The principal nauigations, voyages, traffiques and discoueries of the English nation. [vols. 1-3] made by sea or ouer-land, to the remote and farthest distant quarters of the earth, at any time within the compasse of these 1600. yeres: deuided into three seuerall volumes, according to the positions of the regions, whereunto they were directed. The first volume containeth the worthy discoueries, &c. of the English ... The second volume comprehendeth the principall nauigations ... to the south and south-east parts of the world ... By Richard Hakluyt preacher, and sometime student of Christ-Church in Oxford.

De Tartaris & domibus eorum.

NVsquam habent manentem ciuitatem, sed futuram ignorant. Inter se diuiserunt Scy∣thiam, quae durat à Danubio vsque ad ortum solis. Et quilibet Capitaneus, secundum quod habet plures vel pauciores homines sub se, scit terminos pascuorum suorum, & vbi de∣bet pascere hyeme & aestate, vere & autumno. In hyeme enim des••endunt ad calidiores regiones versus meridiem. In aestate ascendunt ad frigidiores versus aquilonem. Loca pascuosa sine aquis pascunt in hyeme quando est ibi nix, quia niuem habent pro aqua. Domum in qua dormiunt fundant super rotam de virgis cancellatis, cuius tigna sunt de virgis, & con∣veniunt in vnam par••ulam rotam superius, de qua ascendit collum sursum tanquam fumi∣gatorium, quam cooperiunt filtro albo: & frequentius imbuunt etiam filtrum calce vel terra alba & puluere ossium, vt albens splendeat, & aliquando nig••o. Et filtrum illud circa collum superius decorant pulchra varietate picturae. Ante ostium similiter su••pendunt filtrum opere polimitario variatum. Consumunt enim filtrum coloratum in faciendo vites & a••bores, aues & bestias. Et faciunt tales domos ita magnas, quod habent triginta pedes in latitudine. Ego enim mensuraui semel latitudinem inter vestigia rotarum vnius bigae viginti ped••m: & quando domus erat super bigam excedebat extra rotas in vtroque latere quinque pe∣dibus ad minus. Ego numeraui in vna biga viginti duos boues trahentes vnam do∣mum: Vndecem in vno ordine secundum latitudinem bigae, & alios vndecem ante illos: Axis bigae erat magnus ad modum arboris nauis: Et vnus homo stabat in ostio domus super bigam minans boues. Insuper faciunt quadrangulos de virgulis fissis attenuatis ad quantitatem vnius arcae magnae: & postea de vna extremitate ad aliam eleuant testu∣dinem de similibus virgis, & ostiolum faciunt in anteriori extremitate: & postea coope∣riunt illam cistam siue domunculam filtro nigro imbuto seuo siue lacte o••ino, ne possit penetrari pluuia: quod similiter decorant opere polimitario vel plumario. Et in talibus arcis ponunt totam suppellectilem suam & thesaurum: quas ligant fortiter super bigas alteras quas trahunt cameli, vt possint transuadare flumina. Tales arcas nunquam deponunt de bigis. Quando deponunt domus suas mansionarias, semper ver••unt portam ad me∣ridiem; & consequenter collocant bigas cum arcis hinc & inde prope domum ad dimidium iactum lapidis: ita quod domus stat inter duos ordines bigarum quasi inter duos muros.

Matronae faciunt sibi pulcherrimas bigas, quas ne••cirem vobis describere nisi per picturam. ‖ 1.1 Imo omnia depinxissem vobis si sciuissem pingere. Vnus diues Moal siue Tartar habet bene tales bigas cum arcis ducentas vel centum. Baatu habet sexdecem vxores: quaelibet habet vnam magnam domum, exceptis alijs paruis, quas collocant post magnam, quae sunt quasi camerae; in quibus habitant puellae. Ad quamlibet istarum domorum appendent ducentae bigae. Et quando deponunt domus, prima vxor deponit suam curiam in capite occidentali, & postea aliae secundum ordinem suum: ita quod vltima vxor erit in capite Orientali: & erit spacium inter curiam vnius dominae & alterius, iactus vnius lapidis. Vnde curia vnius di∣uitis Moal apparebit quasi vna magna Villa: tunc paucissimi viri erunt in ea. Vna muliercula ducet 20. bigas vel 30. Terra enim plana est. Et ligant bigas cum bobus vel camelis vnam post aliam: & sedebit muliercula in anteriori minans bouem, & omnes aliae pari gressu se∣quentur. Si contingat venire ad aliquem malum passum, soluunt eas & transducunt sigil∣latim: Vadunt enim lento gressu, sicut agnus vel bos potest ambulare.

Notes

• ‖ 1.1

  Nota.