Ta tōn Mousōn eisodia: = The Muses welcome to the high and mightie prince Iames by the grace of God King of Great Britaine France and Ireland, defender of the faith &c. At His Majesties happie returne to his olde and natiue kingdome of Scotland, after 14 yeeres absence, in anno 1617. Digested according to the order of his Majesties progresse, by I.A.

THESES THEOLOGICAE. DE POTESTATE PRINCIPIS. QUAS Ad IV. Idus Iulii Andreapoli Coram REGE illustrissimo Praeside Roberto Hovaeo S. S. Theologiae Doctore Propugnavit David Lyndesius S. S. Theologiae D.

1

QUEMADMODUM divina providentia res omnes alias non communi tantum procuratione, sed suis etiam certis quibusdam legibus naturae cuique pe∣nitus infixis, sustentat regit & tuetur: sic conser∣vando generi humano, aptum & convenientem ordinem constituit, quo tum Religio & pietas in DEUM: tum inter homines societas continetur.

2

Hujus ordinis ministri custodes & conservatores sunt, Impe∣ratores, Reges, Principes, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 qui virtute po∣testatis, et Imperii auctoritate, non modo tranquillam et quie∣tam vitam praestare suis subditis tenentur: sed prudenter etiam cave∣re ne vitam hanc in hara transigant porci velut Epicuri; verum ut in honestate & omni pietate degant, ut decet homines qui divinae ra∣tionis, & immortalitatis sunt participes.

3

Honestas seu 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉; est non tantum sua cuique congrua, & vir∣tuti consentanea vivendi ratio: sed humanae etiam societatis & cōmunitatis hominum inter se apta convenientia & gravis condecentia.

4

Societatem hanc conciliat natura, primum maris & foeminae con∣jugio, unde propagatio generis humani; deinde rationis & oratio∣nis vsu, vnde nata inter homines commercia, scientiae & artes omnes, tum liberales tum mechanicae, quibus tanquam adamantims catenae ve∣re aureae cujusdā annulis, homines cum hominibus arctissime colligantur.

5

Harum rerum etsi nec inventio, nec traditio, nec exercitium ad Magistratum pertinent: sed ad eas homines partim facti sunt et nati, partim singulari quadam & divina gratia imbuti, partim a sa∣pientibus & peritis artificibus instructi: de illarum tamen usu ad Reip. vtilitatem, & ad praeclaram illam communitatis humanae 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 con∣servandam leges condere, adjus imperij et magistratus potestatem spectat.

6

Pietatis & Religionis (cujus vinculo homines cum DEO & inter se firmissime devinciuntur) instituendae & praescribendae auctori∣tas, ejusque omnis administrandae ratio, & ministrorum ordinatio, di∣vina prorsus & coelestis est, & ad CHRISTI Domini super domo DEI, imperium & potestatem solum pertinet.

7

DE Pietate tamen & Religione á DEO tradita, stabilienda & con∣servanda: collapsa restauranda: corrupta perpurganda & de mi∣nistris ejus alendis, protegendis, & sicubi enormes sunt in ordinem e∣tiam cogendis: denique de omnibus 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 in divino cultu peragendis: leges constituere & judicia exercere Reges & Magistra∣tus possunt & ex officio tenentur: ut omnia ad DEI gloriam & popu∣li salutem referantur.

8

VErum in his omnibus gerendis divinam voluntatem certo explo∣ratan habere: ad eamque leges de Religione, & legum execu∣tiones & actiones suas omnes dirigere & formare debent.

9

ETsi ad haec omnia praestanda circa Pietatem & Religionem, Re∣ges et Magistratus ethnici potestatem olim habuerunt, & etiam nunc habent: hanc tamen divinae volūtatis certa cognitione destituti exercere ri∣te non poterant, nec temere debebant, ideoque arbitratu suo nunquam ea vsi sunt, sine Sacrilegio, Idololatria, & detestanda superstitione.

10

CHristianis Magistratibus Christianismus juris novi nihil tri∣buit, hujus tamen benesicio potestatis ejus, quam jure obtinent, vsum legitimum & exercitium circa divinum cultum habent, aut ha∣bere saltem possunt & debent, quatenus scilicet per Evangelium ejus{que} ministerium voluntatem DEI in omnibus quae ad Religionem spectant plene planeque patefactam habent.

11

AD potestatis hujus exercitium legitimum non solum pertinet, jurisdictionem illam & disciplinam, quam in Ecclesia Christus instituit in suo nomine, per Ministros suos exercendam; auctoritate legum & imperii confirmare, stabilire & munire. verum praeterea ad doctrinae puritatem, Ecclesiae sanctitatem & salutem, honorem DEI & gloriam tuendam contra flagitia, hereses, & scandala: ad ejusdem po∣testatis vsum spectat, leges ferre, quibus temporales quoque poenae de∣cernantur, Iudicia constituantur, & Iudices ad causas has idonei prae∣fi••iantur qui Magistratuum ipsorum nomine jus dicant.

12

EX his manifestum est causas & personas omnes Christianis Ma∣gistratibus, vel ut gubernatoribus; vel vt Iudicibus subiectas esse vt gubernatoribus, quatenus sacra de his Iudicia quae in Christi nomine procedunt, auctoritate Magistratuum Christianorum (quorum tu∣telae sunt commissa) confirmantur, stabiliuntur & muniuntur: ut Iudi∣cibus vero quatenus super eisdem caussis & personis Magistratuum ipsorum nomine Iudicia ab ipsis constituta, per Ministros suos exercentur.

13

HInc patet etiam, quod Christianus Magistratus potestatem ha∣beat in sua ditione Ecclesiastica concilia indicendi, cogendi, & in eis praesidendi; non ut Episcopus & Iudex internorum: Christus enim in cujus nomine habentur haec comitia Iudex internorum solus est; nec ut vicarius aut minister aliquis ad hoc a Christo delegatus et subordinatus: sed ut summus gubernator amundi maximo gubernatore DEO ad digni∣tatis amplioris longe & augustioris fastigium evectus, quam est ministe∣rium ecclesiasticum aut quodcun{que} munus pastorale, ad ordinis illius sci∣licet divinae providentiae conservationem, qui tum humanam 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 ad societatis humanae 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 tum divinam etiam ad pietatem pertinentem, ambitu suo comprehendit.

14

Denique corruptam Religionem perpur gare, collapsam restaura∣re, postquam divinam voluntatem plene compertam habet; aut per Ecclesiastica comitia ad hoc legitime coacta, ad exemplum Constan∣tini; aut per regni vniversi comitia ad exemplum Iosiae; aut, si propter temporum corruptelam tum in Ecclesia, tum in Republ. praevalentem, ut in regno Israelis post Achabi tempora, & in papismo nostris his tem∣poribus per ordinaria haec media nihil profecerit; tum Christianus Ma∣gistratus armata vi cultum Idololatricum & superstitiosum delere fun∣ditus & extirpare, & verum restaurare potest, & debet, ad exemplum Ierubbaelis, Iehu, & Iosiae.

15

ETsi Christianus Magistratus tum beneficiorum in Baptismo per∣ceptorum ratione; tum fidei & obedientiae christianae solemni sti∣pulatione, in omnibus ad pietatem pertinentibus, spirituali regno Christi, ejusque ministerio subjectus sit: potestas tamen ejus haud subordinata est huic Christi regno, aut ministerio regni hujus qualicunque, aut mi∣nistris quibuscunque.

16

NAm qui subordinatam habet potestatem minister est superioris potestatis cui subordinatur: Christianus autem magistratus quâ Rex & Imperator est imperii terreni, vel regni quod est ex hoc mun∣do, minister eius regni nequit esse, quod ex hoc mundo non est, regni scilicet spiritualis Christi, cujus omne ministerium est spirituale: Ita{que} Christianus Magistratus quâ christianus, vnus est de grege; qua ma∣gistratus, gubernator gregis.

17

QUod autem attinet ad jusjurandum quo se obstringunt quidam Magistratus, cum regnum ineunt, ad Religionem Christianam defendendam & ad obedientiam & fidelitatem Papae & ecclesiae praestan dam, id per partes est considerandum.

18

PRimum, Religionem conservare & tueri quâ Magistratus sunt a DEO constituti; deinde quâ sunt christiani, Ecclesiae parere de∣bent. pars reliqua ad Papam pertinens agnoscit Papae, supra omnem appellatum Deum aut Augustum, exaltationem: adhanc ideo praestan∣dam non obligantur, sed ad seriam resipiscentiam, propter jusiurandum in DEUM impium, & ipsis ignominiosum, quibus Deus hoc 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 vel venerationem tribuit, vt Dij & filii excelsi vocarentur.

19

DEnique, si magistratus à Religione christiana defecerit & fidem abnegaverit, tum regni Christi privilegiis & beneficiis privatur omnibus. Imperium tamen, & potestatem non amittit, quae nec ab illo auferre, nec in alium transferre quisquam potest, nec subditos a debita obedientia & subiectionis nexu solvere.

20

Hic tamen admonendi sunt apostatae, quod Christus duplex habet regnum, vnum acquisitum obedientiae & mortis merito, quod regnum gratiae & spirituale a nobis supra nominatur. Alterum ipsi com municatum a patre ante secula, quod reg num est potentiae & providen∣tiae communis, in cuius etiam communionem post resurrectionem ascita Jam humanitate, Christus jure Rex est Regum & Dominus Domi∣nantium, omnemque sibi potestatem subordinatam habet & subjectam.

NUnc ergo REGES animadvertite, crudimini Judices terrae, colite Jehovam cum reverentia, & exultate cum tremore: osculamini filium, ut non irascatur, & pereatis in via, si exarserit vel minimùm ira ejus, Beati omnes qui se recipiunt ad eum.

Ubi praefatus esset disputationis Praeses, D Hovaeus; sic respondens Theses suas explicavit.

VT in futura 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 de Potestate Principis pleni∣or & evidentior sit status controversiae, tria sunt confideranda. Primum, quis sit finis politicae po testatis, & quae res circa quas versatur: Secun∣dum, quonam modo & qua ratione in rebus his versari debeat: Postremum numquid haec potestas summa sit & absoluta, an alteri subordinata. Quod ad pri∣mum attinet, pacem & bonum temporale tantùm finem esse po∣liticae potestatis contendunt adversarii; atque hoc nituntur funda∣mento argumenta penè omnia, quibus potestatem hanc sūmam & absolutam Principis impugnant. Ad hoc igitur tollendum, quo semel everso, labefactata simul omnia adversariorum firmamen∣ta corruunt; Nos fi••em Principi propositum non esse pacem tan túm & temporale bonum, sed spirituale & aeternum, argumentis necessariis, & rationibus firmissimis, paucis tamen & brevibus, e∣vincere conabimur. Etenim nec hominem creavit DEUS, nec per naturam homines consociavit, ut in pace tantum degerent; & vi∣tae hujus bonis fruerentur: verum, ut vitae hujus commodis tan∣quam subsidiis necessariis ad bene beatèque vivendum vterentur: est autem bene & beatè vivere, non in otio & voluptatibus vitā

transigere, quae detestanda Epicuri est sententia â sanis omnibus explosa: sed bene & beatè vivere est in pietate & honestate degere, quae vitae huius summa est felicitas, & certa ad futuram & aeternā via. In hac sententia Philosophus cum Remp. definit, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 communitatem similium, vitae quoad eius potest fieri optimae gratia consociatam, statim subjicit 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 est autem felicitas vitae status optimus, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 haec autem est virtutis actio et vsus per∣fectus. Sic Aristoteles vitam optimam, quam felicitatem vocat, & in virtutis actione & perfecto vsu ponit, finem Reip. existimat: Cum hic ergo finis sit & cu••usque hominis à DEO conditi, & hu∣manae etiam societatis quod corpus est politicum, idem erit finis Principis, qui caput est politicum, siquidem corporis & capitis idem extremus finis sit habendus. Confirmat hoc sanctus Aposto∣lus cum magistratus in eminentia constitutos scribit in hunc finem, ut vitam quietam & tranquillam in omni pietate & honestate de∣gamus; ex quibus patet pacem & quietem non esse finem Prin∣cipis extremum; sed Reip. totius & singulorum civium piam & honestam vitam. Quemadmo dum humani corporis finis non est sanitas & firma constitutio, sed animae imperio obtemperare & vitae munia obire, quod quia sine viribus praestari nequit, curare debet quisque suam valetudinem, nec tamen vivunt homines ut valeant, sed rationem habent valetudinis ut vivant: sic pax & quies non est extremus finis Principis, sed civium felicitas & sum∣mum bonum; quod quia Princeps assequi non potest sine pacis subsidio, in hoc elaborat ut illud efficiat. Quis Sodomae & Gomor∣hae regulos existimat officio probe defunctos, cum pace suos sub∣ditos & vitae hujus commodis beassent omnibus, interim illis ven∣tri deditis, otio torpescere & foedis voluptatibus diffluere permiserūt.

Sic ergo fine politicae potestatis non in temporali bono tantùm, sed in vera & aeterna etiam felicitate constituto. Circa res omnes quae ad finem hunc perducunt versari Principem necesse est: & sunt illae non humanae tantum, sed etiam aeternae. Bonum tempo∣rale etsi rerum humanarum subsidio possit obtineri; at non aeter∣num sine ope rerum divinarum quas Religio complectitur. Hoc Divini illi Reges cognoverunt David, Salomon, Ezekias, Josias, qui in constituenda & tuenda vera Religione tanto studio, tanta diligentiâ, tantum operae & laboris posuerunt. Aristoteles politi∣corum 7^o. cap. 8^o. sex bene constitutae Reip. partes enumerat: Agricolas ad victum: Artifices ad vitae cultum: Milites ad praesi∣dium:

Mercatores ad opes: 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 quintam sed principem rerum divinarum pro∣curationem quod Sacerdotium apellant: Postremam Judices. Has partes omnes adeo necessarias censet Philosophus, ut sine harum aliqua, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 neget esse Remp quid igitur si desit ea pars, quam etsi quintam ordine recenset; dignitate tamen principem agnoscit, cultus divinus & Religio? hanc ergo curae Principis eximere, est mancam & mutilam Remp. efficere; Cives optima felicitatis suae parte privare: ipsos autem Principes qui Dii, & filii Excelsi no∣minantur, a divinis & paternis rebus arcere, quos DEUS promi∣sit Ecclesiae nutricios, hos ab Ecclesiae tutela & cura removere. Ut igitur quae dicta sunt in pauca contraham, DEUS qui perfectissi∣mae inter res humanas creaturae homini, finem perfectissimum prae∣stituit beatitudinem, & ut ad finem hunc illum perduceret, ordi∣nem quoque perfectissimum constituit & suis partibus omnibus absolutum, inter quas princeps est Religio. Idem ad hujus ordinis perfectissimi conservationem potestatem quoque perfectissimam instituit, quae hujus ordinis non partes alias omissis aliis curaret, & quae in reliquis elaboraret, summam autem & praecipuam par∣tem negligeret; verum quae in hac conservanda & tuenda ner∣vos omnes intenderet, vires expromeret, curam & cogitationem omnem collocaret. Ita{que} Principi nil carius, nihil antiquius, nec quicquam debet esse priùs; pura, sancta, & verenda Divini cultus procuratione.

Hactenus de fine politicae potestatis & rebus circa quas versatur. Nunc quo modo & qua ratione in his versari debeat, paucis per∣stringam. Neque rerum divinarum neque humanarum inventrix aut effectrix est potestas haec, sed effectas & inventas a DEO & natura accipit, hominem inquit Philosophus non efficit sed utitur politica disciplina. Sic nec artes nec scientias, nec res alias quae ad humanam pertinent societatem, & multo minus quae ad Religio∣nem efficit aut exercet politicus Magistratus: verum illis impe∣rat, quorum operâ haec fiunt & prudentiâ geruntur. Horum ita{que} labore & industriâ Remp. beatam & florentem facit, hi sunt 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉. Princeps 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, hi effectores operum, Princeps horum gu∣bernator & director vel 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉.

Talis erat Dido, talem se laetaferebat, Per medios instans operi regnisque futuris, Iura dabat legesque viris, operumque laborem Partibus aequabat justis aut sorte trahebat.

Principis est non ad opus manum extendere, sed mentem in∣tendere, non manum admovere, sed animum advertere; praescri∣bere, monere, instare, vrgere, poenas interdum irrogare. Sic dum omnes & singuli imperio obsequentes muneribus obeundis, offi∣ciis praestandis & operibus incumbunt suis, ingens illud pietatis & honestatis opus procedit, & ad finem Principi propositum, regni totius & singulorum civium summum illud bonum tandem per∣ducitur; quo tum Creatoris gloria, tum creaturae salus continetur. Quamobrem rerum omnium cognitione quàm perfectissimè in∣structum oportet esse Principem, & adhibere in consilium viros prudentes & expertos & omnium rerum peritos. Jdeoque inter Principes, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 Ille quidem optimus est qui sibi ipsi per omnia sapit: 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, rursus & ille bonus est qui bene monenti paruerit. Quo magis no∣bis sunt habendae immortali Deo immortales gratiae, qui non So∣lonem, non Licurgum, sed Davidem alterum & Salomonem (& quod fidenter dixerim) mundi gubernatoris maximi veram so∣bolem & incrementum magnum, spiritu verè Regio afflatum, spiritu sapientiae & consilii, spiritu timoris & cognitionis DEI, Re∣gem nobis praeposuit 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 medium quem caetera tur∣ba Regum habet atque humeris extantem suspicit altis. Verum ut inter partes ordinis politici primas obtinet Religio, sic in politico Magistratu imprimis rerum divinarum sūma cognitio requiritur. Improba est temeritas, in quibusvis rebus, in sacris autem & divinis impia & flagitiosa. Religio a graecis 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 dicitur, quia dextrè & attentè capiendae & tractandae sunt res sacrae, omnia in divino ••ul∣tu ad divinae voluntatis normam, & non ad hominis arbitrium & placitum humanae sapientiae gerenda sunt. Moses omnia ad Ty∣pum in monte sibi commonstratum formavit. 1 Chron. cap. 28. David Salomoni filio Sacerdotum & Levitarum distributiones, structuram Templi omnem, instrumentorum vasorum & rerum omnium ad illud pertinentium scribitur tradidisse: haec autem om∣nia per spiritum informata & quasi de scripto accepisse e manu Jehovae qui instruxit illum. 2. Ch. cap. vndetricesimo Ezekias di∣citur restituisse Levitas in domo DEI cum cymbalis cum citharis cum nabliis ex praescripto Davidis & Gadis regii videntis & Na∣thanis Prophetae, quia a Jehova praeceptum illud erat per Prophe∣tas ejus. Josias librum Legis recens repertum populo recitandum & diligenter perlegendum curavit & ad praescriptum ejus cultum DEI constituit. Artaxerxes Esdra authore & suasore edictum illud

verè regium & divinum promulgavit; quicquid est ex sententia Dei coeli diligenter perficitor in domo Dei coeli. David cur arcam de loco in quo prius fuit Sionem transportandam curavit, hanc affert causam: quia dilexit inquit, Deus Sionem elegit pro habi∣tatione sua dicens, Haec est requies mea; hic habitaturus sum in saecula. cum constiturum apud se haberet Templum aedificare, opus ag∣gredi noluit in-consulto Deo cujus per Prophetam voluntate ex∣plorata statim consilium mutavit. Sic sacri illi & divini Reges in sacris & divinis rebus liceri sibi nihil arbitrati sunt, quod à Jehova non praescriptum aut saltem approbatum esset. Sed quorsum haec? vt sciant Christiani Reges quid inter ipsos & profanos Ethnicos inter∣esse debeat: eandem habuerunt potestatem Ethnici circa res divinas sed contactu omnia foedarunt immundo, aut quia divinam volun∣tatem ignorabant, aut quia veritatem Dei, in injustitia detinebant, 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 cum sapientes videri vellent stulti facti sunt: nam qui in Divinis ex suo sensu sapit, is prorsus desipit. Christiani autem Reges cum in Evangelio Typum divini cultus per∣fectissimum, informationem Sancti Spiritus voluntatem & senten∣tiam Dei coeli expositam planissime & plenissime habeant, ad haec tanquam ad certissimam regulam leges & actiones suas omnes diri∣gere & formare debent, ad exemplum horum sacratissimorum Re∣gum Davidis, Solomonis, Ezekiae, Josiae, atque haecillorum est prae∣rogativa supra omnes Reges & Monarchas Ethnicos, quot sunt fue∣runt aut futuri sunt. Restat locus vltimus, in quo quaeritur num Prin∣cipis potestas summa sit & absoluta, an alteri subordinata? Summam & absolutā esse nos tuemur. Nulli enim alteri humanae potestati sub∣jectam aut subordinatam esse censent mecum omnes saniores: quod autem attinet ad Christi regnum, illud aut ab ipso Domino aut a mi∣nistris ejus exercetur, & quod ab ipso Domino exercetur, cum exter∣num & visibile non sit, in externam & visibilem Principis potestatem non impingit. Restat Evāgelium quod ab hominibus administratur. Quid igitur imperatne Evangelium politicae potestati? aut numquid ea vtitur tanquam subordinata facultate aut instrumento aliquo, aut subsidio necessario ad consequendum suum finem? nihil minus, ar∣ma militiae nostrae nō sunt carnalia, Regnum Christi non est de hoc mun∣do, Evangelium 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 est in se sufficiens ad suum finem: Est enim DEI potentia ad salutem cuivis credenti. Imperat quidem nobis Evā∣gelium, vt pareamus Principi tanquam Dei ordinationi in nostrum bonum institutae, & si Princeps Christianus sit, opem & praesidium ejus implorat, ab illo debitam obedientiam & fidem exigit, in qui∣bus praestandissi remissior fuerit, Tum hortari & orare, etiam libe∣rius accusare & monere non desistit. Numquid amplius? quid

s•• in flagitium aut scelus aliquod (quod absit) Princeps prolaba∣tur? quid si à fide Christiana defecerit? potest ne in Ju•• illum vo∣care? Judicium instituere? causam cognoscere, & spiritualem illam excōmunicationis poenam infligere? Posset id quidem si ministris uteretur Angelis & non hominibus, qui cum Imperio subjecti sint, illis in Judicium pertrahere Magistratum & gubernatorem suum mihi nondum visum est licere, certè non expedire vident omnes qui non amentes aut insani sunt. At cum Ambrosio á sacris arcere aut saltem illi suam operam negare In re divina facienda possunt & debent; Verum vt demus hoc illis licere, ecquid praeterquam spiritualis regni Christi privilegia detrahit Principi censura haec, sit tibi velut Ethnicus & Publicanus? an illum exuit imperio? an potestatis jure spoliat? an subditos à debita obedientia & subjectio∣nis nexu liberat? nihil horum sine scelere cogitari potest, nedum proferri aut defendi. Interdictum hoc in omnes eandem vim non obtinet, non aequè omnibus obstricti sumus. Sit tibi pater Ethni∣cus & Publicanus, Tu quidem filius cum patre in sacris & divinis rebus cōmunionem non habebis, debebis tamen patrem revereri, salutare, illi assurgere, illum deducere, illi parere & servire; quod ni facias, indignus ipse meritò censeberis cōmunione & consortio sanctorum. CHRISTUS venit non vt legem solveret, sed vt im∣pleret. Quid igitur, inquit Apostolus, num per fidem legem ab∣rogamus? absit, immo legem stabilimus▪ Evangelium nec natu∣ram destruit, nec politiam. Cum igitur censura haec sit Evangelica, erit illa quidem usurpanda, sed salvo jure naturali & civili: quam∣obrem nec filium a patre debita obedientia, nec a servili nexu ser∣vos, nec a subjectione sub ditos liberabit: Ita{que} per illam Princeps nullam omnino patietur civilem capitis diminutionem. Ad hunc locum spectant omnes paene cōtroversiae De potestate Principis, quas prudens omitto, & ad futuram 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 remitto, & ut dicendi finem faciam, cum non ignorem quam sint haec adversariorum calumniis et invidiae malevolorum obnoxia, Ad tuum me, REX Serenissime, praesidium recipio.

Haec tua si solers mens & divina probabit Censuram indocilis spernimus invidiae.

Ubi Theses explicatae essent, eas impugnarunt, PETRUS BRUSIUS, HENRICUS PHILIPPUS, Theologiae THEODORUS HAYUS, IOANNES STRANGIUS, Doctores,

Et REX, cum eo vindice dignus nodus incidebat, ita doctè interfatus est & disertè; ut omnes (qui et plurimi et doctissimi interfuerant) audi∣tores in summam rapuerit admirationem.