Ta tōn Mousōn eisodia: = The Muses welcome to the high and mightie prince Iames by the grace of God King of Great Britaine France and Ireland, defender of the faith &c. At His Majesties happie returne to his olde and natiue kingdome of Scotland, after 14 yeeres absence, in anno 1617. Digested according to the order of his Majesties progresse, by I.A.

IN FELICISSIMUM ET OPTA∣TISSIMVM SERENISSIMI POTENTISSI∣MIQVE MONARCHAE JACOBI BRI∣tanniae magnae Franciae & Hiberniae REGIS, ex Anglia post annos quatuordecem in SCOTIAM reditum

CARMEN PANEGYRICUM.

EXERE laeta caput, jam gaudia, SCOTIA, carpe Expectata diu, longumque resolve dolorem. En lux illa tibi plebis procerumque petita Vocibus & votis toties, lux aurea venit: Qua tua vita, vigor, desideriumque, decusque, Orbis amor, princeps, ac coeli cura JACOBUS Temperat vnitis qui regna Britannica sceptris, Imperii regalis apex, div••m alta propago, Deliciaeque hominum, aethereis qui missus ab astris Iustitiam terris, legesque & secla reduxit Aurea, Relligio pura quo vindice luce Christiadum fruitur, placidâque Ecclesia pace, Quem timet Ortus, amat Boreas, colit Hesperus, Auster Miratur, totus latè simul orbis amicas Pacis vt auctori sibi facte porrigit vlnas, Annorum post bis senos binosque recursus, Austrinis egit quos regni amotus in oris Londino Tamesina ad amoena fluenta sub alto, Post varias scelerum furias, post mille labores, Insidiasque truces, & mille exacta pericla, Et coelestis adhuc sospes tutamine dextrae, Huc reduces gressus faustos, optataque tandem Ora tulit, natale solum, populumque laresque Antiquos, atque incunabula prima revisens.

O quantùm renovata tuo, Rex magne, regressu Totius regni factes! O quanta per omnes I ••titia effusa est populos! O gaudia quanta! Ordinibus cunctis quanti accessere nitores!

Aspice pen•• suis convulsae sedibus vrbes Fssusaeque domus, & apertis moenia portis, ••••mina, ••••cta, arces, templa exultare videntur. Aspice vt omnis agris foribusque egressa juventus, Fortunae, sexus, aevi omnis, & ordinis omnes, Applansu reducem laeto, fremituque secundo Excipere & passis simul vlnis vndique certant Amplecti, studioque alacri, pompaque frequenti, Festivisque adventum ardent celebrare choreis. Fama refert▪ Orci Admetum eripuisse tenebris Sponsam dilecti subeuntem fata mariti: Illam etiam Herculeo interventu à morte retractam, Dicitur Hippolytus quoque saevae fraude novercae, Neptuni distractus equis postquam occidit herbis Paeoniis, & Latonae revocatus amore, A••theream ad lucem & superas rediisse sub auras. At tuus haud vnum lethaeis corpus ab vmbris, Paeoniis herbis, Phoebique potentior arte, Oppida sed macie squalentia tota, situque, Et populos reditus multos a morte reducens, Luce nova vesci dedit, & vitalibus auris.

Nuper enim desiderio confecta jacebat Scotia sollicito, dominique absentis agebat Cura animum, lentis tendens praecordia votis, Et coeelum implebat moestis sic omne querelis. Ab quando rursus vultum & suavissima Regis Ora videbo mei? quem jam bis septima bruma Aspectu à nostro, bis septima detinet aestas? Ab quando lucem hauc eoo promet ab axe Lu••ifer auricomus, felicem tangere dextram Qua dabitur, verasque audire & reddere voces? Addita quid sceptris dives juvat Anglia nostris? Totaque jam Scoto subjecta Britannia Regi? Quid nomen populumque Auster Boreasque sub vnum Coniunctus? quid pax, aeternaque foedera facta? Si mihi dilecti praesentia Principis vsque Eripitur, fi fic sola & deserta relinquor, Corpus vt avulsum capiti, viduata mariti Vt thalamo conjunx, vt proles orba parente; Quo sine quid mihi dulce dari, quid amabile possit?

Eoo licet huc Ophyre transmigret ab Indo Auriflua, aut rutilis dives Pactolus arenis; Felices licet huc transmittant Gargara messes; Plena licet stipent mihi fruges horrea, quantas AEgypti irriguae profert opulentia, mundans Centuplo vbi foecundat humum cum foenore Nilus; Ant Methymnaeo stillent si palmite sylvae, Qui repleat cunctas generoso nectare cellas; Anne illo sine, opes, illo sine, nectar, & auro Manantes optem fluvios, messesque beatas? O potiùs desint & opes, & messis & aurum. Ah Princeps venerande tui quo gaudia vultus Vsque moraris, & incertâ spe pectora torques? Oblitusne lares veteres, nataliaque arva? Oblitusne sinu primam quae fovit alumnam, Nunc desiderio exanimem & merore jacentem? Cur senio squalent neglecta palatia, quae te Sedibus his annos quater excepere novenos? Cur non irradiat lux nos aestiva vicissim, Vt totum radiis lustrans Sol aureus orbem, Nunc Boream propius fertur, nunc vergitad Anstrum? Magnis major avis quamvis, JACOBE, nitescis, Imperiisque novis titulisque & honoribus auctus; Vber agri quamvis Austrina Britannia jactet Divitis, & sublimi aequata palatia coelo; Immensas vt opes Londini copia pandat; Ne tamen hospitio antiquos decorare penates Dedignere tuo: queis tanto nomine dignus Si quis abest splendor, studium officiumque rependet. Tandem igitur longi miserere doloris, & oris Luce tui tetricas languoris discute nubes. Sic Nymphae in vitreis tristes Fortheïdes alveis, Sic Nymphae in rapidis vlulantes Taïdes vndis, Sic Nymphae in tacitis flentes Glotteïdes antris, Sic montes, sic convalles, sylvaeque lacusque, Fluminaque & fontes, vrbesque, & rura fremebant. Idem omnes chari Visendi Principis ardor, Matres at{que} viros, plebem, proceraes{que} tenebat.

Quae simulac Regis pervenere optimi ad aures Dilectae voces patriae, tristesque querelae,

Mutua continuò penetrarunt taedia pectus. Mox & flamma vetus labefacta per ossa recurrens, Ingenti mentem inflammavit Scotiae amore. Ardet adire igitur, dulcesque revisere terras. Haec, seu nox fuscis tellurem involveret alis, Seu lux Phoebaeae lustraret lampadis orbem, Cura fuit: nec luce dabat, nec nocte quietem Obversata oculis patriae revocantis imago. Ergo vere novo, aurato cum vertice Taurus Annum aperit revolutum, & nix in montibus al••is Cana liquescit, iter Scotorum indicit in oras, Nec mora, continuo Tamesina palatia linquens I ondinique arces, & moenia Nomparis alti, Curiae & Hamptoniae longa atria, candidae & aulae, Magnificâ incedens pompâ, caetuque frequenti Scotorum, Anglorum, heroum{que}, equitum{que} sequente, Ostro conspicuis simul omnibus, omnibus auro, Ipse inter medios praestanti corpore, clarâ Majestate nitens, vultusque decore sereni, Auratis totus collucens vestibus, Indus Quas lapis, intexta & pretiosis fila smaragdis, Et variis Nereia ornabat bacca figuris. Qualis ubi toto pacatis gentibus orbe, Et claussis belli portis, Octavius olim Augustus, magno Romana ad templa triumpho, Et Capitolinam incedebat victor ad arcem; Vota sacraturus pacis coelestibus aris. Segnior baud illo custos hoc pacis in aevo, Rex, qui per totum bellorum motibus orbem, Aurea compositis IACOBUS secla reduxit, Coeptum iter insistens ibat, dum redditus arvis Scotorum, Bervici ad moenia, bellica quondam, Nunc ramis praecincta oleae pacalis, & inde Antiqui sedem imperii, pervenit Edinum. Diversas hinc regni oras atque oppida lustrat.

Ergo morae longae questus, jamque anxia pone Taedia; non vltra dubiis torquebere votis Scotia: adest oculis totus, quem mente petebas. Cujus amor raptat, cujus te oblectat imago, Auro impressa, insculpta aeri, saxoque polita,

Iam cerne adspectu vero, coramque tuere Os sacrum, atque altae divinum frontis honorem. Augustum venerare caput: verba auribus bauri Lactea, nectareo vt manantia flumina fonte. Quae te invicta tegit felicem amplectere dextram. Excipe magnanimum pectus, liquor vnde perennis Iudicii immensi fluit & prudentiae, in omnes Imperii qui se diffundens vndique partes, Inspirat vivum per singula membra vigorem,

Illius adventum laeto coelumque solumque Adspectu excipiant, & vultu cuncta sereno, Quae vel alit tellus, vel quae capit humidus aēr, Vel quae Neptuni vitreis versantur in vndis; Gaudia testentur sua: eois purior vndis Surgat, & Hesperias repetat sol purior vndas. Noctivago flammis fraternis aemula curru, Lucidior Phoebe nitidum percurrat Olympum. Pulsa hyemae, aestivo splendore refulgeat aër, Tranquilli sileant venti, positisque procellis Mulceat aequoreos fluctus placida aura favoni. Pingat agros viridi Maius formosus amictu, Et loca odoriferis latè omnia floribus ornet. Nec rapidis Cancer sata fervidus ignibus vrat, Corumpat nimio nec Iupiter humidus imbre; Foecundas Virgo autumni maturet aristas, Pura solo erumpant fragrantis flumina mellis, Et nivei passim lactis. bona copia caelo Depluat, & decoret foecundis frugibus arva. Laetaque luxurient laetis pecuaria campis, Quaeque colunt montosa ferae descrtaque tesqua, Saltibus vmbrosis inclusae quaeque tenentur, Venantum queis à laqueis, & odora canum vi, Degere securis, jam pridem Principis alti Edictum indulsit, damae▪ hinnuleique fugaces, Cervorumque greges coelo capita alta ferentum, Ocypedesque caprae campis glomerentur apertis, Et spectacla suo exhibeant venatica Regi. Aspera quaeque colunt volucres ericeta, lacusque Quae liquidos, saevi terrorem nuper ademptum Aucupii, jaculique metum, retisque dolosi,

Gratantes, laetis concentibus aethera plaudant.

Vos quoque quae bifidi colitis sacraria collis, Lauri fronde comas innexae, & flore recenti, Pierides, sacrae penetralia pandite rupis, Arcani que novum paeana parate sub antris, Regis in occursum, vestris qui optata Camoenis Octa, & ornatus, & praemia digna sacravit, Musarumque decus nitet ipse & Apollinis ingens.

Nostra etiam, si quis vigor est, vel si qua liquoris Hippocrenc•• potes exorare sorores Pocula Casta••ias exurge, tuoque saluta Adventum Regis felicem carmine, & omnem Illius in laudes aci••m diffunde, Thalia. Quin te omnes verte in formas, totum indue Phoebum, Teque omni infusâ Permesside prolue lymphâ, Nondum etiam laudum comprêades illius oras. Quisnam et••nim magni numeris aequare IACOBI, Aut potis est humili Musarum dicere versu, Virtutesque animi, & mentis decora inclyta, & omnes Vno congestas naturae pectore dotes? Quarum trans M••ro••n, Atlanteo••que recessus, Trans gelidos Tanais fontes, Moeoticaque arva, Fama orbem celebri replet praeconio vtrumque; Aadiit, & veniens extremis hospes ab oris, Viditque, obstupuitque, & vix sibi credidit ipsi, Immensas regni moles aulaeque nitorem, Heroumque acies cernens, equitumque cohortes, Servorumque ornatum ostro lucentium & auro; Praecipuè ipsius splendorem Principis altum: Quantus magn▪ ni nâ cum majestate refulget In facie decor, & gravitas in fronte serenâ? Quantus in ore lepor, roseisque affusa labellis Gratia? quanta animi vis, ingeniique facultas? Factaque, dictaque mortales superantia captus.

An referam puro quàm numine pectora plena? Divinae s••t quantus amor pietatis, & ingens Humanis miscens coelestia mentibus ardor? Vt tua laus verè sit relligionis honorem Asserere, & sacros CHRISTI servare penates. Pro queis mille necis discrimina, mille labores, Insidi••sque truces, Monstri sub gente tulisti ricipitis, quae Gorgoneis infecta venenis,

Rectores violare orbis, sacrasque tiaras Audet, vt amoto imperii lucisque nitore, Papanum rursus sese in chaos omnia condant. Nec te turba lacu evolitans furialis Averno, Fumiferaeque imo effusae ex Acheronte locustae, Orbem involventes caecâ caligine, & omnes Coelesti vacuos pungentes tempora signo, Non te vllae facies, non terruit ipse liphoeus, Horrida dirarum è Tarpeia fulmina rupe Nequicquam ejaculans, & inania murmura miscens. Tu Pythona tuis lateranum, Phoebus vt alter, Fixisti telis immani vulnere victum: Tu divinus vt Alcides, immanibus orbem Errorum monstris invicti robore veri Purgare aggressus, numerosa volumina magni Hydraei illius capitis, bella, arma, minasque Spirantis, sacri excidisti dogmatis ense. Auspicioque pari capita inde infausta renata Per te strata jacent, aevi monumenta prioris, Historiamque sacram mendax Baronius omnem Cratinae dum ad vota suae componit, ineptis Conspurcans lenociniis, putidisque fabellis: Tortus atrox triplicis nodi quoque reste retortus, Ft capitis curare exorsus vulnera primi, Occubuit dextrâ victus Gret••erus eâdem: Mitrigerique alii per te cecidere gigantes. Frrorum per te tenebris, omnique remota Barbarie, extremis Christi lux aurea terris Accensa est, cultuque nitet veneranda sereno Relligio. tua virtutum foecunda quod aetas Floreat, & nondum terras Astraea reliquit, Gloria: quodque artes excultaque dona Minervae Luxurient passim, & messes vix horrea captent, Pieridum quas sacra Pales collegit ab agris.

Quanta sit an liquidae narrem facundia linguae Lactea? quàm cunctas disertè edisseris artes? Seu libet Aonio deducere vertice Musas, Abdita seu Sophiae mysteria pandere sacrae, Seu narrare aevi monumenta recondita prisci, Publica seu juris legumque revolvere scita, Seu dubiis responsa dare, atque aenigmata caeca

Solvere, seu rerum abstrusas exponere causas, Et coeli solisque vias, lunaeque labores Dicere, seu magnum artificem qui lucet in istis Laudare, auctorem naturae ac ordinis omnis. Quis non tam varias vno sub pectore dotes, Totque vno fluere eloquia admiretur ab ore?

Iustitiamne canam? populi quâ in commoda legum Flectis froena, aequo dirimens moderamine lites. Quâ jus pauperibus praebes, curasque potentum Ne tenues infesta premat violentia, nec fraus Artibus exagitet miseros, foenusve dolosis: Quâ facis agricolas & duros ruris alumnos Vt foveat secura quies, armentaque latè Tuta errent vacuos incustodita per agros: Extremo per quam populi sub sole remoti, Hibernique feri, montosaque tesqua colentes, Vivere qui rapto soliti, nunc vincla subire, Et legum assuescant sese submittere habenis.

An memorem, vt toto quae nunc paenè exulat orbo Iustitiae germana, tuo sibi pectore sedem Fixerit, intemerata fides, comes addita dictis, Et factis aeterna tuis, immobile servans Ingenium, solidoque ligans promissa adamante, Nec simulare sinens, ••uco livere nec vllo, Nec meritis frustrare bonos, nec plaudere pravis, Neve odium cordis tacito occultare sub antro, Sed vultum menti componens, factaque dictis.

An repetam vt magni soboles clementia patris, Iustitiae quae difficilem legumque rigorem, Praecipitemque irarum in sontes mitigat oestum, Frigida quae calidis miscens, & mollia duris Temperie res humanas conservat amica, Tota animo, se tota tuis interserit actis? Hinc placidè delicta domas, irâque remotâ Supplicium offensis infers: nec sanguine gaudes, Nec poenis miserorum: hinc stratis parcis, & arma Pace premis, solersque odiorum semina tollis; Aurem supplicibus nec inexorabilis obdis. Ferro alii sese & violento robore jactent Rectores, populi cumulent aeraria censu

Horrorem feritate ferant: tua laus, IACOBE, Parcere subjectis & debellare superbos.

Fontis inexhausti largos anne eloquar imbres? Innumeros opibusque homines & honore levantes? Stagna Tagi venis auri stillantia, & arva Lydia, Pactoli rutilis spumantia arenis, Eoosque Ophyres flavae tua dextra caminos Munifica exsuperat, latè dona aurea fundens. Iupiter auratas olim, vt cecinere Poëtae, Concessit Rhodiis pluvias in Palladis ortu. Dicitur & voti virtute potitus avari Mutasse in fulvum quicquid Mida tangeret aurum. Vtraque verè in te haec impletur fabula: vincit Et pluvias Iovis, atque Midae tua dextera tactum, Per populum variata omnem, auri & divitis agri Muneribus ditans plebem proceresque refusis. Ergo nulla tuum poterunt oblivia nomen Condere: sed memori semper celebrabere fama. Sive hominum vox viva tuos depingat honores: Seu lapides & ligna novis insignibus ornes, Queis aptata manu artificum tibi surgat imago, Cui veteris cedant artisque aerisque s••gurae, Quas vel Apellaeas aiunt animasse lituras, Aut Phidiam rasisse, aut sollicita arte Myronem, Aut quas Pyrgoteles nitidis insculpere gemmis, Aut potuit radianti effingere in aere Lysippus. At tibi Pieridum nomen monumenta parabunt Marmoreis Statuis, omnique perennius aere: Atque immortalem ventura in secula famam.

Ducite lanificae fila interrupta sorores; Ducite laetae IACOBO in longum sila senectae: Serus ut in coelum redeat, multosque per annos Felix intersit terris populoque Britanno. Tum tu, qui aeternâ mundum ratione gubernas, Omnipotens, genus, & generis per secula prolem AEterna, imperii patrii moderamen habere Da pater, & proavis similes regnare nepotes: Flammifero per obliqua means dum sidera curru Obscuris lucem Phoebus distinguet ab vmbris.

MICHAEL WALLAS.