The principal nauigations, voyages, traffiques and discoueries of the English nation. [vols. 1-3] made by sea or ouer-land, to the remote and farthest distant quarters of the earth, at any time within the compasse of these 1600. yeres: deuided into three seuerall volumes, according to the positions of the regions, whereunto they were directed. The first volume containeth the worthy discoueries, &c. of the English ... The second volume comprehendeth the principall nauigations ... to the south and south-east parts of the world ... By Richard Hakluyt preacher, and sometime student of Christ-Church in Oxford.

De ipsorum Imperio. Cap. 5.

DIcto de eorum consuetudinibus, dicendum est de eorum imperio. Et primò de ipsius principio. Secundò de principibus eius. Tertio de dominio Imperatoris & princi∣pum. Terra quaedam est in partibus Orientis, de qua dictum est suprà, quae Mongol no∣minatur. Haec terra quondam quatuor populos habuit. Et vnus Yeka-Mongol, id est, magni Mongali vecabatur. Secundus Sumongol, id est Aquatici Mongali. Ipsi autem se∣ipsos Tartaros appellabant, à quodam fluuio, qui currit per terram eorum, qui Tartar no∣minatur.* 1.1 Alius appellatur Merkat, quartus Metrit. Hij populi omnes vnam formam per∣sonarum,* 1.2 & vnam linguam habebant: quamuis inter se per principes & prouincias eslent di∣uisi. In terra Yeka-Mongol fuit qui vocabatur Cyngis.* 1.3 Iste incepit es••e robustus venator co∣ram Domino, Didicit enim homines furari, rapere, praedari. Ibat autem ad alias terras, & quos∣cunque potuit capere, & sibi associare non demittebat: homines verò suae gentis ad se inclina∣bat, qui tanquam ducem ipsum sequebantur ad omnia male facta. Hic autem incepit pugna∣re cum Sumongal, siue Tartaris, postquam homines aggregauerat sibi, & interfecit ducem eo∣rum, & multo bello omnes Tartaros sibi subiugauit & in suam seruitutem redegit. Post haec cum omnibus his pugnauit, cum Merkat, qui erant positi iuxta terram Tartarorum, quos eti∣••m bello sibi subiecit: Inde procedens pugnauit contra Metritas, & etiam illos deuicit. Audien∣tes itaque Naymani,* 1.4 quod Cyngis erat taliter eleuatus, indignati fuerunt. Ipsi enim habuerunt Imperatorem, qui fuerat strenuus valdè, cui dabant tributum omnes nationes praedictae. Qui debitum vniuersae carnis exsoluens, filij eius successerunt loco eius; sed iuuenes erant & stulti, & populum nesciebant tenere: sed inuicem diuisi erant & scissi:* 1.5 vnde medio tempore Cyngis erat taliter exaltatus, nihilominus insultum faciebant in terras superius annotatas, viros & mulieres, & pueros occidebant, & capiebant praedam eorum. Cyngis hoe audiens, omnes sibi fubiectos homines aggregauit. Naymani & Kara Kitai,* 1.6 id est, nigri Kitai, exaduerso in quan∣dam vallem strictam inter montes duos, per quam nos euntes ad imperatorem eorum transiui∣mus, similiter conueniunt: & commissum est praelium, in quo Naymani & Kara Kitai a Mongallis sunt deuicti, & maior pars eorum occisa: & alij qui euadere non potuerunt in serui∣tutem redacti sunt. In terra autem praedictorum Kara Kytaorum Occaday can filius Cyngis can,* 1.7 post quam positus fuit imperator, quandam ciuitatem aedificauit, quam‖ 1.8 Omyl appellauir. Propè quam ad meridiem est quoddam desertum magnum, in quo syluestres homines pro certo habitare dicuntur,* 1.9 qui nullo modo loquuntur, nec in cruribus habent iuncturas: & si quando cadunt, per se surgere sine adiutorio aliorum minimè possunt, aliquantam tamen ha∣bent discretionem. Mongali autem in terram eorum reuertentes se contra Kytaos in praelium praeparauerunt, qui castra mouentes terram eorum intrauerunt. Imperator autem Kytaorum hoc audiens venit contra eos cum exercitu suo;* 1.10 & commissum est praelium durum; in quo prae∣lio Mongali fuerunt deuicti:* 1.11 & omnes nobiles Mongallorum qui erant in praedicto exercitu fuerunt occisi vsque ad septem. Cyngis verò & alij qui remanserunt in terram suam fugerun••. Et quum aliquantulum quieuisset Cyngis, praeparauit se rursus ad praelium & contra terram Huyrorum processit ad bellum. Isti homines Christiani de secta Nestorianorum erant, quos etiam bello deuicit, & eorum literas acceperunt. Nam prius scripturam aliquam non habe∣bant.* 1.12 Nunc autem eandem literam Mongallorum appellant. Inde processit contra ter∣ram Saruiuorum,* 1.13 & contra terram Karauitarum,* 1.14 & contra terram Voyrat,* 1.15 & contra terram Comana, quas terras omnes deuicit. Inde est in terram suam reuersus. Et cum aliquantulum quieuisset, conuocatis omnibus gentibus supradictis, contra Kytaos ad bellum processit, & cum diu contra eos pugnasset magnam partem terrae Kytaorum vicerunt: Imperatorem autem eo∣rum concluserunt in sua ciuitate maiori: quam cum tam diu obsiderunt, quod exercitui defe∣cerunt expensae, & cum non haberent quod manducarent, praecepit illis Cyngis can, quod de decem hominibus vnum darent ad manducandum. Illi autem de ciuitate pugnabant viriliter contra illos sagittis & machinis: Et cum deficerent lapides, pro lapidib••s proiecerunt argentum,* 1.16 & maximè liquesactum. Ciuitas enim haec multis diuitijs erat plena. Et cum diu pugnassent, & eam bello vincere minimè possent, fecerunt vnam magnam viam sub terra ab exercitu vsque ad mediam ciuitatem, & aperientes subitò ter∣ram,

eis nescientibus pro••lierunt in medio ciuitatis, & pugnabant cum hominibus ciuita∣tis, & illi qui erant extra simili modo pugnabant, & concidentes portas intrauerunt ciuita∣tem:* 1.17 & occidentes Imperatorem & homines plures, ciuitatem possidebant: & aurum & ar∣gentum, & omnes diuitias abstulerunt. Et cum terrae predictae Kytaorum suos homines praefecissent, in terram propriam sunt reuersi. Et tunc Imperatore Kytaorum deuicto sactus est Imperator.* 1.18 Quandam autem partem terrae Kytaorum, quae posi••a est in mari,* 1.19 vsque in hodiernum diem nullatenus deuicerunt. Kytai autem, de quibus superiùs diximus, homi∣nes sunt Pagani, qui habent literam specialem: & habent nouum & verus Testamentum; & habent vitas patrum, & Eremitas & domos quasi Ecclesias sactas, in quibus orant tempo∣ribus suis: Et dicunt se quosdam sanctos habere. Vnum Deum colunt: Dominum nostrum Iesum Christum honorant, & credunt vitam aeternam, sed minimè baptizantur. Scripturam nostram honorant & reuerentur: Christianos diligunt, & Ecclesias faciunt plures. Homines benigni & humani satis videntur: barbam non habent, & in dispositione faciei latis concor∣dant cum Mongalis,* 1.20 non tamen sunt in facie ita lati. Linguam propriam habent: meliores artifices non inueniuntur in toto mundo in omnibus operibus, in quibus solent homines ex∣ercitari. Terra eorum est opulenta valdè in frumento, vino, auro, argento, & serico, & omni∣bus rebus in quibus solet sustentari humana natura. Et cum aliquantulum quieuissent, suos exercitus diuiserunt. Vnum de filijs Tossuch nomine,* 1.21 quem etiam Can appellabant, id est Imperatorem, misit cum exercitu contra Comanos, quos multo bello deuicit: & postquam vicerat eos in terram suam reuertebatur. Alium etiam filium misit cum exercitu contra In∣dos; qui minorem Indiam deuicerunt.* 1.22 Hij autem nigri sunt Suraceni, qui AEthiopes nuncu∣pantur. Hic autem exercitus contra Christianos, qui sint in India maiori in pugnam proces∣sir. Quod audiens rex terrae illius, qui vulgò Praesbyter Iohannes appellatur,* 1.23 venit contra e∣os exercitu congregato. Et faciens imagines cupreas hominum in sella posuit super equos, ponens ignem interius, & posuit hominem cum folle post imaginem cupream super equum: & cum multis imaginibus, & equis taliter praeparatis venerunt contra praedictos ad pugnan∣dum. Et cum ad locum praelij peruenissent, istos equos vnum iuxta vnum premiserunt. Viri autem, qui erantretro, posuerunt nescio quid super ignem qui erat in praedicta imagine, & cum follibus fortiter sufflauerunt. Vnde factum est, quod de fumo illo aer est denigratus. Et tunc super Tartaros iecerunt sagittas, ex quibus multi interfecti & vulnerati suerunt. Et sic cum confusione eos de finibus suis eiecerunt: Et nunquam audiuimus, quod vltra ad eos re∣dierunt.* 1.24 Cum autem per deserta reditent, in quandam terram venerunt in qua quaedam mon∣stra foemineas imagines habentia reperierunt. Et cum interrogassent eas per multos interpre∣tes vbi essent viri terrae illius, responderunt quod in illa terra quecunque soeminae nasceban∣tur,* 1.25 habebant formam humanam: Masculi verò formam caninam. Et dum moram protra∣herent in terra praedicta, Canes in alia parte conuenerunt in vnum: Et dum esset hyems asper∣rima, se omnes proiecerunt in aquam: & post haec incontinenti in puluerem mouebantur, & ita puluis admixtus aquae super eos congelauit:* 1.26 & dum saepè hoc fecissent, glacies densa facta est super eos: Vnde cum magno impetu cum Tartaris conuenerunt ad pugnam. At illi quum sagittas super eos iactabant, acsi super lapides sagitassent, retro sagittae redibant: Alia etiam arma eorum in nullo eos laedere potuerunt. Canes verò insulrum facientes in eos morsibus vulnerauerunt, multos etiam occiderunt, & ita eiecerunt eos de finibus suis. Et dum reuerte∣retur exercitus ille, venit ad terram Burutabeth,* 1.27 quos bello vicerunt: qui sunt Pagani. Qui consuetudinem mirabilem imo potius miserabilem habent. Quia cum aliquis patrum suorum humanae naturae debitum exsoluit, omnem congregant parentelam, & comedunt eum. Isti pilos in barba non habent:* 1.28 immo quoddam ferrum in manibus portant, cum quo barbam semper depilant, si fortè aliquis crinis crescit in ipsa: & multum etiam deformes sunt. Inde ex∣ercitus ille reuertebatur in terram suam. Cyngis can etiam eo tempore quo diuisit exercitus illos, misit in expeditione contra Orientem per terram Kergis,* 1.29 quos bello non vicit: & vsque ad Caspios montes peruenit, montes autem illi sunt de lapide adamantino. Vnde eorum sa∣gittas & arma ferrea ad se traxerunt. Homines inter Caspios montes conclusos viderunt, qui iam montem sregerunt: sed nubes quaedam erat posita ante ipsos, ad quam accedere non po∣terant vllo modo, quia statim moriebantur, cum perueniebant ad illam. Sed antequam per∣uenirent ad praedictum montem plusquam per mensem vastam solitudinem transierunt. Inde procedentes adhuc contra Orientem plusquam per mensem per magnum desertum iuerunt.* 1.30 Et peruenerunt ad quandam terram, vbi viderunt vias tritas, sed nullum hominem poterant inuenire. Sed tantum quaesiuerunt per terram, quod inuenerunt hominem cum vxore sua; quos ante Cyngis can adduxerunt. Et cum interrogasset, vbi essent homines terrae illius, re∣sponderunt quod in terra sub montibus habitarent.* 1.31 At Cyngis can retenta vxore misit virum

illum cum nuncijs suis mandans hominibus illis vt venirent ad mandatum ipsius. Illi vero ••un∣tes ad eos, narrauerunt omnia quae Cyngis can mandauerat. Qui responderunt quod tali die venirent ad mandatum suum faciendum. Medio vero tempore congregauerunt se per vias occultas sub terra, & venerunt contra istos ad pugnandum: & irruentes subitò super eos plu∣rimos occiderunt. At illi, Cyngis can videlicet & sui fugam ineuntes, terram exierunt praedi∣ctam. Illos tamen homines, virum scilicet & mulierem secum duxerunt, qui vsque ad mortem in terra Tartarorum fuerunt. Interrogati verò quare sub terra habitarent, dixerunt quod vno temporeanni quum sol oritur, tantus sonitus est, quod homines nulla ratione possunt sustine∣re.* 1.32 Immo etiam tunc percuriebant in organis & tympanis, & alijs instrumentis, vt illum sonitum non audirent. Et dum Cyngis de terra illa reuerteretur, defecerunt ei victualia, & habebant maximam famem. Et tunc recentia interiora vnius bestiae eos contigit inuenire: quae accipien∣tes, depositistamen stercoribus decoxerunt; & coram Cyngis can portantes ••um suis illa co∣medit.* 1.33 Et ex hoc statutum fuit ab eo, vt nec san guis, nec interiora, nec aliquid de bestia quod manducari potest, exceptis stercoribus, proijciatur. Et deinde in terram propriam est reuersus: & ibidem leges & statuta multiplicia fecit, quae Tartari non violabiliter obser∣uant. Ex quibus tantum duo dicemus. Vnum est, quod quicunque in superbia erectus, propria authoritate sine electione principum esse voluerit imperator, sine vlla miseratione debet occi∣di. Vnde ante electionem ipsius Cuynch propter hoc vnus de principibus, nepos ipsius Cyn∣gis can fuit occisus. Volebat enim sine electione regnare. Aliud statutum est, quod sibi debent subiugare omnem terram: nec cum aliqua gente debent pacem habere, nisi prius eis subdatur, quo vsque veniat tempus occisionis eorum. Debent enim occidi, vt prophetatum est eis: Et il∣li qui euadere poterunt, vt dicunt, debent illam legem tenere quam tenent alij, qui eos bello de∣uincunt. Statuit etiam quod per millenarios, & centenarios & Decanos debeat eorum exerci∣tus ordinari. Post hoc ab ictu tonitrui est occisus, peractis suis ordinationibus & statutis.* 1.34 Hic autem habuit quatuor filios: Vnus vocabatur Occoday, secundus Tossuch can, tertius Thaa∣day: & nomen quarti ignoramus. Isti quatuor filij cum alijs maioribus qui tunc erant, primum filium videlicet Occoday elegerunt imperatorem, filij autem istius Occoday Cuyne,* 1.35 qui nunc est imperator, Cocthen & Cyrenen. Et si plures habuerit filios ignoramus, Filij autem Tos∣such can Bati: iste est ditior & potentior post imperatorem: Ordu, iste est senior omnium du∣cum: Syban, Bora, Bercuthanth: aliorum siliorum Tossuch can nomina ignoramus. Filij Thaa∣day sunt Burin & Chadan, nomina aliorum filiorum nescimus. Alterius autem filij Cyngis can, cuius nomen nescimus, filiorum nomina sunt haec. Vnus vocatur Mengu, cuius mater est Se∣roctan. Ista domina inter omnes Tartaros, excepta matre imperatoris, est magis nominata: & potentior est omnibus excepto Bati. Alius vocatur Becas. Alios filios habuit plures, sed eorum nomina ignor••mus. Haec sunt ducum nomina. Ordu: iste fuit in Polonia & in Hungaria: Bati,* 1.36 Cathan, Syban, Bureth. Omnes isti fuerunt in Hungaria, Cyrpodan, iste est adhuc vltra mare contra Soldanum Damasci. Isti remanserunt in terra: Mangu, Cuthen, Syrennen, Hybilay, Se∣remum, Synocur, Thuatamur, Cyragay, Sybedey, senex quidam miles inter eos, Bora, Berca, Mauci, Choranca: sed iste inter alios est minimus. Alij verò ducessunt plures, sed eorum no∣mina ignoramus.

Imperator auté Tartarorum habet mirabile dominium super omnes.* 1.37 Nullus audet in aliqua parte morari, nisi ipse assignet ei. Ipse autem assignat vbi maneant duces: millenarij centenarijs, Centenarij decanis. In super quicquid precipitur in quocun{que} tempore, quocun{que} loco, siue ad bellum, siue ad mortem, siue ad vitam, sine vlla contradictione obediunt. Etiam si petit filiam virginem vel sororem, sine contradictione dant ei. Aut singulis annis, autintermissis aliquibus annis virgines colligit ex omnibus finibus Tartarorum. Si ipse vult sibi retinere aliquas retinet: alias dat suis hominibus, sicut videtur ei expedire. Nuncios quoscun{que}, quotcun{que} & vbicun{que} transmittit, oportet quod dent ei sine mora equos subdititios & expensas. Vndecun{que} venerint ei tributa vel nuncij, oportet quod equi, currus, & expense similiter dentur eis. Nuncij qui veni∣unt aliunde in magna miseria sunt in victu pariter & vestitu: qula expense viles sunt & paucae: & maximè cum veniunt ad principes, & ibi debent morā contrabere.* 1.38 Tuncita parum datur decem hominibus, quod inde vix possint viuete duo. Necetiam in curijs principum, nec in via datur eis comedere, nisi semel in die, & satis parum. Insuper si aliquae iniuriae sibi fiunt, conqueri de facili minimè posssunt. Vnde eos oportet illa patienter portare. Insuper multa tā à principibus, quam ab alijs nationibus & minoribus abeis exiguntur: & sinon daretur, vili pendunt eos, immò qua∣si pro nihilo habent eos. Et sià magnis viris mittuntur, nolunt ab eis modicum munus ha∣bere: sed dicunt: A magno homine venistis, & cur modicum datis? & accipere dedignan∣tur. Et si nuncij benè volunt facere facta sua, oportet eos dare maiora. Idcirco magnam par∣tem rerum, quae nobis à fidelibus erant datae, oportuit nos de necessitate muneribus dare. Et

sciendum, quod ita omnia sunt in manu Imperatoris praedicti, quod nemo audet dicere, hoc est meum vel illius; sed omnia sunt Imperatoris, res, iumenta, & homines. Et super hoc etiam nuper emanauit Imperatoris statutum. Idem dominium per omnia habent duces super ho∣mines suos. Diuisi enim sunt homines Tartari, videlicet etiam alij inter duces. Nuncij etiam ducum, quocunque eos transmittunt, & homines tam Imperatoris quàm alij omnes equos subdititios & expensas, & qui equos custodiant, & etiam nuncijs seruiant fine contradictio∣ne dare tenentur. Imperatori autem iumenta vt habeat ex eis lac ad annum vel ad duos, vel ad tres, sicut placuerit ei, tam duces quàm alij proredditu dare tenentur. Et homines du∣cum idem facere tenentur dominis suis. Inter eos enim nullus est liber. Et vt breuiter dicam, Quicquid Imperator & Duces volunt, & quantū volunt de rebus suis accipiunt. De personis etiam eorum disponunt per omnia, sicut volunt. Mortuo Imperatore, sicut superius dictum est, conuenerunt Duces & elegerunt Occoday filium Cyngis can praedicti Imperatorem.* 1.39 Qui habito consilio principum diuisit exercitus. Bati, qui in secundo gradu attinebat ei, mi∣sit contra Altisoldanum, & contra terram Biserminorum. Hij erant Saraceni, & Coma∣nicum loquebantur. Et cum intrasset terram illorum pugnauit contra eos, & bello eos sibi subiecit. Quaedam autem ciuitas quae * 1.40 Barthra dicitur, diurestitit ei, fecerant enim foue∣as multas in circuitu ciuitatis & operuerant illas; & quando illi veniebant cadebant in foue∣as. Vnde non potuerunt capere ciuitatem, donec illas foueas replessent. Homines autem de quadam ciuitate quae vocatur * 1.41 Iakint haec audien••es exierunt obuiam cis, se sponte in ma∣nus eorum tradentes: vnde ciuitas eorum non erat destructa, sed plures eorum occide∣runt, & alios transtulerunt. Et accepto spolio ciuitatis, ipsam alijs hominibus repleue∣runt. Et venerunt contra ciuitatem quae vocatur Orna.* 1.42 Ista ciuitas erat nimium populosa: Christiani ibi erant plures; Gazari videlicet, Rutheni, & Alani, & alij: nec non & Saraceni. Saracenorum enim erat dominium ciuitatis. Haec au••em ciuitas erat diuitijs multum plena. Est enim posita super fluuium qui vocatur Don, qui intrat in mare. Vnde est quasi portus: & forum maximum habebant de illa ciuitate alij Saraceni. Et cum non possent aliter deuin∣cere, praeciderunt fluuium, qui currebat per ciuitatem, & illam cum rebus omnibus submer∣serunt. Quo facto: postea intrauerunt terram Tortorum, qui similiter sunt Pagani: quam de∣uincentes, iuerunt contra Russiam, & fecerunt magnam stragem in terra Russiae, ciuitates & castra destruxerunt, & homines occiderunt: etiam Kiouiam quae erat Metropolis Rus∣siae obsederunt:* 1.43 & cum diu obsedissent, illam ceperunt, & occiderunt homines ciuitatis. In∣de procedentes pugnando destruxerunt totam Russiam. De Russia autem & Comania pro∣cesserunt duces praedicti, & pugnauerunt contra Hungaros & Polonos. Ex quibus Tartaris in Polonia & in Hungaria plures interfecti suerunt. Et si non fugissent, sed viriliter restitissent Hungari exiuissent Tartari de finibus suis: quia tunc habuetunt timorem, quod omnes fugere attentabant. Sed Bati vaginato gladio in faciem eis restitit, dicens: Nolite fugere: quia si fugitis nullus euadet: Et si debemus mori, moriamur omnes: quia futurum est, vt Cyngis can praedixie, quod interfici debeamus: Et si nunc est tempus, sustineamus. Et sic anima∣ti sunt & remanserunt, & Hungariam destruxerunt. Inde reuertentes iuerunt in terram Mor∣duanorum,* 1.44 qui sunt Pagani, & bello deuicerunt. Inde procedentes contra Bileros, id est, Bulgariam magnam,* 1.45 & ipsam destruzerunt omnino. Inde procedentes ad Aquilonem ad∣huc contra Bascarr, id est, Hungariam magnam,* 1.46 & eos etiam deuicerunt. Inde egredientes iuerunt ad Aquilonem, & venerunt ad Parossitas qui habent paruos stomachos & os paruu∣lum,* 1.47 nec manducant, sed decoquunt carnes: quibus decoctis ponunt se inter fumum & ol∣lam, & recipiunt fumum, & de hoc solo reficiuntur: Sed etiamsi aliquid manducant, hoc valdè modicum est. Inde procedentes venerunt ad Samogedos.* 1.48 Hij autem homines tantùm de venationibus viuunt: tabernacula & vestes habent tantummodo de bestiarum pellibus. Inde vltra procedentes venerunt ad quandam terram super Oceanum,* 1.49 vbi inuenerunt quaedam monstra quae per omnia formam humanam habebant, sed pedes desinebant in pedes bouinos, & faciem per omnia habebant vt canis: duo verba loqueban••ur more hu∣mano & tertio latrabant vt canis: & sic per interualla temporum latratum interponebant: tum ad naturam suam redibant: & sic intelligi poterat quod dicebant: Inde redierunt in Comaniam, & vs{que} nunc quidam ex eis morantur ibidem. Cyrpodan vero eodem tempo∣re misit Occoday can cum exercitu ad meridiem contra Kergis,* 1.50 quos etiam bello deuicit. Hij autem homines sunt pagani, qui pilos in barba non habent. Quorum consuetudo est talis. Cum pater moritur alicuius, prae dolore quasi vnam corrigiam in signum lamenti ab aure vs{que} ad aurem de facie sua leuant. Quibus deuictis, ad meridiem iuit contra Armenos.* 1.51 Sed cum per deserta transiret, etiam quaedam monstra effigiem humanam habentia inuenerunt: sed non nisi vnum brachium cum manu in medio pectoris,* 1.52 & vnum pedem habebant: & duo sagit∣tarunt

cum vno arcu, & isti ita ••or••ter curre••ant, quod equi eos inuestigare non pote••ant. Currebant enim saltando super illum vnum pedem, & cum essent ••essi taliter eundo, ibant su∣per manum & pedem, remouendo se quasi rota; & sic cum essent fessi iterum currebant secun∣dum modum priorem: aliquos tamen occidebant ex eis. Inde procedentes venerunt in Ar∣meniam, quam bello vicerunt, & partem Georgiae:* 1.53 & alia pars venit ad mandatum eorum; & quadraginta millia y perperorum singulis annis dederunt, & adhuc faciunt idem. Inde proce∣dentes ad terram Soldani Deurum,* 1.54 qui erat satis magnus & potens, cum eo pugnauerunt & deuicerunt. Inde procedentes vltra debellando & vincendo vs{que} ad terram Soldani Ha∣lapiae & nunc terram illam impugnant:* 1.55 nec postea vsque in hodiernum diem in terram suam fuerunt reuersi. Alius exercitus iuit contra terrā Calif de Baldach, quam sibi etiā subdiderunt: Et quadraginta bisantia exceptis Baldachinis & alijs muneribus omni die dant pro tributo: Et omni anno pro Calif, vt ad eos veniat, nuncios mittunt: qui cum tributo munera magna mittit, rogans vt eū supportent. Ipse vero imperator munera accipit, & nihilominus vt veniat mittit pro eo.

Notes

• * 1.1

  Tartariae populi••
• * 1.2

  Tartar f••uiu••.
• * 1.3

  Cyngis ortus & res geste.
• * 1.4

  Naymani.
• * 1.5

  Frartes discor∣dantes oppressi.
• * 1.6

  Kara Kitai.
• * 1.7

  Occoday can.
• ‖ 1.8

  Vel Chanyl.
• * 1.9

  Homines sylue∣stres.
• * 1.10

  De mutua victo∣ria Mongalorum & Kytaorum.
• * 1.11

  Tartarorum Ky∣taina clades.
• * 1.12

  Nouae victoriae litere.
• * 1.13

  Vel Saruiur.
• * 1.14

  Vel Karanitarum••
• * 1.15

  Vel Hudirat.
• * 1.16

  Argentum loco lapidum in ho∣stem proiectum.
• * 1.17

  Kytai victi.
• * 1.18

  Cyngis solutatur Imperator.
• * 1.19

  Kythaie pars in mari posiu. Kytaorum liters, & religio.
• * 1.20

  Opifi••lo••um laus.
• * 1.21

  Thossuch can Cyngis filius Co∣manos deuicit.
• * 1.22

  India minor de∣bellata.
• * 1.23

  Presbyter Ioan∣nes: eiusdem ••t••a••agema.
• * 1.24

  Victoria de Tar∣tar••.
• * 1.25

  De monstrosis mulieribus & canibus mon∣strosa narratio.
• * 1.26

  Glacies.
• * 1.27

  Burutabeth re∣gio.
• * 1.28

  Incolarum mo∣res.
• * 1.29

  Terra Kergis Orientalis.
• * 1.30

  Nota icer duo∣rum 〈◊〉〈◊〉 mensium versus Orientem.
• * 1.31

  Troglodytae.
• * 1.32

  Videtur hic soni∣tus sieri. & fra∣gore glaciei, & niuium de mon∣tibus.
• * 1.33

  Cyngis le••.
• * 1.34

  Interitus. Liberi.
• * 1.35

  Nepotes.
• * 1.36

  Duces.
• * 1.37

  Imperatoris Tartarorum ser∣uile in omnes imperium.
• * 1.38

  Inhumanitas er∣ga Legatos.
• * 1.39

  Occoday secun∣dus Imperator Tartarorum.
• * 1.40

  Barthra ciuitas vel Barchin.
• * 1.41

  Vel Sarguir.
• * 1.42

  Orna super Don fluuium.
• * 1.43

  Kiouia ciuitas.
• * 1.44

  Morduanorum 〈◊〉〈◊〉.
• * 1.45

  Bulgaria magna.
• * 1.46

  Hungaria magna.
• * 1.47

  Parossitae.
• * 1.48

  Samogedi.
• * 1.49

  Oceanus Sep∣tentrionalis. Similes ••robisheri hominibus.
• * 1.50

  Expeditio Cyr∣podanis.
• * 1.51

  Armeni.
• * 1.52

  Hij videntur sa∣gittesse balisti••.
• * 1.53

  Georgia.
• * 1.54

  Terra Soldani Deurum.
• * 1.55

  Terra Soldani Halapiae.