Tractatus de legibus et consuetudinibus regni Anglie, tempore Regis Henrici secundi compositus, Iusticie gubernacula tenente illustri viro Ranulpho de Glanuilla iuris regni & antiquarum consuetudinu[m] eo tempore peritissimo. Et illas solu[m] leges continet et consuetudines secundum quas placitatur in Curia Regis ad scaccarium et coram Iusticiis vbicunque fuerint. Huic adiectæ sunt a quodam legum studioso adnotationes aliquot marginales non inutiles

Cap. 4.

Vtroque autē presente in curia, hoc modo dirationabitur libertas in curia siquidē pro∣ducet is qui libertatē petit, plures de proxi∣mis et consanguineis suis de codē stipite vn∣de ipse exierat exeūtes per quorū libertates, si fuerint in curia recognite et probate: libe∣rabitur a iugo seruitutis is qui ad libertatem {pro}clamatur sivero cōtradicatur status liber∣tatis eorundē productorū vel de eodē dubi∣tetur ad visine tū erit recurrendum ita quod pe•• eius veredictum scietur vtrum illi liberi

homines sint an non. Et secundum dictum visineti iudicabitur. Si vero alios produxerit is qui eum ad villenagiū trahit ad proban∣dum contrarium eo scilicet quod illi homi∣nes quos ibi producit natiui sui sunt, ita {quod} de vno stipite communi cum illo quem ad natiuum clamat exierint tunc similiter siv∣trique producti recognoscantur communes consanguinei disquiretur per visinetum quis eorum eidem sunt proximiores et secundū hoc iudicabitur. Similiter quoquefietsi exva na parte producti, negentur cundem in ali∣qua parte consanguinitatis a••tingere vel si dubitetur super hoc omnis huiusmodi du∣bitatio per visinetū absoluetur. Probata au∣tem libertate in curia sufficienter tunc is de cuius libertate contentio facta est, a clameo petentis eum ad villenagium clamantis ab∣soluetur, et perpetuo liberabitur. Si vero in ••pbatione sua defecerit. vel si ab aduersario suo diracionetur tangā natiuus sine recupe∣ratione aliqua, domino suo adiudicabitur cūcatallis suis quecunque habet. Sub hac eadē forma et hoc eodem ordine tractandum est placitū, quando aliquis in libertate constitu∣tus

ad villenagium trahitur, vel quando aliquis in villenagium positus, propria sua deliberatione, petit libertatem ob id enim ad curiam domini regis veniens is de cuius libertate agetur, impetra bit loquelam ipsam in curiam Regis deduci quo impetra∣trato sub forma predicta, loquela procedet. Notandum etiam quod in placito isto locū non habet duellum, ad libertatem alicuius probandam a prima natiuitate.