cum iocundus ornatur regine thorus regi glorie: In tali cōnubio nupsit lappa lilio / soli stella Cum miro {con}sortio anime / fit vnio dei cella.

¶In ista sequentia memoria christi sponsi & ecclesie sponse recitatur. Nam allegorice {per} lappam ecclesiā & {per} liliū christū intelligit. ¶Cōstr̄. Fidelis chorus .i. multitudo curie celi letabundus .i. amenus exultet .i. letetur. cū .i. qr iocundus thorus .i. sedes regalis. ornatur .i. decorat regi glorie .i. christo. lappa (the bure) hic ecclesia. nupsit .i. nupta fuit lilio .i. christo. & stella .i. maria. nupta est soli .i. deo vero. & in tali cōnubio .i. ma trimonio. vnio .i. vnitas anime fit cella .i. paruus thalamus. dei. scilʐ nr̄i cū miro {con}sortio ¶Chorus equocat. hic .i. societas ¶Nubere equocat Neut{rum} nubo feres cū {per}tinet ad mulieres. Cū signat tegere vult actiuū remanere. ¶Chorus. Est mēsura chorus vētus chorus. & chor{us} agmē

Celebrantur hodie christi & ecclesie caste nuptie Sicut iūgit spiritū homo deo subditū iugo gratie. In hoc matrimonio / caro dei filio nupsit nobili Ipse vero filius summus et eximius cessit humili: Ima summus petiit & sponsam appetiit / quam de nigra gestiit candidare.

¶Caste nuptie christi & ecclesie celebrant .i. festātur hodie. sicut homo iungit deo spiritū subditū. iugo gratie. & caro .i. fragilitas hūana nupsit i. nupta suit. nobili filio dei. in hoc matrimonio christus summus filius scʐ dei & eximius filius. cessit .i. locū dedit vero humili. scʐ ecclesie. & fili{us} summus petijt ima .i. terrā & appetijt spōsam .i. ecclesiā. quā gestijt. id ē cupiuit candidare de nigra.

Page xxx

Fecit quod disposuit / quia fedam potuit quādo sibi placuit emūdare: Ancilla {pro}pera vt fias libera: Cū viro regnans ceptrigera. Sponsum {con}sidera / Quē velat littera / Ipsum reuelat fides vera.

¶Construe. Sūmus filius fecit hoc quod disposuit .i. ordinauit. qr po tuit .i. potens fuit emūdare fedā supple ecclesiā qn̄ placuit sibi O sup∣ple ecclesia existens ancilla tu {pro}pera .i. accelera vt fias libera. & existēs ceptrigera regnās cum viro. considera sponsum scʐ tuum quem littera velat .i. tegit. & vera fides reuelat .i. manifestat. ipsum sponsum ¶Nota ancilla ponitur hic {pro} ecclesia .i. {con}gregatione fideliū. nam {quam}diu ecclesia hic est militat. sed cū ad patriā venerit triūphabit.

¶In dedicatione ecclesie

qUā dilecta tabernacula domini virtutum / et atria Quā electi architecti tuta edificia Que non mouent immo fouent ventus flumen pluuia Quā decora fundamenta per concinna sacramēta vmbre precurrentia /

¶In ista sequentia sunt plures figure veteris testamenti que ecclesiā prefigurabant. ¶Construe. Tabernacula dn̄i virtutū sunt {quam} dilecta .i. valde dilecta. & atria dn̄i virtutū sunt {quam} dilecta edificia electi architecti sunt {quam}tuta. que supple edificia. ventus flumē & pluma. nō mouent. īmo {pro} sed. fouent fundamenta vmbre .i. veteris testamenti {per}currentia sunt {quam} decora per concinna sacramenta.

Latus ade dormiētis euam fudit ī manētis copule primordia: Archam ligno fabricatam Noe seruat gubernatam {per} mūdi diluuiū. Prole sera tādē feta anus sara ridet leta nostrum lactās gaudiū /

¶Latus ade dormientis fudit .i. effudit euam in primordia copule id ē matrimonij manentis. Noe seruat archam fabricatā ligno. gubernatam {per} diluuiū. leta sara anus feta .i. repleta tādē sera .i. tarda {pro}le. ridet. sara. lactans nost{rum} gaudiū ¶Archa ista demostarat ecclesiā q̄ natat modo Noe interpretatur requies. & figurat christum. qui solus fuit iustus in illa gente. Lignū arche {per}figurat lignū crucis. ¶Anus. us .i. vetula.

Page [unnumbered]

Seruus bibit qui legatur / et camelus adaquat ex rebecce hydria: Hec inaures et armillas aptat sibi / vt per illas viro fiat congrua Synagoga supplan tatur a iacob dum euagatur / nimis freta littere▪

¶Construe. Seruus .i. famulus scʐ abracas qi legatur .i. mittitur bibit & camelu adaquat (is watered) ex hydrea (a erden pot) rebecce. illius mulieris. hec rebecca aptat sibi inaures (hec mauris ris) & armillas. vt fiat {con}grua .i. idonca viro {per} illas inaures. & synagoga .i. templū iudeorum supplantatur .i. decipitur a iacob dū euagat synagoga dico nimis freta littere .i. nimiā fiduciā habens de littera.

Lyppam lyam latent multa / quibus rachel videns fulta pari nubit federe: In biuio tegēs nuda gemi nos parit ex iuda thamar diu vidua. Sic moyses a puella dum se lauit in fiscella reperitur cyrpea. Hic mas agn{us} immolat quo israel satiatur / ei{us} tinctus sanguine.

¶Construe. Multa .i. plures res latent .i. ignorant lyppā lyam. hoc est de illa muliere lya. quibus scʐ rebus ignoratis {per} lippā lyam .i. rachel .i. illa mulier fulta .i. supportata videns nubit pari federe. & thamar illa mulier existens diu vidua tegens nuda .i. faciem ne cognoscatur. parit i. {pro}fert geminos .i. duos filios ex iuda ī biuio .i. in diuisione dua{rum} via{rum} moyses re{per}itur sic in cyrpea fiscella .i. in cyrpis a puella dum lauit. hic mas agnus immolat quo scʐ agno israel satiat. & hoc tinctus sanguine eius .i. agni. ¶Per lippam lyam .i. synagoga ceca subauditur.

Hic transitur rubens vnda egyptios in profunda obruens voragine: Hic est vrna manna plena / hic mandata legis dena / sed in archa federis: Hic sunt edis ornamenta / hic aaron indumenta / que p̄cedit poderis / hic vrias viduat / bersabee sublimat sedis consors regie: Hec regi varietate vestis astat deau / rate sicut regum filie

Page xxxi

¶Construe. Unda rubens trāsitur hic. vnda dico obruens i. deprimēs egyptios in {pro}fundd voraginis. vrna .i. olla plena māna est hic. dena .i. mandata legis sunt hic. sed sunt in archa federis .i. dei. ornamenta edis i. ecclesie sunt hic. indumēta aaron sunt hic. q̄ poderis .i. tale vestimētum sacerdotale descendeus ad pedes. {per}cedit. vrias ille homo viduatur hic i. occidit hic. bersabee illa mulier sublimatur .i. eleuatur consors regis sedis. hec supple bersabee astat regi regū varietate .i. in varietate siue diuersitate deaurate vestis (of golden clothe) sicut .i. vt filie regū astant

Huc venit austri regina salomonis quā diuina con dit sapiencia: Hec est nigra sed formosa myrrha et thure fumosa virga pigmentaria: Hec futura que figura obumbrauit reserauit nobis dies gratie.

¶Construe. Regina austri (of the south) venit huc. quam. scʐ reginam diuina sapientia salomonis .i. altissimi condit. hec scʐ regina est nigra {sed} formosa. & est fumosa cum myrrha & thure. & existens virga pigmenta ria .i. nectaria .i. dulcis ex confectōne. dies gratie reserauit .i. manifesta uit sic nod futura. q̄ figura .i. similitudo obūbrauit .i. sub vmbra seruauit ¶Hic auster austri ab hauriendo aquas dr̄ ¶Myrrha est arbor q̄dā aromatica. cuius etiam gūmi dr̄ myrrha. & est grecū.

Iam in lecto cum dilecto quiescamus & psallamus assunt enim nuptie / Quarum tonat iniciū in nobis epulantium / & finis per psalteriū. Sponsum mille na milia vna laudant melodia / sine fine dicentia alleluia.

¶Nos quiescamus iam in lecto & psallamus enim {pro} qr nuptie assunt initiū .i. principiū qua{rum} nuptia{rum} tonat .i. sonat ī tubis epulantiū .i. come dentiū. & finis nuptia{rum} tonat {per} psalteriū. millena milia laudāt vna .i. sil. sponsum melodia .i. cū dulci cantu. & dicentia sine fine alleluia .i. laudē.

¶De sancto andrea.

sAcrosanctahodierne festiuitatis preconia. Digna laude vniuersa cathegorizet ecclesia Mitissimi sancto{rum} sanctissima extollendo merita. Apostoli andree admiranda prefulgentis gratia

Page [unnumbered]

¶Ista sequētia cantat in festo fcī andree apli. andreas sm Ianuensē interp̄tat decorus vel resplēdens vel virilis. ¶Cōstrue. vniuersa eccle sia. cathegoriset .i. p̄dicet. sacroscā preconia hodierne festiuitatis digna laude extollendo scīssima merita andree apli mitissimi. sancto{rum} dico p̄∣fulgentis admiranda gratia .i. admirabili gratia. ¶Preconia hic .i. laudes. ¶Extollendo hic eleuando laudem.

Hic accepto a iohanne baptista / Quod venisset qui tolle••••t peccata. Mox eius intrans habitacula au∣diebat eloquia / Inuento fratre suo bariona / Inue nimus inquit ouans messyam Et duxit eū ad dulci fluam saluatoris presentiam.

¶Hoc dico accepto .i. acceptione facta vel accepta a iohāne baptista {quod} xp̄s qi tolleret pctā mūdi. venisset hic .s. andreas intrans mox habita cula eius .s. xp̄i. audiebat eloquia. eius .s. xp̄i. {que} {pro} &. hoc dico suo fratre s. petro bariona inuento. andreas ouans inquit & dixit inuenimus mes∣syam .i. xp̄m. & .s. andreas duxit eū .s. petrū ad dulci••••uā presentiā salua toris .i. xp̄i. ¶Tolleret hic .i. remouet. ¶Bariona .i. petro & interp̄tat fili{us} colūbe .s hūilitatis qr deo simplici intētōe seruiuit ouās .i. gaudēs

Hunc perscrutantē maria christi vocauit clemētia / Artē piscādi cōmutās dignitate aplica / Huius aīam post clara festi paschalis tempora / Scīspūs p̄clara {per}lustrauit potentia / Ad predicandū populis penitē tiam / Et dei patris per filiū clementiam.

¶Construe. Clementia .i. misericordia christi vocauit hunc supple pe∣trum perscrutantem. maria clementia. cōmutans artē piscandi aposto∣lica dignitate. preclara potentia sanctispiritus perlustrauit .i. perfecte illuminat. animā eius .s. andree post clara tēpora paschalis festi. ad pre dicandū populis penitentiā & ad predicandū populis clementiam. id ē miam dei patris per filium. (maria thesee)

Gratulare ergo tāto patre achaya / Illustrata eius salutari doctrina / Honorata multimoda signorum frequentia / Et tu gemens plora trux carnifexegea / T••••ues inferna & mors tenet eterna.

Page xxxii

¶Construe. Ergo o achaya. illa patria gratulare (yoye) tanto patre. tu dico illustrata .i. intus illuminata. salutari doctrina eius .s. Andree. et tu honorata multimoda frequētia signo{rum} .i. miraculo{rum}. & o egea trux .i. cru delis. carnifex .i. tortor. tu gemens plora. qr tu lues .i. sustinebis inferna & eterna mors tenet te. (Uel lues luis .i. pena infernalis &c̄.

Et and ream felicia per crucem manent gaudia Iam regem tuum spectas iam adoras / iam in eius {con}spectu andrea stas: Odorem suauitatis iam aspil ras / quem diuini amoris aroma dat: Sis nobis ergo inclyta dulcedo / spirans intima: Celestis vite balsama.

¶Et felicia gaudia manent .i. expectant andreā {per} crucē. & o andrea tu specas .i. aspicis iam regem tuū. & o andrea tu adoras iam regem tuū & tu stas iam in {con}spectu eius scʐ regis. & tu andrea aspiras .i. immittis. iam odorem suauitatis. quem odorē. aroma .i. bonus odor diuini amor{is} dat. Ergo o andrea sis nobis inclyta dulcedo. tu spirans .i. immittens. intima balsama (the full noble swetenesse) celestis vite .i. regni celo{rum}

¶De sancto Nicolao.

cOngaudentes exultemus vocali concordia Ad beati nicolai festiua solēnia: Qui ī cunis adhuc iacens seruando ieiunia: Ad papillas cepit summa {pro}mereri gaudia. Adolescens amplexatur littera{rum} studia: Alienus & immunis ab oī lasciuia.

¶Nos {con}gaudētes exultemus vocali {con}cordia. ad festiua solēnia beati nicolai. qui iacens adhuc in cunis .i. crepudio (a cradell) cepit {pro}mereri summa gaudia seruādo ieiunia ad papillas .i. mamillas. nicolaus ado lescens āplexat .i. sumit studia littera{rum}. & alienus .i. alienatus & īmunis i. expers ab oī lasciuia (fro all pryde) ¶Nicolaus. dr̄ a nice .i. victoria. & laos .i. populus. Un̄. Quod laos est populus mōstrat vere nicolaus.

Felix {con}fessor cuius fuit dignitatis vox de celo nūcia Per quā {pro}uectus presulatus sublimatur ad sūma fastigia: Erat in ei{us} animo pietas eximia / & opp̄ssis

Page [unnumbered]

impendebat multa beneficia: Auro {per} eum virginū tollitur infamia / at{que} patris earundē leuat inopia /

¶Felix {con}fessor nicolaus. cuius dignitatis vox fuit nuncia de celo. per quā vocem. nicolaus {pro}uectus .i. auctus sublimat .i. eleuatur ad summa fastigia .i. honores p̄sulatus. & eximia .i. nobilis pietas erat in aīo eius. & ipse impēdebat oppressis multa bn̄ficia & infamia virginū tollit {per} eū auro. & inopia .i. pau{per}tas patris earūdē vginū. leuatur .i. releuat. tollit

Quidam naute nauigantes / & {con}tra fluctnū seuiciā luctantes / naui pene dissoluta: Iam de vita despe / rantes in tanto positi periculo clamātes / voce dicūt omnes vna: O beate nicolae nos ad portum maris trahe / de mortis angustia. Trahe nos ad portū maris / tu qui tot auxiliaris / ope{rum} per merita

¶Quidā naute (shypmen) erant nauigantes & luctantes .i. pugnātes {con}tra seuiciā .i. crudelitatē fluctuū .s. maris. & hoc naui dissoluta .i. fracta pene .i. quasi. & oēs illi naute positi in tanto {per}iculo. desperātes de vita. iam. clamātes dicūt vna voce. O beate nicolae trahe nos ad portū ma ris. de angustia mortis. & o nicolae tu qi auxiliaris .i. iuuas tot homīes. gratia pietatis. trahe nos ad portū maris {per} merita ope{rum} tuo{rum}

Dum clamarent nec incassum / ecce quidam dicens assum ad vestra presidia: Statim aura dat grata & tempestas fit sedata / quieuerunt maria Ex ipsius tumba manat vnctionis copia: Que infirmos oēs sanat per eius suffragia.

¶Dum naute clamarent .i. orarent nec incassum .i. nō frustra. quidā .s. nicolaus dicens ecce assum ad vestra p̄sidia .i. auxilia. grata aura .i. ac ceptabilis ventus datur statim. & tempestas fit sedata .i. pacificata. ma ria .i. aque qieuerūt. Copia vnctionis manat .i. fluit ex tumba .i. sepulcro ipsius nicolai. q̄ vnctio sanat oēs infirmos {per} suffragia .i. p̄ces nicolai.

Nos qui sumus in hoc mundo / viciorum in {pro}fundo iam passi naufragia: Gloriose nicolae ad salutis portum trahe vbi pax & gloria.

Page xxxiii

Ipsam nobis vnctionem impetres a dn̄o prece pia Qua sanauit lesionē multo{rum} peccaminū in maria Huius festum celebrantes gaudeāt {per} secula. Et coro net eos christus post vite curricula. Amen.

¶O gloriose nicolae trahe nos ad portum maris vbi pax est & gloria. qi sumus passi naufragia (shypbroken) in hoc mūdo. in {pro}fundo .i. {pro}fundi tate vico{rum} .i. peccato{rum}. o nicolae tu impetres nobis ipsam vnctionem a dn̄o pia prece. qua vnctione xp̄s sanauit lesionē multo{rum} peccaminum. in maria. scʐ magdalena. celebrātes festū huius nicolai {per} secula. et christ{us} coronet eos post curricula .i. curta t{per}a vite. ¶Portus tus tui.

¶De sancto Uincentio martyre.

sTola iocūditatis alleluia / Induit hodie dn̄s militē suū vincentiū Solito plaudat alacri{us} concio leta fideliū: Hodie martyr insignis hostiam deo placentem obtulit: Hodie tormentum ignis gra uiter examinatus pertulit.

¶Dn̄s induit hodie vincentiū (vicia vincentē) suū militē stola .i. veste iocūditatis alleluia. Leta concīo .i. {con}gregatio fideliū plaudat .i. letetur. alacrius. solito. scʐ t{per}e. insignis martyr vincentius obtulit hodie hostiā placentē deo. & examinatus grauiter {per}tulit hodie tormentū ignis.

Animatus ad certamen monitu beati senis: Gra / uissimis non refugit exhibere membra penis. Ante ducē accersitur & de fide {con}uenitur / cōmunis ecclesie Sed nō cedit blandimētis / emollit haud tormētis: eius pertinacie.

¶Construe. Uincētius aīatus .i. factus audax ad certamē .i. passionē. monitu .i. sollicitudine beati senis. scʐ Ualeriani ep̄i. & ipse non refugit (forsok nat) exhibere .i. p̄sentare sua mēbra grauissimis penis. vincēti{us} accersitur .i. vocat ante ducem. scʐ Dacianū. & {con}uenit .i. alloquit de fide cōis ecclesie. sed vincentius nō cedit .i. nō locū dedit blandimentis (fla terynge) haud. {pro} nō emollitur .i. mitigatur tormētis .i. cruciatibus. {per}ti∣nacie .i. prauitatis. eius .s. daciani.

Page [unnumbered]

Illuditur Dacianus dum sustinet martyr sanus: pena{rum} angustias. Dat minister charitatis / hostib{us} exuperatis / gratiarū copias. Furit igitur prefectus & paratur ardens lectus / insultantis viscera crates vrit aspera.

¶Dacianus illudit. (is scorned) dūsanus martyr vincētius sustinet .i. patitur angustias .i. iribulatōnes pena{rum}. minister .i. famulus vincētius charitatis dat copias. abūdantias gratia{rum}. & hoc hostibus exuperatis i. victis. igit prefectus dacianus furit .i. insanit & ardens lectus .i. ignis paratur. aspera crates (a gyrdyron) vrit viscera insultantis .s. vincentij. deijcientis hostem {pro} quadam derisione. ¶Furio is. erc .i. insanire

Sudat martyr ī agone / spe mercedis & corone / que datur fidelibus {pro} christo certantibus: De cuius mi litia celi gaudet curia: Quia vicit hodie ministros nequicie / Ut hūc ergo {per} patronū consequamur vite donum. In illius die festo chorus noster letus esto / iocundū in ecclesia Decantans alleluia

Martyr .s. vincētius sudat .i. laborat in agone .s. mortis. spe .i. {pro}pspem mercedis & corone .s. eterne. q̄ dat fidelibus certātibus {pro} xp̄o. de cuius vincentij militia .i. victoria. curia celi gaudet. qr vicit hodie ministros neqicie. ergo nr̄ chorus est letus decantās iocūdū alleluia in ecclesia. in die festo illius vt {con}seq̄mur donū vite {per} hūc patronū .i. {pro}tectorē vīcētiū

¶In {con}uersione sancti Pauli.

sOlennitas sancti pauli deuote est recolenda Quem dominus tanta ditauit gratia: Ut doctor gentiū omni vocetur ecclesia: Agn{us} de lupo de persecutore euāgelista: Mutata sunt opera: mu tatur & onoma / paulus nomīatur qui saulus ante dictus fuerat.

Page xxxiiii

¶Ista sequentia cantatur in conuersione sancti pauli. ¶Cōstrue. So leuuitas sancti pauli est recolenda deuote. quem scʐ paulum dominus ditauit tanta gratia. vt supple paulus vocetur gentium doctor ab omni ecclesia supple paulus factus est (is made) agnus de lupo. & .s. paulus factus est euangelista .i. predicator euangelij de persecutore opera san∣cti pauli sunt mutata. onoma .i. nomen supple pauli mutatur (is chaun∣ge) ille qui fuerat dictus .i. vocatus ante saulus .i. temptatio vel angu∣tia. nominatur .i. dicitur paulus .i. admirabilis vel electus. ¶Hec ono ma me. id est electus.

Instigatus furia dirū virus efflabat strage seuissi ma membra christi seuiens torquebat / Lux etherea quem circumfulgens visu priuat Spiritualem sed ei intuitū donat. Colaphizat eum ne superbiat. Sternit eum sed ruentem releuat / deiectum incre∣pat / Increpans emēdat fidei doctrinam cōmendat Defensorem ecclesie ordinat. Impugnator qui pri us exstiterat Secreta mystica credenti reuelat. Que homini loqui non licebit.

¶Construe. Paulus instigatus id est motus furia (with wodenesse) effabat. dirum virus (an harde venym) paulus seuiens. id est furiens torquebat membra. id est famulos christi seuissima strage. id est crude∣lissima occisione. quem sanctum paulum. etherea lux id est christus cir cumfulgens. priuat. id est depriuat visu. sed etherea lux donat ei scilicet sancto paulo spiritualem intuitum. & etherea lux colaphizat id est in col lo percutit eum supple paulum nesuperbiat. etherea lux dico sternit id est deprimit eum supple paulum. et etherea lux releuat eum supple pau lum ruentem. etherea lux increpat scilʐ paulum deiectum. etherea lux increpans scilicet paulum. emendat scilicet paulum. etherea lux com∣mēdat (anglice betakeh) ei scilicet paulus doctrinam fidei. etherea lux ordinat scilicet paulum defensorem ecclesie. qui scilicet paulus exstite∣rat prius impugnator. etherea lux reuelat. id est manifestat ei. supple paulo. secreta mystica (anglice the pyuay counseyles) credenti ea. scilʐ secreta mystica. que non licebat. id est non decebat. (it was nat leeful) homini loqui. id est manifestare.

¶Hoc virus indeclinabile. id est venenum. ¶Hec strages gis. (an∣glice a slaughter. or a pestelence.

Page [unnumbered]

Prius synagoga quem educauerat / Postmodum letat matre ecclesia mysteria / Que nouerat {per} totum iens orbem predicat. Uenit romam deum vnū an / nunciat Nero resistit qui colebat idola Morte dira illum necat / Mundo exemptum mittit ad astra Quo nos deus miserando perducat / Adiutos piece pauli sancta.

¶Construe. mater ecclesia .i. collectio fideliū letatur postmodū paulū. quem synagoga .i. templū iudeo{rum} educauerat (had norysshed) prius id ē ntca. dico paulus iens (goyng) {per} totum orbem predicat mysteria que nouerat. paulus venit romā. annūciat .i. predicat vnū deū. Nero ille ty rannus resistit (was ageynst paul) qui nero colebat .i. adorabat idola .i mawmentryes) ne cat illū paulū dira .i. crudeli morte. & mittit eū exem ptū .i. exu•••• mūdo ad astra .i. celos. quo .i. illuc deus {per}ducat miserando nos scʐ adiutos .i. auxiliatos sancta prece pauli.

¶In festo purificationis marie virginis Sequentia

hAc clara die turma festiua dat preconia / Mariam concrepando symphonia nectarea Mundi dn̄a que est sola castissima virginū regina Salutis causa vite porta at{que} celi referta gratia.

¶Materia huius sequentie nō est de ipsa purificatione sed potius de ipsius annūciatione. vt ibi Missus est angelus. Luce. primo. ¶Cōstr. Turma .i. comitiua dat preconia festiua .i. solēnitates hac clara die. con crepando .i. simul sonando mariā. nectarca symponia .i. dulci {con}cordia. q̄ maria est dn̄a mūdi & sola castissima regina virginū & causa salutis. & ē porta vite. at{que} referta .i. repleta gratia celi. ¶Refertus .a. ū .i. replet{us} a refertio tis. si. tū. Papis. Referta plena bn̄ farta. obesa crassa

Nam ad illam sunt nuncia olim facta angelica Aue maria gratia dei plena per secula

¶Et dicitur ter hac die tm̄

Page xxxv

Mulierum pia agmina intra sem{per} benedicta Uirgo & grauida / mater gloriosa intacta
¶Construe. Nam angelica nūcia. scʐ gabrielis facta sunt olim ad illā. scʐ mariā. supple dicentis Aue maria plena gratia dei {per} secula. tu scilʐ ea benedictas {per} intra pia agmina .i. multitudines mulie{rum} .s. religiosarū. tuscʐ mária intacta virgo & mater grauida gloriosa .s. prole. ¶Nota Nuncius hic. nūcia hec. qui vel que nūciat. hoc nunciū. quod nūciatur Confundit tn̄ hec {pro}prietas. Un̄ ponit hic nūcia substantiue in plurali in neutro genere.

Cui contra maria hec reddit famina: In me quo modo tua fiant iam nuncia Uiri noui nulla certe copula. Ex quo at{que} nata sum incorrupta.

¶Construe. Cui scʐ angelo maria reddit .i. dicit {con}tra .i. ecōtra hec fami na .i. has locutiōes. quo mō (by what maner) tua nūcia .i. nūciata fient iam in me. nulla .i. {pro} nō & vlla. nō noui certe vlla copula viri. at{que} fui in corrupta ex quo nata sum. ¶Nota hec copula le. in singulari. in plura li vero hec copula lo{rum} .i. carnalia {con}iugia. & est eteroclytū.

Diua missus ita reddit affata / Flatu sacro plena fies maria / Noua efferens gaudia / celo terre nati {per} exordia Intra tui vteri claustra portas qi gubernat ethera / Omnia qui dat tempora pacifica

¶Construe. Angelus scʐ gabriel missus reddit .i. dat ita diua affata .i. diuinas locutīones. o maria fies plena sacro flatu. id est. sanctospiritu. tu dico efferens (bryngynge) celo et terre noua gaudia. {per} exordia .i. per principia nati. id est filij. supple o maria tu portas illum. scʐ intra clau∣stra tui vteri. id est ventris. qui dat omnia tempora pacifica (peasyble) ¶Missus .i. angelus

¶Ista sequentia canitur in festo annūciationis Marie virginis

aUe mūdi spes maria / aue mitis / aue pia: aue plena gratia / Aue virgo singularis que {per} ru / bum designaris / nō passum incendia /

Page [unnumbered]

¶Ista sequentia similiter cantatur in annunciatione beate marie vir ginis. Unde notandum {quod} annunciatio dominica dicitur. quia in tali die ab angelo aduentus filij dei in carnem fuit annunciatus. ¶Construe. O maria spes mūdi aue. o maria pia religiosa & mitis aue. o maria ple na gratia aue. o singularis virgo que designaris per rubū non passum id est non patientem incendia (brennynges) aue. Que per rubum desi∣gnatur &c̄. Exodi secundo. moysi appauit dominus in medio rubi ardē tis. & vidit moyses rubum non comburi. per istum designatur beata ma ria. que in conceptu ante partum post partum semper fuit & mansit in∣tacta & immaculata virgo.

Que rosa speciosa aue iesse virgula Cuius fructus nostri luctus relaxabat vincula. Aue carens simili / mundo diu flebili reparasti gau dium Aue cuius viscera / contra mortis federa edi derunt filium.

¶Construe. O sancta maria supple existens speciosa rosa aue. o ma∣ria virgula yesse aue. fructus cuius. scʐ marie relaxabat vincula nostri luctus. id est meroris. O maria carens simili. id est socia. reparasti gau dium mundo scilicet pn̄tivel existenti diu flebili aue. supple o maria vi∣scera cuius scilʐ marie ediderunt (haue brought furth) filium contra fe dera (agaynste the bandes) mortis (of deth) aue. id est sis salutata. ¶Hoc fedus eris. (anglice a bande. ¶Ediderunt. id est protulerunt.

Aue virginum lucerna per quam fulsit lux superna his quos vmbra tenuit / Aue virgo de qua nasci / et de cuius lacte pasci / rex celorum voluit. Aue gemma celi luminarium / Aue spiritussanctus sacrarium.

¶Construe. O maria scilicet existens lucerna virginum. per quam scʐ lucernam superna lux fulsit his hominibus quos vmbra tenuit. O ma∣ria scʐ existens virgo de qua rex celo{rum} voluit nasci. de lacte cuius scilʐ marie rex celorum voluit pasci aue. o maria gemma celi luminariū. id ē luminis celi. aue. o maria sacrariū sacrarij. id est sacer locus sancti spiri tus aue. ¶Umbra (anglice a shadowe. ¶Lucerna ne (anglice a lan∣terne. ¶Hoc luminare .i. lumen. fulsit .i. resplenduit. ¶Sacrarium .i. locus sacratus.

Page xxxvi

O {quam}mirabilis & {quam}laudabilis hec est virginitas In qua per spiritum facta paraclytū / fulsit fecunditas O {quam}sancta {quam}serena {quam}benigna {quam}amena esse virgo credit / Per quam seruitus finitur / porta celi aperit et libertas redditur.

¶Construe. O {quam}mirabilis .i. valde mirabilis & {quam} .i. valde laudabilis. est hec virginitas .i. castitas. in qua vginitate fecūditas .i. fructuositas facta {per} spm̄ {per}aclitū fulsit. O {quam}sancta .i. valde sancta {quam}serena {quam}benigna {quam}amena .i. iocūda. credit esse vgo. {per} quā virginē seruitus .i. captiuitas vel famulatus finitur (ended) & {per} quā vginem porta celi a{per}itur. & per quam libertas (fredom) redditur.

O castitatis liliū tuū precare filium / qui salus est hu miliū. Ne nos {pro} nostro vicio in flebili iudicio subii ciat supplicio. Sed nos tua sancta prece mundans a peccati fece: Collocet in lucis domo: Amen dicat omnis homo.

¶Cōstrue. O maria liliū castitatis. tu precare .i. roga tuū filiū. qi filius est salus humiliū. scilʐ hominū. ne subijciat (that he cast nat vndyr) nos supplicio (tormentrye) {pro} nostro vicio .i. peccato in flebili iudicio. scʐ ex tremo. sed ille mundans nos a fece .i. sorde peccati collocet (wolde set) scʐ nos in domo lucis omnis homo dicat. Amen.

¶De Inuentione sancte crucis.

sAlue crux sancta arbor digna Cuius robur preciosum mūdi ferret talentum. Ut hostis {per} lignū victor / ligno reuinceretur / Quod{que} exortus mortis primis erat terrigenis paradyso propulsis: Causa etiam vite foret cunctis / christi morte vere viuificatis.

¶Construe. O sancta crux digna arbor salue. cuius crucis preciosum robur .i. fortitudo ferret (sholde bere) talentū mundi .i. christū. vt hostis

Page [unnumbered]

dyabolus existens victor {per} lignū. scʐ vite ī paradyso. reuinceretur (shal be ouercome agayn) ligno .s. cruc{is}. {que} {pro} &. vt illud lignū foret .i. esset etiā causa vite cūcus viuificatis vere .i. veraciter morte .i. {per} mortē christi. qd lignū erat .i. fuit exortus .i. principiū mortis. primis terrigenis (de terra genitis. ade & eue) {pro}pulsis .i. eiectis. de paradyso .s. celesti

Horrificū tu es sem{per} signū inimicis crux sacra seuis Quā mors pauet / īfernus{que} timet / que christo suos reconsignat. Cui sit laus in euū. Amen

¶Construe. O sacra crux tu es sem{per} honificū .i. terribile signum. seuis i. malignis inimicis. quam scʐ crucem. mors .i. auctor mort{is} .s. dyabolus pauet (fereth) {que} {pro} &. quā crucem infernus timet. que .s. crux recōsignat (mark at agayn) christo suos .s. fideles seruos. cui scʐ cruci laus .i. honor. sit in euū .i. eternaliter. ¶Horrificus .a. um. horribilis.

¶Festo sancti Albani martyris.

eya gaudens caterua ouanter eya / Pange so nora dn̄o cantica / illius{que} enarra magnalia: Ex toto corde ex tota virtute / ex tota anima christo iubila: Qui est sanctorū vita / virtus gloria / premiū corona.

¶Ista sequentia canitur in festo Sancti albani martyris Anglie. &c̄. In qua tanguntur eius miracula. que satis declarant in eius legenda. ¶Construe. O caterua .i. societas gaudēs eya .i. age vel festina. pāge i. canta. ouanter .i. gaudenter sonora cantica dn̄o. & enarra. id ē. explana magnalia .i. miraculosa opera illius scʐ dn̄i. & o caterua .i. multitudo fi∣deliū iubila (ioy thou) christo .i. in iesu. ex toto corde. scʐ tuo. & ex tota tua virtute .i. potentia. & ex tota anima. qui christus est vita sancto{rum}. qui est virtus .i. potestas sancto{rum}▪ qui est gloria .i. honor sancto{rum}. qui est p̄miū .i. merces sancto{rum}. qui est corona .i. meritum sancto{rum}. ¶Nota eya qn̄{que} aduerbiū hortandi. & sic sumitur hic primū eya .i. age. Quādo{que} est In teriectio gaudentis. & sic sumitur hic secūdū eya. id est gaude. gaudete. vt ouanter eya .i. letanter gaude.

Cuius pietas larga comit aurea albanum laurea: Cuius precellens gratia / expurgauit eius crimina: Eius & cornu per secula / exultat in magna gloria

Page xxxvii

¶Construe. Cuius scʐ christi larga pietas .i. benigna clementia. comit i. ornat seu planat & coronat sanctū albanū aurea laurea (wyth a goldē crowne) cuius scʐ christi precellens .i. excellentissima gratia expurga∣uit .i. mūdauit crimina .i. peccata eius supple albani. & supple precellēs gratia. exaltat .i. in altum tollit cornu .i. potestatem seu laudem (prout hic atcipitur) eius scʐ sancti albani. {per} secula. scʐ sempiterna in magna glo∣ria .i. honore. ¶Nota Como mis. compsi comere. comptū comptu. id ē ornare. planare (hic coronare.) ¶Laurea lauree. id est corona de lauro facta. Laurus est quedā arbor ex cui{us} ramis victores & victoriosi faciūt sibi {pro} victoria obtenta laureas.

Cum enim percepisset diua munera / Sancte religi onis dona mystica. Aspernens idolatram regem spernit idola. Et cum iam duceretur mortis ad sup plicia: Prece fugans flumina. Per fluuii glareas sicca transiuit semita: Pari quo{que} gratia: Grata fontis munera / terra {pro}duxit arida.

¶Construe. Enim {pro} quia. cū .i. quādo. supple sanctus albanus. perce pisset diua munera. dico mystica .i. diuina dona. sancte religionis. id est {pro}fessionis. supple sanctus albanus aspernens .i. valde spernens regem idolatram. id ē. cultorem idolo{rum} (a worshypper of fals godys) spernit. idola. imagines diabolicas. (Mawmentes) & cum supple sanctus Al∣banus duceretur iam ad supplicia .i. tormēta mortis. fugans .i. effugās flumina .i. torrentes aquas. prece .i. cum rogatu. & transiuit per glareas id est. {per}lapillos fluuij. sicca semita .i. in siccastricta via. quo{que} {pro} &. arida terra .i. sicca tellus {pro}duxit .i. germinauit grata munera .i. gratuita dona fontis. supple christi. pari gloria .i. simili virtute (by an euen ioy) ¶Nota diuus .a. um .i. diuinus. na. um. ¶Hic & hec idolatra idolatre. dr̄ ille vel illa faciens seruitutem vel culturam quam vero deo deberet impendere. tribuit idolo .i. diabolice imagini. (hoc idolum. li. Idolatria trie. dr̄ huiusmodi seruitus seu famulatus. ¶Hec Glarea ree. dr̄ terra humida vel lapillus quem fluuius currens trahit. ¶Hec Semita. te. dr̄ via stricta & arta. & dicit desemis .i. dimidiū. ¶Aridus .a. ū .i. siccus

Post hec inclita albane pater opera linquēs hec ter / restria: Scandens cum gloria celorum dyndima. Te nūc petim{us} patrone prece sedula Qui es nostra vere gloria: Solue precum votis seruo{rum} scelera.

Page [unnumbered]

¶Iste sequens versus dicitur ter.

Exora pro gente anglica et pro eius pace eterna. Et nobis tibi supplicibus vite vere impetra gaudia. Ubi sonat iugiter alleluia.

¶Construe. O sancte albane pater linquēs .i. relinquēs. hec terrestria i. hec terrena post hec inclita opera. scandēs dindima .i. celsa loca. celo{rum} cum gloria. O sancte albane. patrone .i. defensor. petimus nunc te. sedu la prece .i. cum continua prece qui es vere nostra gloria. solue scelera ser orum supple tuorum. votis .i. desiderijs precum. O supple sancte alba∣ne exora pro anglica gente. & pro eterna pace eius supple anglie vel gē tis tu impetra nobis supplicibus. tibi supple albano. vera gaudia vite. vbi alleluia .i. iste cantus laudis sonat iugiter. ¶Hic dindimus in sin∣gulari numero est masculini generis. & in plurali numero dr̄ hec dindi∣ma dindimo{rum} in neutro genere & sic est hetero clitum genere. & est equi uocum. Dindimus est sedes. mons troye at{que} foramen Mysteriū sacrū dindimus at{que} signat. ¶Dindimus dr̄ foramen quod est in virga virili.

¶In natiuitate iohannis baptiste.

Ancti baptiste christi preconis Solennia cele lebrantes moribus ipsum sequamur Ut ad vitam quam predixit asseclas suos perducat.

¶Ista sequentia cantat in natiuitate sancti iohannis baptiste excepto illo versu qui incipit. Maxima que dantur &c̄. ¶Construe. Nos cele∣brantes solennia sancti baptiste. id est sancti iohannis baptiste preco∣nis id est prenunciatoris christi. sequamur supple iohannem moribus. vt ipse supple iohannes perducat suos asseclas. id est suos famulos ad vitam. quam supple vitam predixit id est prenunciauit.

¶Hic preco preconis est ille qui precedit dominum suum clamando vel predicando dominum suum fore futurum. ¶Assecla cle. dicitur de assequor. & est ille qui assequitur aliquem causa lucri & etiam diciturser uus fidelis vt hic.

Deuotite sanctissime hominum amice iesu christi / flagitamus vt gaudia precipiamus.

¶Et dicitur iste versus sequens in natali eiusdem. tantum.

Apparens que zacharie gabriel repromisit qui tuā celebrarent obsequiis natiuitatem.

Page xxxviii

¶O iohānes sanctissime hominū amice iesu christi nos deuoti flagi∣tamus .i. rogamus te vt {per}cipiamus gaudia. q̄ gabriel apparens zacha rie (patri tuo) repromisit. scʐ hominibus. qi celebrarent tuā natiuitatem. obsequijs .i. cū seruitijs. ¶Flagitare .i. orare. cū clamore rogare

¶Sequens vsus dr̄ in Decollatione eius tm̄.

Maxima que dantur sanctis in celo martyrii tui congaudent victoriis die ista.

¶Oscē iohānes nos flagitam{us} maxima gaudia que scʐ gaudia dātur sanctis in celo qui scʐ sancti {con}gaudent victorijs tui martyrij ista die

Ut per hec festa eterna gaudia adipiscamur: Quo sancti dei sacris deliciis leti congaudent /

¶Ut adipiscamur .i. acquiram{us} eterna gaudia {per} hec festa. scʐ ibi. quo sanci dei leti {con}gaudent sacris delicijs .i. voluptatibus. ¶Hoc deliciū i. peccatū. he delicie delicia{rum} in plurali .i. voluptates. & est eteroclytum genere & declinatione

Tu qui preparas fidelium corda / Ne quid deuium vel lubricum deus in eis inueniat. Te deposcimus vt crimina nostra / Et facinora {con}tinua prece studeas absoluere / Placatus vt ipse suos sem{per} inuisere fide les. Et mansionem in eis facere dignetur. Ut agni vellere quem tuo digito: Mundi monstraueras tol lere crimina / Nos velit induere. Ut ipsum merea / mur angelis associi. In alba veste sequi per portam clarissimā. Amice christi iohannes

¶Et dicitur ter vltima clausula

¶Construe. O sancte iohannes amice christi. tu qui. preparas .i. dispo nis corda fideliū. ne {pro} vt & nō. vt deus non inueniat quid. id est aliquid deuiū .i. erroneū. vel lubricum .i. luxuriosum vel furiosum in eis. scilicet cordibus Nos deposcim{us} te vt studeas absoluere nostra crimina. & nr̄a facinora .i. peccata. continua prece .i. assidua oratione. vt ipse scilʐ deus. placatus .i. pacificatus dignetur inuisere. id est visitare. suos fideles. et facere mansionem in eis. scʐ fidelibus. vt scilicʐ deus velit induere nos vellere agnj. quem scʐ agnū tu mōstraueras tuo digito tollere. id est ad

Page [unnumbered]

tollendū crimina mūdi. vt nos associj. id ē. associati angelis mereamur sequi ipsum scʐ deum in alba veste .i. cū pura anima {per} clarissimā portā scʐ celi. ¶Deuius .a. um .i. erroneus .a. um. vel a recta via errans. Item Lubricus .a. um .i. labilis. luxuriosus. friuolus uel defluens.

¶In festo sancto{rum} Petri & pauli Apostolo{rum} sequentia.

lAude iocunda melos turma persona: Iun / gendo verba symphonie rithmica: Concrepans inclyta armonia vera secli lumina. Luce qui aurea illustrarūt mundi regna omnia. Uernant fortia iam quorum trophea in celi regia: Quorum merita dissoluūt crimina hac die fulgida

¶Hec sequentia cantatur in festo sancto{rum} Petri & Pauli, quo scʐ die crucis supplicio Petrus triumphauit & sic migrauit ad dn̄m iesum &c̄ Et scias {quod} eodem die & Paulus passus est de collationē capitis. ¶Construe. O turma .i o comitiua. tu {per}sona .i. {per}fecte sona. melos. id ē dulces cantus. iocūda laude .i. hilari hymno. iūgendo rithmica verba .i. equalia & bene {con}cordātia. symphonie .i. dulcis cantus. tu dico {con}crepās i. concrepando laudās vera lumina. scʐ Petrū & Paulū. secli .i. mundi inclyta armonia .i. cum bona {con}cordanti vocum. qui scʐ Petrus & pau lus illustrarūt .i. illuminauerūt omnia regna mundi. aurea luce .i. roseo decore. quo{rum} scʐ petri & pauli fortia trophea .i. fortes victorie. vernāt .i. splendent. in regia scʐ aula celi. Quo{rum} petri & pauli merita dissoluūt .i. relaxāt crimina .i. peccata ({per} christū) hac die fulgida. id est splendida &c̄ ¶Rithmicus a. um. dicitur de rithmos grece. quod est nūerus latine. quia in eo syllabe numerātur. ¶Armonia. nie. est modulatio vocis vel {con}sonantia plurima{rum} vocum.

Nam alter crucis supplicio triumphans / alter ensis iugilo / vter{que} nitet laurea: Et su{per} sublimes sydera insignes victoria celica / prelati sunt in curia Hinc beate Petre qi maxima reseras claudis{que} vbo celi lumina: Sume pius vota fideliū / peccati cūcta dissoluendo vincula.

Page xxxix

¶Construe. Nam {pro} qr. alter scʐ petrus fuit triūphās supplicio. id est tormento crucis. alter. scʐ paulus fuit triūphās iugilo .i. occisione ensis i. gladij. & vter{que} scʐ petrus & paulus nitet .i. splendet laurea .i. cū corona facta d lauro arbore. & scʐ ambo insignes .i. nobiles victoria. & sublimes i. cleuati su{per} sydera. sunt prelati .i. p̄positi in celica curia .i. celesti. Hinc .i. igit. o beate petre qi claudis maxima lumina .i. maximas portas celi. verbo. {que} {pro} & tu reseras .i. aperis scʐ maxima lumina celi verbo tu pius sume vota fideliū. dissoluendo cūcta vincula peccati.

Sacra paule ingere dogmata illustrans plebis pe ctora / Et quous{que} det deus perfecta vltra fermētes sydera / Dulcis quo resultet musica virtutū fidibus at{que} melis consona / In qua symphonia miscetur & illa que vere dyatesseron prima / Constans virtute & iusticia / Temperantia & prudentia.

¶Construe. O paule tu illustrano .i. illuminās pectora plebis. ingere .i. informa. sacra dgmata .i. almas doctrīas. & fer .i. trāsfer mētes vltra sydera quous{que} deus det {per}fecta scʐ gaudia. quo .i. vbi dulcis musica cō sons .i. {con}cordātia fidibus .i. chordis (hec fidis dis .i. chorda cythare) at{que} dulcibus melis virtutū. resulttet .i. gaudeat. in qua scilʐ symphonia. illa prima musica .i. cantus. q̄ est vere dyatesseron. miscetur. musica dico cō stans virtute .i. fortitudine & iusticia temperrātia & prudentia. ¶Nota ingere .i. infer. ¶Dyatesseron est symphonia {con}stans ex duobus tonis. & semitonio. & habet quattuor sonos. vn̄ dyatesseron .i. cantus de q̄ttuor sonis dr̄ etiā mater quattuor virtutū cardinaliū. iam dicta{rum}.

Quibus superna agmina rite decorata christo can tica psallunt en armonica / Nostro choro sint socia / illa dent lumina / quis preconia damus hy{per}lyrica Sublime tūc dicant omnia amen redempta.

¶Quibus. scʐ quattuor virtutibus. en .i. ecce su{per}na agmina .i. multitu dines angelo{rum}. decorata rite psallūt christo armonica cantica .i. delec∣tabilia. & sint socia .i. sociata. nr̄o choro. scʐ agmina dent lumina. quis .i.i. cū quibus dam{us} hy{per}lyrica carmina .i. su{per}dulces laudes. oīa redēpta dicāt nūc sublime .i. alte. Amen.

¶Nota sequentie de visitatione marie / exponūtur in fine libricū aliis &c.

Page [unnumbered]

¶In translatione sancti martini /

sAcerdotem christi martinū cūcta per orbem canat ecclesia pacis catholice: At{que} illius no / men omnis hereticus fugiat pallidus: Pannonia letetur genitrix talis filii Italia exultet alitrix tanti iuuenis.

¶Nota martinus dr̄ quasi martē tenens .i. bellū {con}tra vicia & peccata Uel martinus .i. marty{rum} vnus ¶Construe. Cuncta ecclesia .i. collectio catholice pacis .i. viuersalis federis. canat .i. laudat martnū sacerdotē christi {per} orbem. at{que} {pro} & omnis hereticus pallidus .i. abiectus vultu & timidus fugiat nomen illius martini. Pānonia illa {pro}uincia existens) genitrix .i. mater talis filij letetur. Italia illa regio alitrix .i. nutrix tanti iuuenis exultet .i. letetur.

Et Gallie trina diuisio sacro certet litigio: cuius de / beat esse presul. Sed pariter se habere patrem oēs gaudeāt turoni soli eius corp{us} foueāt: Huic frāco{rum} at{que} germanie / plebs oīs plaudat: Quib{us} videndū inspexit dominū in sua veste.

¶Construe. Ei terna diuisio gallie .i. francie. certet (stryueth) sacro liti gio .i. lite. cuius scʐ partis debeat esse presuls. martinus. & oēs gaudeāt pariter se habere patrē .s. martinū. sed soli turoni .i. turonenses (turonis media corr̄. ciuitas francie in qua corpus eius) foueant .i. nutriāt corp{us} eius scʐ martini. & omnis plebs frāco{rum} at{que} germanie .i. almanie. plau dat .i. gaudeat. huic martino. qib{us} .i. inter quos martinus. inspexit dn̄m videndū in sua veste. scʐ martini.

¶Nota Gallia diuiditur in tres {per}tes .s. Galliā comatā .i. lompardiā .s. ab alpibus .i. altis montibus. vs{que} ad mare britānicū. Galliā togatam. a Rheno vs{que} ad mare britānicū tangit Galliā bacatam. scʐ que rheno adiacet. vt pars burgundie.

Hic celebris est egypti partibus grecie / quo{que} cūctis sapientib{us} Qui impares se martini meritis sentiūt at{que} eius medicamini

¶Nota debet poni medicamini & nō medicamine vt exponitur.

Page xl

¶Nam febres sedat / demones{que} fugat / paralytica membra glutinat. Et mortuo{rum} sua prece trium red∣dit corpora vite pristine.

¶Hic martinus est celebris (famous) partibus egypti. & cūct{is} sapien tibus grecie. qi egyptij sentiūt se impares (vnlyke) merit{is} sancti martini at{que} eius medicamīe .i. medela. nā ipse sedat .i. pacificat febres. & fugat i. effugat demones. & glutinat .i. restituit paralitica membra. & reddit cor pora triū mortuo{rum}. scʐ hominū. pristine vite .i. prioris vite. cū sua prece. ¶Paralysis. est infirmitas scʐ dissolutio membro{rum}. ¶Hic & hec cele bris & hoc bre .i. festiuus. famosus. solēnis. & {pro}prie locus dr̄ celebris et dies celebris. & festū celebre.

Hic ritus sacrilegos destruit / & ad christi gloriam dat ignib{us} idola. Hic nudis mysteria brachiis {con}ficiens / preditus est celesti lumine Hic oculis ac manibus in celum et totis viribus suspensus / terrena cuncta respuit.

¶Construe. Hic scʐ martinus destruit .i. vilipendit sacrilegos ritus .i. (the custom worshyps of fals godys) & dat ignibus idola. ad gloriam i. {pro}pter gloriā christi. hic scʐ martinus {con}ficiens .i. sacrificās mysteria .i. sacrificia vel sacramenta altaris. nudis brachijs. preditus .i. ornatus est celesti lumine. hic scʐ martinus suspensus .i. eleuatus in celum oculis & manibus & totis viribus. respuit .i. reliquit cūcta terrena .i. mūdana. &c̄. ¶Hoc idolum li. (ma wmentrye) ¶Preditus .a. um .i. vestitus

Eius ori nun{quam} christus defuit / siue iusticia vel quic / quid ad veram vitā pertinet. Igitur te cuncti posci mus o martine / vt qui multa mira hic ostendisti. Etiam de celo gratiam christi nobis supplicatu tuo semper infundas.

¶Christus nun{quam} {pro} nō defuit. ori eius scʐ martini. siue pro vel. iusticia vel quicquid {per}tinet ad verā vitam .i. {per}fectā vitā. scʐ nō defuit ori eius. Igitur o martine nos cūcti .i. omnes poscimus .i. rogamus te▪ vt tu qui ostendisti etiam hic multa mira .i. miracula. infundas nobis s{per} gratiam christi. de celo. tuo supplicatu .i. oratione.

Page [unnumbered]

¶De sancta Anna matre marie

tEstamēto veteri anna fuit genita & de stirpe regia: Hec matrona nobilis diu fuit sterilis in magna tristicia. Cui fructū contulit / & sic luctum abstulit / diuina clementia /

¶Construe. Anna fuit genita. & de regia stirpe. de veteri testamento .i. lege Hec scʐ āna nobilis matrona suit diu sterilis (barreyn) in magna tristicia. cui scʐ anne diuina clemētia .i. gratia dei contulit, i. dedit fructū & abstulit (he dyd away) sic .i. raliter luctum .i. ploratū ¶Hec stirps pis i. radix. trūcus. {pro}genies. {pro}sapia. origo (a kynred) ¶Matrona est que iam nupsit & pe{per}it. quasi mater nati

Patriarchis edita anna luce predita / in perenni glo ria / Deprecamur inclyta vt per tua merita nobis detur gratia / Anna parens labe carens / rubēs rosa speciosa florens inter lilia: Matrem christi genuisti tua prece nos a nece tuearis noxia

¶Construe. Anna edita (brought furth) scʐ de patriarchis. & predita .i ornata luce .i. claritate. in {per}enni gloria. O inclyta anna nos precamur te vt gratia detur nobis. {per} tua merita. o anna parens .i. mater carēs labe id est peccato. O rubens rosa & speciosa scʐ rosa florēs inter lilia. tu ge nuisti matrem christi scʐ mariā. tu tuearis .i. defende nos a noxia nece .i nociua morte. & hoc tua prece .i. {per} tuas preces siue orationes. ¶ecla bes bis .i. macula siue peccatū ¶Patriarcha .i. princeps pat{rum}

Ecce lucis officina / egris spes et medicina / tua {pro}les est regina in celesti patria. Ipsa cūctis iam prelata {per} te sumens hec precata / nostra fiat aduocata in dei presentia

¶Construe. O anna ecce tua proles .i. filia maria. est officina .i. domus officij vel obsequij lucis. & scʐ illa {pro}les est spes & medicina. egris. id est infirmis. & scʐ illa {pro}les est regina in celesti patria. illa scʐ {pro}les prelata .i. aduocata iam cūctis. & sumēs precata {per} te scʐ annā fiat nr̄a aduocata in presentia dei. ¶Officina ne .i. domus officij obsequij vel ministerij. ¶Anna interpretatur gratia dei.

Page xli

¶Sequentia de sancto Petro. ad vincula &c▪

nUnc luce alma splendescit {per} orbem / hec dies ecce gloriosa / Almi recolam{us} petri voce celsa Gratanter modulos accōmodet / in qua vincentis amorem ob supernū crucis sacre trophea: Merito gloriam{que} perlatam in celesti gloria: Pio corde fra terna iubilet{que} turma.

¶Construe. ecce Hec dies gloriosa scʐ sancii Petri. splendescit. id est incipit splendere. nūc {per} orbem alma luce .i. alta luce. in qua scʐ die. nos recolamus gratanter .i. letanter modulos .i. dulcia cantica almi .i. sancti petri. celsa .i. expressa voce. supple vt accōmodet .i. donet. merito. id est {pro}pter meritū vincentis petri trophea .i. victoriā vel agonem sacre cru cis. ob amorem supernū. & vt celsa vox accōmodet .i. concedat gratāter gloriam petri {per}latam. (goten) in celesti gloria. {que} {pro} &. fraterna turma .i· frat{rum} turba iubilet .i. gratuletur pio corde (wyth an meke herte) ¶Nota {quod} constructio huius sequentie est difficilis. ideo defectū eius suppleat discretio expositoris.

Qui a Christo ligandi soluendi{que} dona: Accipiens clauiger effectus nostra resoluens vincula. Suble uando etheris sedibus potestate nos sibi tradita. Iungat cetui sancto culmine / in poli paradysi{que} amenia.

¶Construe. Qui scʐ petrus accipiens a christo dona. id est. potestatem ligandi at{que} {pro} &. soluendi nostra vincula .i. crimina .i. peccata. supple pe trus. est effectus clauiger resoluēs nostra vincula .i. peccata. subleuādo (in leftyng vp) nos sedibus .i. locis etheris .i. celi. potestate tradita sibi scilʐ petro. supple petrus iungat scʐ nos sancto cetui .i. sancte comitiue in culmine .i. altitudine. in amenia. intra amenia (amonge the mery pla ces) paradysi. ¶Hic clauiger .i. gestor clauiū ¶Hoc culmen. inis. id ē altitudo ¶Hec amenia est locus delectabilis vel amenus in paradyso vel amenia dr̄ illa amenitas que est in paradyso. Melius tamē dicitur hoc ameniū amenij.

Page [unnumbered]

Ubi adorat ordo te christe psallēdo armonica voce cantica Noua sancto{rum} resonantiū laude angelicus mellica: Cum su{per}nā maiestatem tuā poscentes hu militer almā: Cui digna nos cū illis resonem{us} vna rithmica in excelsis carmina Celesti{que} ī gloria trinū at{que} vnū iugiter veneremur in arua.

¶O christe vbi .i. in quo loco. angelicus ordo adorat te psallēdo noua cantica. armonica .i. delectabili voce sancto{rum} resonantiū mellica laude cū scʐ fuerimus poscētes tuā su{per}nā almā maiestatē. cui nos resonem{us} vna .i. simul digna rithmica carmina (in fine {con}cordātia) in excelsis cum illis angelis. at{que} nos in arua .i inter arua. scʐ mūdi) veneremur iugiter trinū at{que} vnū scʐ deū in celesti gloria.

Celsa potestas angelica Ouans te laudat in gloria Uirtutes celi te glorificāt {per} astra: Qui patris sedes ad dexteram: Nostra exaudi angelo{rum}: & famulorū iungēs voces precamina / Quo{rum} vocib{us} vt caterua Glorificet te semper & nostra / Regnantem iure cum sanctis ineternū.

¶Construe. Celsa .i. summa potestas angelica. ouās .i. gaudēs laudat te in gloria. virtutes celo{rum} glorificāt te per astra. O christe qui sedes ad dexterā patris. exaudi nr̄a p̄camina .i. p̄ces. & iungens voces angelo{rum} & famulo{rum} vocibus. quo{rum} scilʐ petimus vt nr̄a caterua glorificet sem{per} te regnantē ineternū .i. eternaliter cū sanctis iure .i. cum iure

¶De sancto Laurentio martyre.

sTola iocūditatis alleluia / Induit hodie dn̄s militē suū laurentiū Solito plaudat alacri{us} concio leta fideliū: Hodie martyr insignis hostiam deo placentem obtulit: Hodie tormentum ignis gra uiter examinatus pertulit.

Page xlii

¶Ista sequentia cantat in festo sancti laurentij & etiā in festo scī vin∣centij. vbi exponit {pro} maiori parte. sed aliquid plus dicet. ¶Laurenti∣us em̄ dr̄ quasi laureā tenens. q̄ est corona de lauro facta. ¶Construe. Dn̄s induit hodie laurentiū suū militē stola .i. talari veste iocūditatis. alleluia .i. laudate deū. leta {con}cio fideliū. plaudat .i. gaudeat alacrius mo re solito .i. tempore solito. Laurētius insignis martyr obtulit hodie ho∣stiam placentē deo. laurentius exanimatus grauiter. pertulit .i. passus fuit hodie tormentum ignis. ¶Hic & hec miles dr̄ de mille. qr vix inter mille homines vnus reperit nules. Inde milito as. are. id est officium militis exercere. ¶Alacrius. id est iocundius

Animatus ad certamē monitu beatisenis / Grauis∣simis non refugit exhibere membra penis. Ante re gem accersitur et de rebus conuenitur occultis eccle sie Sed nō cedit blandimentis emollitur haud tor mentis eius auaricie.

Laurentius aīatus ad certamē. monitu beatisenis .i. sixti episcopi. lau rentius uō refugit exhibere .i. presentare sua mēbra grauissimis penis laurentius accersit .i. vocat ante regē. scʐ deciū imperatorē & cōuenit .i. allo quit de occultis rebus .i. fide. ecclesie sed nō cedit .i. nō locū dat blā∣dimentis (to his glosynge or deceytes) haud pro non. nō emolliur .i. non vincitur. tormentis auaricie eius scilicet decij imperatoris. ¶Anima∣tus .i. audar. ¶Hoc certamen nis .i. pugna. tamen hic accipitur {pro} mar tyrio. ¶Monitu .i. iussu.

Luditur valerianus & leuite larga manus dum pe tit inducias. Dat minister charitatis pauperibus congregatis facultatum copias / Furit igitur prefec tus et paratur ardens lectus insultantis viscera cra tes vrit aspera.

¶Construe. Ualerianus illevir luditur .i. illuditur. & dum larga manns leuite. scʐ laurentij petit indutias (respytes) laurentius minister charita tis dat pauperibus cōgregatis. copias facultatū (of ryches) igitur pre fectus furit. & ardens lectus parat aspera crates .i. craticula vrit viscera (the bowelles) .s. laurentij insultantis .i. pro illata iniuria gaudētis. vel pro quando derisorie hostem deijcientis ¶He inducie arum. dicuntur quasi inducta ocia. vel indies ocia. ¶Durantibus vero inducijs cessat lis et regnat pax. ¶Furit .i. insanit.

Page [unnumbered]

Sudat martyr ī agone / spe mercedis & corone / que datur fidelibus pro christo certantibus / de cuius mi litia celi gaudet curia / Qui vicit hodie ministros ne quicie / vt hunc ergo per patronū consequamur vite donum: In illius die festo chorus noster letus esto / Iocundū in ecclesia decantans alleluia

¶Construe. Martyr scʐ Laurentius sudat in agone. &c̄. Expositus est textus s̄. vt de sancto Uincentio.

¶In die assumptionis gloriosissime Marie virginis / Prosa.

aRea virga prime matris eue / florens rosa {pro} cessit maria / Oritur vt lucifer inter astra ethe rea / perpulcra vt luna / Fragrascit vltra omnia bal / sama pigmenta & thimiamata.

Maria rosa florens {pro}cessit a rea virga .i. culpabili stirpe. eue prime ma tris. maria perpulcra vt luna oritur vt lucifer illud sydus inter etherea astra. & maria fragrascit (begynneth tosmelle.) vltra oīa balsama. & oīa pigmenta .i. odoriferas {con}fectōnes (claretū) & thimiamata (frākencense

Purpurea vt viola rosida vt rosa / candens vt lilia Patris summi quam elegit proles deica. Ut assumeret carnem sacrosanctam / ex virginis carne incorrupta.
Maria est purpurea .i. speciosa vt viola. rosida .i. rubea vtrosa. candēs i. alba vt lilia. quā mariā deica {pro}les. id ē. filius summi patris legit. vt assumeret sacrosanctā carnem ex incorrupta carne virginis .s. marie.

Celsus nūciat gabriel noua gaudia / Eterni regis ex ortum in terra / matrem{que} eius ita salutat / Aue maria dn̄i mei mater alma celica plena gratia

¶Precedens vsus dr̄ ter hac die tm̄.

Page xliii

Tu benedicta regem in secula paries: effecta orbis regina.

¶Construe. Gabriel celsus nūcius .i. angelus nunciat noua gaudia. & nūciat exortū .i. natiuitatē eterni regis in terra. & salutat ita matrē eius s. dicens O maria alma .i. sancta mater dnī mei. plena celica gratia. aue Tu benedicta & effeca regina orbis .i. mūdi paries regem in secula..

¶Fecunda ergo inquit / quomodo esse queam / cum virum non cognoscam ex quo sum nata / sed sem{per} permanens virgo pudica. ¶Ne timeas respondit angelus / sanctum neuma descendet in te / casta quo fecundata paries deum & hominem vna.

¶Construe. Ergo maria inquit .i. dicitscʐ ad angelū. quomō queam .i possum esse fecūda cum nō agnoscam vi{rum}? sed sum {per}manens s{per} vgo pudica. exquo sum nata. Angelus respondit scʐ marie. O casta maria ne timeas. qr sanctum neuma .i. spūssanctus descendet in te. quo. scilicʐ mediante. tu fecūdata paries vna .i. simul deū & hominē.

O vere sancta at{que} amanda: ex qua est orta redem / ptio nostra. salus quo{que} mundi / vera{que} vita O dei nostri genitrix pia / suscipe nostra hac die pre / cata / in qua es assumpta ad celi claustra /

¶Construe. O vere sancta at{que} amanda maria. ex qua scʐ maria. no∣stra redemptio estorta. quo{que} {pro} & ex qua salus mundi est orta. & {pro} etiā. vera vitascʐ mūdi est orta. O maria pia genitrix nostri dei. suscipe. id ē accipe nostra precata .i. p̄ces. hac die. in qua tu es assumpta .i. eleuata. ad claustra .i. habitacula. celi ¶Et ponitur hic hoc claust{rum} stri. claustra id est septa celica &c̄.

Tu es enim patri chara / tu es iesu mater bona / tu sanctispiritus es templū facta. Tu es pulcra dei sponsa / tu regem christum enixa: domina es in celo & in terra.

Page [unnumbered]

¶Enim {pro} qr. o maria tu es chara .i. dilecta patri .s. deo. tu es bona ma ter iesu. tu es facta templū spūssancti. o maria tu es pulcrasponsa dei. & enixa es .i. pe{per}isti christū regē. tu es dn̄a in celo & in terra.

Hodie nā{que} curie celestis tibi obuia agmīa te assum pserunt ad pallacia stellata / Iesus & ipse festin{us} tibi matri cum angelis occurrens / sede paterna secum lo cauit in secula.

¶Nā{que} {pro} qr. agmina celestis curie. obuia .i. obuiantia tibi. scilʐ mari assumpserunt te hodie ad pallacia stellata .i. ornata stellis. et ipse iesus occurrēs festinus .i. festināter. tibi matri. cū angelis. & locauit .i. posuit te secūsede paterna. in secula .i. eternaliter.

Iam cum deo regnās nostra excusa clemens mala poscens bona cuncta o benigna Mediatrix / nostra que es post deum spes sola: tuo filio nos representa vt in poli aula leti iubilemus alleluia.

O clemens maria tu regnās iā cū deo excusa nr̄a mala. & poscēs bena cūcta & o benigna maria mediatrix tu q̄ es sola nr̄a spes post deū repre senta nos tuo filio vt leti iubilemus in aula poli .i. celi. alleluia.

¶Secūda die assumptionis /

pOst partū virgo maria dei genitrix fecunda tonantis plena. Aue terrarum domina alma celo{rum} regina: Tibi ethera omnis{que} sancto{rum} turma depromat symphonia.

O maria virgo post partū. fecūda genitrix dei plena gratia tonātis .i. su{per}tonāt{is} dei. aue. o alma dn̄a terra{rum}. & regina celo{rum}. aue. ethera .i. celū {que} {pro} & om̄is turma .i. societas sancto{rum}. depromat .i. depromēdo plaudat i. gaudeat tibi. symphonia .i. {con}cordantia vocum. ¶Nota tonantis. id ē pulsantis tonitruū. & est dei.

Tellus flumina at{que} sylua{rum} nemora resultēt voce sua. Salue parens inclyta felix puerpera: Per te lux & veritas mūdo est edita.

Page xliiii

¶Construe. Tellus .i. terra. flumina resultent .i. resonent sua voce. at{que} nemora .i. sylue resultent sua voce. o maria inclyta parens .i. nobilis ma ter salue. & o felix puerperasalue. o maria lux est edita .i. exorta mundo per te. et veritas est edita per te scʐ mariam.

Tu iesum papilla lactasti sacra / exstans virgo feta / mater intacta / vnde nostris eya fauevotis domina christū interpellans pro salute humana. Per te ma ter aboleri filio{rum} flagitamus crimina Nos{que} omēs introduci sempiterna paradysi gaudia. Quo peren nis vite perfruamur gloria. Amen.

¶Construe. O maria tu lactasti .i. lactauisti iesum sacra papilla. tu di∣co exstans intacta virgo. feta .i. fertilis mater. vnde o maria dn̄a eya .i. festina. faue .i. da fauorem nr̄is votis .i. nr̄is p̄cibus tu dico interpellās christum pro humana salute. o maria mater nos flagitamus .i. rogamus crimina filio{rum} .i. terrenorum silio{rum}. aboleri .i. deleri per te. {que} pro et. flagi tamus nos omnes introduci .i. duci insempiterna gaudia paradysi. quo scʐ paradyso prfruamur gloria perennis vite .i. eterne vite. Amen. ¶Feta. id est fertilis fecunda vel plena fetu .i. fructu prolis. ¶Eya est aduerbium hortandi. id est age. ¶Faueo es. ere .i. suffragari auxili ari. assentire. fauorem dare & proprie in malo. ¶Interpellans .i. rogās ¶Aboleri .i. deleri vel deponi.

¶In tertia die assumptionis beate marie virginis.

aUe maria gratia plena / Dominus tecū vir∣go serena / Benedicta tu in mulieribus / Que peperisti pacē hominibus Et angelis gloriā. Et be∣nedictus fructus ventris tui / Qui coheredes vt esse mus sui nos fecit per gratiam.

¶Construe. O maria serena virgo plena gratia. dn̄s .s. est tecū. o ma∣ria que peperisti .i. protulisti pacem hominibus que peperisti angelis gloriam. tu es benedicta in mulieribus .i. inter mulieres. & .s. xp̄s fruct{us} ventris .i. vteri tui. qui .s. xp̄s fecit nos per gratiā vt essemus sui cohere des. est benedictus. ¶Serenus a. um .i. clarus a. um. ¶Coheres. id ē simul vel cum alijs heres.

Page [unnumbered]

Per hoc autem aue / mundo tam suaue {con}tra carnis iura / Genuisti prolem nouū stella solem: noua geni tura. Tu parui & magni leonis & agni saluatoris christi templū extitisti / sed virgo intacta

¶O maria stella tu genuisti {pro}lē .s. filiū. nouū solem iusticie. {per} hoc aue i. angelicā salutationē. tam suaue mūdo. {con}tra iura carnis. cū noua geni tura .i. generatiōe. tu extitisti .i. fuisti templū christi parui. sm hūanitatē & magni {quam}tū ad deitatē. dico agni {quam}tū ad passionē. dico leonis saluato ris {quam}tū ad resurrectionē. sed es intacta virgo .s. {per}manens

Tu floris & roris panis & pastoris virginum regina rosa sine spina genitrix es facta. Tu ciuitas regis iusticie Tu mater es misericordie. Theophilum re formans gratie / de lacu fecis & miserie

¶Construe. O regina virginum & rosa sinespina. tu es facta genitrix christi floris & roris panis & pastoris. tu es ciuitas regis iusticie. Tu es mater misericordie. tu reformās theophilū. illū hominē gratie. de lacu i. de puteo fecis .i. sordis & miserie. ¶Theophilus nomen viri est qui fuit valde deuotus marie. posea lapsus renūciās fidei. colens dyadolū tandem uersus miraculose ad fidem marie vt prius deuote seruiuit.

¶Ergo maris stella / verbi dei cella & solis aurora: Paradysi porta per quā lux est orta: natū tuū ora. Nos vt soluat a peccatis & in regno claritatis: quo lux lucet sedula / collocet per secula.

¶Ergo o maria maris stella. & cella .i. cubile verbi .i. filij dei. & aurora solis. & porta paradysi. {per} quam portam. lux .i. christus. est orta. ora natū tuū .i. filiū. vt soluat nos a peccatis. & vt collocet .i. statuat. nos in regno claritatis. quo .s. regno. sedula .i. {con}tinua lux. lucet {per} secula

¶Quarta die Assumptionis marie canitur ista Prosa.

lEtabundus exultet fidelis chorus alleluia. Regē regū intacte {pro}fudit thor{us} res miranda

Page xlv

Angelus consilii natus est de virgine sol de stella Sol occasum nesciens / stella semper rutilans sem{per} clara.

¶Construe. Letabūdus chorus (the glad company.) exultet .i. letetur. & dica allelula. o res miranda. qr thorus .i. vterus intacte .s. virginis. {pro} fudit .i. {pro}tulit regē regū. angelus {con}silij .i. xp̄s natus est de virgine. sol .i xp̄s de stella .i. maria. Sol .s. xp̄s nesciens occasum .i. finē. stella .i. maria sem{per} clara sem{per} rutilās (shynynge)

Sicut sydus radium profert virgo filiū / pari forma Ne{que} sydus radio ne{que} mater filio / fit corrupta / Cedrus alta libani cōformatur ysopo / valle nostra Uerbum ens altissimi corporari passum est: carne sumpta.
Maria {pro}fert .i. parit filiū pariforma .i. simili mō sicut syd{us} {pro}fert radiū .i. splendorē. ne{que} sydus radio. ne{que} mater filio fit corrupta. Alta cedrus .s. arbor. libani .s. montis. {con}format .i. assimilatur ysopo (that herbe.) valle nr̄a .i. in hoc mūdo. verbū ens .s. filius altissimiscʐ dei. passum est corpo ra .i. incarnari. carne sumpta .i. accepta.

Isayas cecinit / synagoga meminit nun{quam} tamen desinit esse cca / Si nō suis vatibus credat vel gen tilibus sybillinis versibus hec predicta Infelix propera / Crede vel vetera / Cur dānaberis gens misera. Quem docet littera / Natum cōsidera Ipsum genuit puerpera / Amen Alleluia

Isayas. {pro}phetha cecinit .i. {pro}phetauit. synagoga .s. iudeo{rum} meminit .i. no uit. tn̄ nū{quam} desinit .i. nō reliquit esse ceca (blynde) Si synogoga nō cre∣dat suis vatib{us} .i. {pro}phetis. credat vel {pro} salē credat sybillinis vsibus gentilibus .i. sybille {pro}phtisse gentilis. hec p̄dicta. scʐ de maria. O infe lix synagoga {pro}pera .i. festina. vel {pro} saltē crede vetera. O misera gens curdānaberis? {con}sidera natū .i. iesum quē littera .i. scriptura. scʐ vetus & noua docet .i. p̄dicat. puerpera .i. maria genuit ipsum. scʐ natū.

¶Quinta die canitur. Hac clara die.

¶Sexta die. Aue mūdi spes.

Page [unnumbered]

¶In septima die assumptionis / beate marie virginis

hOdierne lux diei celebris ī matris dei agitur memoria / Decantemus in hac die sem{per} vir∣ginis marie laudes & preconia Omnis homo omni hora / ipsam ora & implora eius patrocinia Psalle psalle nisu toto cordis / oris voce voto aue plena gratia.

¶Construe. Celebris .i. venerabilis lux diei hodierne agit .i. celebrat. in memoria matris dei. & nos decātamus sem{per} laudes & preconia ma∣rie virginis in hac die. O homo ora ipsam scʐ mariā oī hora. & implora .i. desidera patrocinia .i. {pro}tectioees & auxilia eius scʐ marie .i. oīs homo oret & imploret &c̄. O homo psalle & ite{rum} psalle .i. canta toto nisu .i. cona mine & voto .i. desiderio cordis. & voce oris. o maria plena gratia aue &c̄

Aue domina celorum inexperta viri thorum parēs paris nescia / Fecundata sine viro / genuisti modo miro genitorem filia. Florens hortus austro flante porta clausa / post & ante via viris inuia. Fusa celi rore tellus / fusum gedeonis vellus deita∣tis pluuia.

O maria dn̄a celo{rum} aue. tu inex{per}ta .i. nō tēptans tho{rum} .i. lectū viri exn̄ parens .i. mater nescia .i. ignorās paris (of a make) tu fecūdata .. graui da. sine viro genuisti genitorē .i. creatorē miro mō (by a meruelous ma∣ner) & tu fuisti hortus florens. & hoc dico austro flante .i. spūsscō īspirāte & tu maria es porta clausa. & via inuia .i. incognita viris. post .s. partū. & ante .s. partum. tu es tellus .i. terra. fusa .i. {per}fusa rore (wyth a dewe) celi. & tu es vellus gedeonis. illius {pro}phete fusum pluuia deitatis.

Salue splendor firmamenti / tu caliginose menti desu{per} irradia. Placa mare maris stella ne īuoluat nos procella & tempestas obuia.

Page xlvi

¶Construe. O maria splendor firmamēti .i. celi. salue. tu irradia .i. ful ge. desuper caliginose menti .i. obscure anime. o maria stella maris. pla ca .i. pacifica. mare .i. hunc mundum ne prout non. et nō vt procella. id ē aduersitas vel periculum mundi inuoluat nos et ne obuia tempestas inuoluat (wrappe nat in) nos supple homines. ¶Caliginosus a. um. .i. tenebrosus ¶Irradiare .i. splendere

¶In octauis assumptionis.

Ue preclara maris stella in lucē gentiū ma∣ria diuinitus orta. Euge celi porta / que nō a{per} ta / veritatis lumē ipsum solem iusticie indutū carne ducis in orbem.

¶Construe. O maria preclara stella .i. valde clara stella maris. orta .. nata diuinitus .i. a deo. in lucē .i. cōfortationē gentiū aue. o maria tu por ta celi. que .s. porta nō aperta. ducis .i. producis ip̄m solem. iusticie. ip̄m solem dico lumen veritatis. indutū carne in orbem .i. in mundū. euge .i. gaude vel gaudium sit tibi.

Uirgo decus mundi / regina celi preelecta / vt sol pul cra lunaris vt fulgur agnosce oēs te diligentes. Te plenam fide virgam alme stirpis iesse nascituram priores desiderauerūt patres et prophete.

¶Construe. O maria virgo .s. existens decus mundi. & regina cel pre electa et pulcra vt {pro} sicut sol & lunaris. vt {pro} sicut fulgur .i. splendor. O maria agnosce .i. cognosce. omnes .s. homines & mulieres diligentes te. o maria priores patres & {pro}phete desiderauerūt. virgā alme stirpis iesse te dico plenā fide. nasciturā. ¶Lunaris & hoc re .i. splēdēs instar lune

Te lignū vite sacro rorante neumate parituram di uini floris amygdalū signauit gabriel Tu agnum regem terre dominatorē moabitici de petra deserti ad montem filie syon transduxisti. Tu{que} furentem leuiathan serpentē tortuosum{que} et vectē collidens damnoso crimine mundū exemisti.

Page [unnumbered]

¶Construe. O maria. gabriel signauit .i. predixit te parituram lignum vite. amigdalū diuini floris. hoc dico sacro neumate rorante. sanctospū inspirante. O maria tu transduxisti (thou hast led ouer) agnū regem do minatorem terre. de petra (of the stoone.) moabitici deserti .i. in deserto moab. ad montem filie syon .i. ecclesie. {que} {pro} &. tu scʐ maria collidens. me∣dia {pro}ducta .i. ledens leuiathan .i. dyabolum. furientem .i. insanientem. {que} {pro} et. tortuosum serpentē (an croked knerry serpent) & vectē (he barre) porta{rum} infernaliū. exemisti (hast bought out) inundū damnoso crimine (from a dānable synne) ¶Hoc amigdalū (an almonde)

Hinc gentiū nos reliquie / Tue sub cultu memorie: Mirū in modū quem es enixa propitiationis agnū regnantem celo eternaliter / reuocamus ad aram mactandū mysterialiter.

¶Hinc .i. igitur. nos reliquie .i. residui gentiū sub cultu .i. honore. tue memorie. reuocamus agnum {pro}piciationis .i. misericordie regnantem eternaliter. celo .i. in celo ad aram .i. altare mactādū (to be slayne) myste rialiter (pryuely) quem scʐ agnū es enixa .i. pperisti in mirū modum .i. iuxta mirū modū (by a maruelous maner)

Hic manna verum israelitis / Ueris vere abrahe fi∣liis / admirantibus quondam moysi: quod typus fi gurabat iam nūc abducto velo datur perspici / Ora vgo nos illo pane celi dignos effici / Fac igni sancto patris{que} vbo quod rubus vt flāmā tu portasti vgo mater facta pecuali pelle discincto pede mundis la∣biis corde{que} {pro}pinquare.

¶Hic scʐ christus agnus existens ve{rum} māna (the very aungelys mete israelitis .i. christianis. veris filijs .i. fidelibus. qui sunt veri filij abrahe .i dei. datur .i. conceditur perspici .i. {per}fece videri siue sciri. hoc dico velo .i. obscuritate moysi .i. legis {per} moysen date. ab ducto .i. remoto. qd typus i. typica figura figurabat .i. {per} figurā innotuit. admirantibus. scʐ filijs isrl quondā .i. olim. o maria virgo ora. nos effici dignos illo pane celi .i. xp̄o & fac nos {pro}pinquare mūdis labijs. {que} {pro} &. cū mūdo corde. sancto igni .i. scōspū & sancto verbo .i. sancto filio patris. qd vbū tu portasti. vt rubus scʐ portauit flāmā. pede discincto .i. discalciato pecuali pelle .i. calciamē to facto de pelle pecudis

Page xlvii

Fac fontem dulcem quem in deserto petra premon strauit degustare cum sincera fide / renes{que} succingi / lotos in mari anguem eneū in cruce speculari. Audi nos nam te filius nihil negans honorat /

¶Constructio. O maria fac nos degustare (to taste) dulcem fontē. quē fontem. petra .i. christus premōstrauit in deserto. {que} {pro} & o maria fac nos succingi renes cum sincera fide (wyth a ful clene feyth (& o o maria fac nos lotos in mari. id est in aqua baptismatis. & fac nos speculari. id est aspicere encum anguem. scʐ christum in cruce .i. supra crucem. o maria audi nos nam filius tuus nihil. {pro} nō & aliquid. negās tibi. honorat te.

Salua nos iesu pro quibus virgo mater te orat. Da fontem vite visere. Da puros mentis oculos in te defigere. Christianismi fidem operibus redimire beato{que} fi ne ex huius incolatu seculi auctor ad te transire

¶Constructio. O iesu christe salua nos {pro} quibus maria virgo & ma∣ter orat te. O iesu da .i. largire nos visere .i. cum desiderio videre. fontē vite. & da nos defigere .i. totaliter ponere puros oculos. id ē. intellectum mentis. in te. scʐ christo. O iesu auctor da redimire. id est. perornare vel decorare fidem christianismi .i. christianitans vel christiane legis. operi bus. scʐ bonis. {que} {pro} & transire e incolatu. id est habitatiōe. huius seculi id est mundi ad te scʐ iesum christum. beato fine. Amen.

¶Redimo is redimiui. mire. mitū mitu .i. ornare. ¶Hic incolatus. us ui. id est habitatio.

¶In natiuitate gloriosissime marie virginis / Sequentia.

aLle celeste necnon & {per}henne luia / Dic para∣phonista cum mera symphonia. Tuba & canora palinodia canta / Nam omnis vsia hanc christi genitricem die ista. Congaudet exortam per quam sibi sublatam capit vitam /

Page [unnumbered]

¶Ista prosa pangitur in natiuitate beate marie virginis. ¶Construe. O paraphonista. id est o rector chori dic. id est psalle cum mera symphonia. id est sonora cōcordia alleluia celeste. id est celeste can ticum laudis dei. necnon. id est et. perenne. id est canticum quod peren niter. id perpetue cātatur in celis ad laudem dei. eto paraphonista can ta vel decanta palynodia. id est cantica iterata. canora tuba. nam pro qr omnis vsia et omnis substantia vel essentia. congaudet hanc genitricē id est hanc matrem christi. scilicet fuisse exortam. id est natam ista die {per} quam. scilicet genitricem. supple omnis vsia capit vitam. sublatam. id est substractam. scilicet per inobedientiam ade. ase. scilicet vsia. ¶Palynodium dicitur a palyn grece quod est iterū latine. & hec oda. ode quod est cantus. quasi cantus repetitus vel iteratus autentice (an∣glice Caroles songes rehersed.

Dauidica stirpe sata dauidis ad ceptra est regenda prole fecundata. Nec grauidata viscera sunt tamē per vlla patris membra sed ex fide sola. Ab arce summa angelus astās maria inquit alma / aue plena / Gratia sacra et benedicta feminas inter omnes paritura. Regem qui dira mortis vincula. Damnauit mira cum potentia. Suum plasma soluens sponte sua at{que} beatā do∣nans vitam.

¶Construe. Maria sata. id est generata vel procreata. vel genita da∣uidica stirpe. id est stirpe dauid. est fecundata prole. id est filio ad cep∣tra. id est ad regna dauidis. media correpta. regenda tamen viscera. nec non pro nonnon sunt grauidata. (made great) per vlla membra patris sed ex sola fide. id est per solam fidem. angelus. scilicet gabriel. astans. id est iuxta stans. ab summa arce. id est celo inquit. id est dicit. O alma maria. pleus. id est repleta sacra gratia aue. tu es benedictainter om∣nes feminas supple tu es paritura regem. qui scilicet rex damnauit (hath destroyed) dira vincula mortis. cum mira potentia. qui scilicet rex dico. soluens suum plasma. id est hominem suam formam habentem. at{que} pro et. et donans vitam. sua sponte. id est sua spontanea voluntate. ¶Hoc plasma. matis. id est factura. ¶Plasmare. id est fingere vel fcere et proprie de luto vel de limo terre.

Page xlviii

Fit mox puella verbis credula / Et puerpera stupet & casta: Natum gestans speciosum forma: regentē cūcta orbis regna. Hec est virgo nō irrigata / sed dei gratia florigera.

Maria puella fit credula mox verbis & maria puerpera & casta stupet .i. miratur. & gestans .i. portans natū .i. filiū speciosum .i. pulcrū forma. et regentē cūcta regna orbis .i. mūdi. hec maria nō irrigata .i. nō madefa ctaex tactu hūano in {con}cipiendo. sed florigera .i. gerens florem. gratia .i. cū gratia dei.

Hec est sola cūcto{rum} hera materna obscurās piacula Uelut rosa decorās spineta / sic quod ledat nil habet maria virgo / eua quod contulit christi prima spōsa effugat maria.

Hec scʐ maria est sola hera .i. dn̄a cūcto{rum} hominū. obscurās .i. tegens. materna piacula .i. peccata prime matris eue. & fuit velut rosa decorās spineta. sic maria virgo habet nil .i. nō aliquid qd ledat (may harme.) et maria spōsa christi effugat .i. expellit illud qd prima eua {con}tulit .s. nobis.

O virgo sola mater casta nostra crimina: Soluēs da regna quis beata regnant agmina / Potens enī cuncta vt mūdi regina & iura Cum nato omnia dis cernis in secla / & vltra subnixa es ī gloria / Cherubin electa seraphin{que} clara agmina.

O virgo sola casta mater tusoluēs nostra crimina .i. peccata. da regna. scʐ celestia. quis .i. in quibus regnis beata agmina .i. angeli regnāt. enī {pro} qr tu potes facere cūcta .i. omīa vt regina mūdi. & tu discernis .i. iudi cas oīa iura cū nato .i. filio insecula .i. eternalit & es subnixa .i. sublimata & exaltata in gloria. vltra electa & clara agmina .s. cherubin & seraphin.

Nam iuxta filium posita sedes in dextera virtus lampas et sophya. Natiuitas vnde gaudia nobis hodie affert annua: Et resonet camenis / aula ī lau de tua / virgo maria. Gaudet per clymata orbis ec∣clesia

Page [unnumbered]

/ dicens alleluia / Quod & palacia celi clamāt dyndima vs{que} dantia preconia.

¶Construe. Nom tu maria posita iuxta filiū .s. tuū. sedes in dextera pa tris. tu existens virtus .i. fortitudo. lampas .i. luce lucens. & tu sophia .i. sapientia. vnde natiuitas scʐ marie affert (bryngeth.) hodle nobis ānua gaudia. & o maria virgo aula. scʐ celestis resonet .i. canter camenis. id ē. dulcibus canticis in tua laude. & ecclesia .s. fideliū gaudet {per} clymata .i. {per} quattuor partes. orbis .i. mūdi. dicens alleluia .i. canticū laudis. qd .s. alleluia. & palacia celi clamāt .i. cantant. dantia preconia .i. laudes vs{que} dyndima .i. (to the hye places of aungels)

¶In festo exaltationis Sancte crucis Sequentia.

lAudes crucis attollamus / nos qui crucis exultamus speciali gloria. Dulce melos pulset celos dulce lignum dulci dignū credimus melodia: Uoce vita non discordet: cum vox vitam nō remor det / dulcis est symphonia: Serui crucis crucem laudant qui per crucem sibi gaudent / vite dari munera:

¶De sancta cruce. Hec est scala pecccato{rum}. Un̄. Si exaltatus fuero a terra trahā oīa ad meipsum &c̄. ¶Construe. Nos qi exultam{us} .i. letemur speciali gloria crucis .s. christi. attollamus .i. subleuemus laudes cruc{is} dulce melos .i. canticū pulset .i. pulsando aperiat celos & nos credimus dulce lignū scʐ crucis esse dignū dulci melodia (swete songe) vita. nr̄a. nō discordet voce. & dulcis simphonia .i. {con}cordātia vocū est. cū .i. qn̄ vox nō remordet (byteth nat agayn) vitam. Serui .i. famuli crucis laudant crucem. qi serui gaudēt sibi dari munera vite .s. eterne. {per} .i. {pro}pter crucē. vel per merita crucis.

Dicant omnes & dicāt singuli / aue salus totius po∣puli arbor salutifera. O {quam} felix {quam} preclara: fnit hec salutis ara rubens agni sanguine.

Page xlix

Agnus sine macula / qui mundauit secula: ab anti∣quo crimine.

¶Construe. Omnes scʐ famuli dicāt & singuli dicāt. o salutifera arbor salus totius populi aue. O {quam} felix .i. valde sancta. & {quam} preclara (ful clere fuit hec ara .i. altare salutis .s. nr̄e. rubens (beyng redde) sanguine agni .i. christi. ille agnus sine macula .i. peccato. qi mūdauit secula ab antiquo crimine (from the olde synne)

¶Hec est scala peccatorum / per quam christus rex celorum ad se traxit omnia / Forma crucis hoc osten dit / que terrarū comprehendit quattuor confinia Non sunt noua sacramēta / nec recenter est inuenta crucis hec religio.

¶Construe. Hec scʐ crux est scala peccato{rum}. {per} quāscalam christus rex celo{rum} traxit oīa ad e. Forme crucis ostendit. que forma crucis cōpre∣hendit quattuor {con}finia .i. partes terra{rum}. noua sacramēta nō sunt. nec hec religio .i. sanctitas crucis est inuenta recenter .i. nouiter.

Ipsa dulces aquas fecit per hanc silex aquas iecit: moysi officio / Nulla salus est ī domo / nisi cruce mu nit homo super liminaria: Ne{que} sensit gladiū / nec amisit filium / quisquis egit talia.

¶Construe. Ipsa scʐ crux fecit dulces aquas. & slex (the flynte stoone iecit .i. eiecit aquas officio moysi .i. {per} moysen figurato. per hāc scʐ crucē nulla salus est in domo nisi homo munit .i. muniat su{per} liminaria. cruce. cū cruce & virtute crucis. qisquis egit talia. hoc est bona fide. ne{que} sensit (he felte) gladiū. nec amisit filiū. scʐ suū ¶Nota in littera potest poni liminaria ad limen (dust) {per}tinēs. & luminaria vt aliqui libri habent.

Ligna legens in sarepta spem salutis est adepta pauper muliercula: Sine lignis fidei nec lechitus olei valet nec farinula In scripturis sub figuris ista latent: sed iam patēt crucis beneficia.

Page [unnumbered]

¶Pauper muliercula legens .i. colligens ligna in sarepta .i. illa sylua vel in illa ciuitate. adepta est (she gate) spem salutis. nec lechitus olei. & est vas de auricalco factū. nec farinula .i. modicafarina valet. sinc li∣gnis fidei. ista beneficia crucis latent .i. obscōdūtur sub figuris. sed pa tent iam inscripturis. scʐ passione christi.

Reges credunt / hostes cedūt / sola cruce christo duce hostis fugant milia. Ista suos fortiores sem{per} faclt & victores morbos sanat & languores / deprimit de / monia.

Reges credūt. hostes cedūt .i. occidūt sola cruce .i. virtute solius crucis fugant .i. infugam vertūt milia hostis .i. hostiū▪ hoc dico. christo duce. ista crux facit uos scʐ seruos fortiores & victores. & sanat morbos & lan guores. & scʐ crux deprimit (putteth downe) demonia .i. demones.

Dat captiuis libertatem / vite confert nouitatem / ad antiquam dignitatem crux reduxit omnia O crux signum triumphale: mundi vera salus vale inter ligna nullum tale / fronde flore germine Medicina christiana salua sanos egros sana quod nō valet vis humana fit in tuo nomine.

¶Crux dat captiuis libertatem (fredam) & {con}fert .i. dat nouitatē vite. & scʐ crux reduxit (hath brought agayn) omnia ad antiquā dignitatem. O crux existens signū riūphale. & vera salus mundi vale (farewel) nullū scʐ lignū est tale .i. tante virtutis inter ligna. scʐ in fronde flore. germine O crux existens medicina christiana .i. christiano{rum}. salua sanos. et sana egros .i. infirmos. supple illud fit in tuo nomine .i. virtute. qd humana vis .i. potestas nō valet scʐ {per}ficere ¶Frons frōdis. dis .i. foliū (a leef) ¶Germen. inis .i. fructus.

Insistentes crucis laudi consecrator crucis audi: at{que} seruos tue crucis / post hanc vitam vere lucis: transfer ad palacia. Quos tormento vis seruire: factormēta non sentire / sed cum dies erit ire / nobis confer & largire sempiterna gaudia / Amen.

Page L

¶Construe O christe cōsecrator crucis. audi insistentes in laude cru∣cis. at{que} {pro} & transfer seruos tue crucis ad palacia vere lucis post hanc vitam. O christe fac scʐ illos. quos vis seruire tormento non sentire tor menta gehenne. sed cū dies ire .i. iudicij erit cōfer .i. da. & largire nobis sempiterna gaudia .i. eterna gaudia.

¶De sancto michaele.

aD celebres rex celice laudes cuncta / Pangat nunc canora caterua symphonia / Odas at{que} soluat concio tibi nostra / Cū iam renouant micha∣elis inclita valde festa per quem letabunda perornat machina mundi tota Nonies distincta neumatum sunt agmina per te facta / Sed cum vis hec facis flammea per angelicas officinas.

¶In ista sequentia non tantum fit mentio de sancto michaele. sed etiā de omibus spiritibus celi. Michael interpretatur quis vt deus. & quo∣tiens vt at gregorius mire virtutis aliquid agitur michael mitti {pro}hibe tur. ¶Construe O celice rex cuncta caterua. scʐ christi cola{rum} pangat .i. pangendo cantet nunc canora symphonia .i. cōcordantia vocum ad cele bres laudes .i. ad venerabiles laudes .s. tui regis at{que} {pro} & nostra concio ••••cōcio nostro{rum} terreno{rum} hominū. soluat .i. reddat tibi .s. regi christo odas i cantica dulcedinis. cū ▪i. quando valde inclita festa .i. gloriosa festa mi chaelis renouant iam. per quem .s. michaelem. tota letabūda machina mundi peronatur .i. perfecte ornatur. O scʐ celice rex agmina neumaiū i. spirituū vel angelorū distincta .i. diuisa. nonies .i. {per} nouē ordines ange lo{rum} sunt facta per te. sed o celice rex tu facis hec .s. agmina neumatum flammea .i. cōburentia quasi flammas. per angelicas officinas media producta .i. {per} officia angelo{rum}. cū vis .i. velis. ¶Hec machina ne .i. fabri ca mundi. ¶Neumatis .i. spiritus.

Inter primeua sunt nam hec creata tua / cū simus nos vltima factura sed imago tua. Theologa ca∣thegorisent symbola nobis hec ter tripertita {per} pri∣uata officia / Plebs angelica phalanx & archange∣lica principans turma virtus vranica / ac potestas

Page [unnumbered]

almiphona dominantia numina diuina{que} subsel∣lia cherubin etherea ac seraphin ignicoma / Uos o michael celi satrapa gabriel{que} vera dans verbi nun cia / at{que} raphael vite vernula / conferte nos inter pa radysicolas.

¶Construe. Nam. scʐ hec agmina neumatū. sunt creata inter tua pri∣meua .i. inter tuas primas creaturas. cum nos. scʐ terreni simus. vltima factura. sed sumus tua imago .i. conditi ab imaginem tuā. theologasym bola .i. collationes scientie vel dogmata theologorum. cathegorizent .i. predicant vel signant nobis hec. scʐ agmina neumatum ter tripertia. id est per nouem ordines disposita per priuata officia .i. per secreta offi∣cia. angelica plebs .i. plebs angelorum et archangelica phalanx. id est comitiua archangelorum & principans turma .i. turma principatus sunt scʐ in prima hierarchia media producta .i. in prima habitatione vranica virtus .i. virtutes. {que} pro et. et almiphona potestas .i. potestates & numi na. dominantia .i. dominationes. scilʐ sunt in secūda hierarchia. id est in secunda habitatione. {que} pro et. et diuina subsellia. id est throni vel ille or do angelorum in quibus ipse dominus residens in suo throno aliorum examinat facta. cherubin etherea .i. ille ordo angelorum qui est sursum in celo. ac pro et. et seraphin ignicoma media correpta. (ignicomus .a. um .i. igneas habens comas splendentes ad modum ignis. scʐ sunt in tercia hierarchia. id est in tercia habitatione. O michael satrapa .i. prin ceps vel dux celi. at{que} pro et. o gabriel dans .i. dicens vel ferens vera nuncia verbi. scʐ filij dei. at{que} pro et. o raphael vernula .s. famulus vite vos confere. id est cōferendo ponite nos inter paradysicolas. id ē inter habitatores paradysi. ¶Nota phalanx cis. proprie est exercitus equi∣tum. sed hic transsumitur ad designandū excellētiorē ordinem angelo{rum}. quia sicut equites sunt super pedites. sic phalanx archangelica .i. exer∣citus archangelorum est super angelos. ¶Uranicus .a. um .i. celestis splendens quassignis. et dicitur de hicvranus. id est celum empyreum splendens vndi{que} sicut ignis in calore suo. ¶Hoc subsellium .i. subse∣des vel sedes vel scamnum minorum vt discipulorum. sed cathedra est maiorum. vt doctorum et magistrorum. ¶Ignicomus a. um. id est ar∣dens in charitate & amore dei. quasiignis emittens comas igneas. & cō ponitur de ignis & coma .i. habens ignitas comas. ¶Hic satrapa. id ē princeps. ¶Gabriel interpretatur fortitudo dei. ¶Raphael interpre∣tatur curatio vel medicina dei. ¶Hic & hec vernula .i. famulus vel ser∣uus domi genitus vel nutritus ¶Paradysicola dicitur ille vel illa qui vel que inhabitat paradysum.

Page li

Per quos cuncta patris complentur mandata que dat eiusdem sophia / compar quo{que} neuma vna per manens in vsia: Cui estis administrātia deo milia milium sacra: Uices per bis quinas / bis at{que} quin∣genta dena: Centena millena assistunt in aula ad quam rex ouem centesimam / Terrigenā{que} dragmā decimā / vestra duxit super agalmata

¶Construe. Per qs scʐ michaelē gabrielē & raphaelē. cūcta mādata patris complent. que scʐ mandata. sophia .i. sapientia. scʐ filius dei. dat. & neuma .i. spūsscūs compar sophie .i. filio & patri. {per}manens in vna vsia i. vna substantia seu essentia. Cui scʐ deo saca aginina neumatū .s. milia miliū vos estis administrantia deo {per} bis quinas vices .i. alternatōnes {per} decem ordines. & {per} quingenta vices .i. quin{que} centū. & {per} bis dena .i. vi ginti. centena millena assistunt in aula .s. celesti. ad quā aulā rex scʐ celi duxit centesimā ouem .i. mariā designatā. & terrigenā .i. de terra factam {que} pro & decimā dragmā .i. mariā designatā. su{per} vestra agalmata .i. su{per} vestram sedem vel altitudinē angelo{rum}. ¶Hoc agalma tis.

Uos per ethera nos per rura dena pars electa ar monie / vota demus hyperlyrica cythara Ut post bella michaelis inclyta: Nostra sint deo ac∣cepta aureā circa aram thimiamata / Quo in celesti iam gloria / Condecantemus alleluia

¶Construe. O agmina neumatū. vos estis {per} ethera .i. sursum in celo. nos scʐ terreni. dena pars .i. decima pars electa. hoc est. ad supplendum decimū ordinem angelo{rum} (qi descendebāt cum lucifero ad infernū) nos demus vota .i. desideria armonie .i. dulcedinis. {per} rura .i. terras. hyperly rica .i. dulci cythara. vt nostra thimiamata .i. sacrificia (hoc thimiamat{is} (frankencense) sint accepta deo .i. a deo. circa aureā aram .i. altare. post inclyta .i. gloriosa bella michaelis. quo {pro}ut. condecantemus alleluia .i. canticū laudis. in celesti gloria Amen. ¶Hyperlyricus .a. um .i. dulcis vel delectabilis. a hy{per} .i. su{per}. & lyricen. quasi super dulcia lyre cantica. Un̄· Dichylyricus recte su{per} oīa dulcis.

Sequitur Prosa de omnibus sanctis

Page [unnumbered]

¶In festo omniū sancto{rum}.

cHristo inclyto / candida nostra canāt melodiā agmina: Laudes omnibus dantia sanctis / {per} hec sacrata festalia. Mariā primū vox sonet nostra per quam nobis vite sunt data premia Regina que es mater et casta / solue nostra {per} filium peccamina / Angelo{rum} concio sacra & archangelorum turma inclyta: Nostra diluant peccata prestādo su pera celi gaudia.

¶In ista sequentia primū inuo camus in auxiliū nost{rum} beatā virgīnē. q̄ est sanctissima. Deinde archangelos & angelos. deinde patriarchas & {pro}phetas inter quos beatus iohānes baptista tenuit principatū. dein de apostolos quo{rum} princeps petrus existit. deinde martyres quo{rum} pri mus fuit stephanus. qi dr̄ corona {pro}pter principiū martyrij. (stephanus grece. corona dr̄ latine. Deinde {con}fessores inter quos beatissimus fuit martinus ibi Martine inclyte &c̄. & sic de singulis.

¶Construe. Nostra candida agmina .i. multitudo lucida christifideliū canāt melodiā .i. dulce canticum. inclyto .i. glorioso christo. agmina dico dantia laudes omnibus sanctis. {per} hec sacrata festalia .i. per has sacras festiuitates. & nostra vox sonet .i. sonādo laudet mariā. primū .i. primo. {per} quā mariam. premia vite sunt data nobis. O regina que es casta mater scʐ christi solue nostra peccamina {per} filiū scʐ tuū▪ & sacra cōcio .i. societas angelo{rum} & inclyta turma archangelo{rum} diluāt .i. abluāt iam nr̄a peccata prestando scʐ nobis supera .i. su{per}na gaudia celi.

Tu propheta preco lucerna at{que} plus{quam} propheta / In lucida nos pone via / nostra mundans corpora▪ Apostolorum princeps at{que} cuncta iuncta caterua. Iam corrobora vera quesumus in doctrina plebis pectora / Stephane gloriose rutilans in corona / san ctorū martyrū turma inclyta Fortia date corda cor pora eque firma sacra vt hostem vincāt rite spicula

Page lii

¶Construe. O sancte iohānes tu {pro}pheta & preco & nūcius preceen christū. & lucerna scʐ populi & plu{quam} {pro}pheta. pone nos in lucida via. et mūdans nostra corpora. O sancte Petre princeps apostolo{rum}. q̄sum{us} te suncta .i. associata cūcta caterua .i. multitudine apostolo{rum} corrobora. id ē {con}forta pectora .i. corda plebis in vera doctrina. O gloriose stephane ru ••••lans in corona. {que} {pro} & inclyta turma sancto{rum} marty{rum} date corda scʐ esse fortia & corpora .s. esse eque firma. vt sacra spicula (that the holy dartys vincant rite .i. {con}tinue hostem scʐ dyabolū

Martine inclyte presulū{que} om̄is caterua / Suscipe nūc pia modo nostra clemens precata.

O inclyte .i. gloriose martine. tu clemēs suscipe nunc nr̄a pia precata. & oīs caterua .i. societas p̄sulū .i. suscipiat mō nr̄a pia precata .i. preces

Regina vginū premaxima / tu mater es incorrupta virgo et grauida / Sacrata dn̄o et castitas / nostras serua animas / mūda{que} corpora.

O regina virginū p̄maxima. tu es mater incorrupta. & virgo grauida & castitas sacrata dn̄o. serua animas. {que} {pro} & mūda nostra corpora.

Monachorum veneranda suffragia: omniū{que} san ctorum cōtubernia / Per precata assidua nostra gu∣bernent tempora. Nos{que} ducant ad supera polorum vera gaudia: Subiungant pium agmina amen re dempta /

Ueneranda suffragia monacho{rum}. & {con}tubernia .i. societates omnīū scō{rum} gubernent nr̄a tempora {per} assidua precata .i. auxilia & ducāt nos ad su{per}a vera gaudia polo{rum}. agmina redēpta subiūgāt piū amē. vel piū {pro} po{rum}

¶In festo sancte katherine virginis

oDas in hac die letas / christo canat om̄is etas corde voce fidibus / Omnem spectat ad etatē katherine dignitatem tumulare laudibus Hec est illa costi nata cuius ortu decorata gloriatur grecia:

Page [unnumbered]

¶Katherina dr̄ a katha qd est vniuersum & ruina. q̄si vniuersalis ru•••••• omne enim edificiū dyaboli in es vniuersaliter corruit. Nam in ea ruit edificium superbie &c̄.

¶Construe. Omnis etas .i. omnis homo cuiuslibet etatis canit xp̄o le tas odas .i. leta cātica in hac die. corde voce. fidibus. spectat .i. {per}tinet ad oēm etatē tumulare .i. augere dignitatē katherine. laudibus .i. cū laudi bus. hec .i. katherina est illa nata .i. filia costi. illius regis. ortu cuius. gre tia .i. illa patria decorata .i. ornata. gloriat .i. plaudit vel iocundatur.

Hec est que mnam sibi datā christo reddit decupla∣tam oris eloquentia / Scholis vacans artes discēs altiora concupiscens studet euangelio / Duo legens testamenta / vite vidit alimenta / christū in presepio. Cibo dulci refouet / quo plus gustat plus augetur / sanctū desideriū Cibo conformatur isti se cōfigēs cruci christi currit admartyrium.

¶Construe. Hec scʐ katherina est .s. illa femina q̄ femina reddit christo mnam datā sibi. mnam dico decuplatā (te felde double) eloquētia .i. ex eloquētia oris. sancta katherina dico. vacās .i. indulgēs scholis & discēs artes. & {con}cupiscēs altiora stude euangelio .i. in euangelio. sancta kathe rina dico legens .i. perlegens. duo testamenta .i. nouum testamentum & vestus testamentū vidit xp̄m in presepio. xp̄m dico scʐ existentē alimen a (the noryssynge) vite (of lyfe) sancta ketherina dico refouet (is fed) dul ci cibo .i. delectabil cbo. quo .i. quanto. gustat plus sanctū desideri au∣getur plus tanto. & .s. katherina cōfigens (festenynge) se cruci christi cur rit ad martyriū .i. ad passionem ¶Hec mna mne▪ debet scribi mante que sm papiam sexaginta siclos habet. ¶Studere .i. diligentiam adhi bere ¶Item euangelium dicitur ab eu quod est bonū & angelus. id ē nuncius. quasi bona nunciatio.

Rex hīc terret hinc blandit / hec nō timet nec lenitur pre mentis constantia. Hinc terrores vt fauille hinc res serui vel ancille spernuntur vt vilia.

¶Construe. Rex terret hinc .i. aliqn̄ katherinā. & rex blandit hinc ka∣therine. hec .s. katherina nec timet nec lenit .i. pre cōstantia mentis hinc spemunt vt {pro} sicut fauille (as the parkys) hinc .i. postea res .i. diuitie. vel bona. serui .i. famuli. vel ancille .i. famule. vt pro sicut vilia (as a thin ge of no pryce.

Page liii

Sapientes superantur credunt christo flammis dantur / sed non perit fymbria. Carceratur virgo cesa / visitatur fit illesa superum presentia / Quam regina dum solatur ad certamē inuitatur: fauet ouans coronatur certat die tercia

¶Construe. Sapientes su{per}antur .i. vincūtur .s. disputādo a katherina & credūt christo. & ip•••• dātur flāmis .i. ignibus. sed fymbria (the hēmy) scʐ sapientū nō perit katherina virgo cesa .i. verberata. incarceratur. & visitatur. scʐ ab angelis. & it illesa .i. sana. presentia .i. {per} p̄sentiā. supe{rum} .i.i. celes••••ū angelo{rum}. quā scʐ katherinā dum regina. scʐ celi solatur .i. {con}so∣latur. ipsa inuitatur ad certamen .i. pugnam.. & regina fauet (assenteth) ouans .i. gauden certat .i. pugnat. & coronatur tercia▪ die.

¶Hec fymbria bri. extrema pars▪ vestimenti

A columba dum cibatur virgo rota fabricatur / orat nexus dissipatur / sternitur ples impia Tot triumphans in tormentis / ad superna cum du centis / premittit porphyrium. Impetrato quicquid orat / ferit lictor / lac irrorat / ferientis gladium:

¶Construe. Dum sancta katherina vrgo cibatura colūba .i. spūss••••ō rota (a whele) fabricatur. & katherina orat. & nexus .i. vinculum. dissipat. destruitur. & impia pleb .i. {per}fida iudea. sternitur .i. occiditur (is sleyne.) & dico katherina triumphans .i. victoriam habens in tot tormentis. pre mittit porphyriū. illum hominē. cum ducentis. scilʐ militibus. ad su{per}na scʐ gaudia. hoc dico cum illo. quicquid orat impetrato. lictor. id ē. tortor. (the manqueller) ferit .i. {per}cutit. scʐ caput sancte katherine. & lac irrorat. . madidat gladium ferientis. scʐ lictoris.

¶Nota hic nexus. us. ui .i. vinculum. vel dicitur illud qd pariter nectit duo. vt in scal sunt canille q̄ annectūt ambo laterascale dicūfur nexus {per} quos scandit & descendit.

Corpus celitus sublatum est / in syna tumulatum tumba manat oleum. Syna signis illustratur / celū sibi gloriatur addi sydus aureum.

Page [unnumbered]

Uirgo sydus honestatis dux & decus probitatis christi reos maiestatis christo reconcilia Uas virtutū via mo{rum} flos odoris odor florum / nos tuere / nos celo{rum}transfer ad palacia.

¶Corpus scilʐ katherine est sublatum .i. eleuatū celitus. & tumulatū .i. sepultū syna .i. in illo monte & tumba scʐ sancte katherine. manat .i. ma∣nando sudat oleum. syna. ille mons illustratur. signis .i. miraculis. celum gloriatur addi sibi aureū sydus. O katherina virgo & sydus honestat{is} & dux. & decus {pro}bitatis recōcilia .i. repacifica christo nos reos maiesta tis christi. & o vas virtutū & via mo{rum} & flos odoris & odor flo{rum}. tu tuere. id est. defende nos. & transfer nos ad palacia celo{rum}

¶De cōmuni sancto{rum} Sequentie / ¶In natali vnius apostoli.

cLare sanctorū senatus apostolo{rum} princeps orbis terrarum / rector{que} regnorum. Ecclesiarū mores & vitā moderare / Que {per} doctrinā tuam fideles sunt vbi{que}. Antiochus & remus: con∣cedunt tibi petre regni solium.

¶Construe. O clare senatus .i. societas sancto{rum} apostolo{rum}. dico prin∣ceps orbis terra{rum}. {que} {pro} & rector regno{rum}. tu moderare .i. temporare mores & vitam ecclesia{rum} .i. christi fideliū. que scʐ ecclesie sunt vbi{que} fideles {per} tuā doctrinā. O petre anthiochus. illa ciuitas anthiochia. & remus .i. roma {con}cedūt tibi soliū .i. sedem episcopalē. regni .i. regiminis.

Tyrannidem tu paule alexandrinā inuasisti greciā Ethiopes horridos mathee agnelli vellere uima culas nesciat aliquas vestisti candido

¶Construe. O Paule tu inuasisti. id est ingressus es greciam .i. illam {pro}uinciam. scʐ patiendo alexandrinā tyrānidem. id est crudelitatē illius ciuitatis Alexandrie. O mathee tu vestisti. id est vestiuisti horridos .i. ethiopes .i. abhominabiles mauros (moryssh men) candido vellere .i. al ba pelle. agnelli .i. parui agni. scʐ christi. qui nesciat .i. nō possit scire ali∣quas maculas .i. peccata

Page liiii

Thoma Bartholomee Iohānes / Philippe / symon iacobi{que} pariles. Andrea thadee / dei bellatores in∣clyti: En nos oriens & occidens / immo teres mundi circulus se patres habere gaudēt & expectāt iudices Et idcirco mūdus omnis laudes vobis & honorem santis debitū supplex impendit.

¶O thoma o bartholomee o iohānes o philippe o symon. {que} {pro} &. pa∣riles iacobi. scʐ maior & minor. o andrea o thadee. inclyti bellatores dei. en .i. ecce oriens & occidens. & teres .i. rotūdus circulus mūdi. gaudent immo. id ē certe se habere patres & expectāt vos esse iudices. & id circo omnis mūdus supplex .i. humilis. impendit vobis sanctis laudes.

¶In natali vnius apostoli

Lleluia nunc decantet vniuersalis ecclesia Extollendo laude celsa apostolo{rum} preconia Quo{rum} princeps {per} crucē scādit petr{us} alti poli culmīa Doctor orbis triūphat sub Nerone vrbe romulea:

¶In ista prosa enarrātur passiones apostolo{rum} & vbi passi sunt breuit. ¶Construe vniuersalis ecclesia de cantet nūc alleluia. extollendo. id ē subleuādo p̄conia .i. annūciationes laudis apostolo{rum}. celsa .i. alta laude Quo{rum} apostolo{rum} Petrus princeps scandit .i. ascēdit alta culmina. id▪ ē altitudines poli .i. celi. {per} crucē .i. passionē crucis. Paulus doctor orbis .i. mūdi. triūphat in romulea .i. romana vrbe. sub Nerone .s. im{per}atore

Crux andree digna cōfert premia / Iacobus vter{que} nitet laurea. Egeas illū / hos iudaica gens trāsmisit ad ethera / Sūt matheo sūt iohāni Duo clara grā{rum} mūera. Hirtac{us} illū necat hūc suas ies{us} vocat epulas

¶Crux .i. passio crucis {con}fert digna premia andree. vter{que} iacobus. scʐ maior & minor. nitet .i. splēdet laurea .i. cū corona facta de lauro. Egeas ille hō trāsmittit illū scʐ andreā ad ethera .i. etherē. celū. & iudaica gēs trāsmisit hos. iacobū maiorē & minorem ad ethera. duo clara munera grā{rum} sunt collata matheo & iohāni .s. euāgelist{is} Hyrtacus ille rex necat illū matheū. & iesus vocat hūc iohānē ad suas epulas .i. ad celestia

Page [unnumbered]

Philippus christi gratia docens predicat in scithia: Thomas {con}fossus lancea cursum {con}summat ī india. Symon & Iudas dū sacra persis ostendūt monita Fusus sanguis ambos stola {per}lustrauit purpurea

¶Philippus gratia christi docēs p̄dicat in scithia. scʐ patria. thomas scʐ dydimus. cōfossus .i. {per}foratus .i. {con}summat cursum. scʐ pn̄tis vite. in india .s. patria. dum symon & iudas ostendūt sacra monita persis .i. ī {per}sia sanguis fusus {per}lustrauit ambos purpurea .i. ruba stola

Bartholomeus dat indis vite dogmata: Matthie culmen dedit sors apostolica. Plaudat ergo tellus: plaudat celo{rum} curia Et hac die sacra plaudat p̄sens familia: Honorādo sacrosancta apostolo{rum} merita.

¶Bartholomeus dat dogmata vite. indis .i. populis de india. Aplica sors dedit mathie culmen. scʐ apostolatus. Ergo tellus .i. terra. cū curia celo{rum}. & pn̄s familia. plaudat hac sacra die. honorādo sctā merita aplo{rum}

Hi sunt candelabra ante deum lucentia. Hi prelati celsa summi regis in curia. Hi sal terre / hi lux mūdi hi clara celi lumina: Iam palma iam corona / iam {pro}missa olim mensa illis est apposita.

¶Hi .s. apli sunt candelabra lucentia an̄ deū. hi sunt prelati .i. p̄positi in celsa curia summi regis .s. dei. Hi apli sunt sal .i. sapientia terre. Hi sunt lux mūdi. hi sunt clara lumīa mūdi. palma .i. victoria. & corona .i. merces & mensa .s. celestis {pro}missa. est apposita .i. data iam illis scʐ apostolis.

O quanta {quam}preclara {quam} iocunda celebrant illo{rum} so∣lēnia: His nostra sit solēnia: Sint vota sint p̄conia Sint grata laudū carmina.

¶O quāta o {quam}preclara & {quam} iocūda solēnia illo{rum}. apostolo{rum} celebrant. nostra solēnia .i. solēnitates sint grata his scʐ apostolis. & nr̄a vota. i. de sideria. nr̄a p̄ conia & nr̄a carmina laudū sint grata his. scʐ apostolis

¶Sequens prosa cantatur In natali vnius euāgeliste

Page lv

lAus deuota mente / choro {con}cinente / christo sit cū gloria Qui euāgelistas veri dogmatistas insigniuit gratia / Qui{que} suo more lucem ex fulgore dat per orbis clymata. Tales dum elegit per quos iam subegit hereses & scismata.

Laus sit christo cū gloria. choro {con}cinente. cū deuota laude. qi insigniuit euāgelistas. dogmatistas. grā veri .i. veritatis. qi{que} dat lucem ex fulgore. suo more {per} clymata orbis. dū xp̄s elegit tales {per} qs subegit hereses &c̄.

Hi bis bini fontes valles at{que} montes irrigātes flu mine / Orti paradyso mundum in diuiso illustrātes famine / Illos {per} bis bina visio diuina signat aīalia A qibusdā visa formis tunc diuisa gestu sed equalia Pennis decorata terris eleuata cum rotis euntia. Facie serena oculo{rum} plena verbi dei nūcia.

Hi euāgeliste sunt bis bini .i. q̄tuor fontes orti {per}adiso. illustrātes mūdū famine .i. sermone indiuiso. & irrigāes valles at{que} mōtes flumine. visio diuina signat illos {per} bis bina aīalia visa a qibusdā. hoīb{us} diuisa formis. sed eq̄lia gestu & decorata pēnis. eleuata a terris eūtis cū rotis & serena facie. dico aīalia plena oculo{rum} & nūcia .i. nūcij verb .i. filij dei.

In his possunt cerni anuli quaterni / quibus archa vehitur / Quo{rum} dogma sanū / {per} samaritanū circum qua{que} seritur Tali quasi plaustro mulier ab austro salomonē adiit. In hac seu q̄driga agn{us} est auriga qui {pro} nobis obiit: Istis in bis binis caput est & finis christus cōplens omnia. Ho{rum} documentis / ho{rum} in∣strumentis / florens stat ecclesia / Horum nos precatu mortis a reatu / soluat christi gratia / Ho{rum} vt doctri∣na virtus nos diuina ducat ad celestia

Page [unnumbered]

¶Quaterni anuli .i. quattuor circuli. quibus scʐ anulis. archa vehitur possunt cerni .i. videri. in his scʐ euāgelistis sanū dogma .i. doctrinā. qi{rum} scʐ euāgelista{rum} seritur (is so wen) circūqua{que} {per} samaritanū. scʐ christum. Mulier scilʐ veniens ab austro adijt ad salomonē. tali q̄si plaustro. xp̄s cōplens omīa est caput .i. principiū & finis in istis bis binis .i. quattuor euāgelistis. ceu {pro} sicut agnus .i. christus qui obijt {pro} nobis est auriga in hac quadriga. ecclesia florens stat documentis. ho{rum} scʐ euāgelista{rum}. & instrumentis ho{rum} scʐ quattuor euāgelista{rum}. gratia christi soluat .i. ab∣soluat nos a reatu .i. peccato mortis. precatu .i. rogatu ho{rum} euāgelista{rum}. vt diuina virtus. nos ducat ad celestia. & hoc doctrina ho{rum} euāgelista{rum} ¶Hic anulus li.i. circulus. ¶Hec quadriga ge (a charet) q̄tuorrota{rum} ¶Auriga ge (a carte) ¶Plaust{rum} .i. currus quattuor habens rotas

¶In natali vnius martyris

oRganicis canamus modulis nūc. N. solēnia Omnigenis dn̄o vocibus reddētes odas de∣bitas. Qui in sanctis suis mirabilis / multiplici vtu tum flore / eosdem decorat ac mirifice adornat /

¶Construe. Nos canamus .i. laudamus nūc solēnia. N. organicis mo dulis .i. delectabilibus cantibus. nos dico reddētes omnigenis vocib{us} (with all maner voyces) odas .i. laudes debitas dn̄o. qui scʐ dn̄s. exn̄s nimis mirabilis in suis sanctis .i. inter suos sanctos. decorat .i. venerat. ac {pro} &. adornat mirifice .i. mirabiliter eosdem scʐ sanctos. multiplici flore id est multiplicibus floribus virtutū.

Nam in ipsis quasi quibusdam musicis instrumen tis digito {pro}prio fides agitat / fides virtutū sonoras Has numerose percurrens singulas Permiscet sin gulis dyatesseron mellifluam melodiam.

¶Construe. Nam {pro} quia. fides christi agitat .i. excitat sonoras fides. (wele sownding stryngys (virtutum. {pro}prio digito. in ipsis scʐ sanctis. quasi in quibusdam musicis instrumentis▪ fides dico {per}currens. id est. transcurrens numerose (by nmbyr) aduerbiliter. has singulas fides. permiscet singulis. scʐ. diebus. dyaessern (a voyce of foure tonys) or voyces) dyatesseron dico mellifluam melodiā (aull swete melodie) ¶Dyatesseron dicitur cantus constans ex quattuor sonis & ita parifor miter fides constat ex quattuor virtutibus cardinalibus. scʐ fortitudīe emperantia iusticia. & prudentia.

Page lvi

Quā generat virtutū mater illa / Que aliis decēter cōposita reddit suauē symphoniā Qua sine cūcta fi unt dissona / Necnō & friuola. Qua cū oīa fiunt {con}so na necnō vtilia Qua iusti bn̄ morati rite Petētes ex celsa poli sydera / Alacres decātat noua cātica in cy∣thara treicia Quo{rum} agentes festa mereamur cōsor tia in celesti patria.

¶Construe. Quā .s. melodiā illa .s. fides mater virtutū generat. que scʐ mater. cōposita .i. ornata. decēter alijs .i. cū alijs virtutibus reddit suauē symphoniā. sine qua .s. symphonia. cūcta fiunt dissona .i. discordantia. et necnō friuola cū qua .s. fide. oīa fiunt consona .i. concordantia. necnō vti∣lia. qua .s. fide iusti bene morati .i. bene instructi. iusti dico potentes rite. excelsa sydera poli. decantāt alacres .i. alacriter . noua cantica in treicia cythara (orpheis harpe) qui .s. orphus fuit excellentissimus cytharista. festa quo{rum} nos agentes .i. celebrantes mereamur cōsortia eo{rum} in celesti patria .i. in celo. ¶Nota cythara treicia dr̄ cythara orphi qui fuit opti∣mus cytharista. qui orphus de tracia quadā regione fuit ortus .i. natus

¶Plurimo{rum} martyrum▪

eCce pulcra cano{rum} resonet voce alleluia / Inti mans requiē ciuibus inclytā / Felicia nimium angelo{rum} rutilāt agmina▪ Sancte scē sctē xp̄o ouan ter {pro}clamātia / Sublimi in cathedra apostolo{rum} se∣de fulgida lampada / tribus & linguas iudicantia.

¶Construe. Ecce .i. vide. cano{rum} alleluia .i. sono{rum} cāticū laudis. resonet pulcra voce. alleluia dico ītimās .i. ostendēs inclytā requē .i. gloriosā re quiē ciuibus .i. angelo{rum} spiritibus. qua .s. reqie. agmina angelo{rum} nimiū i. valde felicia. rutilēt .i. splēdēt. agmina dico {pro}clamātia ouāter (ioyful∣ly (xp̄o. o sancte .s. pater. o sancte .s. fili. o sancte .s. spūssancte. agmina dico iudicātia tribus (lynages) & linguas. insublimi cathedra. cathedra dico sede apostolo{rum}. fulgida lampada (with the bryght lyght of a laumpe.

Oīa vt stercora reputarūt tumida {pro}pter hoc emicāt velut stella firmam̄ti clara Stolis cādidis marty{rum}

Page [unnumbered]

adornant colla / Hi sūt milites qui mūdi p̄liarūt bel la / Coronis albis coronant sci / Qui cōfitentes credi derunt iuste / Uel fide certantes Respuerūt vana.

¶Agmina dico reputarūt .i. estimarūt. oīa tumida .i. corruptibilia vt stercora. & emicāt .i. spendent .s. agmina {pro}pter hoc velut clara stella fir∣mamēti .i. celi colla martyrum .s. sanco{rum} adornant candidis stolis. hi. scʐ martyres sunt milites qui p̄liarunt bella mūdi. sancti scʐ martyres coro nant albis coronis. qui cōfitentes iuste. vel .s. sancti martyres certantes fide .i. {pro}pter fidē. respuūt vana. scʐ huius mundi.

Modo habent celestia regna / In qua triumphāt di centes optime Siue decantant psallentes carmina Arte laudiflua / Uoce dulcisona / Regi christo sum∣mittentes colla.

Scm scī martyres. hn̄t mō celestia regna. in q̄ .i. {per} quā fidē sctī martyres dico dicētes optime triūphant siue {pro} vel .s. martyres decātant. scī mar∣tyres dico psallētes. carmina .i. cantica arte laudiflua .i. plenus laude. & dulcisona voce. scī martyres summittētes (b in m mutata sm Prisc{is}) id est supponentes regi christo colla.

Multum recitaris laude spirituum at{que} iubilaris in choro virginum alleluia Dulcimoda te decantāt pudicum agmina / Laus tibi sit sem{per} christe omnia Qui opitularis cantantes talia voce pulcra alleluia Et nos ipsi {pro}clamemus vna / Da nobis eterna flo∣rida regna / vbi cātemus omnes alleluia.

¶Construe. O alleluia .i. cāticū laudis. recitaris .i. repiteris multū id ē multipliciter. laude .i. cū laude. spirituū .i. scō{rum} at{que} iubilaris .i. recitaris. vel exultādo laudaris. in choro virginū .s. sancta{rum} decātant te (si textus hʐ dulcimode .i. dulciter) sed s hʐ dulcimoda expone sic. O alleluia dulci moda .i. dulciter canētia. agmina .i. societates pudicum ({pro} pudica{rum}) vir ginū) O xp̄e laus sit sem{per} tibi {per} oīa .s. xp̄e opitularis .i. auxiliaris cātan tes talia alleluia .i. talia cantica laudis pulcra voce. & nos ipsi {pro}clame∣mus vna .i. pariter. O xp̄e da nobis eterna florida regna. vbi .i. in quib{us} floridis regnis. nos oēs cātemus alleluia .i. iocundū canticū laudis.

Page lvii

¶In natalicio plurimo{rum} marty{rum}

Irabilis deus in sanctis / mirabilia dans ma gnifica / Qui fide preclara vicerūt mundi gra uissima pericula. Iudicum minas verbera & blan∣dicias / contemnentes mente robusta / vero transfu∣derunt regi animas.

¶Construe. Deus est mirabilis das magnifica mirabilia in sanctis▪ i. inter sanctos suos. qui scʐ sancti martyres vicerunt grauissima {per}icula mūdi. preclara fide .i. {per} preclarā fidem. sancti martyres dico cōtēnentes minas verbera & blandicias iudicum transfudūt animas. scʐ regi vero id est christo robusta mente (in a stronge mynde.)

Ergo triumphant laurea compti capita / secuti recte vestigia agni singularis christi sacrata Cui assidue melliflua dāt cantica / ei{us} predulcissima pleni gratia Quo{rum} celebrantes solēnia consortio iungi / quo me reamur christus annuat / Qui nostra est gloria.

¶Construe. Ergo sancti martyres triūphant .i. hn̄t victoriā. compti .i. ornati capita .i. in capitibus laurea .i. cū corona de lauro. dico secuti .i. se quentes recte sacrata vestigia christi. singularis dico agni. cui scʐ xp̄o. sancti dant assidue melliflua cātica. & sī pleni predulcissma gr̄a eius .s. christi. xp̄s qi est nr̄a gloria annuat .i. {con}cedat. quo {pro} vt mereamur iungi. {con}sortio illo{rum} scō{rum}. q{rum} solēnia sum{us} celebrātes (cōpti capita. {per} synodochē

¶In festo vnius {con}fessoris pontificis

aDest nobis dies alma & magno gaudio ple∣na In qua sancta deo grata {con}gaudet ecclesia Hodie celestis letatur turma que gloriam cantat in excelsis voce dulcisona cum symphonia.

Alma .i. sacra dies plena magno gaudio adest nobis. in qua scʐ die. sctā ecclesia grata .i. acceptabilis deo. & gaudet .i. letatur. & celestis turma .i. societas. q̄ cantat in excelsis .i. in celis gloriam dulcisona voce. letatur .i. iocūdatur hodie cum symphonia▪

Page [unnumbered]

Hodie polo{rum} sancta agmina collaudāt regē deum nostrū natum ex virgine sancta maria. Aue inclyte presul christi. N. flos pulcerrime. Tu vestigia cristi secutus es fide deuota.

¶Construe. Sancta agmina polo{rum} .i. celo{rum}. collaudāt hode deū nost{rum} regem natū ex virgine maria. o inclyte p̄sul .i. pontifex. pulcerrime flos & {con}fessor aue. tu es secutus .i. sequens vestigia christi deuota fide.

Eterni regis adeptus es regna / Iam gratularis in domo supera possidens sedes almas / Quē postula∣mus & poscimus vna / Adiuuent tua sancta suffra∣gia / fragilem vitam nostrā.

Tu adeptus es .i. acquisiuisti regna eterni regis. gratularis .i. letaris iā in supera domo possidens almas sedes. quē (N) postulam{us} & poscimus vna .i. pariter. vt tua sctā suffragia .i. p̄ces. adiuuēt nostrā fragilem vitā

¶O beate o sancte. N. laus tibi in gloria: O beate o sancte. N. pro nobis supplica: Ut vna mereamur sancta celo{rum} templa. Possidere leti cernentes alma gaudio que sunt plena Sit deo laus honor{que} & iu∣bilatio casta / Qui regnat {per} oīa secula seculo{rum} / Amē

O beate & sancte. N. laus sit tibi in gloria. & supplica .i. ora {pro} nobis. vt mereamur possidere vna .i. parit sancta tēpla celo{rum}. dico leti cernētes. alma scʐ tēpla q̄sunt plena gaudio. laus & honor sit deo qi regnat {per} &c̄

¶In natali vnius {con}fessoris &c.

aLma cohors vna laudū sonora nunc prome preconia / Quib{us}. N. insignis rutilat vt luna sol{que} sydera / Merito{rum} est mirifica radiās idē sacra p̄rogatiua Hūc iā sophie mystica ornarūt mire dog mata q̄ fulsit nitida luculēter {per} āpla orbis clymata

Page lviii

¶Construe. O alma cohors .i. turmascā {con}fesso{rum}. {pro}me .. on̄de vel cāta nūc vna .i. pariter▪ sonora p̄conia .i. sonoras annūciationes laudis. qibus scʐ laudibus. N .i. talis cōfessor & pōtifex insignis .i. nobilis. rutilat. id ē splēdet. vt luna. {que} {pro} et. sicut sol. {que} {pro} et. sicut sydera .i. stella. idē scʐ. N. est radians .i. splendēs mirifice sacra p̄rogatiua .i. mirabili sacro priuilegio. merito{rum} mystia dogmata sophie .i. sapiētie. ornauerūt .i. p̄ornauerunt. mire .i. mirabiliter. hūc .s. N. qua scʐ sophia nitida (bryghte) fulsit (hathe shyned) luculēter .i. clare {per} ampla clymata (by the brode spaces) orbis. id est mundi.

Uerbi necnō fructifera seuit diuini semina / mentiū {per} arua / pellēdo quo{que} cūcta noctis nubula / Hinc fa∣mina fundēs diua vtpote celestia ferēs ī se numina Sublimauit catholica vehemēter culmina sancta per eloquia.

¶Ille cōfessor. seuit .i. seminauit. ne cnō fructifera semina verbi. {per} ar∣ua mentiū .i. terrenas mētes .s. hoīm. pellendo .i. in expellēdo. quo{que} {pro} et cūcta nubula .i. obscura. noctis .i. pctī. hinc .i. igit. N dico fundēs .i. effū dens. diua famina .i. diuina eloqia. vtpote {pro} sicut ferēs .i. gestās. celestia numina .i. gratias in se .i. in seipsosublimauit .i. exaltauit vehementer .i. fortiter. catholica culmina .i. scē matris ecclesie. {per} sancta eloqia .i. {per} san∣ctas predicationes.

Is nempe celse cōpos glorie nunc exultat inter leta bunda & celicolarum ouans cōtubernia Sublimis extat sede supera fruens vita semper in exhausta / sat per saluberrima christi pascua.

¶Is .i. ille N. nempe {pro} certe. cōpos .i. possessor celse glie. exultatnūc ouans .i. ouāter inter letabūda {con}tubernia .i. letabūdas societates celico la{rum} .i. celū īhabitātiū .s. N. extat .i. est. sublimis (hygh) superasede .i. īsu perna sede. fruēs sem{per} vita in exhausta .i. infinita (vn ended lyf) {per} salu berrima pascua (by the heleful pastures) sat .i. satis vel sufficienter.

O dignū cūcta laude precelsa / Presulū tanta nactū gaudia / Uirtutū propter merita quibus viguit ar∣dens velut lampada. Nos voce clara hunc & iocun da / Dantes oremus preces et vota.

Page [unnumbered]

¶Construe. O .i. iniror. N. {con}fessorē & pontificē supple esse dignū cūct precelsa laude. N. dico nactū .i. adeptū. tanta gaudia presulū .i. {con}fesso{rum} {pro}pter merita virtutum. quibus scʐ virtutibus supple. N. ardens velut lampada .i. lampas .i. lucerna. viguit .i. vigens fuit. nos dantes preces. & vota. oremus .i. precamur hūc. N. clara & iocūda voce

Qui nobis ferat cōmoda impetret et eterna poscēs premia: Quod petit presens caterua presulum gem ma: Deuota rependens munia mente sincera. Fauendo sibi precum instantia / scilicet vt polorum intret limina.

¶Construe. Qui scʐ. N. poscens ferat .i. ferre debeat nobis cōmoda & eterna premia. N. scʐ existens gemma presulū. impetret .i. obtineat. scʐ ilud quod presens caterua petit rependens .i. ite{rum} tribuens. N. deuota munia .i. deuota seruicia. sincera .i. clara mente. fauendo .i. fauorē hn̄do. sibi societati. instantia precū. vt scʐ caterua intret limina .i. portas polo{rum}

Quo intra iam palacia stantes suprema leti gratu lemur adepti polorum regna. Qui tua presul sisten tes hac aula iubilemus ingenti cum leticia recinen∣tes nunc dulcia celsa{que} alleluia.

¶Construe. Quo {pro} vt. vt nos letistantes iam intra suprema palacia. gratulemur .i. gaudeamus. nos dico adepti .i. adipiscentes regna polo{rum} i. celo{rum}. O presul ns qui sistentes .i. stantes in hac tua aula. iubilemus i. cū iubilo letemur. recinentes .i. ite{rum} canentes nūc dulcia alleluia. id ē. cantica laudis. & celsa alleluia▪

¶In festo vnius virginis martyris

xultemus in hac die festiua / Recolentes do∣mini magnalia in sanctis qi o{per}ant maxima Qui inter sue potentie mira in virginn̄ est maxim{us} gloria: Sua etenim gratia mundi viluit virginib{us} pompa: At{que} contra precepta regum restitit virgi∣nalis pugna.

Page lix

¶Construe. Nos exultemus .i. gaudemus in hac festiua die .i. solēni. nos dico recolentes magnalia dn̄i. qui o{per}ant maxima in sanctis .i. inter sctōs qi est maximus in gloria virginū. inter mira .i▪ mirabilia sue potē tie. em̄ {pro} qr pompa .i. s{per}bia mūdi. viluit .i. sordida fuit (avileo es. ere .i. esse vel fieri vile) virginibus sua gratia .i. dilectione sui. at{que} {pro} & virgina lis pugna. restitit .i. contra stetit. scʐ precepta regum.

Furit rabies vesana deuicta tristat malicia Crude∣scit ī carne tenera maiora exqirit torm̄ta Sm tūc stat firmior caro vginea Cū multiplicāt noua supplicia

¶Construe. Uesana rabies (the wode rageousnes) scʐ regū furit .i. in∣sanit. malicia .s. regū deuicta (ouercomyn) tristat. & .s. malicia crudescit .i. crudelis existit. in tenera carne virginū. & scʐ malicia regum exquirit maiora tormenta. {sed} virginea caro .i. fides virginū stat firmior .i. securior cum pro qn̄ noua supplicia multiplicantur .i. increscant.

Pro eterna quā expectāt a deo glia letant mortalia affligi sua corpora / Quia sunt trāsitoria / Et ī motu subito labentia mūdi gaudia Ut flores decidua.

¶Supple virgines letant sua mortalia corpora affligi .i. puniri. {pro} eter¦na gloria. quā .s. gloriā expectāt a deo. qr gaudia mūdi sunt trāsitoria et labētia .i. cadentia in subito motu (in a soden meuinge) gaudia dico de∣cidua .i. cadētia vt flores (et dr̄ a decido is. quod cito cadit vel euanescit.

Ex hac virginea sorte claruit. N. Cuius hodie cele∣bramus solēnia / Splendēs inter alias vt lucifer in ter minores stellas / Uirgo beaia fortiter ferens oīa nec mori recusans {pro} gloria {pro} nobis pie deū exora / Ut tecū in aula exultem{us} etherea pace {per}petua Pro sancto{rum} virgo gloriosa collaudemus dn̄m gloria.

¶N claruit ex hac virginea sorte (of this maydens noūbre. solēnia .i. festinitates eius. N. celebramus hodie. N dico▪ splēdens inter alias .s. virgines. vt {pro} sicut. lucifer (illa stella prenūcia diei future) inter minores stellas. N. dico tam beata virgo ferens .i. patiens fortiter omnia. nec {pro} non et. recusans mori {pro} gloria. scʐ eterna. exora pic deū pro nobis. vt ex ultemus tecū in etherea aula .i. celi. perpetua pace. o gloriosa virgo exo ra deum vt collaudemus dn̄m pro gloria sanctorum.

Page [unnumbered]

¶In festo vnius virginis & non martyris Sequentia:

vIrginis venerande de numero sapientum festa celebremus socii. Filie matris summi regis sacrosancte marie. Quam sibi in sororem dei adoptauit filius: Hec corpus suum domuit freno ieiunii: Et luxuriam secuit ense agonie

¶Construe. O socij nos celebremus festa .i. solēnitates venerande vir ginis supple de numerosapientum .i. quin{que} virginū. virginis dico filie matris supple annesummi regis sacrosancte marie. quam scʐ virginem filius dei adoptauit in sororem. hec supple virgo domuit (domare. id est castigare. mansuetū tacere (hath tamyd) suū corpus freno ieiunij. & hec virgo secuit .i. separauit. diuisit luxuriam supple ase. ense agonie. id est. pugne mortis. vel fiducie seu victime (hec agonia nie. pefil. {pro}d .i. agon.

Hec contra cunctos hostis dimicauit impetus. Et hostem cruentum freta christi dextra strauerat. Hec sponsum ab aula celi sese inuisentem alacris Corde iocundo secuta eius est ingressa thalamum. Tu{que} iam dulcibus plena deliciis Christo miserias nostras fuggerito Nobis consolationem precando

¶Construe. Hec supple virgo dimicauit .i. pugnauit contra cūctos im petus (ageyns all thesawtys) hostis. supple dyaboli. & hec virgo freta id est adiuta dextra christi strauerat .i. depresserat cruentū. id . crudelē hostem. hec supple virgo secua .i. sequens alacris .i. alacriter. iocundo corde. sponsum inuisentem .i. itus visitantezsese (hyrselfe) ab aula celi ingressa est thalamū .i. cubiculum eius. supple s{per}ōsi. {que} {pro} &. tu es plena iam dulcibus delicijs. tu suggerito .i. insinua. (rowe priuely in the ere.) nostras miserias .i. tribulationes christo. predicando nobis {con}solationem ¶Hic thalamus mi. dicitur domus vel lectus nuptialis. ¶Suggero ris. ere .i. insinuare. vel quasi latenter aliquid alicui {con}sulere. ¶Deliciū in singulari .i. peccatū. sed delicie a{rum} in plurali .i. voluptates. & est nomē ••••eroclytū genere declinatione & significatione

Sequitur sequentia de virgine.

Page lx

¶De maria virgine

Issus gabriel de celis verbi baiulus fidelis: sacris disserit loquelis cum beata virgine / Uerbū bonū & suaue pandit intus in conclaue / & ex eua formans aue / eue verso nomine

¶Construe. Gabriel fidelis baiulus .i. portitor verbi .i. filij. missus de ce lis. disserit .i. lucide eloquitur sacris loquelis cum beata vgine. supple. gabriel pandit .i. monstrat bonū verbum & suaue intus in conclaue .i. in secreto thalamo. & gabriel formās aue. istud verbū ex eua .s. nomine. scʐ nomine eue verso (turnyd) ¶Hic baiulus li.i. portitor. vel nūcius. ¶Dissero is cre .i. {per}fecte vel lucide eloqui. ¶Conclaue. est locus in∣clusus vel minutus vel domus que multis clauditurseris. vldomus se cretissima ad quam {per} multas claues {per}uenitur. & illius clauem dn̄s vel rex portat.

Consequēter iuxta pactū adest verbum caro factū: sem{per} tamen est intactū puellare gremium. Patrem pariens ignorat / & quam homo nō deflorat / nō tor∣quetur nec laborat quando parit filium Signum audis nouitatis crede solum & est satis / nō est tue facultatis soluere corrigiam.

¶Construe. Uerbum .i. filius dei. factum caro. adest {con}sequenter. iuxta pactum. tamen puellare gremiū .i. vterus. est sem{per} intactū. & scʐ maria pariens ignorat patrē. & quā mariā homo nō deflorat. id est non detur∣pat nō torquetur. nec laborat quādo parit filiū. O homo audis signum nouitatis. crede solum .i. solūmodo. & est satis .i. sufficit. quia. soluere (to lose or on bynde) corrigiam (the knot or the tonge) non est tue facultatis .i. nō est dignus (of thy crafte)

Grande signū & insigne est ī rubo & in igne ne appro piet indigne calciatus quispiā / Uirga sicca sine rore nouo ritu nouo more fructū protulit cum flore / sic & virgo peperit.

Page [unnumbered]

¶Construe. Grande & insigne signū est in rubo & in igne. ne qiuispiā .i. ne aliquis cal ciatus indigne appropiet .i. appropinquet. & sicca virga .s. aaron (a drye yerde) protulit .i. {pro}duxit fructū cū flore fine rore (without dewe) nouo ritu (by a new custōme) nouo inore (by a new māner) & sic (and on the same wyse) virgo peperit (hath chyldyd)

Benedictus talis fructus / fructus gaudii nō luctus nō erat adā seductus / si de hoc gustauerat Iesus noster iesus bonus pie matris pium onus / cuius est in celo thronus nascitur in stabulo Qui sic est pro nobis natus nostros deleat reatus quia noster incolatus / hic est in periculo /

¶Construe. Talis fructus supple est benedictus. supple est. fructus gaudij▪ nō luctus .i. meror{is}. adam nō erat .i. fuerat seductus .i. deceptus s gustauerat (yf he hath tastyd.) de hoc scʐ fructu. noster iesus bonus ie sus. pium onus .i. benignū pondus. pie matris. scʐ marie. cuius scʐ. iesu thronus .i. sedes est in celo. nascitur in stabulo. supple ille Iesus qui est sic natus {pro} nobis. deleat nostros reatus .i. peccata. qr noster incolatus i. mansio est hic in periculo.

¶Alia sequentia de virgine

Ittit ad virginem non quēuis angelū sed fortitudinem suā archangelum amator ho∣minis / Fortem expediat pro nobis nūciū nature fa∣ciat / vt preiudiciū in partu virginis / Naturam superet natus rex glorie / regnet & imperet & zyma scorie tollat de medio

¶Construe. Christus amator hominis nō mittit quēuis angelū ad vir ginem supple mariā. sed mittit archangelū .s. gabrielem. suā fortitudinē supple christus amator hominis expediat .i. expedieneo emittat. fortem nūciū {pro} nobis. vt scʐ christus faciat preiudiciū .i. dānū siue impedimen tū. nature (nam tūc preiudiciū nature fit qn̄ virgo {con}cepit & peperit filiū q hoc est {con}tra naturā humanā (in partu virginis. & vt rex glorie natus superet naturā. & regnet & imperet & tollat zyma (grece. latine fermētū) id est acerbitatē scorie .i. sordis seu peccati de medio .i. hoc mūdo

Page lxi

Superbientiū terat fastigia colla sublimiū calcans vi propria potens in prelio. Foras eiiciat mundanū principem / sponsam{que} faciat secum participem / pa∣tris imperii /

¶Construe. Christus potens in prelio calcans (trydinge down) colla sublimiū {pro}pria vi. terat .i. conterat. supple. amator hoīs fastigia .i. altitu dines su{per}bientiū. supple gabriel eijciat foras mūdanū principem. id est dyabolū. {que} {pro} &. faciat sponsamscʐ mariā participē imperij patris .s. dei

Exi qui mitteris hec dona dicere: reuela veteris ve∣lamen littere / virtute nūcii. Accede nuncia dic aue cominus / dic plena gratia / dic tecum dominus / & dic ne timeas. Uirgo suscipias dei depositum / in quo perficias casta propositum & votum teneas.

¶Constructio est plana. Tu qui mitteris dicere dona hec. exi. reuela. id est aperte manifesta velamen .i. mysterium veteris littere .i. antique {pro}pheie virtute nū cij. O gabriel accede & nūcia .i. ostende. dic cominu i. {pro}pe. aue o maria plena gratia & dic. dn̄s est tecum. & dico virgo ne ti meas suscipias hoc est vt suscipias depositum .i. thesaurū .i. filium dei. in quo deposito tu casta {per}ficias {pro}positū. ī quo deposito. tu teneas votū i. desideriū. ¶Exi im{per}atiu{us} est ab eo is. ire. Uelamē. inis .i. obscuritas

Audit & suscipit puella nuncium / credit & concipit et parit filium sed admirabilem. Consiliarium humani generis & deum fortium / et patrem posteris in pace stabilem.

¶Cōstrue. Puella audit & suscipit nūciū (the message) credit & {con}cipit & parit admirabilem filiū consiliariū. id est consolatorem humani gene ris. & scʐ parit deum fortium. & scʐ parit patrem posteris dico patrē sta∣bilem in pace.

¶Sequitur alia sequentia de beata maria virgine

Page [unnumbered]

vErbum bonū & suaue {per}sonemus illud aue / {per} quod christi fit conclaue virgo mater filia / Per quod aue salutata mox {con}cepit fecūdata / virgo dauid stirpe nata inter spinas lilia.

¶Construe. Nos {per}sonem{us} illud aue .i. salutationē. {per} quod vgo mater & filia dei fit conclaue christi .i. priuatissima camera christi. Aue verbum bonū & suaue {per} quod virgo salutata {con}cepit mox .i. statim fecūdata. vgo nata stirpe .i. de stirpe dauid. supple sicut lilia .i. liliū inter spinas.

Aue veri salomonis mater vellus gedeonis: cuius magi tribus donis laudant puerperium / Aue solem genuisti / aue prolem protulisti / mūdo lapso cōtulisti vitam & imperiū.

O maria mater veri salomonis .i. christi. aue. existens vellus gedeōis. illius {pro}phete. cuius scʐ marie puerperiū magi .i. reges laudant tribus donis (auro thure myrrha) aue maria tu genuisti solem scʐ iusticie. aue tu {pro}tulisti {pro}lem .s. christū & {con}tulisti .i. dedisti mūdo lapso vitā & imperiū Aliqui libri habent numen .i. potestatē. ¶Uellus (a flees) gedeonis

Aue mater verbi summi maris portus signū dumi aromatū virga fumi angelo{rum} dn̄a: Supplicamus nos emenda emēdatos nos cōmenda tuo nato / ad habenda sempiterna gaudia.

¶O maria mater summi verbi .i. dei existens portua maris Aue tu es signū .i. figura dumi .i. rubi moysi. virga fumi aromatū .i. dulciū vnguen to{rum}. aue maria dn̄a (vel gloria) angelorum. nos supplicamus supple tibi emenda .i. corrige nos. & cōmendanos emendatos .i. correctos tuo nato .i. fillo. ad habenda sempiterna gaudia. Amen

Finiūtur sequentie cum notabili cōmento & vigili stilo orthographie correcte scdm vsum Sarum.

Page lxii

¶Incipiunt expositiones Prosa{rum} seu Sequentia{rum} in precedentibus deficientium / Et primo de hystoria Uisitationis marie virginis.

cElebremus in hac die / festū domus zacharie laudibus leticie: Contemplemus ibi gestum & de festo fiat festum / iam domus ecclesie.

¶Ista Sequentiase Prosa cantatur in festo visitationis btē marie. quod festū nouissime ab Urbano papa sexto fertur institutū. Etsensus est (vt reert euāgelista) {quod} {con}tinuo post angelicā salutationē maria vgo visitauerat Elizabeth cognatā suam {per}sonaliter & benigne salutaret. in domo zacharie transmōtana. Ideo narrat Autor {quod} celebremus festum domus zacharie. & {con}sideremus ibi salutifera gesta. & fiant festa de festo Methaphorice enim sicut ad festum (qd est lignū in summitate domus) omnia tigna {con}uentūt. sic ad festū (que solēnitas dicitur) hoīes {con}ueniūt. ¶Construe. Nos christi cole celebrem{us} .i. veneremur festū .i. solēnitatē domus zacharie. mariti elizabeth. laudibus .i. cū hymnis leticie. in hac die scʐ pn̄ti. & {con}templemus .i. {pro}spiciamus gestū .i. actū & ministratū. ib scʐ in domo zacharie. & sic festū .i. solēnitas domus .i. templi ecclesie. scʐ totius {con}gregationis fideliū. fiat iam de festo scʐ domo elizabeth.

Thema iam solennitatis / copiose charitatis gratia recolitur / Quā elizabeth beata senectute fecūdata: suscepisse scribitur▪

¶Construe. Thema .i. materia & figura solēnitat{is} huius. recolitur .i. ad memoriā ducitur iam gratia .i. amore copiose charitatis .i. abundantis dilectionis. Quā scʐ gratiā beata elizabeth fecūdata .i. ḡuida senectute in senecta sua. scribitur .i. dicitur suscepisse .i. recepisse in domū suam) ¶Elizabeth fuit sterilis vocata. sed {per} angelū dei fuit restituta fecūda in senectute. ideo interp̄tatur (dei met saturitas) Sed zacharias interp̄ tatur memoria dn̄i siue auxliū.

Orbis tot{us} gratuletur / toto corde veneretur dulcis visitatio. Compassim cordis benignitas excussim stans humilitas / sacra consolatio.

Page [unnumbered]

¶Constructio. Totus orbis .i. omnis mūdus gratuletur .i. letetur. sup ple & dulcis visitatio .s. marie veneretur .i. celebretur toto corde. o sacra {con}solatīo .i. alma {con}fortatio. supple quia) hūlitas virginis stans excessim i. vltro. aduerbialiter. & benignitas cordis stans cōpassim .i. gradatim. vel leniter (hoc est virgo mulierem {con}solatur.)

In introitu marie: prolem matrē {pro}phetie / spiritus illuminat: Confortata genitum / roborata debitum felix parens terminat.

¶Construe. Spiritus .i. paraclytus illuminat .i. illustrat prolem .i. filiū iohānem baptistā & matrem {pro}phetie. scʐ elizabeth vaticinij. in introitu i. visitatione marie scʐ virginis. Felix parens▪ scʐ elizabeth existēs con fortata .i. illuminata. terminat .i. finiendo germinat genitū. scʐ baptistam. supple & existens roborata .i. ite{rum} fecūditate restituta. terminat debitū. finit scʐ vltro {con}iugale debitū. qr caste postea vixit

Ergo festi hanc auctricem lauda dei genitricē syon ex precordiis: Quicquid dicas de benigna: min{us} est a laude digna / debitis preconiis.

¶Ergo O syon .i. ecclesia christiana militans. lauda hanc auctricem .i. augmentatricē festi scʐ huius. genitricem dei scʐ mariā. ex precordijs .i. ex intimis tuis p̄cordialibus (& hoc ideo. qr quicquid .i. omne illud qd tu dicas .i. exprimes. de benigna scʐ maria. debitis preconijs .i. laudib{us}. est minus .i. insufficiens a digna laude .i. meritoria. (hoc est dictu) Ipsa est dignior laude {quam} quis potest exprimere

Uisitatrix in montanis / visitatrix in his planis: sis matris ecclesie. Medicina christiana quod nō valet vis humana / fiat dono gratie

¶O maria visitatrix. scʐ ipsius elizabeth in montanis .i. montibus sis visitatrix matris ecclesie. scʐ fidelium. in his planis .i. terris. & medicina christiana .i. remediū christi fideliū fiat .i. dat nobis dono .i. munere gra∣tie. qd donū. vis .i. virtus hūana nō valet .i. potest dare. ¶hec mōtana mōtano{rum}. in plurali .i. mōtes. sed montanus a. um. {per}tinens ad montem. Un̄ (Pro vanis verbis. montanis vtimur herbis

Benedicta mulie{rum} sydus maris lumen verū / mestū consolare clerum / populum irradia / Benedicto ven

Page lxiii

tris tui fructu dona nobis frui / sic{que} simus sem{per} sui in perenni gloria. Amen.

¶Construe. O maria benedicta mulie{rum} .i. inter mulieres. exūs sydus i. stella maris & ve{rum} lumen. tu consolare .i. {con}forta mestū clerū .i. tristem statum clericalem. & irradia .i. illumina velintus radia populū .i. statum laicalem. supple & dona .i. {con}cede nobis frui .i. vti benedicto fructu vēr{is} tui. scʐ christo. sic .i. taliter {quod} simus sui in {per}enni gloria. Amen.

¶In octaua visitationis /

vEni mater gratie fons misericordie: miseris remediū / Ueni lux ecclesie / tristibus leticie / tu infunde radium.

¶Construe. O maria mater gratie .i. salutis. existēs fons misericordie veni. & tu infunde miseris scʐ peccatoribus. remediū .i. indulgentiā. O lux ecclesie scilʐ militantis veni & infunde tristibus .i. mestis & afflictis radiū leticie .i. splendorem gratie.

Te reginā colimus tibi laudes canimus / ex affectu cordium / Que es in angustiis & in rebus dubiis / sa∣lus & solacium.

¶O maria. nos colimus .i. veneramur te reginā scʐ celi. & canimus .i. pangimus tibi laudes. .i. hymnos ex affectu .i. deuotione cordis. que .s. maria tu es salus & solatiū .i. solamen in angustijs .i. tribulationibus. et in rebus dubis .i. incertis & desperatis ¶Nota affectus. tus. tui .i. ami cicia. dilectio. deuotio. & est nomē. sed affectus .a. si. {per}ticipiū .i. laceratus

O stella prefulgida / tu dira certamina maris hui{us} reprie: Symonis nauicula / filii tunicula / ne scin∣dantur prohibe.

¶Construe. O maria stella prefulgida .i. resplēdida. tu reprime▪ id est. expelle dira certamina .i. crudelia litigia huius maris. id est mūdi. & u {pro}hibe .i. interdic & veta. ne tunicula. id est parua tunica filij scʐ tui. & na uicula .i. nauis Symonis scʐ petri. scindātur .i. diuidant seu corrūpūtur. ¶Nota allegorice & mystice {per} tuniculam christi. sanctam catholicā ec clesiam & vnitatem fidei (que mansit incōsutilis) {per} nauiculam aūt petri christifideles (fuit enī piscator hominū) sane subaudire possumus.

Page [unnumbered]

Portus nauigantium / preces supplicantiū filiorum suscipe / Consolare flebiles / iuua pusillanimes / & er∣rantes corrige.

¶Construe. O maria supple existens portus nauigantium .i. statio siue recreatio nauta{rum}. suscipe .i. exaudi preces supplicantiū .i. deuo{rum} filiorū. & {con}solare .i. recrea flebiles .i. tristes. iuua. adiuua pusillanimes .i. pusillū animū habentes. & corrige .i. emenda errantes. scʐ in fide

Que deum hominibus / & ima celestibus iungis o puerpera / hereses interime scismata tu destrue / fir∣ma pacis federa

¶Construe. O puerpera .i. genitrix maria tu que iungis. hominibus. scʐ fidelibus deū. & iūgis celestibus .i. deo. ima .i. inferiora. scʐ homines interime .i. dele hereses .i. heritico{rum} fidē. tu destrue .i. corrūpe scismata .i. diuisores & scismaticos in fide. & tu firma .i. {con}firma federa .i. pacta pac{is} scʐ vere fidei nostre.

¶In transfiguratione domini.

Enedicta sem{per} sit beata trinitas / deitas scilicʐ vnitas / coequalis gloria / Pater fili{us} sanctus∣spiritus / tria sunt nomina omnia eadem substātia

¶Ista Sequentia quo ad constructionē est plana & notoria. Igitur ad singularitatē noīm difficiliū fiat modica glosusa. {pro}ut facultas suppetit) ¶Construe. beata deitas existēs trinitas & vnitas & coequalis gloria sit benedicta sem{per}. scʐ pater & filius & spūssanctus. omnia illa tria noīa funt eadem substantia .i. vna essentia ¶Nota trinitas dicitur quasi triunitas. a tris & vnus. eo{quod} sit vnus in essentia & trinus in {per}sonis.

Deus gnnitor deus genitus / in vtro{que} sacer spirit{us} deitate socia. Non tres tamen dii sunt / deus verus vnus est / sic pater domin{us} filius spiritus{que} domin{us} /

¶Construe. Genitor .i. pater supple est deus. genitus .i. filius est deus. sacer spūs. in vtro{que} .i. ab vtro{que} {pro}ced ēs. supple est deus. socia deitate vel (romano vsu) socius deitate.) tamen {pro} sed pater & filius & spūsstūs nō sunt tres dij. sed vnus verus deus est. sic .i. tali mō pater est dn̄s. fili{us} est dn̄s. quo{que} {pro} &. spūsscūs est dn̄s.

Page lxiiii

¶Ipse tamen filius deus verus vnus est / p̄clarus ita{que} spiritus ab vtro{que} emanat /

¶Constructio est plana. Tamē {pro} sed ipse filius est vnus verus deus spūssanctus. emanat .i. procedit ab vtro{que}. scʐ patre & filio. ¶Hic con funditur greco{rum} secta. qui spiritūsanctū a solo patre asserunt {pro}cedere. Ideo apud Romanos scismatici appellent)

Proprietas in personis: vnitas est & in essentia. Maiestas par & potestas / dec{us} honor eque {per} omnia Sydera maria continens arua simul et vniuersa condita.
¶Nota {pro}prietas. tatis. dicitur a {pro}prius .a. um .i. priuatū suum qd alij nō {per}tinet. dictum (quasi porro priuatū.) Persona vero est rationabilis creature indiuidua essentia. quasi {per}se vna. alia est enim persona patris alia filij alia spiritussancti. (vt dicitur in symbolo Anastasij.) Ideo dicit supple in ista sancta trinitate.) Proprietas est in {per}sonis .i. trinitas ī {per}so nis. & est vnitas in essentia .i. in vsia. videlicʐ in deitate. Par maiestas i. imperiū. par potestas .i. dominatio. par decus .i. gloria. par honor▪ id ē virtus. eque .i. equaliter {per} oīa. (& ipse deus) continens. scʐ pugillo. id ē. in potestate sua. sydera .i. celestia. maria .i. aquasi & inferiora. arua. id est terrestria. & vniuersa condita .i. creata & facta simul .i. pariter.

Qnem tremunt impia tartara colit quo{que} quem & abyssus infima / Quem laudant sol at{que} luna / digni∣tas adorat angelica.

¶Cōstrue. Quem scʐ deum impia tartara .i. crudelia demonia. tremūt i. timendo pauent. quo {que} {pro} &. quem scʐ deum infima abyssus .i. ima pro∣funditas infernalis. colit .i. timore veneratur flectendo genua) quem .s. deum sol & luna laudant .i. subilando splendent. & angelica dignitas id ē i. sancto{rum} cōitas adorat.

Nunc omnis vox at{que} lingua fateatur hunc laude debita / Et nos voce precelsa omnes modulemur or ganica cantica dulci melodia.

¶Construe. Nunc omnis vox .i. sonus at{que} lingua. scʐ humana. fatcat i. {pro}fiteatur. huncscʐ deum debita laude. Et nos omnes modulemur .i.i. cantemus organica cantica p̄celsa .i. alta voce. & cū dulci melodia

Page [unnumbered]

Eya et aya nunc omnes iubilemus alti throni dn̄o laudes in excelsis.

¶Construe. Eya & eya .i. age (exhortandi est aduerbiū) nos omnes. scʐ fideles iubilemus .i. gratulemur. & cum gaudio exultemus. nūc. in pn̄ti festo transfiguratiōis) dn̄o. scʐ christo. alti throni .i. summi ce••••. laudes .i. hymnos. in excelsis .i. in altissimis (dicentes vt sequitur

O veneranda trinitas: O adoranda vnitas Per te sumus creati vera eternitas: Per te sumus: redempti summa tu charitas /

¶Construe. (supple nos deuote dicentes) O veneranda. id ē. colenda trinitas .i. deus trinus in personis. O adoranda vnitas .i. vnus deus in deitate. & o vera eternitas. nos scʐ homines sumus creati id ē ex nihilo formati per te. deum. & o tu summa charitas .i. dilectio & nostra spes. nos videlicet peccatores sumus redempti per te. deū vnū & trinū.

Populum cunctū tu protege salua libera & emūda Te adoramus omnipotens tibi canimus: tibi laus & gloria: ¶Per infinita secula seculo{rum} /

¶Construe. O sancta trinitas existēs vnus deus) tu {pro}tege .i. defende cunctū populū. scʐ christianū. & salua .i. saluifica. libera a malo. & emūda i. purga a peccatis. videlicet cūctū. id ē. omnē populū christifideliū. & o omnipotēs deus nos adoramus te. & canimus tibi. laus & gloria sit tibi ¶Nota {quod} illa clausula (Per infinita secula seculo{rum}.) ponitur in libris omanū vsum sequen̄.

¶In festo dulcissimi nominis Iesu Sequentia.

dUlcis iesus nazarenus iudeo{rum} rex amenus / pius pulcer floridus: Pro salute sue gentis subit mortem cū tormentis / factus pallens liuidus.

¶Ista Sequentia cantabitur in honore dulcissimi nominis Iesu. &c̄ ¶Constructio est plana. ideo post constructionē litteralem aliqua no∣tabilia ponam. & exempla ex veteri & nouo testamentis collecta. in vir tute & potestate tanti excellentissimi fortissimi & dignissimi nominis iesu ad declarationem & interpretationē eiusdem Iesu Nazareni. inseā)

Page lxv

¶Construe sic. Dulcis Iesus nazarenus amenua rex iudeo{rum}. supple existens pius. misericors. pulcer & floridus .i. dans odorem flo{rum}. subit .i. subiuit mortem cū tormentis scʐ crucio {pro}salute .i. redemptione sue gen tis. iesus dico factus pallens .i. pallidus. & liuidus. id est subniger. &c̄. ¶Nota Iesus hebraice. sother grece. saluator latine. dicitur. ¶Item Nazarenus interpretatur los siue germen siue mundus. A Nazareth vico siue ciuitate sic cognominatus. in qua natus fuit (Nazarenus .a. ū & nazareus a. um. in eadem significatione)

¶Sciendum {quod} hoc nomen Iesus multiplicem confert homini gratiam. ¶Primo quicquid homo peterit in nomine iesu hoc obtine bit (Iohānis .xv.) Quicquid petieritis patrem ī nomine meo dabit vo bis▪) Unde omnes misse & hore dn̄ice concludūtur hoc nomine iesu &c̄. ¶Secūdo in hoc nomine iesu vincimus dyabolū (Luce .x.) Demonia etiam dn̄e subijciūtur nobis in noīe tuo. Un̄ christus dixit (Marci. xvi In nomine meo eijcient demonia. Hoc figuratū est in dauid & golia. vt habetur (primi Regū. xvij) vbi dixit dauid. Tu venis ad me cū gladio. ego autem venio ad te in nomine dn̄i exercituū. Dauid enim audaciam suam in nomine dei israel posuit. Golias autē in virtutis & fortitudinis sue presumptione posuit. Per dauid populū christianū. per goliā vero dyabolū intelligere figurate possumus. quem diabolum in inuocatione huius nominis iesu nos christiani vincimus. Un̄ Ps̄.) In nomine tuo sperne oēs insurgentes in nobis. ¶Tercio in nomine iesu conseqimur vitam eternam. non enim est aliud nomen sub celo ī quo saluemur. Un̄ Ps̄. In nomine del nostri magnificabimur. Ergo ob reuerētiā eiusdē nominis iesu omne genu flectatur. celestiū. terrestriū & inferno{rum}. Ergo qn̄cū{que} aliquis christiano{rum} audit in missa hoc nomen Iesus nominare. debet deuote genua sua flectere & dicere. O dn̄e saluū mefac {pro}pter no men sanctū tuū. ¶Nota Hoc nomen Iesus curat febres ¶Legitur de quodam fratre ordinis mino{rum} qui multa miracula de no mine iesu audiens. cum accessio febris eum affligeret. scripsit hoc no∣men iesus & osuit in aquam & bibit & statim eum febris dimisit

¶Hoc nomen iesus multas virtutes confert

¶Quidam iuuenis deuotus & innocens deum orauit sibi dare amorē dei. vt sic continue ferretur in deū. cui angelus dn̄i foliū taliter {con}scriptū dedit. Iesu christe fili dei viui {pro}pitius esto mihi peccator (dicendo ei. Aperi os tuū & comede hanc scripturā. cui{us} virtute demones vincūtur celi aperiūtur. peccata tollūtur. trinitas sancta attrahitur & āgeli ei de∣ote famulant. Quo facto omnia & singula mox ex{per}tus est sicut infor∣matus est. ¶Hoc nomon iesus vincit temptationes dyabolicas ¶Unde vir quidam cum vxoe sa volentes seipsos suspendere. pre tristicia. & simul biberūt in nomine iesu. & statim fugati sunt demones & cessauit dyabolica temptatio. vt habetur in sermone discipuli .xix. B. ¶Hec de nomine iesu {pro} iuuenibus sufficiūt iesum diligentibus.)

Page [unnumbered]

¶Dulce nomen & cognomen hoc transcendens est prenomen omnibus nominibus. Mulcet reos sanat eos / fouet reos munit eos / ser∣uat ab insultibus.

¶Construe. hoc dulce nomen scʐ iesus. cognomē. scʐ nazarenus & pre∣nomen rex iudeo{rum}. est transcendens .i. vltra scandens .i. excellēs oībus noībus. hoc nomen iesus mulcet .i. mitigat reos .i. pcctōres & sanat eos fouet .i. nutrit reos & munit eos & sanat eos ab insultibus .i. inuasionib{us} ¶Insultus tus tui .i. inuasio. impetuosa aggressio

Huius regis sub vexillo / statu degis in tranquillo: hostes tui fugiunt: Nomen eius premeditatū belli fugat apparatū / hostes victi rugiunt.

¶Construe. Si tu degis .i. viuis humiliter in trāquillo .i. pacifico satu scʐ sub vexillo huius regis .i. iesu nazareni hostes tui fugiunt .i. fugam accipiūt. & hoc premeditatū nomen eius scʐ iesu fugat .i. expellit appa∣ratū .i. exercitū belli. & hostes victi .i. su{per}ati rugiūt .i. clamāt ītar leonū ¶Fugare & fugere. Un̄) Uictor qippe fugat. victus ab hoste fugit

Hoc est nomen recolendū / quia sem{per} est tremendum malignis spiritibus. Hoc est nomen salutare / & sola men singulare / quod succurrit tristibus.

¶Hoc nomen Iesus est recolendū .i. venerandū. qr s{per} est tremendū .i. horribile malignis spiritibus. hoc nomen iesus est salutare & solamē sin gulare. quod nomen succurrit .i. subuenit tristibus .i. mestis.

Hoc nos decet honorare / archa cordis inseere: cogi tare peramare / amore sed heroico. Ignacius hoc docuit illud passus insonuit: cor eius scissum patuit inscriptum iesu celico /

¶Hoc nomen iesus decet honorare & inserere .i. plantare. & cogitare & {per}amare in archa .i. scrinio cordis. sed amore heroico (Heroicus .a. ū. ab herus ri .i. dn̄s terre) Ignacius ille sanct{us} docuit .i. {pro}bauit hoc. qn̄ fuit passus .i. tribulatus insonuit .i. inuocauit illud .s. nomē iesus & qn̄ cor ei{us} erat scissum .i. mortuū. patuit hoc inscriptū (iesu celico.

Page lxvi

Ut quid maiora cupimus {quam} {quod} iesus sit intim{us} / qui & preamātissimus & querit nos amare Amat feruentissime amat constantissime: amat fi∣delissime: & suos vultiuuare.

¶Constructio est plana. Ut quid .i. ad quid cupimus .i. desideram{us} ma ora. {quam} {quod} iesus sit intimus .i. intus in cordibus nostris. qui scʐ iesus pre amantissimus querit .i. querendo cupit nos amare. & iesus amat feruen tissilme .i. diligentissime. amat {con}stantissime .i. firmissime amat fidelissime & vult iuuare suos .s. amatores.

Nomen suū fecit tale vt sit cūctis cordiale: capitale principale / dilectum ex intimis. Habent hoc nature iura vt amantem tota cura reamemus / placitura prestantes ex animis.

¶Construe. Iesus fecit suum nomen tale. vt sit cordiale .i. precordiale. capitale & principale cūctis. scʐ christifidelibus & dico suū nomē dilectū i. p̄amatū ex intimis .i. primordialib{us} cordis. Iura nature .i. ius naiurale habet .i. docet hoc. vt reamemus .i. rursus amemus amantem. scʐ iesum. tota cura .i. sollicitudine & diligentia. prestantes .i dantes illi. placitura .i. placabilia. ex animis. scʐ nostris.

Iesu nomen omne bonū tenet / dulcem facit sonum {pro}meretur regni thronū / auditum letificat In hoc lucet splendor patris in hoc patet decor ma tris / in hoc fulget honor fratris / hoc fratres magni∣ficat.

¶Construe. Illud nomen iesu {pro} iesus tenet .i. in se habet omne bonū. facit dulcem .i. mellifluū sonum. scʐ in aure & ore. & {pro}meretur. (deponen taliter potest exponi) thonū regni scʐ celestis. & letificat auditū. scʐ hoīs Splendor .i. virtus patris scʐ oīpotentis lucet .i. clarescit in hoc scʐ noīe iesu. decor .i. honor matr{is} scʐ marie patet .i. manifestatur in hoc scʐ noīe iesu. honor .i. laus fratris. fulget .i. fulgendo patet in hoc nomine iesu. et hoc scʐ nomen iesus magnificat .i. letificat fratres. scʐ nos christianos. Nam omnes appellamur fratres in iesu christo (vt dicit paulus ¶Quatuor modis dicimur fratres. Natura. cognatōe. gente. & affectu

Page [unnumbered]

in sacris scripturis. ¶Natura (vt Esau & iacob. Petrus & Andreas. ¶Cognatione (qui sunt de cadem familia siue parentela siue consan∣guinitate. vt Abraham & Loth. Christus & iacobus minor & dilectus. & hoc quo ad christi humanitatē.) ¶Gente. sic dicūtur fratres oēs iudei Un̄ Aplus ad Rom̄ .ix. Optabam enī egoipse anahema esse a christo {pro} fratribus meis qui sunt cognati mei sm carnem qui sunt israelite. &c̄ ¶Affect etiā dicūtur fratres & hoc dupliciter. cōter & specialiter. &c̄. Cōiter. vt oēs homines hi qui sunt de eodem patre nati. Un̄. Dicite his qui oderūt vos. frēs nostri vos estis. Speciali affectu omēs christiani fratres vocant (vt ad {pro}positū) Ps̄. Ecce {quam} bonū & {quam}iocundum. habi∣tare fratres in vnum·

Caput iesu cor mens manus vulnus liuor sanguis planus / pedes vigor sanus / parantur hominibus. Hec torquētur passa dura / his lesura & natura repa rantur pia cura / purgatis criminibus /

¶Construe. Caput & cor iesu & mens manus vlnus liuor .i. dolor iesu. & sanguis planus .i. clarus. & pedes iesu. & sa••••s vigor .i. viuacitas iesu parantur .i. ornant hominibus scʐ christianis. Hec scʐ membra iesu tor∣quentur .i. cruciantur dura .i. aspera passa. & lesura .i. lesio & natura Iesu reparātur .i. ite{rum} parantur pia cura .i. clementi miseratione his scʐ pur∣gatis .i. emūdatis. criminbus .i. a peccatis

Ergo si quis velit scire quare iesu nomen mire facit bonos concupire sui inherentiā▪ Iesus pulcer in de∣core summe bonus in valore mitis lenis cū dulcore pronus ad clementiā.

¶Construe. Ergo .i. ideo si quis hominū velit scire. quare nomen iesu facit bonos .i. fideles cōcupire .i. desiderare mire .i. mirabiliter inheren tiam .i. presentiā sui? (Causa est) quia iesus est pulcer ī decore .i. honore summe bonus in valore .i. potentia. mitis .i. benignus. & lenis .i. suauis. cū dulcore .i. dulcedine. & {pro}nus .i. paratus ad clementiā .i. misericordiā.

Iesus ē rex generosus iesus forma speciosus / iesus est deliciosus & sapit dulcissime / Iesus est fama glo riosus / iesus cūctis fructuosus / iesus tot{us} virtuosus fouet suos optime.

Page lxvii

¶Hec est causa quare iesus concupitur .i. desideratur) Quia iesus est rex generosus .i. in clytus. & iesus est speciosus .i. pulcer forma .i. dispos tione. iesus est deliciosus .i. delectationibus plenus. & sapit .i. dat saporē dulcissime. Iesus est gloriosus fama .i. nomīe & fructuosus cūctis .s. ho bus. iesus totus virtuosus fouet .i. nutrit optime suos. scʐ famulos.

Summus potens in vigore / summus celsus in ho∣nore / summus gratus in amore / omnem laudē ob∣tinet. In sciendo summe sapit / ambiendo cuncta ca pit / diligendo corda rapit / et illata detinet.

¶Alia causa quare iesus merito concupiscitur. quia ipse est summus potens in vigore .i. fortitudine. et est summus celsus .i. altus in honore. summus gratus .i. gratiosus in amore. obtinet .i. habet omnem laudem. Nam iesus sapit .i. intelligit summe in sciendo et cognoscendo. et capit cuncta .i. omnia ambiendo .i. cupiendo (proprie in honore) rapit scʐ iesus corda. scʐ hominum. diligendo .i. dilectione. & detinet .i. obseruat illata .s. corda .i. immissa in dilectione.

Eya nomen nobis gratum / iesus dulcis appellatū / sit in corde sic firmatum vt non possit erui. Hoc reatum peccatorum tollat / prestet iubilo{rum} odas sed et beatorum donet nobis perfrui.

¶Eya .i. age exhortātis est) hoc nomen appellatū .i. dictū. dulcis iesus sit nobis gratum .i. gratiosum. & sit firmatum .i. confirmatum. sic in corde scʐ nostro. vt non possit erui .i. euertere .i. exire Hoc nomen iesus tollat .i. auferat reatum .i. culpam peccatorum. et prestet .i. det odas .i. laudes iu bilorum .i. letabundorum gaudiorum. sed & done .i. concedet nobis per∣frui .i. vti beatorum. scʐ gaudijs. Amen.

Sequentia{rum} seu Prosa{rum} scdm vsum Sarum / in ecclesia Anglicana {per} totum annū cantanda{rum} / diligenter{que} correcta{rum} finis imprimitur. Anno. M.cccc.xcvii.

Amen.
Do you have questions about this content? Need to report a problem? Please contact us.