De laudibus legum Angliæ writen by Sir Iohn Fortescue L. Ch. Iustice, and after L. Chancellor to K. Henry VI. Hereto are ioind the two Summes of Sir Ralph de Hengham L. Ch. Iustice to K. Edward I. commonly calld Hengham magna, and Hengham parua. Neuer before publisht. Notes both on Fortescue and Hengham are added

SEd vt Iusticiario∣rum (sicut & serui∣••ntum ad legem) sta∣tus Tibi innotescat, eo∣rum formam officium∣que (vt potero) iam describam. Solent nā∣que in communi Ban∣co quinque Iusticiarij esse, vel sex ad maius: E••••n Banco regis, qua∣tuor vel quinque, ac quoties eorum aliquis per mortem vel aliter, cessauerit, Rex, de ad∣uisamento consilij sui, eligere solet vnum de seruientibus ad legem & cum per literas ••u∣as patentes constitue∣re in Iusticiarum, lo∣co iudicis sic cessan∣••is, & tunc Cancel∣lari{us}

Angliae adibit curiā, vbi iustic' sic deest, deferēs secum literas illas, ac sedēs in medio iustic' In∣troduci facit seru••ē∣tē sic electū, cui in plena curia, ipse no∣tificabit voluntatē regis, de officio, iu∣diciario sic vacāte, & legi faciet in pub¦lico literas p̄dictas: Quo facto, custos ro∣tulorū cācellariae re∣gis leget corā eodē elcto, iusiurandum quod ipse facturus est, qd & cum su{per} sancta Dei Euan∣gelia ipse iurauerit, cancellarius sibi tra∣det literas regis p̄∣dictas, & capitalis iusticiarius curiae il∣lius assignabit sibi

locū in eadē, vbi de∣incep•• ille sedebit, & mox eū sedere ••a¦ciet in eodē. Sc••ēdu tamē tibi est, Prin∣ceps, {quod} Iusticiarius iste inter caet••ra ••ūc iurabit: se iusticiam ministraturū indiffe∣rēter omnibus homi∣nib{us}, corā eo placi∣tatib{us}, inimicis & a∣micis, nec sic facere differet, etiamsi rex per literas suas, aut ore tenus contrariū ••usserit. Iurabit euā qd extunc nō reci∣piet ipse ab aliquo praeter quam a rege, feodum, aut pensionē aliquā, seu liberatā, ne{que} donū capiet ab habente placitū co∣ram eo, praeterquā esculenta & pocu∣lenta,

quae nō magni erūt precij. Sciēdū etiā tibi est, {quod} Iusti∣ciar' sic creat{us}, con∣uiuiū, solēnitatēue, aut sūptus aliquos, nō faciet tempore, susceptionis officij & dignitatis suae, cū non sint illa gradus aliqui in facultate le¦gis, sed officiū suum illa sint & magistra∣tus, ad regis nutum duratura, habitū ta∣men indumenti sui (in quibusdā) ipse extunc mutabit, sed non in omnibus in∣signijs eius. Nā ser∣uiens ad legem ipse existens, roba longa ad instar sacerdotis, cum capicio penulato circa humeros ei{us} & desu{per} collobio, cum

duob{us} labelulis, qua litervti solēt docto∣res legū in vniuersi∣tatib{us} quibusdā, cū supra descripto bir∣reto vestiebat. Sed Iustic' fact{us}, loco col Iobij, clamide indu∣ctur, firmata super humerū ei{us} dexterū, caeteris ornamentis seruientis adhuc {per}manentibus, excep∣to quod stragulata veste, aut coloris bi∣pertiti, vt potest ser∣uiens▪ Iusticiarius non vtetur, & capi∣cium eius non alio quam mene••ero pe∣nulatur, Capicium tamen seruientis pel∣libus agninis sem∣per albis implicatur qualem habitum te plus ornare optarē,

cū potestas tibi fue∣rit, ad decorē status legis & honorē reg¦ni tui. Scire te etiam cupio, quod iustici∣arij Angliae nō sedēt in curijs regis, nisi per tres horas in die .s. ab hora viij. ante meridiē, vs{que} horam vi. completam, quia post meridiem curiae illae non tenentur. Sed placitantes tunc se deuertunt ad perui∣sum, & alibi consu∣lentes cū seruienti∣bus ad legem & a∣lijs consiliarijs suis. Quare Iusticiarij, postquam se refece∣rint, totum die•• resi∣duum pertrāseunt, studēdo in legibus, sacrā legēdo scrip∣turam, & aliter ad

corum libitū cōtem∣plādo, vt vita ipsorū pl{us} contēplatiua vi∣deatur quā actiua. Sic{que} quietā illi vitā agunt ab omni soli∣citudine & mundi turbinib{us} semotam: nec vnquā cōpertū est, eorum aliquem, donis aut munerib{us} fuisse corruptū. Vn de & hoc gen{us} gra∣tiae vidim{us} subsecu∣tum, quod vix eorū aliquis sine exitu de∣cedat, quod iustis magnae & quasi ap∣propriatae benedic∣tionis dei est, mihi quo{que} non minimi muneris diuini cen∣setur esse pensandū, quod ex iudicū so∣bole, plures de proce∣ribus & magnatibus

regni hucusque pro∣dierunt, quam de a∣liquo alio statu ho∣minum regni, qui se prudentia & indu∣stria propria opulen∣tos, inclitos, nobiles∣que fecerunt. Quan∣quam mercatorum status, quorū aliquī sunt, qui omnib{us} iu∣sticiarijs, regni prae∣stāt diuitijs, iudicū numerū in millibus hominum excedat. Nam fortunae, quae nihil est, istd ascribī nō poterit: sed diui∣nae solū benedictio∣ni fore arbitror tri∣buēdum. Cum ipse per prophetā dicat: quod generatio re∣ctorum benedicetur. Et alibi de iustis lo∣quens propheta ait:

quod filij eorum in benedictione erunt. Dilige ••gitur, (fili Regis) iusticiam, quae sic ditat, colit, & perpetuat fetus colentium eam Et. zelator esto legis, quae iustitiam pa∣rit, vt à te dicatur, quod à iustis scribi∣tus: & semen eo∣rum in aeternum ma∣nebit.