Illustrissimi principis Henrici iusta Vbi et sponsorum epithalamium; et consolatio; & exhortatio ad principem Carolum ad fratris imitationem.

About this Item

Title
Illustrissimi principis Henrici iusta Vbi et sponsorum epithalamium; et consolatio; & exhortatio ad principem Carolum ad fratris imitationem.
Author
Hume, David, 1560?-1630?
Publication
Londini :: Excudebat Gu: Hall sumptibus Richardi Boyle, & Guilielmi Iones,
1613.
Rights/Permissions

To the extent possible under law, the Text Creation Partnership has waived all copyright and related or neighboring rights to this keyboarded and encoded edition of the work described above, according to the terms of the CC0 1.0 Public Domain Dedication (http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0/). This waiver does not extend to any page images or other supplementary files associated with this work, which may be protected by copyright or other license restrictions. Please go to http://www.textcreationpartnership.org/ for more information.

Subject terms
Henry Frederic, -- Prince of Wales -- 1594-1612 -- Poetry -- Early works to 1800.
Frederick, -- I, -- King of Bohemia -- 1596-1632 -- Poetry -- Early works to 1800.
Elizabeth, -- Queen, consort of Frederick I, King of Bohemia, 1596-1662 -- Poetry -- Early works to 1800.
Link to this Item
http://name.umdl.umich.edu/a03837.0001.001
Cite this Item
"Illustrissimi principis Henrici iusta Vbi et sponsorum epithalamium; et consolatio; & exhortatio ad principem Carolum ad fratris imitationem." In the digital collection Early English Books Online. https://name.umdl.umich.edu/a03837.0001.001. University of Michigan Library Digital Collections. Accessed May 28, 2025.

Pages

Page [unnumbered]

HENRICI PRINCIPIS JVSTA.

DExtra Patris; Matris decus; Amborum alma voluptas, Amborum obseruans, Natus pius; & pius idem Frater, fratris honos; Amor idē, honor at{que} fororis; Post patrem patriae fulcrum columenque Britannae Vnitae, seu diuisae, Scotae, Angligenaeque; Scotis natum, Anglisque datum; satis Aequns vtrisque, Charus vtrisque adeo; nec fas componere, nec sit Hos praeferre, aut hos; vrget ratio acris vtrinque: Conspiratio cunctorum, quaesitaque multum VNIO, communi hoc compacta in pignore amoris; VNIO, communi hac causa compacta doloris, Plebisque, Equitum{que} & magni cura senatus, Et stupor, & pauor, & dulcis reuerentia: Mundi Expectatio rara per omnia saecula: rara Spesque bonis, terrorque malis; Tanaique, Tybrique, Formidatus, quam merito, tam gaudia Rheni, Tam Ligeris; forte, atque Tagi; tam gloria magni Deliciae que orbis, magni admiratio & orbis; Siue eques exercet belli simulachra sub armis, Siue pedes, quatit hastam, aut fulmineum rotat ensem HENRICVS, certo seu fulmina dirigit ictu, Ingens Martis honos, ingens Manortis alumnus.
Magni animi, at mitis tamen; excelsae indolis, atqui

Page 2

Mente humili; probus, at prudens; veraxque, tenaxque Promissi, fideique antiquae; sed catus idem Et fraudem cognosse, & notam eludere fraudem, Et capere, & facere, & celare arcana: seuerus Fronte hilari fortis, sed fellis & inscius irae; Accessu, affatu sacilis, comisque, grauisque; Et frugi, sine sorde tamen; sine crimine Largus, Munificusque & magnisicus; quin grandia spirans Ambitione procul; re, vultu, & voce modestus Hac regnorum in spe: saeclo hoc, his moribus at{que} hac Aetate inuita castus; sapiensque, bonusque; Absque superstitione, pius; iustusque, sagaxque; Ingenij, fortunae, animique, & dotibus ingens Corporeis; aptus, rebus, Musis nec ineptus; Praesidium; doctis spes, & solitia Musis. Siue iocos tractet, seu tractet seria, solers: Cura poli, cui cura polus, cui Relligio altum Pectus, & insedit, penitos vberrima sensus.
Qualem autoptarent praesentia saecula; prisca Vel finxere sibi, vel Laudauere; futura Vel sperare ausint vsquam Regemue, Virumue, Aut Natum, aut Fratrem, aut Socium, Dominumue Ducemue: Vno patre minorem, vni parere scientem; At regere, imperio at populos fraenare superbo; Et populis dare iura, modumque imponere juri; Exemplisque praeire, volentem, animosque sequaces Ducere, siue Togam, pax, seu res postulet arma: Quam raperet campo agmen, & altas fulminet vrbes; Consilio, promptusque manu! Neptunia quantus Verberet arua volans; & totum perdomet Aequor: Atque polos vltra fugientes ••••terat Indos.
Hoc orbata gemis miseranda Britannia? quidni?

Page 3

Ingeme, & accumula Lachrymas, Luctusque, nec vllae Sint Lachrymae, Luctusque satis▪ quod flumina Pontus Accipiat tua tanta, sciat non flumina Pontus Se capere, at Lachrymas; quod ventis personet Aether, Sentiat esse tua haec suspiria; solue dolori Fraena pio, ni sic soluas, peritura dolore. Ergo age; dejecto vultu, pullataque cultu, Humectata genas, incessu tarda, silensque, (Qua planctus, gemitusque, eiulatusque remittunt) Vt decet, incede: haud vllus tibi contigit vnquam Tam iustâ ratione dolor; seu funera defles Immatura aeuo, seu spes, praereptaque Mundo Gaudia; cassaque vota bonorum, & aperta malorum Torua supercilia, atque truces fremitusque, minasque Insultante palam Latio. Laxato querelis, Laxatoque viam Lachrymis: singultibus imple, Aetheraque, & terras; quate totum planctibus orbem, Et cautes clamore, atque horrida rumpito saxa; Qua Tamesis, qua Tueda ruunt, quaque vltima Thule Trans orbem iacet, extremique ad Littora Gangis; Seu riget hybernis Tellus pulsata pruinis, Seu calido rubet axe solum; veniantque vocati In Luctus populi, plangentiaque agmina jungant. Denique sint magna haec, sint certe maxima; quin & Qualia nulla vnquam Tellus, vel viderit aetas, Vel visura; aeterna tamen ne sunto. Quid illi? Quid tibi profuerint? animo moderare; modusque, (Non peto, sit luctus) sit temporis; omnia tempus Edomat. Vna aeterna pio stant gaudia. Et istis Imprtire vicem. Vertet mox mensis: et Hymen Laetus adest, nullis turbandus luctibus Hymen: ELIZABETA PALATINO cum nubat, et omen

Page 4

Firmet, quo Pater ipse, ac vir; Batavusque Britannusque, Gaudeat & totis late Germania campis Festum agitet,* 1.1 ducatque choros, & carmina dicat. Cum DEVS ille POTENS, hominum, luctum atque tu∣multus, Insanos populorum, immanes pectoris Aestus Turbasque, ac tempestates, fluxusque refluxusque Sedabit,* 1.2 sese insinuans, minuetque labores Iucundam aspirans rebusque animisque QVIETEM.
Adsis (ô!) luxalma, & coelo fausta sereno Illucesce; orbique veni exoptata Britanno. Nulla dies nostris illuxit laetior oris: Nulla pijs vnquam venit expectatior hora Tu juuenum; tu cura senum; tu grata puellis Nuptis, innuptisque venis, plebique, equitique Et patribus. Qui fraena regunt, qui jussa capessunt Vno te ore fremunt vnam: te publica vota, Te priuata vocant. Testis Tamus, et Taus; atque Quacunque obtensis late objacet Anglia regnis; Deucaledoniaca Caledon vel tunditur vndâ. Cynthia ne dubita, solito properantior ire, Et Sol adde gradum, festinatosque sorori Da reditus. Ne necte moras. Quae gaudia differt Longa futura hora est omnis. Quid liuor ineptus Perstrepat? Illa Tago, (jure,) et quem praetulit Indo (Non regno indecorem, belloque et fortibus armis Et prisca pietate, et relligione decorum, A magnis quas hausit auis, summa indole, summa Spe juuenem, forma insignem, & florentibus annis) Te sequimur FREDERICE ingens, votisque fauemus Sis foelix; sit faustus Hymen, dominaeque, tibique, Sit soceris, populisque tuis: regnisque Britannis; Quemque olim regnis promittant fata Britannis,

Page 5

Non fratre HENRICO, non magno patre, minorem.
Eia age, magne puer, fatis, et maxime votis; Alter surge HENRICVS, et illius indue mores, Moresque, effigiemque, et curas principe dignas Concipe. Nulla vnquam virtutis gratior aura Spirabitue aliunde, aut conciliabit amorem Vberior; quam quae veniens de corpore tali Expressit simulachra animi, & vestigia pressit. Magna manet certe te hac gloria; sed manet vnâ Arduum iter tantis contendere laudibus. Atqui Annitendum adeo; nec onus deponere, nec fas Despondere animum; frater qua praeuius iuit, Prona via est: tantum aude, ingens Vel pone sequi; vel Praeuertisse etiam; etmagnis Deus annûat aûsis.
Haec, nobis lachrymas, spes vna abstergat: in vnam Hanc positis lachrymis incumbe Britannia curam; Et quicunque Britannus ades, natusue latusue Aut prisca de stirpe, aut iam fortè insitus; et qui Eloquio, ingenioque vales; cui vel tua virtus, Vel sors, imposuitue onus, aut indulsit honorem, Vt viuas audire, vt possis reddere voces; Huc neruos, viresque intende; haec area lata, Materia haec faecunda venit sermonibus; vt qua In verum possis virtutis ducere callem; Ducere qua veram possis virtutis in arcem; Atque ausis veri compendia dicere regni, REGNANDIQVE ARTIS. Totam quam polluit, audax, (Impius, impurusque, inconsultusque, procaci Fronte palam, positoque pudore insulsus, ineptus, Improbitatis prostibulum, faex ingeniorum, Et scelerum concinnator, scelus ipse, nec in quo Praeterea magnum agnoscas quid putidus, excors;

Page 6

Ignotus Musis, mendax, mendosus; vbique Inconcinnus, delirusque) Hetruscus, in atrum Torquēdus Phlegetonta, scholis procul, aut procul aulis Excutiendus, & in patrium ablegandus Auernum Congenerem, spirans tam faeda, & dira; vomensque Regnis perniciem, & rebus. Fuge, CAROLE, pestem Humani generis; Naturae hostem, opprobriumque, Exosumque polo monstrum, catus. Incipe jam nunc Mature odisse, & teneris horrere sub annis, Quae semper vitanda tibi; ET TE CREDERE SOLIS POSSE BONIS REGNVM REGERE ARTIBVS; hoc opus vnum Imperio dignum: Nec tu dominarier orbj Lege velis alia, aut diam demittere mentem Ad tam vile▪ ministerium, inque ergastula vere Mancipium scelerum, & turpi te didere fraudi. Fraudi, qua seruum nihil est mage, nil mage regi Oppositum, qui liberius quo regnet, eodem Fraude minus minuendus erit, temerandaque nusquam Maiestas sacrati apicis, vel labe, vel vlla Seruilis specie fraudis: quam si induit, ille Nae sceptrum, & sanctum regum diadema profanat.
O mihi tam serae producant stamina parcae, Vt si non, alia longe regione remoto Priuatos intra fines, curasque, domosque Cernere fas, audire tamen mens gestiar, & vel Posthumus hic manes accedat nuncius, vt te Impietas, sine se, regem confessa, (nec illâ Indiguisse, nec in partem regniue vocasse Consilijue vllam) vultus suffusa pudore Abdiderit, regumque aures, & liquerit aulas. At pietas, at cana fides, at candida virtus Et rigido recto contenta, & simplice vero,

Page 7

Nec solers minus, atque sagax, sat sufficiens, sat Prompta dolos cognosse, dolisque occurrere notis, Vt solium circumsteterint, soliumqve bearint Firmatum; supraque omnes hoc nomine reges Elatum, extensumque extremi ad limina Mundi Trans Alpes, trans Euxinum, trans, Caucasa, & Indum, Cunctorum dum cuncta, et vota excesserit, et spem.
Interea fraeni mitis consuesce paternj Ferre jugum: regat ille, et rerum flectat habenas. Ille viam sternit capitolia ad ardua, & ille Fundamenta manu quatit, immissaque latebris Luce, Palatini pandit penetralia CACI. Illum, occultantem, & caeca se nocte tegentem, Efflantemque, ignem, & fumos nebulasque vomentem Vidimus; & totas trahere in certamina turmas Iesuidum, frustraque aditus, & claustra tuentem Cassa mole operum magna, & molimine vano.
Foelix perge, IACOBE; & clari ad lumina veri Dum trepidat, Latebrasque pauens circumspicit, ensis Cuspide caelestisque, & regis confice: funde Conjuratum in coelum agmen: solioque verendo Intentare manus ausum, Regumque, Deique Quicquid in immenso dignamur nomine mundo. Nec minus illius, turmas in verba, coactas, Iuratasue vltro, reduces in tramite veri Sistito, vel premito imperijs, vel trans mare regnis Exige; tota tuis donec pulsa exulet oris Impietas Romana: & Romam, vel petat Orcum Vnde venit, Furijs, Erebo & prognata scelestis, Et conflata hominum vano figmenta cerebro. Sic regna; sic viue diu, justusque, piusque; Sic magnus; fraudisque omnis securus, & artis

Page 8

Loyoladum, (Latiaeque Lupae, stygijque canis de Stirpe atra infandi monstri partuque, satuque) Imperium in seros serus transmitte nepotes. Quid dubites? coeli ipse suis Deus excubat: ipse Discutit insidias; quippe & discusserat. Et nos Tam deuota tibi manus, & tot pectora; quamuis Tardi ire in scelera, at quaecunque pericla subire Haud tardi, quo jussa vocant tua, quoque salutis Debita cura, & verus amor coelique, tuique: Sentijt, & si res sic poscat, sentiet hostis.
Tantum, sancte parens rerum, qui robora, quique Dasque adimisque animos, laetis successibus auges Consilia, euertisque; atque humana omnia nutu Circumagis; placatus ades, facilisque precantum Fac rata vota, nec incepto indulgeto furori. Ille quidem quantus nos contra efferbuit (hanc spem Quod primâ, ostensum modo, sic succideris herbâ,) Faxis, cernamusque satis, Lachrymisque piemus; Quae grex, Rex, Patres, Plebs, quae peccauimus omnes Te contra, cultusque tuos, & grandia jussa, Commissa, aut omissa, palam, clam, siue sciens quis Atque volens patret quid, siue quid inscius, erret; En supplex genibus tua turba aduoluimur. O! da; Da veniam, pacemque; insultantemque ruina Turgentemque hostem nostra, ac infanda minantem Excute consilijs & inanes disijce fastus, Quos in te sumit turba impia: sentiat esse Te dominum; superesse patrem; nec defore; sed nec Deesse patri HENRICVM, dum viuat CAROLVS, atqui O viuat; sceptroque patris non impar; vbi ille Maturus, plenusque annis & Laude; piisque Ac justis, magnisque impleuerit actibus orbem,

Page 9

Inque polum serus redijt; succedatavita In solia, atque omnem virtutem exaequet auorum. Dumque Salo, vasto & stabito circumflua Ponto Terra; IACOBAEA veniens de stirpe propago Imperet vnitis aequata Lance Britannis; Atque tua, inuito styge, foedera vindicet orbi.
Hae nobis Lachrymae, haec cura, haec solennia vota: Haec, HENRICE, tuo fas Iusta impendere busto.
Magne heros, aut si magnis heroibus vsquam est, Quid maius; salue aeternum; monimentaque mentis Parua quidem, sed sume piae; non iusta; dabit nam Quis tibi iusta satis?) Verum te carmina nostra Murmure qualicunque strepant: Te Musa celebret Effaetae quamuis torpens sub limine vitae, Et tenuisque, & egena, & desuetudine tarda; At grato memoret versu: Te quisquis amabit; Magnus erit mihi: Te qui vero amplexus amore est; Aeterno (quod possum vnum) amplexabor amore.
FINIS.

Notes

Do you have questions about this content? Need to report a problem? Please contact us.