A letter written from Manuel the Emperour of Constantinople, vnto Henrie the second King of England, Anno Dom. 1177. wherein mention is made that certaine of king Henries Noble men and subiects were present with the sayd Emperour in a battell of his against the Soldan of Iconium. Recorded by Roger Houeden, in Annalium parte posteriore, in regno Hen. 2. fol. 316, & 317.
EOdem anno Manuel Constantinopolitanus imperator, habito praelio cam∣pestri cum Soltano Iconij & illo devicto, in hac forma scripsit Domino re∣gi Angliae.
Manuel in Christo deo Porphyrogenitus, diuinitùs coronatus, sublimis, potens, excelsus, semper Augustus, & moderator Romanorum, Comnenus, Henrico nobilissimo regi Angliae, charissimo amico suo, salutem & omne bonum. Cum imperium nostrum necessarium reputet notificare tibi, vt dilecto amico suo, de omnibus quae sibi obueniunt; ideò & de his quae nunc acciderunt ei, opportunum iudicauit de∣clatare tuae voluntati. Igitur a principio coronationis nostrae imperium nostrum aduersus dei inimicos Persas nostrum odium in corde nutriuit, dum cernetet illos in Christianos gloria∣ri, eleuarique in nomen dei, & Christianorum dominari regionibus. Quocirca & alio qui∣dem tempore in differentèr inuasit eos, & prout deus ei concessit, sic & fecit. Et quae ab ipso frequenter patrata sunt ad contritionem ipsorum & perditionem, imperium nostrum credit no∣bilitatem tuam non latere. Quoniam autem & nunc maximum exercitum contra eos ducere proposuit, & bellum contra omnem Persidem mouere, quia res cogebat. Et non vt voluit mul∣tum aliquem apparatum fecit, sicut ei visum est. Veruntamen prout tempus dabat & rerum status, potentèr eos inuasit. Collegit ergo circa se imperium nostrum potentias suas: sed quia carpenta ducebat armorum, & machinarum, & aliorum instrumentorum conserentium ciuita∣tum expugnationibus, pondera portantia: idcircò nequa quam cum festinatione iter suum a∣gere poterat. Ampliùs autem dum adhuc propriam regionem peragraret, antequam barba∣rorum aliquis aduersus nos militaret in bellis aduersarius, aegritudo dissicillima fluxus ventris invasit nos, qui diff••sus per agmina imperij nostri pertransibat, depopulando & inte••imendo multos, omni pugnatore grauior. Et hoc malū inuslescens maximè nos contriuit. Ex quo verò fines Turcorum inuasimus, bella quidem primum frequentia concrepabant, & agmina Tur∣corum cum exercitibus imperij nostri vndique dimicabant. Sed Dei gratia ex toto à nostris in fugam vertebantur barbari. Post verò vbi e•• qui illic adjace•• angustiae loci, quae à Persis nominatur Cibrilcimam, propinqu••uimus, tot Persarum turmae peditum & equitum, quorum pleraeque ab interioribus partibus Persidis occurrerant in adiutorium contribu∣lium suorum, exercitui nostro superuenerunt, quot penè nostrorum excederent numerum. Exercitu ita que imperij nostri propter viae omnino angustiam & difficultatem, vs{que} ad decem milliaria extenso; & cum neque qui praeibant possent postremos defendere, neque versa vice rursus postremi possent praeeuntes iuuare, non mediocritèr ab inuicem hos distare accidit. Sa∣nè primae cohortes permultùm ab acie imperij nostri diuide bantur, postremarum oblitae, illas non praestolantes. Quoniam igitur Turcorum agmina ex iam factis praelijs cognouerant, non conferre sibi à fronte nobis repugnare, loci angustiam bonum subuentorem cum inuenissent, posteriora statuerunt inuadere agmina, quod & fecerunt. Arctissimo igitur vbique loco ex∣istente, instabant barbari vndique, à dextris & â sinistris, & aliundè dimicantes, & tela super nos quasi imbres descendentia interimebant viros & equos complures. Ad haec itaque impe∣rium nostrū vbi malum superabundabat, reputans secum oportunū iudicabat retrò expectare, atque illos qui illic erant adiuuare, expectando vtiquè contra infinita illa Persarum agmi∣na bellum sustinuit. Quanta quidem, dum ab his circundaretur, patrauerit, non opus est ad tempus sermonibus pertexere, ab illis autem qui interfuerunt, for••itan discet de his tua nobilitas. Inter haec autem existente imperio nostro, & omne belli grauamen in tan∣tum sustinente, postremae cohortes vniuersae Graecorum & Latinorum, & reliquorum omnium generum conglobatae, quae iaciebantur ab inimicis tela non sustinentes, impa∣ctione vtuntur, & ita violentèr ferebantur, dùm ad adiacentem ibi collem quasi ad propug∣naculum