De laudibus legum Angliæ writen by Sir Iohn Fortescue L. Ch. Iustice, and after L. Chancellor to K. Henry VI. Hereto are ioind the two Summes of Sir Ralph de Hengham L. Ch. Iustice to K. Edward I. commonly calld Hengham magna, and Hengham parua. Neuer before publisht. Notes both on Fortescue and Hengham are added

PRinceps. Leges illas, nedū bo∣nas

sed & optimas esse cācellarie, ex {pro}secutione tua in hoc dialogo certissime deprehēdi. Et si{que} ex eis meliorari de∣poscāt, id citissime fieri posse, parlia∣mentorū ibidē for∣mulae nos erudiunt. Quo, realiter, potēti aliterue, regnū illud sē{per} p̄stātissimis legi bus gubernatur, nec tuas in hac concio∣natione doctrinas, futuris Angliae regi b{us}, inutilis fore cō∣ijcio, dum nō dele∣ctet regere legibus, quae non delectant. Fastidit nam{que} ar∣tificē, ineptio instru∣menti: & militē igna uū reddit, debilitas lanciae & mucronis.

Sed sicut ad pugnā animatur miles, cū, nedū sibi prona sint arma, sed & magis, cum in actibus bel∣licis ipse sit expert{us}, dicēte Vegetio de re militariqd, sciētia rei bellicae, dīicādi au daciā nutrit. (Quia nemo facere metuit qd se benedidicisse confidit.) Sic & rex omnis, ad iustitiā a∣nimatur, dū leges, quibus ipsa fiet, ne∣dum iustissimas esse agnoscit, sed & ea∣rum ille expertus sit formam & naturā, quas tantum in vni∣uersali, inclusiue▪ & in confuso, Principi scire sufficiet, rema∣nente suis iudicibus, earum discreta de∣terminataque

peri∣tia & sciētia altiori. Sic equidē & scrip∣turarum diuinarum peritiam, vt dicit Vincentius Belua∣censis in libro de Morali institutione Principum, Omnis princeps habere deberet, cum dicat scriptura superius memorata, quod vani sunt omnes, in quibus non est sci∣entia dei, & Prouer. xvi. scribatur: Di∣uinatio, id est diuina sententia, vel, sermo diuinus, sit in labijs regis: & tunc in iu∣dicio non errabit os eius. Non tamē pro∣fūde, determinate∣ue intelligere tene∣tur Princeps scrip∣turas

sacras, vt de∣cet sacrae Theologiae professorem: sufficit namque ei, earū in confuso degustare sentētias, qualiter & peritiā legis suae. Sic et fecerunt Carolus Magn{us}, Lodouic{us} fi∣li{us} eius, & Robertus quondā rex Frāciae, qui hāc scripsit se∣qētiā (Sancti spirit{us} adsit nobis gratia,) & quā plures alij, vt in xv. cap̄. lib. p̄di∣cti Vincētius praedi∣ctus luculenter do∣cet. Vnde & docto∣res legum dicūt: qd Imperator gerit om∣nia iura sua in scrinio pectoris sui, nō quia omniaiura ipse nos∣cit realiter & in actu sed dum principia

eorū ipse {per}cipit, for mā similiter & na∣turā, omnia iura sua ipse intelligere cen∣setur, quae etiā trās∣formare ille potest, mutare & cassare: quó in eo potētiali∣ter sunt omnia iura sua, vt in Adā erat Eua, antequam plas∣maretur. Sed quia, Cancellarie, ad le∣gum Angliae disci∣plinatum mihi iam conspicio sufficien∣ter esse suasum, qd & in hui{us} operis ex∣ordio facere promi∣sisti: Nō te amplius huius praetextu, soli∣citare conabor, sed obnixè deposco, vt in legis huius princi∣pijs, vt quondam in∣cepisti, me erudias:

docēs quodāmodo eius agnoscere for∣mā & naturā, quia lex ista mihi semper peculiaris erit inter caeteras leges orbis, inter quas ipsam lu∣cere cōspicio, vt lu∣cifer inter stellas. Et dum intentioni tuae, qua ad collationem hanc concitatus es, iam satisfactum esse non ambigo, tem∣pus postulat & ra∣tio, vt nostris collo∣quijs terminum cō∣feramus: reddentes ex eis, laudes ei & gratias, qui ea ince∣pit, prosecutus est, & finiuit Alpha & O. quem dicimus, quem & laudet om∣nis spiritus. Amen.